Dab Mu ‘Changar nga Keruum’

“En nra tabab i gi’ e but’ u milay’ mi i changar nga keru’ e dabi yib fan ko gagiyeg rok Got.”​—LUKE 9:62.

UW ROGON NI GA RA FULWEG?

Mang fan ndab da ‘paged talin e ppin rok Lot’?

Mang dalip ban’en ndab ud pared ma gad be lemnag?

Uw rogon ni ngaud folgad u rogon ni be pow’iydad e ulung rok Jehovah?

1. Mang fonow e pi’ Jesus? Mang deer e ke sum riy?

 “DAB mpaged talin e ppin rok Lot!” (Luke 17:32) Re fonow ney ni pi’ Jesus Kristus ni ke pag 2,000 e duw e rib ga’ fan e ngiyal’ ney. Machane, mang e be yip’ Jesus fan u nap’an ni yog e pi thin ney ni nge ginang e girdi’? Pi Jew ni ur motoyilgad ngak e yad manang fan e pi thin nem ni i yog, ya yad manang e n’en ni buch ko ppin rok Lot. Nap’an ni yad be mil chon e tabinaw rok ni ngar chuwgad u Sodom, ma de fol ko n’en nnog ngorad, me changar nga tomur ma aram me ngal’ ni sol ni ke el.​—Mu beeg e Genesis 19:17, 26.

2. Mang fan ni changar e ppin rok Lot nga tomur? Mang e buch rok ni bochan e de fol?

² Mang fan ni changar e ppin rok Lot nga tomur? Gur, baadag ni nge nang ko mang e be buch? Fa ke changar nga tomur ya ke war e michan’ rok? Fa gur, baadag ni nge sul ko pi n’en ni ke digey u Sodom? (Luke 17:31) Demtrug rogon, ma ke yim’ ni bochan e de fol. Am lemnag e n’en ni buch! I un ngak fapi girdi’ ni kireb nu Sodom nge Gomorrah ko yam’. Aram fan ni gaar Jesus: “Dab mpaged talin e ppin rok Lot!”

3. Uw rogon ni tamilangnag Jesus fan nsusun e dab da changargad nga tomur?

³ Gad be par u ba ngiyal’ ni susun e dab da changargad nga tomur ara da sulod ngaud lemnaged e pi n’en ni kad paged nga tomur. I tamilangnag Jesus fan e re n’ey u nap’an ni be non ngak be’ nib moon ni ke yog ni nge sul nge fingichiy chon e tabinaw rok u m’on ni nge mang reb i gachalpen Jesus. I gaar ngak: “En nra tabab i gi’ e but’ u milay’ mi i changar nga keru’ e dabi yib fan ko gagiyeg rok Got.” (Luke 9:62) Gur, kaygi gel e thin ni ke yog Jesus ngak fare moon? Danga’, ya manang ni be towey fare moon ya nge dabi mang reb i gachalpen. I yog Jesus ni be’ ni aram rogon ni ke siyeg e maruwel ni ke  pi’ Got ngak e bod be’ ni ke “changar nga keru’.” Be’ ni be gi’ e but’ u milay’ e rayog ni nge changar nga keru’ u nap’an ni be maruwel fa reb e tay talin e maruwel rok nga but’ me changar nga keru’. Demtrug rogon, ma rayog ni nge dab ki tiyan’ ko n’en ni be rin’, me magawon e maruwel rok.

4. Mang e thingar da yiluyed e changar rodad ngay?

⁴ Thingar da yiluyed e changar rodad ko tin ni bay nga m’on ma gathi tin ni ke thumur. Mu tay fanam i yan u rogon ni kan weliy e re n’ey ko Proverbs 4:25, BT ni gaar: “Mu dugliy e changar rom u puluwom nga m’on nib pagan’um ngom; mu pug owchem nga lang ni dab mu tamra’.”

5. Mang fan ndab kud sulod ngaud lemnaged e pi n’en ni kad paged nga tomur?

⁵ Bay fan ndab kud sulod ngaud lemnaged e pi n’en ni kad paged nga tomur. Mang fan? Bochan ni gad be par ko “tin tomren e rran.” (2 Tim. 3:1) Kakrom e kemus ni l’agruw e mach nib kireb e girdi’ riy ni thang Got, machane gad manang ndab ki n’uw nap’an ma bayi thang Got e re m’ag ney. Mang e ra ayuwegdad ni nge dabi buch rodad e n’en ni buch ko ppin rok Lot? Som’on e ba t’uf ni ngad nanged boch ban’en ni kad paged nga tomur ni ku rayog ni ngad sulod ngaud lemnaged. (2 Kor. 2:11) Ere ngad weliyed boch e pi n’em nge rogon nrayog ni nge dab kud lemnaged.

NGAD LEMNAGED NI KAB FEL’ ROGON E PAR RODAD KAFRAM

6. Mang fan ndabi pagan’dad nga rogon ni gad ma lemnag e pi n’en ni ud rin’ed kafram?

⁶ Rayog ni ngad lemnaged ni kab fel’ e bin baaram e par ni ud moyed riy kafram. Rayog nde puluw rogon ni gad ma lemnag e pi n’em ni i buch rodad kafram. Rayog ni ngad lemnaged ni pi magawon rodad e gathi rib gel e kireb riy mab gel e felfelan’ ni ud ted e ngiyal’ nem ko felfelan’ ni gad be tay e ngiyal’ ney. Biney e lem nde puluw e rayog ni nge k’aringdad ni ngad adaged ni ngad sulod nga rogon e par rodad kafram. Machane, be gaar e Bible: “Dariy ba ngiyal’ ni ngam fith ni nge lungum, ‘Mang fan ni ka ba gel e fel’ ko tin ke thumur e rran?’ De gonop e bin e duwer.” (Ekl. 7:10, BT) Mang fan nde fel’ e mit ney e lem?

7-9. (a) Mang e buch rok piyu Israel u nap’an ni ur moyed u Egypt? (b) Mang boch i fan ni nge felfelan’ piyu Israel? (c) Mang e i gun’gun’nag piyu Israel?

⁷ Am lemnag e n’en ni buch rok piyu Israel u nap’an Moses. Yugu aram rogon ni ur pared u Egypt ni yad e milekag, machane tomuren ni yim’ Josef ma aram me tay piyu Egypt e “girdi’ ni ngi i gelnag e thin ngorad ngar maruwelgad nib gel ya ngar magargad.” (Ex. 1:11) Boch nga tomuren me yog Farao ni ngan li’ gubin e bitir ni pumoon ni fak piyu Israel ya nge dab ra yoorgad. (Ex. 1:15, 16, 22) Aram fan ni gaar Jehovah ngak Moses: “Kug guy nga rogon ni yibe gafgownag e girdi’ rog u Egypt; kug rung’ag lamrad ni yad be wenig ni nga ni ayuwegrad rok e piin ni yad be gafgownagrad, yad be maruwel ni kar manged sib. Rib tamilangan’ug u gelngin e gafgow ni yad be tay.”​—Ex. 3:7.

⁸ Am lemnag gelngin e felfelan’ ni tay piyu Israel u nap’an nra chuwgad ko sib u Egypt. Kar guyed rogon ni fanay Jehovah gelngin ni nge pag Fa Ragag i Gafgow nge yib ngak Farao nge girdi’ rok. (Mu beeg e Exodus 6:1, 6, 7.) Bin riyul’ riy e gathi kemus ni pag piyu Egypt e girdi’ nu Israel ni nga ranod ya ku rogned ngorad ni ngar gurgad ngar chuwgad, ma boor e gol nge silber nra pied ngorad ya be yog e Bible  nra feked e “machaf rok piyu Egypt.” (Ex. 12:33-36) Boch nga tomuren miki felfelan’ piyu Israel u nap’an nra guyed Farao nge pi salthaw rok ni kar m’ad u lan fare Red Sea. (Ex. 14:30, 31) Susun ni nge gel e michan’ rorad u tomuren ni kar guyed e pi n’en ni ke rin’ Jehovah ni fan ngorad!

⁹ Machane, de n’uw nap’an nga tomuren ni ke chuwegrad Jehovah ko sib mar tababgad ko gun’gun’. Mang e ur gun’gun’naged? Ur gun’gun’naged murung’agen e ggan! Kar dabuyed e pi n’en ni be pi’ Jehovah ngorad, ma aram mu ur gun’gun’gad ni be lungurad: “U Egypt e ud kayed e nig riy ndariy puluwon, nge kiyuri, nge mayis, nge subuyas, nge tamanengi, nge garlic. Machane chiney e ke m’ay gelngidad. Dariy ban’en ni ngad kayed, ke mus ni manna e gadad be kay ni gubin e rran.” (Num. 11:5, 6) Arrogon, de puluw rogon ni ur lemnaged e pi n’en ni ke thumur. Ere aram fan nra adaged ni ngar sulod ko fare binaw ni ur manged sib riy! (Num. 14:2-4) I sul piyu Israel ngar lemnaged e pi n’en ni ke thumur ma aram e dakur fel’gad u wan’ Jehovah.​—Num. 11:10.

10. Mang e gad ra fil ko n’en ni buch rok piyu Israel?

¹⁰ Mang e gad ra fil ko re n’ey? Nap’an nra yib e magawon ngodad, ma susun e dab da lemnaged ni kab fel’ e bin baaram e par ni ud moyed riy kafram u nap’an ndawor da filed e tin riyul’. Yugu aram rogon nde kireb ni ngaud fal’eged i lemnag e n’en ni kad filed ko pi n’en ni i buch rodad kafram ara da lemnaged boch ban’en ni ud felfelan’gad ngay, machane susun e dab da lemnaged nge pag rogon. Faan gad ra rin’ ni aray rogon, ma rayog ni ngad dabuyed rogon e par rodad e chiney ma gad adag ni ngad sulod ko bin baaram e par ni ud moyed riy kafram.​—Mu beeg e 2 Peter 2:20-22.

PI N’EN NI KAD DIGEYED

11. Uw rogon u wan’ boch e girdi’ e pi n’en ni kar digeyed?

¹¹ Ba gel e kireban’ riy, ya bay boch e girdi’ ni yad ma sul ngaur lemnaged e pi n’en ni kar digeyed mar kalgadngan’rad riy. Sana immoy ba ngiyal’ ni mab e kanawo’ ngom nrayog ni ngam un ko skul nib tolang, ara nge gilbuguwam, ara nge yoor e salpiy rom, machane yugu ban’en e kam turguy ni ngam nameg. Boor e walag ni immoy e maruwel rorad nib tolang puluwrad riy, machane kar digeyed. Ere chiney ni ke n’uw nap’an ni kam digey e pi n’em, ma dawori yib e tomur, ga ma sul ngaum lemnag rogon nra yan i par e yafas rom ni faan gomanga dan mu digey e pi n’em?

12. Uw rogon u wan’ Paul e pi n’en ni ke digey?

¹² Boor ban’en ni digey apostal Paul ya nge mang reb i gachalpen Kristus. (Fil. 3:4-6) Uw rogon u wan’ e pi n’en ni ke digey? I yog ni gaar: “Urngin e pi n’em nsusun e ra gu matheeg ngay ni win rog e kug matheeg ngay e chiney ni ke yan i aw ni lus rog ni bochan Kristus.” Mang fan? I ulul ngay ni gaar: “Gathi ke mus ni pi n’em; ya urngin ban’en ma kug matheeg ngay ni kari yan i aw ni lus ni bochan e bin ni ka ba ga’ fan e nggu nang Kristus Jesus ni ir e Somol rog. Bochan Kristus ma aram fan ni kug n’ag urngin ban’en; ya kug finey ni goo chubung, ni fan e nge yog Kristus ngog.” * (Fil. 3:7, 8) Ra n’ag be’ e  dow ma der sul ngki fek bayay. Ere ku er rogon Paul nde kalngan’ ko tin nu fayleng ban’en ni ke digey. Daki lemnag nib ga’ fan e pi n’em.

13, 14. Uw rogon ni ngad folwokgad rok Paul?

¹³ Mang e ra ayuwegdad ni faanra kad guyed ni yug gad be lemnag e pi n’en ni kad digeyed? Ngad folwokgad rok Paul. Ni uw rogon? Mu lemnag feni ga’ fan e n’en ni bay rom e chiney. Ke yog ni nge fel’ e tha’ u thilmew Jehovah, ma manang ni gab yul’yul’ ngak. (Heb. 6:10) Mang e rayog ni nge ognag e re fayleng ney nrayog ni ngan taareb rogonnag ko pi n’en ni be pi’ Jehovah ngodad e chiney nge pi n’en ni bayi pi’ ngodad boch nga m’on?​—Mu beeg e Mark 10:28-30.

¹⁴ Bin migid miki yog Paul ban’en nra ayuwegdad ni ngaud pigpiggad ngak Jehovah ni gad ba yul’yul’. I yog ni ke ‘pag talin e n’en ni bay nga keru’, ma be athamgil ni nge taw ko n’en ni ir e ba’ nga m’on rok.’ (Fil. 3:13) Mu tay fanam i yan u l’agruw ban’en ni yog Paul nib t’uf ni ngad rin’ed. Som’on e thingar da paged talin e pi n’en ni kad digeyed ma dab da adbeyed e tayim rodad ni ngad sulod ngaud lemnaged. Bin migid e thingar da athamgilgad ngad tawgad ko n’en ni bay nga m’on rodad ni bod rogon be’ ni girdien e mil ni ke chugur ko gin ni nge mus riy.

15. Mang angin nra yib ngodad u nap’an ni gad ra fal’eg i lemnag e pi n’en ni ke rin’ e pi tapigpig rok Got ni yad ba yul’yul’?

¹⁵ Nap’an ni gad ra fal’eg i lemnag e pi n’en ni i rin’ e pi tapigpig rok Got ni yad ba yul’yul’ ndemtrug ko tin kakrom fa tin chiney, ma rayog ni nge pi’ e athamgil nga lanin’dad ni ngad lemnaged e pi n’en ni bay nga m’on ma gathi tin ni ke thumur. Bod rogon Abraham nge Sarah. Faan gomanga ur lemnagew yu Ur, “ma rayog ni ngar sulow.” (Heb. 11:13-15) Machane, dar sulow e ngaram. Nap’an e yay nsom’on ni digey Moses yu Egypt ma boor ban’en ni digey ko pi n’en ni digey piyu Israel u nap’an nra chuwgad boch nga tomuren. Yugu aram rogon, ma der yog e Bible ni i sul nga i lemnag e pi n’em, ya ke yog ni “lemnag ni gafgow ni ngan tay ko moning ni fan ngak fare Messiah e ka ba ga’ fan nga urngin e machaf nu Egypt; ni fan e i par ni ke yip’ owchen ko tin ni ka ba’ nga m’on ni bayi pi’ Got ni puluwoy.”​—Heb. 11:26.

BOCH BAN’EN NIB KIREB NI I BUCH RODAD KAFRAM

16. Uw rogon nrayog ni nge magawonnagdad boch ban’en ni i buch rodad kafram?

¹⁶ Gathi gubin ban’en ni i buch rodad kafram nib fel’. Sana rayog ni nge magawon lanin’dad ni bochan boch ban’en nib kireb ni ud rin’ed kafram. (Ps. 51:3) Ku rayog ni ka gad be damumuw ara ka be kireban’dad ni bochan e fonow nib gel ni kan pi’ ngodad kafram. (Heb. 12:11) Ku rayog ni ngad pared ni gad be lemnag boch ban’en ni i buch rodad nriyul’ nde mat’aw fa gadad e gad be lemnag ni aram rogon. (Ps. 55:2) Ere, mang e ra ayuwegdad ni nge dab kud pared ni gad be lemnag e pi n’ey? Ngad weliyed dalip ban’en.

17. (a) Mang fan ni yog Paul ni ir e “th’abi sobut’ u fithik’ urngin e girdi’ rok Got”? (b) Mang e ayuweg Paul ni nge dabi pag e magafan’ rok ko kireb ni i rin’ kafram ni nge taleg ko pigpig ni be tay ngak Got?

¹⁷ Kireb ni ud rin’ed. I yog apostal Paul ni ir e “th’abi sobut’ u fithik’ urngin e girdi’ rok Got.” (Efe. 3:8) Mang fan ni i lem ni aram rogon? I yog ni gaar: “Fan e gu gafgownag  girdien e galesiya rok Got.” (1 Kor. 15:9) Am lemnag rogon e lem rok Paul u nap’an ni i mada’nag boch e pi girdi’ ni baaram ni i gafgownagrad. Yugu aram rogon, ma de pag e magafan’ rok ko kireb ni i rin’ kafram ni nge taleg ko pigpig ni be tay ngak Got, ya i lemnag rogon ni ke dag Got e runguy nge gol ngak. (1 Tim. 1:12-16) Angin ni yib riy e ke adag ni nge pining e magar ngak Got me ulul ko machib. Nap’an ni yog Paul ni baadag ni nge pagtalin e n’en ni bay nga keru’, mab muun ngay e kireb ni i rin’. Ku er rogodad ni faanra ud lemnaged e runguy ni ke dag Jehovah ngodad ma aram e rayog ni nge dab da meewargad ni bochan e yug gad be lemnag boch ban’en nib kireb ni ud rin’ed kafram ndabiyog ni ngad thilyeged. Rayog ni ngad fanayed gelngidad ni fan ko fare maruwel ni gad be rin’ e chiney.

18. (a) Mang e rayog ni nge buch ni faanra ud pared ni gad be lemnag e fonow nib gel ni kan pi’ ngodad kafram? (b) Uw rogon ni ngad folgad ko fapi thin ni yog Solomon u murung’agen e fonow ni ngan fol riy?

¹⁸ Fonow nib gel. Sana yug gad be lemnag e fonow nib gel ni kan pi’ ngodad kafram. Re n’ey e rayog ni nge k’aring e damumuw ara kireban’ ngodad me ‘mulan’dad.’ (Heb. 12:5) Demtrug ko gad ra siyeg e fonow u nap’an ni kan pi’ ngodad ara da folgad riy me tomur me mulan’dad, ma taab n’en e ra buch rodad, ya dad paged fare fonow ni nge ayuwegdad. Ere ba fel’ ni ngad folgad ko fapi thin ni yog Solomon ni gaar: “Mu tay u wun’um e n’en kam fil ni gubin ngiyal’. Tin kam fil e aram e yafos rom mu chathowliy nib fel’ rogon.” (Prov. 4:13, BT) Ere, nge m’agan’um ko fonow ni kan pi’ ngom mag fol riy ni bod rogon be’ ni be yan u karrow ni be fol ko ko motochiyel ko kanawo’.​—Prov. 4:26, 27; mu beeg e Hebrews 12:12, 13.

19. Uw rogon ni ngad folwokgad rok Habakkuk nge Jeremiah nib gel e michan’ rorow?

¹⁹ Boch ban’en ni i buch rodad nriyul’ nde mat’aw fa gadad e gad be lemnag ni aram rogon. Yu ngiyal’ e rayog ni ngad lemgad ni bod Habakkuk ni profet ni ke wenignag ngak Jehovah ni nge yal’uweg gubin ban’en, ya de nang fan ni ke pag Jehovah boch ban’en nib kireb ni nge buch. (Hab. 1:2, 3) Rib ga’ fan ni ngad folwokgad rok e re profet nem ni gaar: “Ku ra gu par nri gub felfelan’ ni bochan e Somol ni Got e ir e be ayuwegneg.” (Hab. 3:18) Faan gad ra ‘tay e pagan’ rodad nga daken’ Jehovah, ni fare Got ko tin nib mat’aw ni bod ni rin’ Jeremiah, ma rayog ni nge pagan’dad nra yal’uweg gubin ban’en ko ngiyal’ nib puluw riy.​—Lam. 3:19-24, BT.

20. Uw rogon ni ngad micheged ni dawor da ‘paged talin e ppin rok Lot’?

²⁰ Gad be par u ba ngiyal’ ni boor ban’en ni be buch riy. Maku boor ban’en ni bayi buch nga m’on. Manga yigi bagadad me fol u rogon ni be pow’iydad e ulung rok Jehovah, ma gad fol ko fare fonow nu Bible ni be yog ni ngaud lemnaged e tin ni bay nga m’on ma gathi tin ni ke thumur. Faan gad ra rin’ ni aray rogon ma aram e gad be micheg ni dawor da ‘paged talin e ppin rok Lot’!

[Footnote]

[Study Questions]