Mu Fol Rok Got ma Ra Fel’ Rogom ko Tin ni Ke Micheg
Mu Fol Rok Got ma Ra Fel’ Rogom ko Tin ni Ke Micheg
“Ma dariy be’ ni ka ba’ nga bayang nib tolang ngak, me mang fithingan e ir e micheg ngay.”—HEB. 6:13.
MU GUY KO RAYOG NI NGAM PI’ E FULWEG:
Mang nrayog ni nge mudugilan’dad ni tin nib m’agan’ Got ngay e dabi aw nib m’ay fan?
Mang e ke micheg Got u tomuren ni ke denen Adam nge Efa?
Uw rogon ni nge fel’ rogodad ko n’en ni ke micheg Got ngak Abraham?
1. Uw rogon nib thil e thin rok Jehovah ko thin rok e girdi’ ni ta denen?
JEHOVAH e ba Got nib “yul’yul’.” (Ps. 31:5) Girdi’ ni ta denen e dabiyog ni nge pagan’uy ngorad ni gubin ngiyal’, machane Got e ‘dabiyog ni nge lifith l’ugun.’ (Heb. :18; mu beeg e Numbers 23:19.) Gubin ban’en ni ke micheg Got ngak e girdi’ e ma rin’. Bod ni ke sunmiy Got urngin ban’en u fayleng u lan nel’ e rran ni aram e rran ni gathi 24 e awa n’umngin nap’an. U tabolngin e pi rran nem me yog Got e n’en ni nge rin’. Me rin’ urngin ban’en ni ke yog ni nge rin’. Ma tomuren fa bin nel’ e rran, “me par Got nge guy urngin e n’en ni ke ngongliy ma rib fel’ u wan’.”—Gen. 1:6, 7, 30, 31.
2. Mang fare rran ko toffan rok Got? Mang fan ni ke ‘fal’eg e re rran nem nib thothup’?
2 Tomuren ni ke yog Got nrib fel’ u wan’ urngin ban’en ni ke ngongliy miki yog murung’agen tabolngin ko fa bin medlip e rran. Ireray e rran ko toffan rok Got ya ke mu’ i sunmiy urngin ban’en u fayleng. (Gen. 2:2) Re rran ko toffan rok Got ney e ba n’uw nap’an ma dawori m’ay. (Heb. 4:9, 10) De yog e Bible ko wuin e ke tabab. Machane gad manang ni ke tabab u tomuren ni kan sunmiy Efa ni sogonap’an 6,000 e duw kakrom. Ke chugur ni nge tabab e Gagiyeg rok Kristus u lan Biyu’ e Duw nra ayuweg ni nge m’ug nib riyul’ e tin nib m’agan’ Got ngay ni fan ko fayleng ni nge mang paradis nib sug ko girdi’ nib flont. (Gen. 1:27, 28; Rev. 20:6) Gur, rayog ni nge mudugil lanin’um ni nge yag ngom e yafas ni aram rogon nib felfelan’? Rayog! Ya ke “thothupnag” Got e bin medlip e rran me tay ni reb e rran nib thil nga urngin e rran. Re n’em e be micheg ndemtrug e magawon nra yib mab mudugil nra lebug e tin nib m’agan’ Got ngay u nap’an nra m’ay fare rran ko toffan rok Got.—Gen. 2:3.
3. (a) Tomuren ni tabab fare rran ko toffan rok Got, ma mang togopuluw e ke buch? (b) Uw rogon ni weliy Jehovah u rogon ni nge pithig fare magawon?
3 Machane tomuren ni ke tabab fare rran ko toffan rok Got me togopuluw boch e piin ni ke sunmiyrad Got. Satan, ni ir reb e engel u tharmiy kakrom e ke guy rogon ni nge k’aring boch i yad ni ngar pigpiggad ngak mar pied keru’rad ngak Got. Ke bannag Satan Efa ere ke th’ab e motochiyel rok Jehovah. (1 Tim. 2:14) Miki k’aring e pumoon rok ni nge un ngak. (Gen. 3:1-6) Re togopuluw nem e rib kireb. Machane, yugu aram rogon ni ke yog Satan ni Jehovah e der yul’yul’, ma de lemnag Got nib t’uf ni nge yog ara rin’ ban’en ni nge mich u wan’uy nra riyul’ e tin nib m’agan’ ngay ni fan ko fayleng. N’en ni ke rin’ e ke micheg ban’en ni ndabiyog ni ngan nang fan e ngiyal’ nem. Ke weliy ko uw rogon ni nge pithig e re magawon ney. Ki yog ni Satan nge fare pin e yow ra par ni yow ba toogor maku er rogon pi fakrow. Ma [faen Owchen ni kan micheg] e ra pirdiiy “lolugen” nge maad’ad nib gel ma ra “k’ad Satan wurilen e rifrif u ay.”—Gen. 3:15; Rev. 12:9.
NGE YOG ARA RIN’ BE’ BAN’EN YA NGE MICH U WAN’UY NIB RIYUL’ E N’EN NI KE YOG
4, 5. Yu ngiyal’, ma mang e ma fanay Abraham nib puluw ko motochiyel?
4 Ngiyal’ nem e de t’uf ni nga nog ara rin’ ban’en ya nge mich u wan’uy nriyul’ e n’en ni ka nog. Piin ni ke sunmiyrad Got nib flont mab t’uf Got rorad, ma yad ma folwok rok e de t’uf ni nga rin’ed ni aram rogon. Gubin ngiyal’ ni yad ma yog e thin riyul’ ma ri yad ma pagan’rad ngorad. Machane, tomuren ni ke denen Adam nge Efa me tabab ni nge yoor e girdi’ ni yad ma lifith l’ugunrad. Ere munmun, ma ke t’uf ni nge rin’ ara yog e girdi’ ban’en ya nge mich u wan’uy nriyul’ e n’en ni ka rogned.
5 Dalip yay ni ke yog ara rin’ Abraham ban’en nib puluw ko motochiyel ya nge mich u wan’uy nriyul’ e n’en ni ke yog. (Gen. 21:22-24; 24:2-4, 9) Ke buch e re n’em u nap’an ni ke gel ngak e pilung nu Elam nge boch e pilung ni kar ayuweged. Fare pilung nu Salem nge Sodom e kar bow ni ngar mada’gad Abraham. Melchizedek, ni pilung nu Salem, e ku reb e “prist rok Got nib Th’abi Tolang.” Ere ke yibilay Abraham me pining e sorok ngak Got ya ke ayuweg Abraham ni nge gel ngak e pi toogor rok. (Gen. 14:17-20) Ma nap’an ni ke guy Abraham ni baadag fare pilung nu Sodom ni nge pi’ e tow’ath ngak ya ke ayuweg e girdi’ rok, me tining Abraham pa’ nga lang me gaar: “Ri gu be yog ngom u p’eowchen Somol, ni ir fare Got nib Th’abi Tolang, ni ir e sunumeg e tharmiy nge but’, ndariy bochi ban’en rom ni nggu fek, ni mus nga ba yil’ i tret ara togofan ba sus, ni bochan e nge dabiyog ni lungum, I gag e gu yoornag ban’en rok Abram.”—Gen. 14:21-23.
KE MICHEG JEHOVAH BAN’EN NGAK ABRAHAM
6. (a) Mang e n’en ni ke rin’ Abraham nib fel’ ni ngad folgad riy? (b) Uw rogon ni nge fel’ rogodad ko n’en ni ke rin’ Abraham?
6 Miki yog Jehovah ban’en ni nge ayuweg e girdi’ ndawori flont ni nge pagan’rad ko tin ni ke micheg ngorad. Ke fanay fare bugithin ni “Me gaar Somol ni Th’abi Tolang, ‘Bod feni bmich ni Gag Got ni gu be par ni gub fos.’” (Ezek. 17:16, BT) U lan e Bible, ma boor ko 40 yay ni be yog Jehovah ban’en ya nge mich u wan’uy nriyul’ e n’en ni ke yog. Ma boch riy nri manang e girdi’ murung’agen, e aram e pi n’en ni yog ngak Abraham. Tomuren ni ke yan bokum e duw ma boor ban’en ni ke micheg Jehovah ngak Abraham ni be m’ug riy ni fare Owchen ni kan micheg e ra yib rok u daken Isak. (Gen. 12:1-3, 7; 13:14-17; 15:5, 18; 21:12) Tomur riy, e kari skengnag Jehovah e michan’ rok Abraham, me tay chilen ngak ni nge pi’ fak nib t’uf rok ni maligach. Ma ka chingiyal’ nem e ke fol Abraham ko n’en ni ke yog Got ngak, ma nap’an ni be n’en ni nge li’ Isak ngem’ me taleg reb e engel. Me yog Got ngak ni gaar: “Nggog bbugithin ngom ni bay gu rin’ ni fithingag e nggu micheg ngay . . . , ni bochan e fakam ni kari maagirag rom e da mu tel rog, nggog ngom ni bay gu pi’ ngom e girdi’ ni owchem ni bod urngin e t’uf u lan e lang ara urngin e yan’ ni bay u dap’e l’ay. Piin ni owchem e bay ra gelgad ngak e piin ni bay ra mahlgad ngorad. Ma urngin e nam nu fayleng ni bay ra weniggad ngog ni nggu fal’eg waathrad ni bod rogon ni kug fal’eg waathan e piin ni owchem, ni bochan e kam fol ko tin ni ku gog ngom ni ngam rin’.”—Gen. 22:1-3, 9-12, 15-18.
7, 8. (a) Mang fan ni ke yog Got ban’en ngak Abraham ya nge mich u wan’uy nriyul’ e n’en ni ke micheg ngak? (b) Uw rogon nra fel’ rogon fare “yugu boch e saf” ko n’en ni ke micheg Got?
7 Mang fan ni ke yog Jehovah ban’en ngak Abraham ya nge mich u wan’uy nriyul’ nra buch e n’en ni Ke micheg? Re n’em e ra gelnag e michan’ me pi’ e athamgil nga laniyan’ e piin ni ka bay ko piin ni yad ra mang “owchen” Abraham, ma yad ra un ngak Kristus ko gagiyeg. (Mu beeg e Hebrews 6:13-18; Gal. 3:29) Ma rogon ni weliy Paul, e micheg Jehovah “nga fithingan e tin ni ke yog ni nge rin’. Ere gali n’ey e dabiyog ni nge thil [ni aram e n’en ni ke micheg nge n’en ni ke yog ya nge mich u wan’uy nriyul’ e tin ni ke yog] ma dabiyog ni nge lifith Got l’ugun riy. Ere . . . ka ni pi’ e athamgil nga lanin’dad ni ngad chichiiyed pa’dad ko fare l’agan’ ni ka ni pi’ ngodad.”
8 Gathi kemus ni pi Kristiano ni kan dugliyrad e ra fel’ rogorad ko n’en ni ke yog Got ngak Abraham. Ke yog Jehovah nu daken faen “owchen” Abraham e ra ‘fal’eg waathan’ urngin e nam nu fayleng riy. (Gen. 22:18) Ma pi cha’ nem ni yira fal’eg waathrad e ba muun ngorad fare “yugu boch e saf” ni yad be athapeg ni ngar pared u paradis u fayleng ndariy n’umngin nap’an. (John 10:16) Demtrug ko gad be athapeg ni nga darod nga tharmiy ara gad ra par u fayleng, ma ngaud “chichiiyed” pa’dad ko re athap rodad ney. Ma re n’ey e be yip’ fan ni ngad maruwelgad nib gel ni nge yag ngodad e re athap ney ni aram e ngaud folgad rok Got ko urngin ban’en ni gad ma rin’.—Mu beeg e Hebrews 6:11, 12.
BOCH BAN’EN NI KE RIN’ GOT NI BAY ROGON KO N’EN NI KE MICHEG NGAK ABRAHAM
9. Mang e ke rin’ Got ni nge mich u wan’uy nib riyul’ e n’en ni ke yog u nap’an ni pifak Abraham e kar manged sib rok piyu Egypt?
9 Tomuren ni ke yan boch e chibog, me rin’ Jehovah ban’en ya nge mich u wan’uy nriyul’ e n’en ke yog ni bay rogon ko n’en ni ke micheg ni kad weliyed faram. Ke buch e re n’ey u nap’an ni ke l’og Got Moses ni nge non ngak pifak Abraham, ni kar manged sib rok piyu Egypt. (Ex. 6:6-8) Yog Got ni gaar: “Nap’an ni gu mel’eg yu Israel, . . . ma kug tining paag nga lang ni gu be yog ni bay gu fekrad nga wuru’ yu Egypt mu gu pow’iyrad ngab nam ni kug yaliy ni fan ngorad, nib but’ nib yung’ol mab madnom.”—Ezek. 20:5, 6, NW.
10. Mang e ke micheg Got ngak piyu Israel u tomuren ni ke chuwegrad u Egypt?
10 Tomuren ni ke chuw piyu Israel u Egypt, me micheg bayay Jehovah ban’en ngorad ni gaar: “Faan gimed ra fol rog ngam ayuweged e m’ag rog, ma gimed ra par ni kam manged e girdi’ rog. Fayleng ni polo’ e ban’en rog, machane bay mpired ni gimed e girdi’ ni kug mel’egmed ni ngam manged girdieg. Bay mpired ni gimed girdien ba nam ni gimed be pigpig ngog ni kam manged pi prist.” (Ex. 19:5, 6) Rib fel’ e re tow’ath nem ni ke ognag Got ngak piyu Israel! Re n’ey e be yip’ fan ni faan yad ra fol rok Jehovah, ma boch nga m’on ma yad ra mang pi prist ma yira tow’athnag boch e girdi’ ni bochrad. Tomur riy, me weliy Jehovah nnap’an ni ke micheg e re n’em me “yog boch ban’en” ya nge mich u wan’uy nriyul’ e re n’em.—Ezek. 16:8, BT.
11. Mang e ke rin’ piyu Israel u nap’an ni ke ognag Jehovah ni ngar manged ba nam rok?
11 De towasariy Jehovah piyu Israel ni ngar rin’ed ara rogned ban’en ya nge mich u wan’uy ni yad ra par ni yad ba yul’yul’ ngak. Maku de towasariyrad ni ngar fanayed e n’en ni ke ognag ngorad. Machane, kar adaged ni nga rogned ban’en ni be dag ni yad ra fol. Ka rogned ni lungurad: “Bay gu rin’ed urngin e tin ni ke yog Somol.” (Ex. 19:8) Tomuren ni ke yan dalip e rran, me tamilangnag Jehovah e n’en ni baadag ni nge rin’ piyu Israel ni aram fare nam ni ke mel’eg. Som’on e kar rung’aged u murung’agen fa Ragag i Motochiyel, me weliy Moses ngorad murung’agen boch e motochiyel ni bay ko Exodus 20:22 nge mada’ ko Exodus 23:33. Mang e ke yog piyu Israel? Ka rogned ni lungurad: “Bay gu rin’ed gubin e tin ni ke yog Somol ni nggu rin’ed.” (Ex. 24:3) Me yoloy Moses fapi motochiyel ko fare “babyoren fare m’ag” me beeg nib ga’ laman ni fan e nge rung’ag bayay urngin e girdi’. Ma tomur riy, ni aram e bin dalip yay ni kar micheged ni lungurad: “Bay gu rin’ed urngin e tin ni ke yog Somol ni nggu rin’ed; bay gu folgad rok.”—Ex. 24:4, 7, 8.
12. Mang e ke rin’ Jehovah u tomuren ni ke micheg ngak piyu Israel ni ngar manged ba nam rok? Mang e ke rin’ e girdi’ u tomuren ni kar micheged ban’en ngak Got?
12 Ka chingiyal’ nem, ma ke tabab Jehovah ni nge rin’ e n’en ni ke micheg ngak piyu Israel. Ke mel’eg e pi prist ni ngar pigpiggad u lan e tent. Ra ayuweg e pi prist e girdi’ ni tadenen nge yag ni nge fel’ e tha’ u thilrad Got. Machane, yugu aram rogon ni piyu Israel e kar ognaged yad ngak Got, ma ka chingiyal’ nem e kar th’abed e motochiyel rok. Dar rin’ed e n’en ni kar micheged, ma aram e kar “amithnaged laniyan’ fare Got nib Thothup rok yu Israel.” (Ps. 78:41, BT) Bod ni, nap’an ni be fil Jehovah ban’en ngak Moses u daken fare Burey ni Sinai, ma de yag rok piyu Israel ni ngar gum’an’gad me war e michan’ rorad ngak Got. Kar lemnaged ni ke digeyrad Moses, ere kar fal’eged e liyos ni bod yaan e garbaw ma rogned ngak e girdi’ ni lungurad: “Israel, ereray e got rom, ni ir e fekem nga wuru’ yu Egypt.” (Ex. 32:1, 4) Ere, kar liyorgad ma kar pied e maligach ngak fare liyos ni kar fal’eged, machane ka rogned ni yad be liyor ngak Jehovah. Ma nap’an ni guyrad Jehovah ni yad be liyor ngak fare liyos me yog ngak Moses ni gaar: “Rib machreg ni kar paged e tin ni ku gog ngorad ni ngar rin’ed.” (Ex. 32:5, 6, 8) Ma tomur riy, e boor yay ni ke micheg piyu Israel ban’en ngak Got machane de yag rorad ni ngar rin’ed.—Num. 30:2.
L’AGRUW BAN’EN NI KI YOG GOT
13. Mang e n’en ni ke micheg Got ngak David ni Pilung? Uw rogon ni ngad nanged ni bay rogon e re n’ey ngak faen Owchen ni kan micheg?
13 Nap’an e gagiyeg rok David ni Pilung, miki micheg Jehovah l’agruw ban’en nra fel’ rogon urngin e girdi’ riy ni ngaur folgad rok. Bin som’on, e ke yog ngak David nra gagiyeg e piin owchen ndariy n’umngin nap’an. (Ps. 89:35, 36; 132:11, 12) Re n’ey e be yip’ fan ni faen Owchen ni kan micheg e yira pining ni ir “be’ ni owchen David.” (Matt. 1:1; 21:9) Me yog David ni faen Owchen e aram e “Somol” rok ya kab tolang e liw rok Jesus ngak.—Matt. 22:42-44.
14. Mang e ke micheg Jehovah u murung’agen faen Owchen ni kan micheg, ma uw rogon ni nge fel’ rogodad riy?
14 Bin l’agruw, me thagthagnag Jehovah nga laniyan’ David ni nge yog ni faen Owchen e ra mang Pilung nge Prist nib Tolang ni fan ko girdi’. Re n’ey e yugub thil, ya rogon ni yog fare Motochiyel ni ke pi’ Got ngak piyu Israel ni girdi’ nra mang prist e susun ir be’ ko ganong rok Levi, ma girdi’ nra mang pilung e susun ir be’ ko ganong rok Judah. Ere ngiyal’ nem, ma dariy taabe’ nra mang pilung nge prist. Machane, ke yiiynag David u murung’agen fare Pilung ni bay yib ni gaar: “I Somol e kari micheg e re bugithin ni baaray, ma dabi thiliyeg. Ke gaar, “Bay mmang ba prist ndariy n’umngin nap’an, ni bod rogon Melkizedek ni prist.” (Ps. 110:1, 4) Rogon ni yog David, e Jesus Kristus, ni ir faen Owchen ni kan micheg, e be gagiyeg u tharmiy e chiney. Maku be rin’ e maruwel rok ni ir e Prist nib Tolang ni fan ko girdi’, ni be ayuweg e girdi’ ni kar kalgadngan’rad ni nge fel’ e tha’ u thilrad Got.—Mu beeg e Hebrews 7:21, 25, 26.
FARE ISRAEL ROK GOT NI KA FINI SUM
15, 16. (a) Mang l’agruw e Israel ni be weliy e Bible murung’agen? Bin ngan e Israel e be tow’athnagrad Got e ngiyal’ ney? (b) Mang motochiyel e ke pi’ Jesus ngak pi gachalpen ni bay rogon ko ngan micheg ban’en?
15 Bochan ni fare nam nu Israel e kar dabuyed Jesus Kristus, me munmun ma ke dabuyrad Jehovah, ma dabkiyog ni ngar manged “pi prist.” Me yog Jesus ngak e pi tayugang’ rok piyu Jew ni gaar: “Ere nggog ngomed ni gagiyeg rok Got e bay ni chuweg romed ngan pi’ ngak girdien reb e nam ni yad e bay yib wom’engirad nib fel’.” (Matt. 21:43) Fare nam ni ke yog Jesus e ke tabab ko Pentekost 33 C.E. Ngiyal’ nem, ma ke puog Jehovah gelngin nib thothup rok ngak pi gachalpen Jesus ni sogonap’an 120 urngirad ni kar muulunggad u Jerusalem. Kar manged “fare Israel rok Got” ma bokum biyu’ e girdi’ nra bad u yugu boch e nam ni kar uned ngorad.—Gal. 6:16, NW.
16 Fare nam nu Israel ni ka fini sum e yad be fol rok Got ni gubin ngiyal’. Ere, yad ba thil ko fare nam nu Israel kakrom. Reb ko pi motochiyel ni kan pi’ ngak fare Israel rok Got e bay rogon ko ngan micheg ban’en. Nap’an ni immoy Jesus u fayleng ma de puluw rogon ni ke fanay e girdi’ e re motochiyel ney ya kar micheged ban’en nde riyul’ ma kar fanayed e re n’ey ko tin dariy fan. (Matt. 23:16-22) Ke fil Jesus ban’en ngak pi gachalpen ni ‘Dab ni micheg ban’en ngak be’ u p’eowchen Got.’ Miki yog ni gaar: “Ke mus ni nge lungum Er rogon fa reb e nge lungum Dangay - ma faanra yugu ban’en e nga mog ma aram e yib rok Faanem nib Kireb.”—Matt. 5:34, 37.
17. Mang boch e deer e yira weliy ko bin migid e article?
17 Gur, re n’ey e be yip’ fan ni gubin ngiyal’ nib kireb ni nga nog ara rin’ ban’en ya nge mich u wan’uy nriyul’ e n’en ni ga ra micheg? Maku mang e be yip’ fan ni nga dogned ni Er rogon ma nge par ni Er rogon? Gali deer ney e yira weliy ko bin migid e article. Ra ngaud fal’eged i lemnag e Thin rok Got ma yibe athapeg nra k’aringdad e re n’ey ni ngaud folgad rok Jehovah. Ma ra m’agan’ ngay ni nge tow’athnagdad ndariy n’umngin nap’an me pi’ e tin ni ke micheg ngodad.
[Study Questions]
[Blurb ko page 27]
Gubin ngiyal’ ni ma lebug e tin ni ke micheg Jehovah
[Sasing ko page 25]
Dabki n’uw nap’an ma ra guy Abraham ni ke lebug e tin ni ke micheg Jehovah
