Mu Ayuweg e Tabinaw Rom Nge Par ni Bay e Pagan’ Riy

“Ma bay dab kur runguyed e girdi’.” Pi thin ney nib gel e kireban’ riy e be weliy rarogon e girdi’ e ngiyal’ ney ko “tin tomuren e rran.” (2 Timothy 3:1, 3, 4) Bochan ni ke garer fare magawon ni mokol bitir u fithik’ e yargel u lan e tabinaw ma re n’ey e be micheg nriyul’ ni be lebug e re yiiy ney. Bin riyul’ riy e fare bugithin ni aʹstor·gos ni kan piliyeg ni thin ni Meriken ni “dab kur runguyed e girdi’” e be m’ug riy e miti t’ufeg ni susun ni bay u thilin e girdi’ u lan e tabinaw, nib ga’ ni thilin e piin gallabthir nge bitir. * Mokol bitir u fithik’ e yargel e ba ga’ ni ma buch u lan e tabinaw.

Boch e girdi’ ni yad ma fil murung’agen e re n’ey e yad ma yog ni en ni ma rin’ e biney e ngongol e ba ga’ ni fare matam u lan e tabinaw. Ku bay boch e pumoon u lan e tabinaw ni ku yad ma un i rin’ e biney e ngongol. Ba ga’ ni piin nib ppin e yima kolrad u fithik’ e yargel, machane ku yima kol e piin pagal. Mus ko piin nib ppin maku yad ma rin’ e biney e ngongol. Reb e ngongol ni ku yima rin’ ni aram ban’en ni gathi ri yima yog, ni aram e ma par l’agruw e walag u lan e tabinaw. Re n’ey e rayog ni nge buch u thilin reb e bitir ni ke ilal ara ba gel gelngin ni be gay rogon ni nge kol reb i walagen nib bitir ngak ara ba meewar ngak u fithik’ e yargel. Faanra gur reb e gallabthir, ma dabisiy ni ga manang ni binem e ngongol e rib gel e sonogor riy.

Uw rogon ni ngam ayuweg e tabinaw rom ni nge dabi buch e pi magawon ney riy? Ba tamilang ni urngin e girdi’ u lan reb e tabinaw e ba t’uf ni ngar nanged, ma ngar ted fan e pi kenggin e motochiyel ni be yog nib kireb e re ngongol ney. Gin th’abi fel’ nrayog ni ngan pirieg e pi fonow ney riy e kemus ni u lan e Bible.

Thin Rok Got nge Tha’ u Thiliy

Ba t’uf ni nge fol urngin e tabinaw ko pi kenggin e motochiyel nu Bible u murung’agen e ngongol nib fel’ ya nge yag ni nge par ni bay e pagan’ u lan e tabinaw. Ba tamilang rogon ni ma weliy e Bible murung’agen e par ko pumoon nge ppin, ya be weliy u fithik’ e tayfan. Ma be m’ug riy ni par ko pumoon nge ppin e aram e tow’ath ni ke pi’ Got ngak e piin mabgol. (Proverbs 5:15-20) Machane, be yog e Bible nib kireb ni nge par be’ nge be’ ni gathi mabgol rok. Bod ni be weliy e Bible nrib gel e kireb riy ni nge par l’agruw ni’ ni yow nga tabinaw. Levitikus guruy ni 18 e be weliy murung’agen boor mit  e ngongol ni darngal ma ku be weliy nib kireb e pi ngongol ney. Mu tay fanam i yan ko pi thin ney ni gaar: “Miki pi’ Somol e tin baaray e gafal: Dab mu pirew be’ ni gimew tabinaw.”​—Levitikus 18:6.

Ke yog Jehovah ni fare ngongol ni nge par l’agruw e walag u lan e tabinaw e ba muun ko ‘pi n’en nib sonogor’ nrayog ni ngan li’ be’ riy nge yim’. (Levitikus 18:26, 29) Ba tamilang ni en ni Ta Sunmiy e bay e motochiyel rok ni be tamilangnag murung’agen e pi ngongol ney. Ngiyal’ ney e bay e motochiyel ko pi am ni be tamilangnag ni dabiyog ni ngan rin’ e biney e ngongol u lan e tabinaw. Rogon ko motochiyel e faanra bay reb e bitir ni kan rin’ e biney e ngongol ngak ma aram e kan kol u gelngiy. Mang fan ni nga nog ni kan kol u gelngiy nfaanra dan towasariy fare tir ni nge rin’ e re ngongol ney?

Boor girdien e am e kar nanged e n’en ni be yog e Bible u murung’agen e piin nib bitir, ni dabiyog ni ngar lemgad ni bod e piilal. Ni bod ni be yog e Proverbs 22:15 ni gaar: “Gubin e bitir ni yad bbalyang, ma yad ba wagagey.” Ma kun thagthagnag nga laniyan’ Paul ni nge yoloy ni gaar: “Ngiyal’ ni ku gub bitir . . . e lanin’ug, nge rogon e lem rog e rogon e tin ni ma rin’ bbitir; ma chiney ni kug piilal e dakuriy rogon ni ngug ngongol nrogon e bitir.”​—1 Korinth 13:11.

Dabiyog rok reb e bitir ni nge nang fan nib fel’ rogon e ngongol ko par ko pumoon nge ppin maku dabiyog ni nge nang wenegan nra yib. Ere, boor e  girdi’ ni ma yog ni dabiyog rok e piin bitir ni ngar gonopiyed ko fel’ ni yad ra un ko biney e ngongol fa. Ere re n’ey e be yip’ fan ni faanra be’ ni ke piilal (ara reb e fel’ yangaren ni ke ilal boch) e kar parew reb e bitir, ma dabiyog ni nge yog faen nib ilal ni fare tir e de siyeg ara baadag ni ngan rin’ e re n’em ngak. Ere, faen ni ba ilal e ba kireb e rok ya ke kol reb e bitir u gelngin. Ma re n’ey ni yira rin’ e yibe th’ab e motochiyel, ma rayog ni nga non’ey riy nga kalbus. Faen ni ba ilal ni ke kol e bitir u gelngin e ir e ba kireb e rok ma gathi fare tir.

Rib gel e kireban’ riy ya yooren e pi girdi’ nem ni yad ma rin’ e pi kireb ney e ngiyal’ ney e danur gechignagrad. Ni bod u Australia e sogonap’an 10 e pasent ko pi girdi’ ney e yima fekrad nga kort, ma kemus nri in i yad e yima yon’ nga kalbus. Ku ireray e n’en ni ma buch u boch e nam. Pi am e kemus ni buchuuw ban’en nrayog ni ngar rin’ed ni ngar ayuweged e pi tabinaw ko piin Kristiano, machane faan yira fol ko pi kenggin e motochiyel u Bible ma rayog ni nge yib angin ko tabinaw.

Tin riyul’ e Kristiano e ke tamilang u wan’rad ni fare Got ni ke thagthagnag ni ngan tay e pi kenggin e motochiyel rok nga lan e Bible e dawori thil. Ma guy gubin ban’en ni gad ma rin’, ni mus ko pi n’en ni gad ma rin’ nib mith. Be gaar e Bible: “Urngin ban’en ni ke m’ay i sunumeg rok e be par u p’eowchen ndariy e upong u daken; mi ir e ri gadad ra weliy e pi n’en ni ud rin’ed ngak.”​—Hebrews 4:13.

Faanra kad th’abed e motochiyel rok Got ara gad be gafgownag boch e girdi’, ma ra gechignagdad. Ma ma tow’athnagdad ni faan gad ra fol ko pi kenggin e motochiyel rok nrayog ni nge yib angin ko tabinaw rodad. Mang boch e pi motochiyel ney?

Ba Tabinaw ni Bay e T’ufeg Riy

Be gaar e Bible: ‘T’ufeg, e ir e ma chugumiy urngin ban’en nga taabang nge par ni ke fel’ rogon.’ (Kolose 3:14) Rogon ni be tamilangnag e Bible, e t’ufeg e gathi kemus ni ban’en ni gadad ma thamiy. Ya re n’ey e ban’en ni be k’aringdad ni ngad rin’ed boch ban’en ngak be’ nib fel’, ma gad siyeg e ngongol nrayog ni nge kirebnag laniyan’ be’. (1 Korinth 13:4-8) Faanra ud t’ufeged chon e tabinaw rodad, ma aram e gad be tayfarad, ma gad ba gol ngorad. Ma re n’ey e be yip’ fan ni gad be fol ko pi kenggin e motochiyel rok Got u rogon ni ngan ngongol ngak gubin girdien e tabinaw. Ya ra be’ ma bay e liw rok u lan e tabinaw ni ke pi’ Got ngak nib ga’ fan.

Bochan ni fare matam e ir lolugen e tabinaw ere ba t’uf ni nge dag e t’ufeg. Maku bochan ni manang ni ir reb e Kristiano ma dariy mat’awun ni nge gafgownag leengin ara bitir rok. Machane, ma folwok rok Kristus ni ir lolugen. (Efesus 5:23, 25) Ere, ma t’ufeg ma ma gum’an’ u puluwon leengin, mab sumunguy ko bitir rok. Ma ayuwegrad ma ma guy rogon ni nge dabi buch ban’en rorad ni bod ni nge k’aringrad ni nge dabki gapas lanin’rad, me par nib pagan’rad.

Ku arrogon e piin leengiy nge pi matin ni yima tay farad ya ba ga’ fan e liw rorad u lan e tabinaw. Be weliy e Bible murung’agen rogon ni ma ayuweg e gamanman nib ppin pi fakrad, re n’ey e kan taarebrogonnag ngak Jehovah nge Jesus u rogon ni yow ma ayuweg e girdi’. (Matthew 23:37) Reb e matin e susun nge par nib mudugil u rogon ni nge ayuweg pi fak ni nge dabi buch ban’en rorad nib kireb. Ba gur ni nge ayuweg pi fak u fithik’ e t’ufeg. Piin gallabthir e darur fanayed mat’awrad ni ngar gafgownaged, mar towasariyed chon e tabinaw rorad ni ngar rin’ed boch ban’en nib kireb, maku darur paged e bitir rorad ni ngar rin’ed e biney e ngongol ngak reb e bitir u lan e tabinaw.

Nap’an nra tay e girdi’ u lan reb e tabinaw farad, ma rayog ni nge fel’ rogon e numon u thiliy. William Prendergast ni ir be’ ni ku ma yoloy e babyor e gaar: “Piin ni gallabthir e susun ni ngaur nonad ngak pi fakrad ni gubin e ngiyal’.” Miki gaar: “Kan pirieg ni ireray e bin th’abi fel’ e kanawo’ u rogon ni ngan ayuweg e piin bitir ni kan kolrad u fithik’ e yargel.” Riyul’ ni be fonownagdad e Bible nib t’uf e numon u fithik’ e t’ufeg ni gubin e ngiyal’. (Deuteronomy 6:6, 7) Yira fol ko re fonow ney, ma ra par e tabinaw ni aram bang nrayog ni nge par chon e tabinaw riy nib puf e thin u thilrad.

Bochan ni gad be par u ba fayleng nib gel e kireb riy, ere dabiyog ni ngad talegned gubin e pi n’ey ni nge dabi buch. Machane, ba tabinaw ni bay e pagan’ riy e rayog ni ngan pirieg e ayuw riy. Faanra bay be’ ni kan gafgownag u bang ma manang e gin ni nge yan ngay nge yag ni ngan ayuweg riy. Ra aray rogon reb e tabinaw ma riyul’ nrayog ni ngan nab ngay u lan e re fayleng ney nib gel e kireb riy. Ra tow’athnag Got e athamgil ni ga be tay ni ngam ayuweg e tabinaw rom!

[Boch e thin nra tamilangnag murung’agen]

[Kahol/​Sasing ko page 10]

Boch Ban’en Nrayog Ni Nge Ayuweg E Tabinaw

Internet: Faanra nge yan e bitir rom ko internet, mab t’uf ni ngan ayuwegrad u rogon ni ngar maruwelgad ngay nib fel’ rogon. Boor yang ko Internet ni bay yaan e puwlag riy, ni kub muun ngay e pi chat room nge yu yang ni ku rayog ni ngan non ngak yugu boch e girdi’ riy. Ireray e yungi n’en ni ma yan e piin ni yad baadag ni ngar koled e bitir u fithik’ e yargel ngay ko Internet ni ngar waliyed e bitir. Ba fel’ ni ngan tay e computer nga bang nap’an nra yan e piin nib bitir ngay ma rayog ko gallabthir ni ngar guyed e n’en ni be rin’ e pi bitir rorad. Faanra bay e bitir ko internet ma der guyrad e gallabthir rorad, ma susun dab ra weliyed boch ban’en u murung’agrad ara ngar guyed rogon ni ngar mada’gad be’ ni kar nonad ko internet.​—Psalm 26:4.

Pi N’en ni Yima Unum ni Bay e Alkul Riy: Piin ni yad ma mokol bitir u fithik’ e yargel e kan pirieg ni kar unumed boch ban’en ni bay e alkul riy. Pi n’ey ni ma buch e ke m’ug riy ni piin ni yad ma muun alkul nib pag rogon e rayog ni ngar rin’ed e pi n’en ni yad be ar’arnag ndabkiyog ni ngar taleged yad riy. Yugu demtrug rogon ma re n’ey e be tamilangnag reb i fan ni ngad folgad ko fare fonow u Bible ni be yog, ndab ni muun rrum nib pag rogon.​—Proverbs 20:1; 23:20, 31-33; 1 Peter 4:3.

Bang ni yigoo gur: I yog reb e ppin ni gaar: “Tomuren ni yim’ e Nina’ rog, ma kemus ni papa’ rog e bay e curtain ko winda rok maku bay e mab ko singgil rok. Nap’an ni gamad bay u kolosis ma ma yib ngomad.” Re pumoon ney e ke chel ke kol urngin pi fak nib ppin. Gubin e girdi’ u lan e tabinaw e ba t’uf ni ngar nanged ni bay e ngiyal’ ndab ur magawonnaged yad u lan e tabinaw. Piin gallabthir e ba t’uf ni bay e ngiyal’ ni ngar pared ni dabi magawonnagrad pi fakrad, maku er rogon e piin bitir u lan e tabinaw ni kar ilalgad ni ku bay yu ngiyal’ nsusun e dabi magawonnagrad e gallabthir rorad. Piin gallabthir ni yad ba gonop e yad ma ngongol u rogon ni yad baadag ni ngan ngongol ngorad.​—Matthew 7:12.