1-2. Mang e yog reb e tayol? Mang e gad ra weliy ko re article ney?

BOKUM milyon e girdi’ e ngiyal’ ney ni yad ma yog nib mich Jesus u wan’rad, machane darur folgad ko tin i fil. (2 Tim. 4:3, 4) Bay reb e tayol ni gaar: “Faan gomanga bay reb e pumoon e ngiyal’ ney ni bod Jesus ni ma yog boch ban’en ni bod ni i yog Jesus . . . , ma gur, dab da motoyilgad ngak ni bod e girdi’ u nap’an Jesus nda ur motoyilgad ngak? . . . Fulweg riy e arrogon. Dab da motoyilgad ngak.”

² Boor e girdi’ ko bin som’on e chibog nrung’aged e n’en ni i machibnag Jesus, ma yad be guy e maang’ang ni i ngongliy, machane de mich Jesus u wan’rad. Mang fan? Fa binem e article e kad weliyed riy aningeg i fan ni immoy boch e girdi’ nda i mich u wan’rad e n’en ni i yog Jesus nge n’en ni i rin’. Ere ngkud weliyed aningeg i fan. Ku gad ra weliy fan ni bay boch e girdi’ e ngiyal’ ney ndarur motoyilgad ngak pi gachalpen Jesus, nge rogon ndab da paged ban’en ni nge talegdad ndab da pigpiggad ngak Jehovah.

3. Mang e rin’ Jesus ni ir e k’aring boch e girdi’ ni ngar dabuyed daken?

³ Nap’an ni immoy Jesus u fayleng, ma i chag ngak urngin mit e girdi’. Ur abichgad e piin nib flaab nge piin nib ga’ lungurad u taabang, maku be chag ngak e piin nib gafgow. Ku ma runguy e piin ma lemnag e girdi’ ni yad bogi tadenen. Immoy boch e girdi’ nib tolangan’rad nra dabuyed daken Jesus ni bochan e re n’ey. Ere ra fithed pi gachalpen ni lungurad: “Mang fan ni gimed be un ngak e piin ni yad ma kunuy e tax nge piin ndabun e girdi’ nu lan binaw dakenrad [“pi tadenen,” NW] ko abich nge garbod?” Me fulweg Jesus ngorad ni gaar: “Piin ni yad ba gol e dariy fan e togta ngorad,  ya ke mus ni piin ni yad mm’ar e bay fan e togta ngorad. Gathi ku gub ni nggu pining e piin ni yad ba yal’uw ni ngar kolgad ngan’rad ngar pied keru’rad ko kireb ni yad be rin’, ya ku gub ni nggu pining e piin ndabun e girdi’ nu lan binaw dakenrad [“pi tadenen,” NW].”​—Luke 5:29-32.

4. Mang e susun ndabi gin e pi Jew ngay nra buch ko fare Messiah nrogon ni yog Isaiah ni profet?

⁴ Mang e be yog e Bible? Ba n’uw nap’an u m’on ni nge yib fare Messiah, me yog Isaiah ni profet nra dabuy e girdi’ daken. I yiiynag ni gaar: “Kad darifanniged ma kad dabuyed . . . Dariy be’ ni adag ni nge changar ngak, da feked yathin ni gowa be’ nib m’ay fan.” (Isa. 53:3) Kan yiiynag nra dabuy e girdi’ fare Messiah. Ere susun e dabi gin e pi Jew ngay ni bay e girdi’ u nap’an Jesus ni yad ra ‘dabuy’ daken.

5. Mang e ma lemnag e girdi’ e ngiyal’ ney u murung’agen pi gachalpen Jesus?

⁵ Ka gad be guy e re magawon ney e ngiyal’ ney, fa? Arrogon. Boor e tayugang’ ko teliw ni yad ma felfelan’ u nap’an nra un boch e girdi’ ko teliw rorad nib ga’ farad, ma yad ba flaab, maku ma lemnag e girdi’ nib ga’ e llowan’ rorad. Yad ma pag e pi girdi’ ney ni nge un ko teliw rorad ni yugu aram rogon ni yad ma rin’ boch ban’en nib fanenikan Jehovah. Pi tayugang’ ko teliw ney e yad ma darifannag e pi tapigpig rok Jehovah nib beech e ngongol rorad ni bochan e yooren e girdi’ u fayleng e yad ma lemnag ndariy farad. I yog Paul ni ke mel’eg Got e piin “dabun e girdi’ dakenrad.” (1 Kor. 1:26-29) Machane bin riyul’ riy e, urngin e pi tapigpig rok Jehovah ni yad ba yul’yul’ ngak nib ga’ farad u wan’.

6. Uw rogon ni ngad lemgad ni bod Jesus nrogon nib puluw ko thin ni yog ko Matthew 11:25, 26?

⁶ Mang e ra ayuwegdad ndabi war e michan’ rodad? (Mu beeg e Matthew 11:25, 26.) Dab um lemnag e girdi’ rok Got ni bod rogon ni ma lemnagrad e girdi’ nu fayleng. Ngam nang ni yigoo piin nib sobut’an’rad e ma fanayrad Jehovah ni ngar rin’ed e n’en nib m’agan’ ngay. (Ps. 138:6) Kum lemnag urngin ban’en ni ke rin’ u daken e piin ma lemnag e girdi’ nu fayleng nde ga’ e llowan’ rorad.

7. Mang fan ni yog Jesus ni pi Farise e yad ma dake modingniged yad? Uw rogon e re n’ey u wan’rad?

⁷ Da i rus Jesus ni nge gagiyelnag e kireb ko pi tayugang’ ko teliw kakrom ni bochan e da ur filed ko girdi’ e bin nib puluw e kanawo’ ni ngar liyorgad riy ngak Jehovah. I yog ni pi Farise e yad ma dake modingniged yad ni bochan e kab ga’ fan u wan’rad rogon ni ngaur maluknaged pa’rad ko bin ngar ayuweged e gallabthir rorad. (Matt. 15:1-11) Rayog ni gin pi gachalpen ko n’en ni yog. Ere ra fithed ngak ni lungurad: “Mog, ka mu nang ni fapi thin ni ka mog e ke kireban’ fapi Farise ngay ni bochan e ke kun ngorad?” Me fulweg Jesus ni gaar: “Urngin ban’en nde yung e Chitamag nu tharmiy e yira pug nga lang. Mpaged yad! Ya yad be pow’iy e girdi’ ma yad mmalmit; ma faanra kol reb e malmit pa’ reb e malmit ngi i pow’iy i yan, ma yow l’agruw ni yow ra mul nga wuru’ e kanawo’ nga lan wol’ e ran.” (Matt. 15:12-14) Yugu aram rogon ni damumuw e pi tayugang’ ko teliw ngak Jesus, machane de tal i yog e tin riyul’.

8. Uw rogon ni tamilangnag Jesus ni gathi gubin e machib ko pi yurba’ i teliw nib m’agan’ Got ngay?

⁸ I gagiyelnag Jesus boch e machib nde riyul’ ni ma wereg e pi tayugang’ ko teliw. De yog ni gubin e machib nib m’agan’ Got ngay, ya yog ni boor e piin yad be yan u daken ko fare pa’ i kanawo’ ni be sor ko mogothgoth, mab lich e piin yad be yan u daken fa pa’ nem ni be sor ko yafos. (Matt. 7:13, 14) I tamilangnag ni bay boch e girdi’ nra u rogned ni yad be pigpig ngak Got, machane bin riyul’ riy e darur pigpiggad ngak. I yog ni gaar: “Mu ayuwgad ko profet nde riyul’; ya bay ra bad ngomed ni yad bod e saf u wuru’ i dowrad, machane u fithik’ i lanin’rad e ri yad  bod e wolf ni ma k’ad. Gimed ra nangrad ko ngongol rorad.”​—Matt. 7:15-20.

9. Mang boch e machib nde riyul’ ni i gagiyelnag Jesus?

⁹ Mang e be yog e Bible? I yiiynag e Bible nrogon feni pasigan’ fare Messiah ni nge tiyan’ ko tempel rok Jehovah e ra gak’ u lan ngorongoren ni bod ba nifiy. (Ps. 69:9; John 2:14-17) Ireray e n’en ni k’aring Jesus ni nge gagiyelnag boch e machib nde riyul’ ni i wereg e pi yurba’ i teliw. Bod ni pi Farise e ba mich u wan’rad ni bay e yaal ko girdi’ ni ma par ndariy n’umngin nap’an. Me Jesus e i machibnag ni piin kar m’ad e bod ni yad be mol. (John 11:11) Pi Sadduse e de mich e fos ko yam’ u wan’rad, me Jesus e faseg Lazarus ko yam’. (John 11:43, 44; Acts 23:8) Pi Farise e yad ma machibnag ni Got, ara ban’en ndabin guy nib gel gelngin e ir e ma dugliy e n’en nra buch rodad, ara n’en ni gad ra rin’. Me Jesus e i machibnag ni girdi’ e rayog ni ngar dugliyed ko ngar pigpiggad ngak Got fa danga’.​—Matt. 11:28.

10. Mang fan ni boor e girdi’ ndubrad ni ngar motoyilgad ko n’en ni gad ma machibnag?

¹⁰ Ka gad be guy e re magawon ney e ngiyal’ ney, fa? Arrogon. Boor e girdi’ ndubrad ni ngar motoyilgad ngodad ni bochan e gad ma fanay e Bible ni ngad gagiyelnaged boch ban’en ni ma machibnag e pi yurba’ i teliw nde riyul’. Pi tayugang’ ko teliw e yad ma machibnag ko girdi’ ni ma gechignag Got e piin nib kireb u fithik’ e nifiy. Yad ma fanay e re machib ney ni ngar gagiyegnaged e girdi’. Machane pi tapigpig rok Jehovah ni ir fare Got ko t’ufeg e yad ma ayuweg e girdi’ ni ngar nanged nre machib ney e de riyul’. Pi tayugang’ ko teliw e ku yad ma machibnag ni bay e yaal ko girdi’ ni ma par ndariy n’umngin nap’an. Faanra riyul’ e re machib ney, me ere de t’uf ni ngan faseg e piin kar m’ad. Ere gad ma micheg ni biney e machib e dariy u lan e Bible. Maku reb e, yugu aram rogon ni boor raba’ e teliw ni yad ma machibnag ni kan mu’ i dugliy e n’en nge buch rodad, machane gadad e gad ma machibnag ni gubin e girdi’ ni bay e puf rogon rorad, ma rayog ni ngar mel’eged ni ngar pigpiggad ngak Got. Ere uw rogon e re n’ey u wan’ e pi tayugang’ ko teliw? Ba ga’ ni ma k’aring e damumuw ngorad!

11. Mang e ba m’agan’ Got ngay ni nge rin’ e girdi’ rok nrogon nib puluw ko thin rok Jesus ko John 8:45-47?

¹¹ Mang e ra ayuwegdad ndabi war e michan’ rodad? Faanra ba ga’ fan e tin riyul’ u wan’dad,  ma aram e thingari mich u wan’dad e thin rok Got ma gad fol riy. (Mu beeg e John 8:45-47.) Dab da chuwgad ko tin riyul’ ni bod ni rin’ Satan ni Moonyan’. Ku dab da rin’ed ban’en nde puluw ko n’en nib mich u wan’dad. (John 8:44) Ba m’agan’ Got ngay ni nge fanenikay e girdi’ rok e “tin nib kireb,” mi yad chichiiy pa’rad ko “tin nib fel’” ni bod ni i rin’ Jesus.​—Rom. 12:9; Heb. 1:9.

12. Mang fan ni boor e Jew ni magawon lanin’rad nga rogon e yam’ ni tay Jesus?

¹² Ku mang reb i fan nde mich Jesus u wan’ e pi Jew? I gaar Paul: “Gadad be weliy murung’agen Kristus nni kuruthnag [“richibiy nga ba ley i gek’iy,” NW], ni bbugithin ndabun piyu Israel.” (1 Kor. 1:23) Mang fan ni boor e Jew ni magawon lanin’rad nga rogon e yam’ ni tay Jesus? Bochan rogon e yam’ ni tay Jesus u daken ba ley i gek’iy, ma aram mar lemnaged ni ir be’ nib kireb mab tadenen, ma gathi ir fare Messiah.​—Deut. 21:22, 23.

13. Mang e de yag ni nge tamilang u wan’ e pi Jew nde mich Jesus u wan’rad?

¹³ Pi Jew nde mich Jesus u wan’rad e de yag ni nge tamilang u wan’rad nde kireb e rok, ma kan t’ar e thin nga daken, maku de mat’aw e n’en kan rin’ ngak. Piin nra pufthinnaged Jesus e dar lemnaged ni ngar rin’ed u reb e kanawo’ nib mat’aw. Pi tapuf oloboch ko bin th’abi tolang e tagil’ e puf oloboch rok e pi Jew e ra gurnaged yad ngar muulunggad nga taabang ngar dugliyed e n’en ngan rin’ ngak Jesus, ma dar folgad ko motochiyel u murung’agen rogon ni ngan pithig e oloboch ko girdi’. (Luke 22:54; John 18:24) Ra “tunguyed e thin ni nge mang mich rorad nib togopluw ngak Jesus ni bochan e nge yog nli’ ngem’,” ko bin ni ngar fal’eged e motoyil ko pi n’en ni yibe yog nib togopuluw ngak Jesus ni nge yag nra nanged ko ba riyul’ fa danga’. Machane nap’an nde yag ni ngar rin’ed e re n’ey, ma aram me guy e en nib tolang ko prist rogon ni nge yog Jesus ban’en nib kireb, ya nge yag nrogned nib kireb e rok. Re n’ey e ba togopuluw ko motochiyel. (Matt. 26:59; Mark 14:55-64) Tomuren nni faseg Jesus ko yam’, ma aram me pi’ fapi tapuf oloboch e “salpiy ni pire’” ngak e pi salthaw nu Roma ni yad be matanagiy fare low nni chibgiliy Jesus riy, ni bochan e ngar wereged boch e thin nde riyul’ ni be weliy fan ndaki moy be’ u lan fare low.​—Matt. 28:11-15.

14. Mang e kan yiiynag u Bible u murung’agen rogon e yam’ nra tay fare Messiah?

 ¹⁴ Mang e be yog e Bible? Yugu aram rogon ni boor e Jew u nap’an Jesus ndar lemnaged nra t’uf ni nge yim’ fare Messiah, machane mu tay fanam i yan ko n’en ni ke yiiynag e Bible ni be gaar: “Pi’ ir ngan li’ ngem’, min taareb rogonnag ngak e girdi’ ni ke th’ab e motochiyel. Me yan i fek luwan e pi tadenen ni pire’, me meybil ni nge n’ag Got fan e denen rorad.” (Isa. 53:12) Ere dariy tapgin ni nge dabi mich Jesus u wan’ e pi Jew ni bochan e ka nog ni ke rin’ ban’en nrib gel e kireb riy min thang e fan rok.

15. Mang boch ban’en nde riyul’ ni kan weliy u murung’agen e Pi Mich Rok Jehovah ni ke k’aring boch e girdi’ ni nge dab ra motoyilgad ngorad?

¹⁵ Ka gad be guy e re magawon ney e ngiyal’ ney, fa? Arrogon! Jesus e ni t’ar e thin nga daken mi nog nib kireb e rok. Ku aram rogon e n’en be rin’ e girdi’ ko Pi Mich Rok Jehovah e ngiyal’ ney. Bod nu thilin e duw ni 1930 nge 1950, ma boor yay ni un fekdad nga tagil’ e puf oloboch u Meriken ni bochan e yibe guy rogon ni ngan talegdad ndab kud liyorgad ngak Got. Immoy boch e tapuf oloboch ni ur laniyan’gad ngodad. U Quebec u Canada e maruwel e Teliw nge Am riy u taabang ni ngar taleged e maruwel rodad. Boor e walag nnon’rad nga kalbus ni bochan e yad be weliy murung’agen Gil’ilungun Got ko piin buguli yoror rorad. U Chiyamen e boor e walag ni kab pagel ni yad ba yul’yul’ ni li’rad e am ko Nazi ngar m’ad. Ma nap’an fapi duw ni ka fini yan, ma boor e pi walagdad u Russia ni ka nog nib kireb e rorad, ma yibe kalbusnagrad ni bochan e yad be weliy murung’agen e Bible. Re n’ey ni yad be rin’ e ban’en ni yibe yog nib “togopuluw ko am.” Mus ko fare Bible ni New World Translation of the Holy Scriptures ni thin nu Russia ni kan taleg ndab kun fanay, ma yibe yog ni “bay e thin riy nib togopuluw ko am” ni bochan e bay fare ngachal ni Jehovah riy.

16. Mang fan nsusun e dabi mich u wan’dad boch ban’en nde riyul’ ni yima weliy u murung’agen e girdi’ rok Jehovah nrogon ni kan tamilangnag ko 1 John 4:1?

¹⁶ Mang e ra ayuwegdad ndabi war e michan’ rodad? Mu guy rogon ni ngam nang e tin riyul’ u murung’agen boch ban’en. Nap’an fare Welthin ni Pi’ Jesus u Daken e Burey, me yog ngak e piin yad be motoyil ni bay boch e girdi’ nra ur tunguyed “urngin mit e thin nib kireb nib togopluw” ngorad. (Matt. 5:11) Tiney e ban e ke yib rok Satan. Ma suruy laniyan’ e pi tatogopuluw ni ngar wereged boch ban’en nde riyul’ u murung’agen e piin nib t’uf e tin riyul’ rorad. (Rev. 12:9, 10) Ere thingar dab da motoyilgad ko pi n’ey ni be yog e pi toogor rodad. Ku dab da paged ni nge k’aring e marus ngodad ara warnag e michan’ rodad.​—Mu beeg e 1 John 4:1.

17. Uw rogon nrayog ni nge dabki mich Jesus u wan’ boch e girdi’ ni bochan e n’en ni buch u m’on ni nge yim’?

¹⁷ De n’uw nap’an u m’on ni nge yim’ Jesus, ma bay reb fa 12 i apostal rok ni chel nge yognag. Ku bay reb e apostal rok ni dalip yay ni yog nde nang, ma yad gubin nra milgad rok fare nep’ u m’on ni nge yim’. (Matt. 26:14-16, 47, 56, 75) De gin Jesus ko re n’ey ya yog u m’on riy ni ireray e n’en nra buch. (John 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32) Nap’an ni buch e pi n’ey, ma rayog ni bay boch e girdi’ nra dabuyed ni ngar manged boch i gachalpen. Rayog ni lungurad, ‘Faanra aram rogon e ngongol rok e pi apostal rok Jesus, ma dabug ni nggu mang bang ko biney e ulung!’

18. Mang boch e yiiy ni lebug u daken e pi n’en ni buch u m’on ni nge yim’ Jesus?

¹⁸ Mang e be yog e Bible? Bokum e chibog u m’on riy, me yog Jehovah u lan e Thin rok ni fare Messiah e yira yognag nga 30 yang i silber. (Zek. 11:12, 13) Ku nog ni be’ nri yow ba pach e ra chel nge yognag. (Ps. 41:9) Ki yoloy Zekariah ni profet ni gaar: “Mu li’ ngem’, nge wagey fapi saf.” (Zek. 13:7, BT) Piin riyul’ ni yad baadag ni ngar nanged e tin riyul’ e susun e ra gel e michan’  rorad u nap’an ni yad ra guy ni ke lebug e pi yiiy ney u daken Jesus, ko bin ni ngar paged e n’en ni buch nge magawonnag lanin’rad.

19. Mang e manang e piin riyul’ ni yad baadag ni ngar nanged e tin riyul’?

¹⁹ Ka gad be guy e re magawon ney e ngiyal’ ney, fa? Arrogon. Ngiyal’ ney e bay in e Pi Mich ni kar digeyed e tin riyul’ ma kar chelgad kar togopuluwgad ngay, maku yad be guy rogon ni ngar k’aringed boch e girdi’ ni ngar uned ngorad. Ka rogned boch ban’en nib kireb nge boch ban’en nde riyul’ u murung’agen e Pi Mich Rok Jehovah u lan e shimbung, nge radio, nge TV, nge Internet. Machane piin riyul’ ni yad baadag ni ngar nanged e tin riyul’ e der ma mich e pi n’ey u wan’rad. Ya yad manang ni ke yiiynag e Bible u m’on riy ni ireray boch ban’en nra buch.​—Matt. 24:24; 2 Pet. 2:18-22.

20. Uw rogon ni nge dab da paged e piin kar digeyed e tin riyul’ ni ngar bannaged gadad? (2 Timothy 4:4, 5)

²⁰ Mang e ra ayuwegdad ndabi war e michan’ rodad? Ba t’uf ni nge par e michan’ rodad nib gel ni aram e ngaud filed e Bible, ma gad be meybil ni gubin ngiyal’, ma gad be tedan’dad ko fare maruwel ni ke pi’ Jehovah ni ngad rin’ed. (Mu beeg e 2 Timothy 4:4, 5.) Faanra ba gel e michan’ rodad, ma aram e dabi magafan’dad u nap’an ni gad ra rung’ag boch ban’en nib kireb ni yibe weliy u murung’agen e Pi Mich Rok Jehovah. (Isa. 28:16) T’ufeg rodad ngak Jehovah, nge Thin rok, nge pi walagdad e ra ayuwegdad ni nge dab da paged e piin kar digeyed e tin riyul’ ni ngar bannaged gadad.

21. Mang e rayog ni nge pagan’dad ngay ni yugu aram rogon ni yooren e girdi’ e ngiyal’ ney e dubrad ni ngar motoyilgad ko n’en ni gad ma machibnag?

²¹ Nap’an e bin som’on e chibog ma boor e girdi’ nde mich Jesus u wan’rad, maku dar motoyilgad ngak. Machane bay boch e girdi’ ni i motoyil ngak. Pi cha’ney e ba muun ngay reb i girdien e Sanhedrin nge ku “boor e prist.” (Acts 6:7; Matt. 27:57-60; Mark 15:43) Ku arrogon e ngiyal’ ney ni bokum milyon e girdi’ ni kar dugliyed ni ngar leked Jesus. Mang fan? Bochan e yad manang e tin riyul’ u Bible mab ga’ fan u wan’rad. Be gaar e Thin rok Got: “Piin nib t’uf e motochiyel rom rorad e yad bay u lan e yoror ndabi buch ban’en rorad, ma dariy ban’en nrayog ni nge mulegrad.”​—Ps. 119:165, BT.