Pi Magawon ni Ma Mada’nag e Piin nib Ppin

“Nap’an ni gu ra guy e n’en ni yima rin’ ngak e piin nib ppin, ma dabug ni nggu mang bagayad.”​—Ireray e n’en ni yog Zahra ni 15 e duw rok u reb e babyor ni ka nog e GEO, French edition ngay.

BAARAY ko ba’ ni mat’aw e thin rok e reb e rugod ni be tamilangnag e magawon ni ma mada’nag e piin nib ppin nge piin rugod u ga’ngin yang u fayleng, ni aram e yima yog ma yima rin’ boch ban’en nib kireb ngorad, ma yima laniyan’ ngorad. Mu lemnag e pi n’ey.

● De taareb rogon e girdi’ u wan’uy. Fare nam nu Asia e ba ga’ ni boor e gallabthir riy ni yad baadag ni ngar fakayed e bitir ni pumoon ko bitir ni ppin. Rogon ni be yog reb e babyor ko UN ko duw ni 2011 u murung’agen e re nam ney e be weliy nib chugur ko 134 milyon e bitir nib ppin ni kan li’rad u mayel, maku bay e tin ni kan li’rad u nap’an ni ku yad bitir, maku bay boch e bitir ni kar m’ad ni bochan e danir ayuwegrad nib fel’ rogon.

● Rogon e skul. Boor ko 60 pasent e piin nib ppin nge piin rugod u ga’ngin yang e fayleng nib lich ko aningeg e duw ni yad ma un ko skul.

● Kan kol u gelngiy ngar parew. Boor ko 2.6 bilyon e ppin ni yad ma par u boch e nam ni yima yog ni faanra kol reb e pumoon leengin u gelngin ni ngar parew, ma dariy e kireb riy ya kar mabgolgow.

● Rogon e tafalay nib t’uf. Pi nam nib gafgow e ra gubin e l’agruw e minit ma ma yim’ reb e ppin riy, ni bochan e pi magawon ni ma yib ngak e ppin nib diyen, nge u nap’an ni nge gargel ni bochan e de gaman e tafalay ni nge un ngay.

● Rogon mat’awun be’ me yag ni nge milfan e binaw ngak. U boor e nam ma piin nib ppin e dariy mat’awrad ni ngar tafnayed e binaw, ni yugu aram rogon ni boor e maruwel ni yad ma rin’ ni ngan ayuweg e woldug u fayleng i yan.

Mang fan ni dariy mat’awun e piin nib ppin ni bod rogon yugu boch e girdi’? U boor yang ma yima fol ko yalen ko pi teliw nge boch ban’en ni yima fil ko girdi’ nib fel’ ni ngan gafgownag e ppin nib ppin. Reb e shimbung nu France ni bay e thin rok reb e lawyer riy ni Chandra Rami Chopra fithingan e gaar: “Gubin e motochiyel ko teliw ma bay ban’en ni taareb rogon riy. Mab fel’ u wan’rad ni yima laniyan’ ko piin nib ppin.”

Ba puluw u wan’um e re n’ey, fa? Ga ma lemnag ma thin nu Bible e ma darifannag e piin nib ppin ni bod rogon ni bay u boch e babyor ko teliw? Rogon ni be lemnag boch e girdi’ e bay boch e thin nu Bible ni be yog ni aram rogon. Machane, uw rogon ni be lemnag Got ni ir e thin rok e bay u Bible murung’agen e piin nib ppin? Yugu aram rogon nrayog ni nge magawonnag e re n’ey lanin’dad, machane rayog ni ngad pirieged e fulweg riy ni faanra gad ra fal’eg i yaliy e n’en ni be yog e Bible.

[Picture Credit Line on page 3]

© G.M.B. Akash/Panos Pictures