Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

Gadad e “Milekag” ni Gad Be Par u Ba Fayleng nib Kireb

Gadad e “Milekag” ni Gad Be Par u Ba Fayleng nib Kireb

Gadad e “Milekag” ni Gad Be Par u Ba Fayleng nib Kireb

“Urngin e pi girdi’ ney . . . mu ur daged ko ngongol rorad ni yad e girdi’ nu bayang ma yad e milekag ni yad be par u roy u fayleng.”​—HEB. 11:13.

1. Mang e yog Jesus u murung’agen e tin riyul’ e Kristiano nge re fayleng ney?

 I WELIY Jesus murung’agen pi gachalpen ni gaar: “Yad bay u fayleng.” Machane ki yog ni gaar: “Gathi yad girdien e fayleng, ni bod gag ni gathi gag e girdi’ nu fayleng.” (John 17:11, 14) Rib tamilang rogon ni yog Jesus ni nga i lemnag e tin riyul’ e Kristiano e re “fayleng” ney ni Satan e ir e got riy. (2 Kor. 4:4) Piin Kristiano e yad be par u roy u fayleng machane gathi yad bang riy. Aram fan ni be yog e Bible ni piin Kristiano e yad e “milekag” ni yad be par u roy u fayleng.​—1 Pet. 2:11.

Yad e “Milekag”

2, 3. Mang fan nrayog ni nga nog ni Enok, nge Noah, nge Abraham, nge Sarah e ur pared u roy u fayleng ni yad e “milekag”?

2 Kab kafram i yib ni ma par e pi tapigpig rok Jehovah ni yad ba thil ko girdi’ nu fayleng. Be yog e Bible ni Enok nge Noah e ur ‘folgow rok Got.’ (Gen. 5:22-24; 6:9) Da ur rusgow ni ngar weliyew ngak e girdi’ ni bayi pufthinnag Jehovah e fayleng rok Satan nib kireb. (Mu beeg e 2 Peter 2:5; Jude 14, 15.) Ur rin’ew e tin nib mat’aw ni yugu aram rogon nib sug e girdi’ ni kireb u toobrow. Aram fan ni be yog e Bible nib “fel’ Enok u wan’ Got” maku be yog ni kemus ni Noah e ir e “immoy ni kab fel’ u wan’ Got e ngiyal’ nem.”​—Heb. 11:5; Gen. 6:9.

3 Ku rayog ni ngad filed ban’en ko n’en ni rin’ Abraham nge Sarah. Nap’an ni yog Got ngorow ni ngar pagew e flaab rorow u Ur ni tafen piyu Kaldea nga ranow ra pirew nga reb e nam nib palog, me m’agan’row ngay. (Gen. 11:27, 28; 12:1) I yoloy Paul ni gaar: “Michan’ rok Abraham ngak Got e ir e pow’iy Abraham nge fol ko thin ni yog Got ngak fa ngiyal’ nem, nge yan ni be lek ba nam ni ke yog Got ni bayi pi’ ngak. I pag e nam rok nge yan nde nang e gin’en ni be sor ngay. Mu daken e michan’ rok ngak Got e ir e yog riy ni nge yan i par ko fare nam ni yog Got ni bayi pi’ ngak, ni gowa be par u lan ba nam ni gathi nam rok. I par u lan e tent ni yad Isak nge Jakob, ni ki yog ngorow e tin ni yog Got ngak nra pi’ ngak.” (Heb. 11:8, 9) Miki weliy Paul murung’agrad ni gaar: “Urngin e pi girdi’ ney nra m’ad nib mich Got u wan’rad; nde yog ngorad ko biney e tamilang e pi n’en ni yog Got ni bayi pi’ ngorad, machane ra changargad nga m’on nib orel mi yad guy e tin ni ki yog Got ni bayi pi’ ngorad mi yad felfelan’ ngay, mu ur daged ko ngongol rorad ni yad e girdi’ nu bayang ma yad e milekag ni yad be par u roy u fayleng.”​—Heb. 11:13.

Fonow ni Fan Ngak Piyu Israel

4. Mang fonow e pi’ Jehovah ngak piyu Israel u m’on ni pi’ fare binaw ngorad?

4 Nap’an ni yoor e piin owchen Abraham me gagiyegnagrad Got ngar manged ba nam ni ka nog yu Israel ngay, me pi’ e motochiyel ngorad nge binaw ni ngar pared riy. (Gen. 48:4; Deut. 6:1) Thingar dab ra paged talin nre binaw nem e de milfan ngorad, ya ba milfan ngak Jehovah. (Lev. 25:23) Yugu aram rogon ni kar tafanayed fare binaw, ma thingar ra folgad ko pi motochiyel rok Jehovah. Maku, thingar dab ra paged talin ni “gathi goo flowa e ma tay e girdi’ nib fas.” Ma urngin ban’en nib fel’ ni bay rorad e ba milfan ngak Jehovah. (Deut. 8:1-3) Aram fan nu m’on ni pi’ Got fare binaw ngorad, me fonownagrad ni gaar: “Somol ni Got romed e micheg ngak pi chitamangimed ni kakrom ni aram Abraham nge Isak nge Jakob ni bayi pi’ ngomed, ba nam ni bay bogi binaw riy ni ba ga’ ma ba fel’ rogon, ni gathi gimed e mu ngongliyed rogon. Pi naun ni bay riy e ke suguy urngin mit ban’en nib fel’ ni gathi gimed e mu tiyed, ma bay bogi luwed u lan ni ke m’ay i ker, ma bay yungi woldug riy ni grapes, nge gek’iy ni olive ni ke m’ay i yung. Nap’an nra fekmed Somol nga lan e re nam nem, me yog ngomed urngin e tin ni gimed ba adag ni ngam koyed, ma ngam guyed rogon nge dab mu paged talin Somol.”​—Deut. 6:10-12.

5. Mang fan ni n’ag Jehovah piyu Israel nda kur manged girdien, ma mang nam e mel’eg?

5 N’en ni yog Jehovah ngak piyu Israel ndab rrin’ed, e aram e n’en ni kar rin’ed. Nap’an nra thapgad nga lan fare Nam ni Kan Micheg mar uned ko par u naun nib fel’, me yoor e ggan nge wain rorad, ma aram mar paged talin Jehovah. Ma nap’an Nehemiah, me weliy ba ulung i Levites u fithik’ e tamra’ murung’agen e n’en ni kar rin’ed ni bay ko Nehemiah 9:25-27. (Mu beeg.) Ka rogned ni ‘kar abichgad kar fasgad,’ mar togopuluwgad ngak Got, mi yad thang e fan ko pi profet ni kan l’ograd ni ngar fonownaged yad. Ere ke pagrad Jehovah nga pa’ e pi toogor rorad. (Hos. 13:6-9) Nap’an ni immoy piyu Israel u tan e am nu Roma, mar thanged e fan ko fare Messiah. Ere n’ag Jehovah piyu Israel nda kur manged girdien, me mel’eg reb e nam nib beech ni ka nog yu ‘Israel u fithik’ i lanin’rad’ ngorad.​—Matt. 21:43; Acts 7:51, 52; Rom. 2:28, 29.

Pi Kristiano e Gathi Yad e ‘Girdi’ nu Fayleng’

6, 7. (a) Uw rogon ni ga ra weliy e n’en ni yog Jesus u murung’agen pi gachalpen nge re fayleng ney? (b) Mang fan ni piin Kristiano e thingar ra pared ni gathi yad e girdi’ nu fayleng ni bod rogon ni yog Peter?

6 Kad filed u tabolngin e re article ney ni ke yog Jesus ni ir lolugen e ulung ni Kristiano ni pi gachalpen e susun ni ngar pared ni yad ba dar ko fayleng rok Satan. U m’on ni yim’ Jesus, me yog ngak pi gachalpen ni gaar: “Faan manga mmilfamed ngak e girdi’ nu fayleng, me ere gimed ra t’uf rok e girdi’ nu fayleng, ya kam manged girdi’rad. Machane kug mel’egmed u fithik’ e girdi’ nu fayleng, ni gathi ki gimed boch i yad; ireray fan ni ke fanenikaymed e girdi’ nu fayleng.”​—John 15:19.

7 Boch nga tomuren me garer e Kristiano u boor e binaw ni bay u tan e am nu Roma. Thingar ra pared ni gathi yad e girdi’ nu roy u fayleng, ma dab ra folgad ko ngongol rok e girdi’ ni bay u toobrad. Sogonap’an 30 e duw nga tomuren ni ke yim’ Jesus, me yol apostal Peter ngak e tin som’on e Kristiano ni gaar: “Pi tafager rog, ri gu be wenig ngomed, ya gimed e milekag ni kam bad ngaray nga fayleng! Dab mu paged gimed ngak e tin ni be yim’ e dowef romed ni bochan, ni gubin ngiyal’ ma be cham ngak lanin’med. Ma susun e ngar um pired u fithik’ e piin ndar nanged Got nib fel’ pangimed.”​—1 Pet. 1:1; 2:11, 12.

8. Mang e ke yog be’ ni ma yoloy chepin e girdi’ ni be dag ni tin som’on e Kristiano e gathi yad e girdi’ nu roy u fayleng?

8 Pi Kristiano kakrom e ur pared ni yad e “milekag” ni yad be par u tan pa’ e am nu Roma. I yog be’ ni ma yoloy chepin e girdi’ ni gubin ngiyal’ nib gel e togopluw ni un tay ko pi Kristiano nem. Ki yog ni unog nde mich Got u wan’rad ni bochan e da ur uned ko pi n’en ni i rin’ e teliw ni googsur e ngiyal’ nem. Ku nog ni “yad ma fanenikay e girdi’” ni bochan e da ur uned ko pi n’en ni i rin’ e girdi’ u toobrad ni ngar chuweged e chalban rorad ngay nge boch e madnom nib sug ko liyor ni googsur nge ngongol ndarngal.

Dabi M’on e Tin nu Fayleng Ban’en u Wan’dad

9. Uw rogon ni nge m’ug ndarud ‘fanenikayed e girdi’’?

9 Ku gad bod e tin som’on e Kristiano ni gathi gad bang ko re fayleng “nib kireb” ney. (Galatia 1:4) Bochan e re n’ey, ma boor e girdi’ ndar nanged fan e pi n’en ni gad ma rin’, ma boch i yad e yad ma fanenikaydad. Machane gadad e darud ‘fanenikayed e girdi’.’ Gad ma yan u mit e tabinaw i yan ni gad be weliy ngak urngin e girdi’ fare thin nib fel’ ni murung’agen Gil’ilungun Got, ya yad ba t’uf rodad. (Matt. 22:39; 24:14) Gad ma machibnag murung’agen Gil’ilungun Jehovah ya ke mich u wan’dad ndab ki n’uw nap’an ma ra thang urngin e am ko girdi’. Re Gil’ilungun ney ni Kristus e Pilung riy e ra fek e bin nib beech e fayleng i yib.​—Dan. 2:44; 2 Pet. 3:13

10, 11. (a) Uw rogon ni gad ma maruwel nga boch ban’en u fayleng e ngiyal’ ney? (b) Mang boch e kanawo’ nder m’on e tin nu fayleng ban’en u wan’ e piin Kristiano riy?

10 Bochan ndab ki n’uw nap’an me chuw e fayleng rok Satan, ma gad manang ni gathi ireray e ngiyal’ ni ngad guyed rogon ni nge fel’ rogodad. Ke yog apostal Paul ni gaar: “Pi walageg, baaray e n’en ni gu be yog: daki yoor e tayim ni ke magey, . . . piin ni yad ra chuw’iy ban’en e ngar pired ni susun e dawori mil fan ngorad e n’en ni kar chuw’iyed; ma piin ni yad be ngongliy e tin nu fayleng ban’en e ngar pired ndabi mang ir e nge m’on u wun’rad. Ya re fayleng ney ni bod rogon e chiney ni ba’ e dabi par, ya bayi chuw.” (1 Kor. 7:29-31) Uw rogon ni gad ma maruwel nga boch ban’en u fayleng e ngiyal’ ney? Bod ni gad ma fanay boch e masin nge boch ban’en ni be ayuwegdad ni nge mom rogon ni ngad machibnaged boch e girdi’ ni bay u bang. Maku gad ma un ko maruwel ya nge yog boch e salpiy ngodad ya nge yog nda chuw’iyed e tin nib t’uf rodad. Machane de m’on e tin nu fayleng ban’en u wan’dad. Re n’ey e be yip’ fan ni salpiy, nge boch ban’en ni bay rodad, nge maruwel rodad e gathi ireray e pi n’en nrib ga’ fan u wan’dad.​—Mu beeg e 1 Timothy 6:9, 10.

11 Maku reb e kanawo’ ni ma m’ug nde m’on e tin nu fayleng ban’en u wan’dad e aram e darud nameged e skul nib tolang. Boor e girdi’ ko re fayleng ney ni yad ma lemnag ni thingari un be’ ko skul nib tolang, me un ko maruwel nib tolang puluwon, me yognag e salpiy ni boor. Machane, gadad e milekag ni gad be par ko re fayleng ney, ma darud lemgad ni bod yad. Darud athamgilgad ni nge yog ngodad e ‘pi n’en’ nib ga’ fan u wan’ e girdi’ nu fayleng. (Rom. 12:16; Jer. 45:5) Gad ma fol ko fonow ni pi’ Jesus ni gaar: “Mu ayuwgad mi gimed guy rogomed rok urngin mit e chogow; ya bin riyul’ e yafas ku be’ e gathi ni ngongliy ko pi n’en ni ir e mmil suwon ngak faanem, ndemtrug rogon feni yoor ban’en rok.” (Luke 12:15) Ere thingari dabi pag e pi Kristiano ni kab fel’ yangarrad talin ni n’en nth’abi ga’ fan ni ngar rin’ed e ngar pigpiggad ngak Jehovah. Ba t’uf ni ngar uned ko skul ngar nanged rogon ni ngar yognaged e tin nib t’uf rorad ya nge yog nra pigpiggad ngak Jehovah u polo’ i gum’ircha’rad, ngu polo’ i lanin’rad, ngu polo’ i gelngirad, ngu polo’ i lem rorad. (Luke 10:27) Faan yad ra rin’ ni aram rogon, ma aram e ra “yoor ban’en” rorad u p’eowchen Got.”​—Luke 12:21; mu beeg e Matthew 6:19-21.

Dabi Magafan’med ko Tin nib T’uf Romed

12, 13. Mang fan ni faan gad ra fol ko fare thin ni bay ko Matthew 6:31-33 ma aram e rayog ni ngad pared ni gad ba thil ko girdi’ nu fayleng?

12 Gad ba thil ko girdi’ nu fayleng ni bochan rogon ni gad ma lemnag e tin nib t’uf rodad ni bod e ggan nge mad. I yog Jesus ni gaar: “Dabi magafan’ be’ nge gaar: ‘U uw e bay yib e ggan rog riy? ara n’en ni nggu garbod ngay? ara mad ni nggon’?’ Ereray e pi n’en ni gubin ngiyal’ ma be nameg e piin ni yugu boch e kan e yad be meybil ngorad. Chitamangimed ni bay u tharmiy e manang ni pi n’ey ni urngin e dabi siy ni nge yog ngomed. Ere ngam m’oneged u wan’med e gagiyeg rok Got nge tin nib m’agan’ ngay ni ngam rin’ed, ma aram me pi’ urngin e pi n’ey ngomed.” (Matt. 6:31-33) Boor i gadad e manang nriyul’ e n’en ni ke yog Jesus ni bochan e pi n’en ni ke buch rodad. Chitamangidad nu tharmiy e ma pi’ e tin nib t’uf rodad ni gubin ngiyal’.

13 Ba fel’ ni nge fel’ u wan’dad e tin ni bay rodad. (1 Tim. 6:6) Gathi aram rogon e n’en ni be lemnag e girdi’ nu fayleng. Bod ni tomuren ni kar uned ko mabgol ma boor i yad e baadag ni nge yog ngak urngin ban’en ni baadag nib papey. Yad baadag ni nge yog reb e naun, nge boch e chugum u lan e naun, nge reb e karrow nib fel’ ngorad. Machane, piin Kristiano ni yad e milekag ni yad be par ko re fayleng ney e yad ma t’ar lanin’rad, ma darur guyed rogon ni nge yog ngorad boch ban’en ndabi gaman puluwon rorad. Gad ba felfelan’ ya gad be guy ni boor i gadad e darur n’aged e tayim nge salpiy rorad ni fan ko pi n’ey, ya nge yog nra fanayed boor e tayim rorad nge gelngirad ni ngar pigpiggad ngak Jehovah. Boch i yad e yad be un ko pioneer, ara yad be maruwel u Bethel, ara yad ma lekag e ulung, ara yad e missionary. Gad be pining e magar ngak pi walagdad ni yad be pigpig ngak Jehovah u polo’ i gum’ircha’rad.

14. Mang e gad ra fil u reb e fanathin rok Jesus?

14 U lan reb e fanathin rok Jesus e yog riy ni ‘bochan e magafan’ rodad ko re par rodad ney u fayleng nge chogowen e fel’ rogon’ ma ra malmalnagdad ko pigpig ngak Got. (Matt. 13:22) Dab da awgad ko re wup ney ni faanra ud pared ko re fayleng ney ni gadad e milekag ni ke fel’ u wan’dad e tin bay rodad. Rayog ni nge par nib ‘fel’ lan owchedad’ ni faan gad ra tedan’dad ko pigpig ngak Jehovah me par nib m’on Gil’ilungun u wan’dad.​—Matt 6:22.

‘Re Fayleng Ney e Bayi M’ay’

15. Mang e ke yog John u murung’agen e re fayleng ney?

15 Reb i fan ni nge par e tin riyul’ e Kristiano ni yad e “milekag” e bochan ni ke mich u wan’rad nre fayleng rok Satan ney e ke chugur ni nge m’ay. (1 Pet. 2:11; 2 Pet. 3:7) Ma m’ug e re n’ey ko pi n’en ni gad ma rin’. Ba muun ngay rogon ni gad ma dugliy ban’en, nge pi n’en ni gad baadag ni nge yog ngodad, nge pi n’en ni gad be nameg. Ke yog apostal John ngak e pi Kristiano ndabi t’uf e fayleng nge pi n’en ni bay u fayleng rorad, ya “re fayleng ney nge urngin ban’en ni bay riy ni be yim’ e girdi’ ni bochan e bayi m’ay; machane en nra rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay e ra par nib fas ndariy n’umngin nap’an.”​—1 John 2:15-17.

16. Uw rogon ni ngad daged ni gadad bang u ba ulung i “girdi’” ni ke mel’egrad Jehovah u fithik’ e girdi’ nu fayleng?

16 Ke yog Jehovah ngak piyu Israel nfaanra ur folgad rok, ma aram e yad ra mang e piin ‘ni ke mel’egrad ni ngar manged girdien.’ (Ex. 19:5) Nap’an ni fol piyu Israel rok Got, ma i par nib thil kanawoen e yafas rorad ko girdi’ ko pi nam. Ngiyal’ ney, e girdi’ rok Jehovah e gathi yad bang ko fayleng rok Satan. Be yog e Bible ngodad ni “ngad paged pangidad nge ngongol rodad nde m’agan’ Got ngay nge chogowen urngin ban’en u fayleng nde mat’aw u owchen Got, ma gadad be par ni gadad be t’ar lanin’dad ko tin nde fel’, ma gadad ba yal’uw, ma gadad be rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay u roy u fayleng, ma gadad be sonnag fare Rran nib fel’ ni ir e ke l’agan’dad ngay ni aram e rofen ni bay yib i m’ug e flaab rok e Got rodad riy ni ir e th’abi tolang ni er Jesus Kristus ni ir e ma thapegdad ngak Got. I ir e pi’ ir ni bochdad ni fan e nge legdad u fithik’ urngin e kireb me ngongliydad ngad manged ba ulung i girdi’ ni kad machalboggad nib mil fadad ngak me pasigan’dad ni ngad rin’ed e tin nib fel’.” (Titus 2:11-14) “Girdi’” rok Jehovah e yad e pi Kristiano ni kan dugliyrad nge “yugu boch e saf” ni yad be ayuwegrad ni yad bokum milyon.​—John 10:16.

17. Mang fan ni piin ni kan dugliyrad nge piin ni ka nog yugu boch e saf ngorad e gubin ngiyal’ ni yad ba felfelan’ ni yad e milekag ni yad be par ko re fayleng nib kireb ney?

17 Piin ni kan dugliyrad e yad ra un ngak Kristus ko gagiyeg u tharmiy, ma re n’ey e ‘ke lagan’rad ngay.’ (Rev. 5:10) Ma piin ni ka nog yugu boch e saf ngorad e yad be athapeg ni ngar pared u roy u fayleng ni manemus. Nap’an nra lebug e re n’ey, ma dab kur pared ni yad e milekag ko re fayleng nib kireb ney. Ra yog ngorad e naun nib fel’, ma boor e ggan nib fel’ nrayog ni ngar ked, nge garbod nrayog ni ngar unumed. (Ps. 37:10, 11; Isa. 25:6; 65:21, 22) Dab ra paged talin Jehovah ni bod rogon e n’en ni rin’ piyu Israel. Dab ra paged talin ni urngin ban’en ni bay rorad ma Jehovah e ke pi’ ngorad, ni ir e Got u “ga’ngin e fayleng.” (Isa. 54:5) Piin ni kan dugliyrad nge piin ni ka nog yugu boch e saf ngorad e gubin ngiyal’ ni yad ba felfelan’ ni yad e milekag ko re fayleng nib kireb ney.

Uw Rogon ni Ga Ra Fulweg?

• Mang boch e kanawo’ ni i par e girdi’ rok Got nib yul’yul’ riy kakrom ni yad e milekag?

• Uw rogon e ngongol rok e pi Kristiano kakrom?

• Uw rogon ni ma maruwel e tin riyul’ e Kristiano ko tin nu fayleng ban’en?

• Mang fan ni gad ba felfelan’ ni gad e milekag ni gad be par ko re fayleng nib kireb ney?

[Study Questions]

[Picture on page 23]

Pi Kristiano kakrom e da ur chuweged e chalban rorad nga boch ban’en ni bay e cham nge ngongol ndarngal riy