1, 2. Mang fan nib t’uf Martha rok Jesus? Mang e be dag ni Martha e ku ir be’ ndawori flont?

 MANG e ma yib ngan’um u nap’an ni ga ra lemnag murung’agen facha’ ni be weliy e Bible murung’agen ni ka nog Martha ngak? Yugu aram rogon ni kemus e cha’ ni ke yog e Bible nib t’uf rok Jesus, machane ku bay yugu boch e ppin ni yad ba yul’yul’ ngak Got ni ku yad ba t’uf rok Jesus, ni bod rogon Maria ni chitiningin, nge Maria ni walagen Martha. (John 11:5; 19:25-27) Ere, mang fan ni be yog e Bible nib t’uf Martha rok Jesus?

² Gathi kemus nib t’uf Martha rok Jesus ni bochan e ir be’ nib gol maku ma maruwel nib gel. Ya ba t’uf Martha rok ni bochan e ir be’ nrib gel e michan’ rok. Ir be’ nrib mich e pi n’en ni i machibnag Jesus u wan’. Kub mich u wan’ Martha ni Jesus e ir fare Messiah ni kan micheg. (John 11:21-27) Machane, ku ir be’ ndawori flont ni bod gadad. Immoy bayay u nap’an ni ke yan Jesus nga tafen, ma aram me yog ngak Jesus ni nge yal’uweg ban’en ni ke buch nde m’ag u wan’. I yog Martha ni gaar: “Somol, dariy fan u wun’um ni ke pag walageg urngin e maruwel ngog ni nggu rin’ ni goo gag? Mog ngak nge yib nge ayuwegneg ko maruwel!”  (Mu beeg e Luke 10:38-42.) Ere, mang e rayog ni ngad filed ko re n’ey?

3, 4. Uw rogon ni mel’eg Maria e “bin ni ir”? Mang e n’en ni fil Martha me fol riy? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.)

³ Ke felfelan’ Jesus ni ke pining Martha nge Maria nga taferow. Ere, baadag ni nge fanay e re tayim nem ni nge fil e tin riyul’ ngorow. I fanay Maria e re tayim nem ni nge motoyil ko n’en ni i fil e Bin Th’abi Fel’ e Sensey ni immoy. Ere, “yib i par nga but’ u tooben e rifrif u ay Somol ngi i motoyil ko machib rok.” Ku rayog ni nge rin’ Martha e re n’em. Ma faan gomanga rin’ ma dabisiy ni ku ra yog Jesus ban’en nib fel’ u murung’agen ni bochan e ke taleg e n’en ni be rin’ ya nge motoyil ngak Jesus.

⁴ Machane, ke par Martha ni be lum ma be farwol ni bochan e dabun ni nge yoyowol Jesus u ban’en. Ere, tabab ni nge magafan’ nga urngin e maruwel ni bay ni ngan rin’, ma aram me kankanan’ ngak Maria ya der pi’ e ayuw ngak. Ma aram me guy Jesus ni kaygi pag urngin ban’en ni be lemnag Martha ni nge rin’, ma aram me non ngak u fithik’ e sumunguy ni gaar: “Martha, Martha! Boor bogi ban’en ni be magafan’um ngay.” Ma aram me yog ngak ni yug ra taareb e plet e ggan ma yad ra gaman riy. Tomuren e re n’ey, me yog Jesus nib fel’ e n’en ni ke rin’ Maria ni bochan e ke par ni be fal’eg e motoyil ngak. I yog ni gaar: “Me Maria e ke mel’eg e bin ni ir, ma dab ni fek rok.” Dabisiy ni pagtalin Maria e n’en ni kay e rofen nem, machane de pagtalin e n’en nib fel’ ni yog Jesus u murung’agen nge pi n’en ni fil rok ni bochan e par nge motoyil nib fel’ rogon. Ba pag 60 e duw nga tomuren, me yoloy apostal John ni gaar: “Me Jesus e rib t’uf Martha rok, nge Maria ni walagen Martha.” (John 11:5) Be tamilangnag e pi thin ney ni fol Martha ko fonow ni pi’ Jesus ngak ma aram me athamgil ni nge pigpig ngak Jehovah u fithik’ e yul’yul’ u n’umngin nap’an e yafas rok.

5. Mang fan nib mo’maw’ ni ngad tedan’dad ko tin nib ga’ fan e ngiyal’ ney? Mang reb e deer ni ke sum ni bochan e re n’ey?

⁵ Gad manang ni ka boor ban’en nrayog ni nge magawonnag e pigpig ni gad be tay ngak Jehovah e ngiyal’ ney ko ngiyal’ ni be weliy e Bible murung’agen. “Dariy ba ngiyal’ ni ka nap’an e ngiyal’ ni sum e girdi’ riy keb i mada’ ko chiney ni ke mon’og rogon e pi n’en ni yibe fanay ni ngaun non riy ni bod rogon e chiney. Ke yoor e masin ni yibe fanay ni ngan printnag boch e babyor riy, nge yu ken e babyor ni boor e sasing riy, nge radio, nge kachido, nge TV. . . . Gubin ngiyal’ ni ma m’ug boch ban’en ko pi n’ey nrayog ni nge magawonnagdad . . . Buchuuw kafram, mu unog nre ngiyal’ i n’ey ni gad be par riy e ireray ‘Reb e Mfen ni Boor Ban’en ni Be Tamilangan’uy Riy i Yan.’ Machane, be munmun, ma be par e re mfen ney ni ‘Reb e Mfen ni Boor Ban’en Riy ni Be Magawonnagey.’” Ireray e n’en nnog ngak boch e bitir u reb e skul u Meriken ni ke pag 60 e duw ni ke yan. Fare Wulyang ko Damit ko September 15, 1958 e be gaar: “Chiney ni be chugur i yan nga tungun e re m’ag ney e ri bayi yoor bogi ban’en ni nge magawonnagey.” Ma rriyul’ e re n’ey! Ere, bay reb e deer ni ke sum ni bochan e re n’ey. Re deer nem e: Mang e rayog ni ngad rin’ed ma dab kud paged boch ban’en nde ga’ fan ni nga i magawonnagdad, ma gad folwok rok Maria ni i tiyan’ ko tirok Got ban’en?

6. Uw rogon ni be fanay e pi tapigpig rok Jehovah e computer, nge Internet, nge ku boch ban’en u roy u fayleng?

⁶ Kab kafram i yib ni ma fanay e ulung rok Got u fayleng e computer, nge internet, nge boch ban’en ko re fayleng ney ya nge yag nra machibnaged fare thin nib fel’. Am lemnag fare kachido ni kenggin e “Photo-Drama of Creation.” Rogon nni ngongliy e re kachido nem e aram e ni fanay yungi sasing nge boch e kachido ni kan ngongliy nib ngoch nrayog ni ngan rung’ag laman e girdi’ ni be non riy, ngemu’ min puthuy nga taabang ngan fal’eg e re kachido ney riy. U m’on ni tabab e Bin Som’on e Mahl ko Fayleng ngu nap’an ni ke tabab e re mahl nem, ma bokum milyon e girdi’ u fayleng ni yag ni ngar  yaliyed e re kachido nem. U tungun e re kachido nem e be dag yaan e ngiyal’ nra gagiyegnag Jesus Kristus e re fayleng ney u lan Fare Biyu’ i Duw. Boch nga tomuren, ma aram mu un fanay e radio ni ngaun weliy fare thin nib fel’ riy, ma re n’ey e ki ayuweg bokum milyon e girdi’ u fayleng ni ngar rung’aged fare thin nib fel’. Ngiyal’ ney e yibe fanay e computer nge Internet ni ngan wereg fare thin nib fel’ riy, maku ireray reb e kanawo’ ni be yag ni nge taw fare thin nib fel’ riy ko yungi n’en ni yan i mus e fayleng ngay.

7. (a) Mang fan nde fel’ ni ngad fanayed e pi n’en ni be ognag e re fayleng ney nge pag rogon? (b) Mang e susun ni ngad kol ayuwgad riy?

⁷ Be yog e Bible nde fel’ ni ngad fanayed e pi n’en ni be ognag e re fayleng ney nge pag rogon. (Mu beeg e 1 Korinth 7:29-31.) Bay boch e pi n’ey nde kireb, machane rayog ni ngaud n’aged e tayim rodad ngay. Bod rogon boch ban’en ni gad ma rin’ ya nga i chuweg e chalban rodad, ara boch e babyor ni gad ma beeg, ara TV ni gad ma yaliy, ara yu yang ni gad ma yan ngay ni ngaud yaliyed boch ban’en nib fel’ yaan, ara chuway’ ni gad ma tay u kantin, ara ngaud gayed murung’agen e tin ni kab beech e computer, ara cell phone, ara tablet, ara ku boch ban’en. Ku rayog ni ngaud adbeyed e tayim rodad ko social networking ara yungi n’en ni yima yan ngay ko internet nrayog ni ngad nonad boch e girdi’ riy, ara text ni gad ma tay ko cell phone rodad, ara email, fa reb e ka yugu da pared ni yug gad be yaliy boch ban’en ni kab beech ni be buch u ba mit e gosgos ara boch ban’en ni be buch ko news. Pi n’ey e rayog ni ngan mecham ngay me mo’maw’ ni ngan pag. (Ekl. 3:1, 6) Faanra dab ud gonopiyed urngin e tayim ni gad ma fanay ni fan nga boch ban’en nde ga’ fan, ma rayog ni nge munmun ma dab kud tedan’dad ko n’en nth’abi ga’ fan ni gad ma rin’ ni aram e pigpig ni gad ma tay ngak Jehovah.​—Mu beeg e Efesus 5:15-17.

8. Mang nrib ga’ fan ni ngad folgad ko fare fonow ni be yog ndabi t’uf rodad e pi n’en ni bay u roy u fayleng?

⁸ Be athamgil Satan u rogon nrayog rok ni nge fanay e pi n’en ni bay ko re fayleng ney ni nge pilyeg lanin’dad me magawonnag rogon e pigpig ni gad be tay. Aram e n’en ni buch u nap’an e bin som’on e chibog, maku aram e n’en ni be buch e ngiyal’ ney. (2 Tim. 4:10) Ere, aram fan nib t’uf ni ngad folgad ko fare fonow ni be gaar: “Dabi t’uf romed e tin ni ba’ u roy u fayleng.” Ere, gubin ngiyal’ nthingar ud fal’eged i yaliy rarogodad nge rogon ni gad ma lemnag e pi n’ey, ma gad thilyeg boch ban’en u rarogodad ni gad be guy nib t’uf ni ngad thilyeged. Faan gad ra rin’ ni aram rogon ma aram e dabi magawonnag e pi n’ey e pigpig ni gad be tay me yag ni ngari “t’uf e en ni Chitamangiy” rodad. Ma re n’ey e ku ra momnag ngodad ni ngad rin’ed e tin nib m’agan’ Got ngay ma gad par ni gad ba fel’ u wan’ ndariy n’umngin nap’an.​—1 John 2:15-17.

9. Mang e yog Jesus ngak pi gachalpen ni nge m’on u wan’rad, ma uw rogon ni i dag ko ngongol rok ni be fol ko re n’ey?

⁹ Fare fonow ni pi’ Jesus ngak Martha u fithik’ e sumunguy e ba puluw ko n’en ni i fil nge rogon e ngongol ni i dag. I pi’ e athamgil nga laniyan’ pi gachalpen ni ngaur pared nib m’on u wan’rad e pigpig ni yad be tay ngak Got nge Gil’ilungun. (Mu beeg e Matthew 6:22, 33.) De yoor ban’en rok Jesus; maku dariy e naun rok, ara binaw ni tafen.​—Luke 9:58; 19:33-35.

10. Mang boch ban’en ni i rin’ Jesus u nap’an ni ka fini tabab ko machib nib fel’ ni ngad folwokgad riy?

¹⁰ Boor ban’en ni i buch u nap’an ni i machib Jesus nrayog ni nge magawonnag, machane de pag e pi n’em ni nge magawonnag rogon e machib ni i tay. Nap’an e ngiyal’ ni baaram ni ka fini tabab ko machib, ma immoy bayay u tomuren ni ke machibnag ba ulung i girdi’ u Kapernaum miki ngongliy boch e maang’ang, me wenig fapi girdi’ ngak dabi chuw rorad. Machane, mang e rin’ Jesus? I yog ngorad ni gaar: “Dabi siy ni ngku gu machibnag u boch e binaw i yan fare Thin Nib Fel’ ni murung’agen e gagiyeg rok Got, ya ke l’ugeg Got ku gub ni ereray e n’en ni nggu rin’.” (Luke 4:42-44) Ma riyul’ ni ireray e n’en ni i rin’ Jesus, ya i yan u ga’ngin yang yu Palestine ni be machibnag ma be fil e tin riyul’ ko girdi’. Yugu aram rogon ni ir be’ nib flont, machane ku ma aw parawon maku ma t’uf rok ni nge toffan ni bochan e ba gel e maruwel ni ma tay.​—Luke 8:23; John 4:6.

11. Mang e yog Jesus ngak be’ nib moon ni bay e magawon u thilrow reb i girdien e tabinaw rok? Mang e puguran Jesus ngak pi gachalpen?

¹¹ Ku ba’ bayay u nap’an ni be weliy Jesus ngak pi gachalpen rogon ni ngar gelgad ko togopuluw ni bay un tay ngorad, me yib be’ nib moon i th’ab e thin rok me gaar: “Tamachib, mog ngak walageg ni pumoon nge f’oth romow e n’en ni ke pag e chitamangimow romow.” Machane, de guy Jesus rogon ni nge pithig e re magawon nem. Ya gaar ngak fare moon: “I mini’ e ke pi’ mat’awug ni nggu turguy e tinir, ara nggu f’oth romew e n’en ni ke pag e chitamangimew romew?” Ma aram me yog ngak pi gachalpen ni faanra m’on e chugum u wan’rad ma rayog ni nge magawonnag rogon e pigpig ni yad be tay ngak Got.​—Luke 12:13-15.

12, 13. (a) De n’uw nap’an u m’on ni nge yim’ Jesus, ma mang e rin’ ni ngat bogi girdi’ ngay ni kar bad u Greece? (b) Mang e rin’ Jesus u nap’an ni yog Filip ngak ni baadag e pi girdi’ nem ni ngar mada’gad?

¹² Rib gel e mochuch ni i tay Jesus u nap’an e tin tomur e rran ko yafas rok u fayleng. (Matt. 26:38; John 12:27) Boor e maruwel ni bay nib t’uf ni nge rin’, mu kun pufthinnag, miki yim’ nib gel e gafgow ko yam’ ni tay. Am lemnag e n’en ni buch ko rofen ni Madnom ko Nisan 9 ko duw ni 33 C.E. I yan Jesus nga lan yu Jerusalem u daken e donkey me pining e girdi’ e sorok ngak ni ir e “en ni pilung ni ir e ke yib ni owchen” Jehovah. (Luke 19:38) Bin migid e rran nga tomuren me yan Jesus nga lan e tempel me yan i tuluf e pi ta fol chuway’ ni yad be iring e salpiy ko girdi’ ni ngar chuwgad u rom.​—Luke 19:45, 46.

¹³ Immoy boch e girdi’ nu Greece ni ur moyed u Jerusalem e ngiyal’ nem nra ngatgad ko n’en ni rin’ Jesus, ma aram ma rogned ngak Filip ni ir reb e apostal rok Jesus ni yad baadag ni ngar mada’gad Jesus. Machane, de pag Jesus boch ban’en ni nge magawonnag ko pi n’en ni bay nib t’uf ni nge rin’. De guy rogon ni nge gay e piin nrayog ni ngar ayuweged u pa’ e pi toogor rok. Ere, tomuren ni yog ngak pi gachalpen nthingari yim’, ma aram me gaar ngak Andrew nge Filip: “En nra t’uf rok e birok e pogofan e ra thay rok, ma en nra dabuy e birok e pogofan ko biney e tamilang e ra par rok ni fan ko yafos ndariy n’umngin nap’an.” De guy rogon ni nge weliy ngak e pi girdi’ nu Greece nem e n’en ni yad baadag ni ngar nanged, ya n’en ni rin’ e yog ngak pi gachalpen ni ngar folwokgad rok me micheg ngorad ni gaar: “Chitamag e ra ta’ fan e cha’ ni ma pigpig ngog.” Dariy e maruwar riy ni yog Filip e pi thin ney ngak fapi girdi’ nu Greece.​—John 12:20-26.

14. Mang boch ban’en ni ku i rin’ Jesus ni yugu aram rogon ni i m’oneg fare maruwel ni machib u lan e yafas rok?

¹⁴ Yugu aram rogon nde pag Jesus boch ban’en ni  nge magawonnag ko machib ni i tay, machane gathi gubin ngiyal’ ni ma par ni yigoo maruwel e ma lemnag. Ba’ bayay ni un nga reb e madnom ko m’agpa’, me pilyeg e ran nge ngal’ ni wain u nap’an e re madnom nem. (John 2:2, 6-10) Ku i yan ko abich nga tafen boch e girdi’ nib fel’ e thin rorad nge ku boch e girdi’ ni yad baadag ni ngar motoyilgad ko fare thin nib fel’. (Luke 5:29; John 12:2) Machane, bin th’abi ga’ fan riy e gubin ngiyal’ ni i tay Jesus e tayim ni fan ko meybil, nge tayim ni nge fal’eg i lemnag boch ban’en riy, nge tayim ni nge toffan.​—Matt. 14:23; Mark 1:35; 6:31, 32.

15. Mang e fonow ni pi’ apostal Paul, ma uw rogon ni dag e kanawo’ nib fel’ ni ngad folwokgad riy?

¹⁵ I taarebrogonnag apostal Paul e pigpig ni be tay e piin Kristiano ko sagreng. Ngemu’ miki yog ni gaar: “Ere ngad paged urngin ban’en ni be magawon ngodad.” (Mu beeg e Hebrews 12:1.) Riyul’ ni i fol Paul ko n’en ni i machibnag, ya yugu aram rogon nrayog ni nge mang reb e tamachib rok piyu Jew, me yoor salpiyen me par ni ir be’ nib gilbuguwan, machane i siyeg e re maruwel nem ni bochan e nge yag ni tiyan’ ko tin ni ir e “th’abi ga’ fan.” I rin’ fare maruwel ni machib nge mus rogon riy ma i milekag nga boor e binaw nib muun ngay yu Syria, nge Asia Minor, nge Macedonia, nge Judea. I yoloy murung’agen e n’en ni ke l’agan’ ngay ni aram e yafas ni manemus u tharmiy ni gaar: “Kug pag talin e n’en ni bay nga keruug, ma gu be athamgil ni nggu taw ko n’en ni ir e ba’ nga m’on rog. Ere gu be mil nib k’iy kanawoeg i yan ko n’en ni gu be nameg ni bochan e nge yog puluwon ngog.” (Fil. 1:10, NW; 3:8, 13, 14) Bochan nde un Paul ko mabgol, ma aram fan ni yag ni nge ‘pi’ ir ni polo’ ko maruwel rok Somol ni ke puf rogon.’​—1 Kor. 7:32-35.

16, 17. Demtrug ko kad mabgolgad fa dawor, ma uw rogon nrayog ni ngad folwokgad rok Paul ni ir reb i gachalpen Kristus? Mu weliy ban’en ni ke buch.

¹⁶ Ku arrogon e ngiyal’ ney ni bay boch e tapigpig rok Got ni kar dugliyed ni ngar pared ndab ra uned ko mabgol ni bod Paul, ya nge yag ni ngar rin’ed boor ban’en ni fan ko pigpig ni yad be tay ngak Jehovah. (Matt. 19:11, 12) Pi tapigpig rok Got ni kar uned ko mabgol e ba ga’ ni boor ban’en nib milfan ngorad ni ngar rin’ed ni fan ko tabinaw rorad. Machane, demtrug ko kad mabgolgad fa dawor, ma gad gubin nrayog ni ngad “paged urngin ban’en ni be magawon ngodad” ya nge yag nda pigpiggad ngak Got nib fel’ rogon. Rayog ni sana ba t’uf ni ngad thilyeged rogon ni gad ma rin’ boch ban’en ya nge yag nda siyeged boch ban’en ni gad ma n’ag e tayim rodad ngay ma gad nameg ni ngad yoornaged e tayim ni gad be fanay ni fan ko pigpig ni gad be tay ngak Got.

¹⁷ Am lemnag e n’en ni rin’ ba wu’ e mabgol ni yow ma par u reb e binaw ni ka nog yu Wales ngay ni ka nog Mark nge Claire ngorow. Yow l’agruw nra unew ko pioneer u nap’an nra chuwgow u skul, ma nap’an nra mabgolgow mu kur ululgow ko pioneer. I yog Mark ni gaar: “Munmun me yag ni ngkug momnagew boch e par romow. Gu chuwgow u reb e naun ni ug parew riy ni dalip e singgil riy, mu kug talgow ko maruwel ni ug unew ngay ya nge yag ni nggu unew ko maruwel ko dimow naun ni ma tay e pi walag u ga’ngin yang e fayleng.” Ke pag 20 e duw ni ma milekag e re wu’ i mabgol ney u lan yu Africa i yan ni yow be pi’ e ayuw u boch e Tagil’ e Liyor ni yibe toy u rom. Immoy bayay ni m’ay e salpiy rorow me yan i par ni kemus ni 15 e dolla ni bay rorow. Machane, i ayuwegrow Jehovah. I yog Claire ni gaar: “Rib gel e felfelan’ ni gamow be tay ni bochan e gubin e rran ni gamow be pigpig ngak Jehovah. Ke yag boor e fager ngomow, maku bay e tin nib t’uf romow. N’en ni kug digeyew e de chugur ni nge taareb rogon ko felfelan’ ni gamow be tay ko pigpig ni gamow be tay ngak Jehovah u polo’ e tayim romow.” Ku boor e tapigpig rok Jehovah ni yad ma pigpig u polo’ e tayim rorad ni ku ireray e n’en ni kar rin’ed.

18. Mang deer e ba t’uf ni ngad lemnaged?

¹⁸ Me gur, mang e rayog ni ngam rin’ ni faanra kam guy ni gathi ri ka gab pasig ko pigpig ni ga be tay ngak Jehovah ni bochan e bay boch ban’en ni be magawonnagem? Sana ba fel’ ni ngam mon’ognag rogon e beeg Bible nge fol Bible ni ga ma tay ni goo gur. Uw rogon nrayog ni ngam rin’ e re n’ey? Gad ra weliy e fulweg riy ko bin migid e article.