Mu Pagan’um ngak Jehovah ni Fare Got ni Ma “Gagiyegnag Nap’an Ban’en nge Ngal’an”

“Ir e ma gagiyegnag nap’an ban’en nge ngal’an; i ir e ma pilungnigey me ir e ma chuwegey ko pilung.”​—DAN. 2:21.

UW ROGON NI GA RA FULWEG?

Uw rogon ni be m’ug ko tin ni ke sunmiy Jehovah nge rogon ni ke lebguy e pi yiiy rok ni ir e En Ma Dugliy Ngal’an Ban’en?

Bochan ni kad nanged ni Jehovah e ir fare Got ni ma “gagiyegnag nap’an ban’en nge ngal’an,” ma mang e gad ra rin’?

Mang fan ndabi thilyeg Jehovah e ngiyal’ ni ke dugliy ni nge lebguy e tin nib m’agan’ ngay ni yugu demtrug e n’en nra buch?

1, 2. Mang e be dag nri manang Jehovah rarogon e tayim?

 U M’ON ni nge sunmiy Jehovah Got e girdi’ me sunmiy boch ban’en ni yira guy ma rayog ni ngan nang ko uw e ke taw e tayim ngay. Nap’an e bin aningeg e rran ko ngiyal’ ni ke sunmiy Got urngin ban’en, me yog ni gaar: “Nge sum nga lan e lang e pi n’en ni be gal ramaen ni nge kieg e rran ko nep’, ma nge dag e ngiyal’ ni ma tabab e pi rran riy, nge pi duw, nge yu ngiyal’ ni ma thil e yafang riy.” (Gen. 1:14, 19, 26) Aram e n’en ni ke buch nrogon nib m’agan’ Jehovah ngay.

² Machane, ke mada’ ko chiney ma dawori yog ko girdi’ ni llowan’ ni ngar weliyed ko ri mang e tayim. I yog reb e babyor ni gaar: “Dariy be’ nrayog ni nge yog ko ri mang e tayim.” Yugu aram rogon, ma ri manang Jehovah rarogon e tayim. Bin riyul’ riy, e ir e ke “sunumiy lan e lang, . . . ir e sunumeg e fayleng, ke ngongliy rogon ke par.” Jehovah e ku ir e ma ‘yog ko tabolngin e tin ni bay ko tungun; ma kab kakrom me yog e tin ni bay yib.’ (Isa. 45:18; 46:10) Ra nge gel e michan’ rodad ngak Jehovah nge Thin rok ni aram e Bible, ma ngad weliyed murung’agen e tin ni ke sunmiy nge rogon ni ke lebguy e pi yiiy rok ni be dag ni ir e En Ma Dugliy Ngal’an Ban’en.

PI N’EN NI KE SUNMIY JEHOVAH E RA GELNAG E MICHAN’ RODAD

3. Mang boch ban’en ni kan sunmiy nri ma fol ko tayim?

³ Boor ban’en ni ke sunmiy Jehovah ni tin nib ga’ nge tin nib achig nri yad ma fol ko tayim. Bod rogon ban’en ni ka nog e atom ngay ni ma mithmith ni taareb rogon payngin ni gubin ngiyal’. Kolok ni ma fanay e atom e dabi thil e tayim riy ni yugu aram rogon nra chel u lan 80 milyon e duw. * Pi t’uf nge boch ban’en ni bay u lan e lang e ma mithmith u reb e  kanawo’ nrayog ni ngad nanged u m’on riy e gin ni bay riy u lan e lang. Gin ni bay e pi n’ey riy u lan e lang e ir e ma ayuweg e girdi’ nge yog nra nanged e gin ni ngar sorgad ngay u nap’an ni yad be milekag, mu kur nanged e ngiyal’ nra thil e yafang riy. Bochan ni Jehovah e ir e ke sunmiy e pi atom nge pi t’uf u lan e lang, ma riyul’ ni “gelngin e rib gel,” ma bay rogon ni ngad pininged e sorok ngak.​—Mu beeg e Isaiah 40:26.

4. Uw rogon ni be m’ug nib gonop Jehovah u rogon ni ma fol e pi n’en nib fas ko tayim?

⁴ Gubin ban’en nib fas ni yad ma fol ko tayim. Boor mit e woldug nge gamanman e yira guy e pi n’en ni yad ma rin’ nge ngal’an, ma gowa bay e kolok ni yad be fol riy. Boor e arche’ e yad manang e ngiyal’ ni ngar chuwgad u bang nga ranod nga bang. (Jer. 8:7) Ku er rogon e girdi’ ni yad ma fol ko tayim. Bod rogon nrayog ni nge yog dowdad ngodad ni ke rran ara ke nep’. Faan gad ra milekag u sikoki nga reb e nam nib thil e tayim riy ko gin ni gad ma par riy, mab t’uf in e rran ni nge yog nda mechamgad ko tayim ko fare binaw. Ere, pi n’en ni ke sunmiy Jehovah e boor ban’en riy ni be dag ni ir fare Got nib gel gelngin mab gonop, ma ma “gagiyegnag nap’an ban’en nge ngal’an.” (Mu beeg e Psalm 104:24.) Bochan nrib gonop Jehovah ma rib gel gelngin, ma rayog ni nge mich u wan’dad nrayog rok ni nge lebguy e n’en nib m’agan’ ngay!

PI YIIY NI KE LEBUG KO NGIYAL’ NI KAN DUGLIY E MA GELNAG E MICHAN’ RODAD

5. (a) Uw rogon ma gad nang e n’en ni bay ni fan ko girdi’ gabul nge langlath? (b) Mang fan nrayog rok Jehovah ni nge yog e n’en nra buch boch nga m’on nge ngiyal’ nra buch riy?

⁵ Pi n’en ni ke sunmiy Jehovah e be fil ngodad murung’agen pi “fel’ngin ndabiyog ni ngan guy.” Machane, der fulweg boch e deer nib ga’ fan ni bod fare deer ni, Mang e bay ni fan ko girdi’ gabul nge langlath? (Rom. 1:20) Ra ngad nanged e fulweg ko re deer ney, ma thingar da filed e Thin rok Got u Bible. Faan gad ra yaliy e Bible, ma gad ra pirieg riy murung’agen boch e yiiy ni ke lebug ko ngiyal’ ni kan dugliy ni nge lebug riy! Rayog ni nge yog Jehovah e n’en ni bayi buch ni bochan e manang ko mang e bay nga m’on. Maku, pi n’en ni un yiiynag u Bible e i buch ko ngiyal’ ni kan dugliy ni nge buch riy ni bochan e rayog ni nge gagiyegnag Jehovah Got boch ban’en ni nge buch ya nge yog ni lebug e n’en nib m’agan’ ngay ko ngiyal’ ni ke dugliy ni nge lebug.

6. Mang e be dag ni baadag Jehovah ni ngad nanged rogon ni ma lebug e pi yiiy u Bible?

⁶ Baadag Jehovah ni nge nang e pi tapigpig rok fan e pi yiiy u Bible me yib angin ngorad. Yugu aram rogon nib thil rogon ni ma lemnag Got e tayim nga rogon ni gad ma lemnag, machane faanra yog e ngiyal’ nra buch ban’en riy ma ma yog u rogon nrayog ni ngad nanged fan. (Mu beeg e Psalm 90:4.) Bod ni fare babyor ni Revelation e be weliy murung’agen “fa aningeg i engel” ni “kan fal’eg rogorad ni fan ko re awa nem, nge re rran nem, ko re pul i n’em, nge duw.” Gadad e girdi’ e gad manang ko mang e awa, nge rran, nge pul, nge duw. (Rev. 9:14, 15) Nap’an ni gad ra nang ni ke lebug e pi yiiy ko ngiyal’ ni kan dugliy ni nge lebug riy ma rayog ni ngari mich u wan’dad fare Got ni ma “gagiyegnag nap’an ban’en nge ngal’an,” miki mich e Thin rok u wan’dad. Chiney e ngad weliyed boch e pi yiiy nem.

7. Uw rogon ni ke m’ug ko yiiy rok Jeremiah u murung’agen yu Jerusalem nge yu Judah ni Jehovah e gubin ngiyal’ ni ma lebguy e n’en nib m’agan’ ngay ko ngiyal’ ni ke dugliy riy?

⁷ Som’on e ngad weliyed e n’en ni buch ko bin medlip e chibog ko B.C.E. “U lan e bin aningeg e duw ni Jehoyakim nib moon ni fak Josiah e pilung u Judah,” me weliy Jehovah ngak Jeremiah murung’agen e girdi’ u Judah. (Jer. 25:1, BT) I yiiynag Jehovah murung’agen yu Jerusalem ni yira gothey min fek piyu Jew nga Babylon ni kalbus. Mu rom e ‘bay ur pigpiggad riy ko pilung nu Babylon u lan medlip i ragag e duw.’ Nap’an e duw ni 607 B.C.E., me gothey e pi salthaw nu Babylon fare nam nu Jerusalem mar feked piyu Jew nga Babylon ni kalbus. Machane, mang e ra buch u tomuren 70 e duw? I yiiynag Jeremiah ni gaar: “I gaar Somol, ‘Nap’an nra thumur medlip i ragag e  duw u Babylon, ma bay gu dag e runguy rog ngomed nggu tay u gil’ e n’en ni gu micheg ni nggu fulwegmed nga tafenmed.’” (Jer. 25:11, 12; 29:10, BT) Re yiiy ney e ke lebug ko duw ni 537 B.C.E. u tomuren ni chuweg piyu Media nge piyu Persia piyu Jew ko kalbus u Babylon. Ma aram e ngiyal’ ni kan dugliy ni nge lebug e re yiiy ney riy.

8, 9. Uw rogon ma pi yiiy rok Daniel u murung’agen fare Messiah nge ngiyal’ nra tabab Gil’ilungun Got ko gagiyeg u tharmiy e be m’ug riy ni Jehovah e ir fare Got ni ma “gagiyegnag nap’an ban’en nge ngal’an”?

⁸ Kum lemnag reb e yiiy ni bay rogon ko girdi’ rok Got kakrom. Sogonap’an l’agruw e duw u m’on ni chuw piyu Jew u Babylon, me yiiynag Got u daken Daniel ni profet ni 483 e duw nga tomuren ni ka nog ni ngan fulweg yu Jerusalem nga rogon, ma aram e ngiyal’ nra m’ug fare Messiah riy. I yog e pilung nu Medo-Persia ni ngan rin’ e re n’ey ko duw ni 455 B.C.E. Faani gaman 483 e duw nga tomuren ko duw ni 29 C.E. ma aram min dugliy Jesus nu Nazareth nga gelngin Got nib thothup ni nge mang fare Messiah. *​—Neh. 2:1, 5-8; Dan. 9:24, 25; Luke 3:1, 2, 21, 22.

⁹ Mu lemnag e n’en ni be yog e Bible u murung’agen Gil’ilungun Got. Ke yog e Bible nra mang Kristus e Pilung u tharmiy ko duw ni 1914. Ke yiiynag murung’agen e “n’en nra yib ni nge dag” ni bay Jesus, miki yog nra taw ko ngiyal’ nem mab gel e gafgow nra tay e fayleng ni bochan e aram e ngiyal’ ni yira tharbog Satan nga fayleng. (Matt. 24:3-14; Rev. 12:9, 12) Maku reb e, ke yiiynag e Bible ni 1914 e aram e ngiyal’ nra tal e pi nam i ‘yot’ daken yu Jerusalem’ me tabab Gil’ilungun Got ko gagiyeg u tharmiy.​—Luke 21:24; Dan. 4:10-17. *

10. Mang boch ban’en nib mudugil nra lebug boch nga m’on ko ngiyal’ ni kan dugliy nra lebug riy?

¹⁰ Dabki n’uw nap’an ma ra yib fare “gafgow” nib ga’ ni ke yiiynag Jesus. Tomur riy ma ra tabab Jesus ko Gagiyeg u Lan Bbiyu’ e Duw. Ma dariy e maruwar riy nra lebug e pi n’ey ko ngiyal’ ni kan dugliy ni nge lebug riy. Nap’an ni immoy Jesus u fayleng ma ke m’ay i dugliy rok Jehovah e “re rran nem nge re awa nem.”​—Matt. 24:21, 36; Rev. 20:6.

‘MMARUWEL KO TAYIM ROM NIB FEL’ ROGON’

11. Mang e susun ni ngad rin’ed e chiney ni kad nanged ni gad be par ko tin tomuren e rran?

¹¹ Mang e susun ni ngad rin’ed e chiney ni kad nanged ni ke tabab Gil’ilungun Got ko gagiyeg ma gad be par ko “tin tomuren e rran”? (Dan. 12:4, NW) Boor e girdi’ ni yad be guy ni ke gel e magawon u fayleng, machane darur nanged ni ireray reb e yiiy u Bible ni be lebug. Sana yad be lemnag ni bayi kireb e re m’ag ney, ara yad be lemnag ni girdi’ e ra yibnag e “gapas.” (1 Thess. 5:3) Machane, uw rogodad? Faanra ke mich u wan’dad ni gad bay ko ngiyal’ ni ke chugur ni nge mus e m’ag rok Satan riy, ma gathi gad ra athamgil ni ngad fanayed e tin ni ka bay e tayim ngad pigpiggad ko fare Got ni ma “gagiyegnag nap’an ban’en nge ngal’an” ma gad ayuweg boch e girdi’ ngar  nanged murung’agen? (2 Tim. 3:1) Ere, thingar da gonopiyed rogon ni gad ma maruwel ko tayim rodad.​—Mu beeg e Efesus 5:15-17.

12. Mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni yog Jesus u murung’agen e ngiyal’ ni immoy Noah riy?

¹² Ba mo’maw’ ni ngad maruwelgad ko tayim rodad nib fel’ rogon ni bochan e boor ban’en ko re fayleng ney nrayog ni nge magawonnag lanin’dad. I yog Jesus ni gaar: “Ngiyal’ ni bay en ni Fak e Girdi’ riy e ra bod e n’en nrin’ ko fa ngiyal’ i n’em nnap’an Noah.” Uw rogon e ngiyal’ ni immoy Noah riy? I yog Got ngak Noah nra thang e girdi’ nib kireb ko ngiyal’ ni immoy riy. Ra yib e ran nge tharey e fayleng mi yad limoch ngar m’ad. Bochan ni i “machibnag [Noah] e tin nib mat’aw,” ma aram me machibnag e thin rok Got ko girdi’ u fithik’ e yul’yul’. (Matt. 24:37, NW; 2 Pet. 2:5) Machane, “un abich ma yibe garbod, ma be mabgol e pumoon nge ppin nge yan i mada’ ko rofen ni baaram ni yan Noah riy nga lan fare ark; machane da ur nanged e n’en ni bay yib ngorad nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni baaram ni yib e ran nge tharey e binaw nge fekrad ni yad gubin.” Aram fan ni fonownag Jesus pi gachalpen ni gaar: “Ereray fan ni ngkum pired ni gubin ngiyal’ ni kam fal’eged rogomed kam pired, ya en ni Fak e Girdi’ e ra yib u reb e awa ndamur fineyed nra yib riy.” (Matt. 24:38, 39, 44) Thingar da boded Noah, ma gathi girdi’ ko ngiyal’ ni immoy riy. Mang e ra ayuwegdad ni ngaud pared ni kad fal’eged rogodad?

13, 14. Mang e ra ud lemnaged u murung’agen Jehovah ma ra ayuwegdad ni ngad ululgad ko pigpig ni gad be tay ngak u nap’an ni gad be sonnag e ngiyal’ nra yib e en Fak e girdi’ riy?

¹³ Yugu aram rogon nra yib e en Fak e girdi’ u reb e awa ndarud fineyed nra yib riy, mab t’uf ndab da paged talin ni Jehovah e ir e En Ma Dugliy Ngal’an Ban’en. Demtrug e n’en nra buch u fayleng ara n’en ni be lemnag e girdi’ ni ngar rin’ed, ma rayog rok Jehovah ni nge dugliy e ngiyal’ nra buch boch ban’en nge angin nra yib riy. (Mu beeg e Daniel 2:21.) Bin riyul’ riy, e be yog e Proverbs 21:1, BT ngodad ni gaar: “I Somol e ma gagiyegnag laniyan’ ba pilung ni rib mom ni bod ni ma pow’iy woen e lul’.”

¹⁴ Rayog rok Jehovah ni nge gagiyegnag boch ban’en ya nge lebguy e n’en nib m’agan’ ngay ko ngiyal’ ni ke dugliy. Boor ban’en ni be thil u fayleng ni be lebguy e yiiy, nib ga’ ni fare yiiy u murung’agen fare thin nib fel’ u murung’agen Gil’ilungun Got ni yibe machibnag u ga’ngin yang e fayleng. Am lemnag e n’en ni ke buch ko pi nam ni ma gagiyegnag boch e girdi’ nib gel lungurad nge ku boch e nam ni ma gagiyegnag e am ko communist. Buchuuw e girdi’ nra lemnaged nra thil boch ban’en ko pi am nem nib papey. Machane, bochan e re n’ey ma boor e nam ni kan taleg e machib riy kafram ni ke yog ni ngan machibnag fare thin nib fel’ riy e chiney. Ere, ngad guyed rogon ni ngaud maruwelgad ko tayim rodad nib fel’ rogon, ya nge yog nda pigpiggad ngak fare Got ni ma “gagiyegnag nap’an ban’en nge ngal’an” ni gad ba yul’yul’.

NGE MICH U WAN’UM NRA LEBGUY JEHOVAH E N’EN NIB M’AGAN’ NGAY KO NGIYAL’ NI KE DUGLIY

15. Uw rogon ni nge m’ug nib gel e michan’ rodad u nap’an ni kan thilyeg boch ban’en u lan e ulung?

¹⁵ Faanra ngad ululgad ko machib ko ngiyal’ ney ko tin tomuren e rran, mab t’uf ni nge mich u wan’dad nra lebguy Jehovah e n’en nib m’agan’ ngay ko ngiyal’ ni ke dugliy. Bochan ni be thil boch ban’en u fayleng ma rayog ni ngki thil rogon e machib ni gad ra tay. Rayog ni nge thilyeg e ulung rodad boch ban’en u rogon ni gad ma machib ya nge yog ni yib angin e machib ni gad ma tay. Ere, faan gad ra fol ko pi n’ey ni yibe thilyeg ma gad pigpig u tan pa’ Fak Got ni ir e be “gagiyegnag” e ulung, ma aram e gad be dag nib mich fare Got u wan’dad ni ir e ma “gagiyegnag nap’an ban’en nge ngal’an.”

16. Mang fan nrayog ni nge mich u wan’dad nra ayuwegdad Jehovah ko ngiyal’ nib puluw ni nge rin’ riy?

¹⁶ Baadag Jehovah ni ngad meybilgad ngak u fithik’ e pagan’ nra ‘ayuwegdad ko ngiyal’ ndabi siy ni ngari ayuwegdad.’ (Heb. 4:16) Gathi be  m’ug ko re n’ey nri ma lemnagdad ni be’ nge be’? (Matt. 6:8; 10:29-31) Ra m’ug nib mich Jehovah Got u wan’dad ni faanra ud yibilayed e ayuw rok ni gubin ngiyal’ mu ud ngongolgad nib puluw ko n’en ni kad yibilayed nge rogon ni be pow’iydad. Maku, dab da paged talin ni ngaud yibilayed pi walagdad.

17, 18. (a) Mang e bayi rin’ Jehovah ko pi toogor rok ndab ki n’uw nap’an? (b) Mang e thingar da kol ayuwgad riy?

¹⁷ Gathi ireray e ngiyal’ ni nge ‘maruwar u wan’dad e tin ni yog Got ni bayi rin’,’ ya ireray e ngiyal’ ni nge gel e michan’ rodad. (Rom. 4:20) Satan nge piin ni yad ba muun ngak e yad be guy rogon ni ngar taleged fare maruwel ni ke yog Jesus ngak pi Gachalpen ni ngar rin’ed ni gad ba muun ngay. (Matt. 28:19, 20) Yugu aram rogon ni be cham Moonyan’ ngodad, ma gad manang ni Jehovah e ir fare “Got ni be par nib fos, ni ir e ke biyuliy urngin e girdi’ ma ma ayuwegrad, ni piin ni ke mich Kristus u wun’rad e ri ma ayuwegrad.” “Manang rogon ni nge ayuweg e piin ni yad ma fol rok ko gafgow ni ma yib ngorad.”​—1 Tim. 4:10; 2 Pet. 2:9.

¹⁸ Dabki n’uw nap’an me thang Jehovah e re m’ag nib kireb ney. Yugu aram rogon ndawor da nanged e ngiyal’ nra buch e re n’ey nge urngin ban’en nra buch riy, ma gad manang nra taw ko ngiyal’ ni kan dugliy ma aram e ra thang Kristus e pi toogor rok Got, ma gubin e girdi’ ni yad ra nang ni Jehovah e ir e bay mat’awun ni nge gagiyegnag urngin ban’en. Ere, de fel’ ni ngad paged talin rarogon e ‘ngiyal’’ ni gad be par riy! Ngad kol ayuwgad ndab ud lemnaged ni “urngin ban’en ni ka be par ni ka rogon ni ka nap’an e ngiyal’ ni sum e fayleng riy ke mada’ ko chiney.”​—1 Thess. 5:1; 2 Pet. 3:3, 4.

NGA I M’UG NI GAD BE ‘SON’

19, 20. Mang fan ni ngaud sonnaged Jehovah?

¹⁹ Nap’an ni sunmiy Jehovah e girdi’ mab m’agan’ ngay ni ngar pared ndariy n’umngin nap’an, ya nge yog nra filed murung’agen nge pi n’en ni ke sunmiy nrib fel’. Be gaar e Eklesiastes 3:11, NW: “Urngin ban’en ni ke ngongliy [Jehovah] e ra taw nga ngal’an mab fel’ yaan. Ke tay e manemus nga laniyan’ e girdi’ ya nge dabi tamilangan’rad ko tin ni ke m’ay i lemnag rok ni nge rin’ aram ko tabolngin nge yan i mada’ ko tungun.”

²⁰ Ri gad ba felfelan’ nde thilyeg Jehovah e n’en nib m’agan’ ngay ni fan ko girdi’! (Mal. 3:6) Jehovah e dabi thil, ya ir “fare Pilung ni bay i par ndariy n’umngin nap’an.” (1 Tim. 1:17) Ere, ‘ngaud pared ni ke l’agan’dad ngak Got ma gad be sonnag, yi ir e bayi ayuwegdad.’ (Mik. 7:7) Arrogon, ‘ngad gelniged gadad, me muthan’dad, gadad gubin e piin ni ke l’agan’dad ngak Somol.’​—Ps. 31:24, BT.

[Footnotes]

[Study Questions]

[Picture on page 25]

Ba mich u wan’ Daniel nra lebug e pi n’en ni ke yiiynag Got

[Picture on page 27]

Ga ma maruwel ko tayim rom nib fel’ rogon ni fan ko tin nib m’agan’ Jehovah ngay, fa?