1. Mang e rayog nim gin ngay u nap’an ni mog ko girdi’ murung’agen e tin kam fil u Bible?

KA BE yib ngan’um e ngiyal’ nim nang ni kam pirieg e tin riyul’, fa? Ngiyal’ nem e rib mom ni ga be nang fan e tin ni ga be fil u Bible! Ere um lemnag ni urngin e girdi’ ni yad ra adag ni ngar nanged e n’en ke mich u wan’um. Ba mich u wan’um ni n’en be fil e Bible e ra ayuweg e yafos rorad e chiney me pi’ e athap ngorad boch nga m’on. (Ps. 119:105) Ere aram e ngiyal’ nim tabab i weliy e tin riyul’ ni kam fil ngak e pi fager rom nge girdi’ rom. Machane mang e buch? Rim gin ngay ya boor i yad e dubrad ni ngar motoyilgad ngom.

2-3. Mang e i lemnag yooren e girdi’ u murung’agen Jesus nge n’en ni i machibnag?

² Susun e dab da gingad u nap’an nra siyeg e girdi’ ni ngar motoyilgad ko n’en gad be machibnag. Yooren e girdi’ u nap’an Jesus e dubrad ni ngar motoyilgad ngak ni yugu aram rogon ni i ngongliy boch e maang’ang ni be micheg ni Got e be pi’ gelngin. Reb ko pi maang’ang nem e nap’an ni faseg Lazarus ko yam’. Re n’ey e ban’en ndabiyog ni nge yog e pi toogor rok nde riyul’. Yugu aram rogon, ma de mich u wan’ e pi tayugang’ ko pi Jew ni Jesus e ir fare Messiah. Ya yad baadag ni ngar thanged e fan rok Jesus nge Lazarus!​—John 11:47, 48, 53; 12:9-11.

³ Manang Jesus ni yooren e girdi’ e dabi mich u wan’rad ni ir fare Messiah. (John 5:39-44) I gaar ngak boch i gachalpen John ni Tataufe: “Rib felan’ e en ndagur maruwar u wan’!” (Matt. 11:2, 3, 6) Ere mang fan ni boor e girdi’ nde mich Jesus u wan’rad?

4. Mang e gad ra weliy ko re article ney?

⁴ Gad ra weliy ko re article ney nge bin migid boch i fan ni boor e girdi’ ko bin som’on e chibog nde mich Jesus u wan’rad. Ku gad ra weliy fan ni boor e girdi’ e ngiyal’ ney ndubrad ni ngar motoyilgad ko n’en gad ma machibnag. Ma bin th’abi ga’ fan riy e, gad ra  weliy fan nib t’uf ni nge mich Jesus u wan’dad ya nge dab da paged ban’en ni nge talegdad ndab kud leked.

5. Mang fan nrayog ni i lemnag boch e girdi’ ni gathi Jesus fare Messiah?

⁵ Boor e girdi’ nde mich Jesus u wan’rad ni bochan e gin ni ilal riy. Ra guyed ni Jesus e ba salap i fil ban’en ko girdi’, ma i ngongliy boch e maang’ang. Machane ur lemnaged ni Jesus e kemus ni be’ ni fak reb e daiksang. Ma ir be’ nu Nazareth nreb e binaw ni ma lemnag e girdi’ ni gathi rib ga’ fan. Mus ngak Nathanael ni ki mang reb i gachalpen Jesus, me yog ni gaar: “Rayog ni nge yib ban’en nib fel’ u Nazareth?” (John 1:46) Rayog ni gathi ri baadag Nathanael e re binaw ni i par Jesus riy. Fa reb e rayog ni i lemnag fare yiiy ni bay ko Mikah 5:2 ni be yog ni yira gargeleg fare Messiah u Bethlehem ma gathi Nazareth.

6. Mang e susun nrayog ni nge ayuweg e girdi’ u nap’an Jesus ni ngar nanged ni ir fare Messiah?

⁶ Mang e be yog e Bible? I yiiynag Isaiah ni profet ni pi toogor rok Jesus e dab ra tedan’rad ko “pi n’en nra i buch u lan e yafos rok [fare Messiah].” (Isa. 53:8, NW) Boor ko pi n’ey e kan yiiynag murung’agen. Ere faan gomanga tiyan’ e pi girdi’ nem ngar gayed e tin nib puluw u murung’agen Jesus, ma aram e yad ra nang ni kan gargeleg u Bethlehem ma ir reb i owchen David ni Pilung. (Luke 2:4-7) Gin nni gargeleg Jesus riy e ba puluw ko fare yiiy ni bay ko Mikah 5:2. Ere mang e magawon ni bay? I gur e girdi’ ngar turguyed boch ban’en u rarogon Jesus ndawor ra guyed rogon ni ngar nanged gubin ban’en u murung’agen. Bochan e re n’ey, ma aram fan nde mich Jesus u wan’rad.

7. Mang fan ni boor e girdi’ e ngiyal’ ney ndubrad ni ngar manged e girdi’ rok Jehovah?

⁷ Ka gad be guy e re magawon ney e ngiyal’, fa? Arrogon. Yooren e girdi’ rok Jehovah e dar flaabgad, ara yad boch e girdi’ nib ga’ farad. Ere boor e girdi’ ni ma lemnag “ndariy e sukul” rorad. (Acts 4:13) Ma lemnag boch e girdi’ ndabiyog ko girdi’ rok Got ni ngar filed e Bible ko girdi’ ni bochan e da ranod nga boch e skul nib tolang ni ma yan e pi tayugang’ ko teliw ngay. Ma boch e girdi’ e yad ma yog ni teliw ko Pi Mich Rok Jehovah e aram e “teliw nu Meriken.” Machane bin riyul’ riy e, yooren e Pi Mich Rok Jehovah e darur pared u Meriken. Ku bay boch e girdi’ ni ka nog ngorad nde mich Jesus u wan’ e Pi Mich. Ke yoor e duw ni yima yog ni yad boch e “Communist,” nge “spy nu Meriken,” nge “girdi’ ni ma togopuluw ko motochiyel ko am.” Ere boor e girdi’ ndubrad ni ngar manged e girdi’ rok Jehovah ni bochan e pi n’ey ni yima weliy ma dar nanged e tin riyul’ u murung’agrad.

8. Mang e susun ni nge rin’ e girdi’ ni faanra yad baadag ni ngar nanged ko mini’ e pi tapigpig rok Got e ngiyal’ ney nrogon nib puluw ko Acts 17:11?

⁸ Mang e ra ayuweg be’ ndabi war e michan’ rok? Ba t’uf ni nge guy e girdi’ rogon ngar nanged e tin riyul’. Aram e n’en ni rin’ Luke ni ir e yoloy reb e Gospel. I guy rogon ni nge fal’eg i gay murung’agen e pi n’em “ni gubin aram ko tabolngin riy.” Baadag ni piin yad ra beeg e babyor rok e yad ra nang ko mang e “tin riyul’” ko tin kar rung’aged u murung’agen Jesus. (Luke 1:1-4) Pi Jew u Beroea kakrom e yad bod Luke. Nap’an rung’aged fare thin nib fel’ u murung’agen Jesus, ma aram mar sulod ko Pi Babyor ko Bible Nni Yoloy ni Thin ni Hebrew ni ngar micheged ko riyul’ e n’en ni ka nog ngorad fa danga’. (Mu beeg e Acts 17:11.) Ku arrogon e girdi’ e ngiyal’ ney nib t’uf ni ngar guyed rogon ngar nanged e tin riyul’. Thingar ra taareb rogonnaged e n’en be fil e girdi’ rok Got ngorad ko n’en be yog e Bible. Kub t’uf ni ngar filed murung’agen e pi n’en be rin’ e girdi’ rok Jehovah e ngiyal’ ney. Ere faan yad ra guy rogon ni ngar nanged e tin riyul’ u murung’agen boch ban’en, ma aram e dab ra paged e laniyan’, ara tin be yog e girdi’ ni nge suruy lanin’rad nga bang ndab ra nanged e tin riyul’.

9. Mang e buch u nap’an ni siyeg Jesus ni nge ngongliy ba maang’ang ni nge mang pow riy nib m’agan’ Got ko n’en be rin’?

⁹ Immoy boch e girdi’ u nap’an Jesus nde fel’ u wan’rad e pi n’en ni i fil ni yira ngat ngay, ya yad baadag ni ngki rin’ yugu boch ban’en. Rogned ngak ni nge ngongliy “reb e maang’ang ngar guyed, ni nge mang pow riy ni n’en ni be rin’ e mm’agan’ Got ngay,” ya nge yag ni micheg ni ir fare Messiah. (Matt. 16:1) Rayog nrin’ed e re n’ey ni bochan e de puluw rogon nra nanged fan fare thin ko Daniel 7:13, 14. Machane gathi aram e ngiyal’ ni ke lemnag Jehovah ni nge lebug e re yiiy ney. Tin ke fil Jesus ngorad e susun e ba gaman ni nge micheg ngorad ni ir fare Messiah. Machane nap’an ni siyeg Jesus ni nge ngongliy fare maang’ang ni yad baadag ni ngar guyed, ma aram e daki mich Jesus u wan’rad.​—Matt. 16:4.

10. Uw rogon ni lebguy Jesus e n’en ni yoloy Isaiah u murung’agen fare Messiah?

¹⁰ Mang e be yog e Bible? I yoloy Isaiah ni profet murung’agen fare Messiah ni gaar: “Dabi tolul ma dabi ga’nag laman, ara i welthin ni ba ga’ laman u lan e yu pa’ i kanawo’.” (Isa. 42:1, 2) Da i machib Jesus u reb e kanawo’ ni nge yog e girdi’ e sorok riy ngak. De toy boch e tempel nib ga’, maku da i chuw nga boch e mad ni ma chuw e pi tayugang’ ko teliw ngay ni yugu ba thil, ara i yog ko girdi’ ni ngan pining boch e ngachal ngak ni yima pining ko pi tayugang’ ko teliw. Nap’an ni yibe pufthinnag me siyeg ni nge ngongliy ba maang’ang ni nge fel’ u wan’ Herod ni Pilung ni yugu aram rogon ni ngiyal’ nem e bay e yafos rok u thatharen e riya’. (Luke 23:8-11) I ngongliy Jesus boch e maang’ang, machane n’en nib m’on u wan’ e nge machibnag fare thin nib fel’. I gaar ngak pi gachalpen, “Er fag ni ku gub.”​—Mark 1:38.

11. Mang boch ban’en nde puluw ni ma lemnag boch e girdi’ e ngiyal’ ney?

¹¹ Ka gad be guy e re magawon ney e ngiyal’ ney, fa? Arrogon. Boor e girdi’ e ngiyal’ ney ni yad baadag ni yad ma guy boch e galesiya nib ga’ ni kan nunuwnag nga boch ban’en nib tolang puluwon, mab fel’ u wan’rad e pi tayugang’ ko teliw ni yima pining boch e ngachal ngorad nib ga’ fan, maku yad baadag boch e madnom ni yima tay ni yooren e girdi’ e kar paged talin ni gin ni  sum riy e de puluw ko machib ko tin riyul’ e Kristiano. Machane piin yad ma un ko pi muulung ney ni ma tay e pi yurba’ i teliw e de yoor ban’en ni yad ma fil u murung’agen Got nge tin nib m’agan’ ngay. Ma piin yad ma un ko muulung rodad e yad ma fil e n’en nib m’agan’ Jehovah ngay ni ngad rin’ed, nge rogon ni nge puluw e ngongol rodad ko n’en nib m’agan’ ngay. Pi Tagil’ e Liyor rodad e bbeech nrayog ni ngan muulung riy, machane danir nunuwnag nga boch ban’en nib tolang puluwon. Piin yad ma yog e thin rodad e darur chuwgad nga boch e mad ni yugu ba thil, ara un pining boch e ngachal ngorad ni nge m’ug nib ga’ farad. Pi n’en gad ma machibnag nge tin ke mich u wan’dad e ba puluw ko Thin rok Got. Yugu aram rogon, maku boor e girdi’ ndubrad ni ngar motoyilgad ko n’en gad ma machibnag ni bochan e darud ted boch e madnom ni yad baadag ni ngar uned ngay. Ma n’en gad be machibnag e gathi aram e n’en ni yad baadag ni ngar rung’aged.

12. Mang e susun ni nge tor e michan’ rodad ngay nrogon ni bay ko Hebrews 11:1, 6?

¹² Mang e ra ayuwegdad ndabi war e michan’ rodad? I yog apostal Paul ngak e pi Kristiano nu Roma ni gaar: “Thin rok Got ni yibe machibnag yibe rung’ag e be yognag e michan’ ngak e girdi’, ma re thin rok Got nem e aram murung’agen Kristus ni yibe machibnag.” (Rom. 10:17) Ere rogon ni ngad gelnaged e michan’ rodad e aram e ngad filed e Bible, ma gathi ngad uned nga boch e madnom ni ma tay e pi yurba’ i teliw nde puluw ko Bible ni yugu aram rogon ni pi madnom nem e ba fel’ u wan’ u girdi’. Thingar da guyed rogon ni nge yag e michan’ nib gel ngodad ni be tor nga daken e bin riyul’ e tamilangan’ ni bochan e “dariy be’ nra fel’ u wan’ Got ni faanra de mich Got u wan’.” (Mu beeg e Hebrews 11:1, 6.) Ere de t’uf ni ngan ngongliy reb e maang’ang ngad guyed ni be micheg ni kad pirieged e tin riyul’. Ya gad ra fil e pi machib ni bay u Bible, mab gaman ni nge micheg ngodad ni kad pirieged e tin riyul’ ma dabki maruwar boch ban’en u wan’dad.

13. Mang e k’aring boor e girdi’ ni nge dab ra motoyilgad ngak Jesus?

¹³ I balyangan’ pi gachalpen John ni Tataufe ni bochan e pi gachalpen Jesus e da ur folgad ko fare yalen ni ngaun pag e abich. I yog Jesus  ndariy rogon ni ngar folgad ko biney e yalen u nap’an ni kab fos. (Matt. 9:14-17) Yugu aram rogon, me yog e pi Farise nge yugu boch e girdi’ nib kireb e n’en ni be rin’ Jesus ni bochan e der fol ko yalen rorad. Ra damumuwgad u nap’an ni golnag e piin nib m’ar ko rofen ni Sabbath. (Mark 3:1-6; John 9:16) Yad ba uf ngay ni nga u rogned ni yad be fol ko fare Motochiyel u murung’agen e Sabbath, machane bin riyul’ riy e ur uned ko siyobay u lan e tempel. Ra damumuwgad u nap’an ni yog Jesus nib kireb e n’en ni yad be rin’. (Matt. 21:12, 13, 15) Piin ni machibnagrad Jesus u lan tafen e muulung u Nazareth e ra damumuwgad u nap’an ni weliy Jesus murung’agen e n’en ni buch rok piyu Israel ni bochan e nge dag ni yigoo yad e yad be lemnaged yad, ma dariy e michan’ rorad. (Luke 4:16, 25-30) Boor e girdi’ nde motoyil ngak Jesus ni bochan e de rin’ e n’en nra lemnaged nra rin’.​—Matt. 11:16-19.

14. Mang fan ni siyeg Jesus e pi yalen ni sum ko girdi’ nde puluw ko Bible?

¹⁴ Mang e be yog e Bible? I yog Jehovah u daken Isaiah ni profet ni gaar: “Pi girdi’ ney e yad be yog ni yad be liyor ngog, machane thin rorad e ba m’ay fan, ya lanin’rad e ba sap nga bang. Pigpig ni yad be tay ko raba’ i teliw rorad ney e dariy rogon ya kemus ni motochiyel ko girdi’ nge yalen rorad, ni aram e tin ke mit ngorad ya kar filed ke mit ngorad ni churu’.” (Isa. 29:13, BT) Ere ba puluw e n’en ni rin’ Jesus ni siyeg e pi yalen ni ke sum ko girdi’ nde puluw ko Bible. Piin ur lemnaged ni pi motochiyel nge yalen ni ke sum ko girdi’ e kab ga’ fan ko n’en be yog e Bible e de mich Jehovah u wan’rad nge en ke l’og ni ir fare Messiah.

15. Mang e dabun boor e girdi’ u rarogon e Pi Mich Rok Jehovah?

¹⁵ Ka gad be guy e re magawon ney e ngiyal’ ney, fa? Arrogon. Boor e girdi’ ni yad ma damumuw ni faanra dabi un e Pi Mich Rok Jehovah ngorad i madnomnag boch e madnom nde puluw ko Bible ni bod e birthday nge Christmas. Ku bay boch e girdi’ ni yad ma damumuw ni faanra dabi un e Pi Mich Rok Jehovah ko pi madnom ni yima tayfan e nam riy, ara ra folgad u boch e yalen ko tayam’ nde puluw ko Thin rok Got. Piin yad ma damumuw ko Pi Mich Rok Jehovah ni bochan e pi n’ey e rayog nrib mich u wan’rad nib m’agan’ Got ko liyor ni yad be tay. Machane bin riyul’ riy e, dabiyog ni ngar fel’gad u wan’ ni faanra yad baadag ni ngar folgad ko pi yalen ni ke sum ko girdi’ ko bin ni ngar folgad ko pi machib ni bay u lan e Bible.​—Mark 7:7-9.

16. Mang e thingar da rin’ed, ma mang e thingar da siyeged nrogon ni bay ko Psalm 119:97, 113, 163-165?

¹⁶ Mang e ra ayuwegdad ndabi war e michan’ rodad? Thingar da guyed rogon ni ngari t’uf rodad e pi motochiyel rok Jehovah nge pi kenggin e motochiyel rok. (Mu beeg e Psalm 119:97, 113, 163-165.) Faanra ba t’uf Jehovah rodad, ma aram e dab da uned nga boch e yalen nde m’agan’ ngay. Dab da paged ban’en ni nge magawonnag rogon e t’ufeg rodad ngak Jehovah.

17. Mang e lemnag boor e girdi’ u nap’an Jesus ni nge rin’ fare Messiah?

¹⁷ Immoy boch e girdi’ u nap’an Jesus ni yad baadag ni nge thil boch ban’en ko am ni ka chingiyal’ nem. Ur lemnaged ni nge chuwegrad fare Messiah u tan e gagiyeg ko am nu Roma. Machane nap’an nra guyed rogon ni nge mang Jesus e pilung rorad, ma aram me siyeg. (John 6:14, 15) I magarnag e pi prist nge yugu boch e girdi’ nri chey me guy Jesus rogon ni nge thilyeg boch ban’en ko am rorad. Faanra buch ni aram rogon, ma aram e ra damumuw piyu Roma ma dab kur paged e pi prist ni nge ga’ lungurad u boch ban’en. Boor e Jew ndar motoyilgad ngak Jesus ni bochan e be magafan’rad nga boch ban’en ko am.

18. Mang boch e yiiy u Bible ni murung’agen fare Messiah ni boor e girdi’ ndubrad ni nge mich u wan’rad?

¹⁸ Mang e be yog e Bible? Yugu aram rogon ni  boor e yiiy ni be yog ni fare Messiah e ra munmun me gel ko cham nra tay, machane ku bay boch e yiiy ni be dag nsom’on e thingari yim’ ni fan ko denen rodad. (Isa. 53:9, 12) Ere mang fan nde puluw e pi n’en ni i lemnag e pi Jew u murung’agen fare Messiah? Boor e girdi’ u nap’an Jesus ndubrad ni nge mich u wan’rad e pi yiiy nder micheg ni ireram e ngiyal’ ni ngan chuwegrad u fithik’ e pi magawon rorad.​—John 6:26, 27.

19. Mang boch e lem nde puluw ni ma k’aring boor e girdi’ ni nge dab ra motoyilgad ko n’en gad be machibnag?

¹⁹ Ka gad be guy e re magawon ney e ngiyal’ ney, fa? Arrogon. Boor e girdi’ e ngiyal’ ney e dubrad ni ngar motoyilgad ngodad ni bochan e darud uned nga ngongolen e am. Yad ma lemnag nsusun e ngaud uned ko towal. Machane faan gad ra mel’eg be’ nib girdi’ ni nge gagiyegnagdad, ma aram e gad be dag ndubdad ni nge mang Jehovah e pilung rodad. (1 Sam. 8:4-7) Sana rayog ni nga i lemnag e girdi’ nsusun e ngad toyed boch e skul nge aspital, maku gad be rin’ boch ban’en ni ngad ayuweged e girdi’ u lan binaw. Dubrad ni ngar motoyilgad ko n’en ni gad be machibnag ni bochan e gad ma tiyan’dad ko machib ko bin ngad guyed rogon ni ngad pithiged e pi magawon ni bay u fayleng e chiney.

20. Mang e susun ni ngad tedan’dad ngay nrogon nib puluw ko n’en ni yog Jesus ko Matthew 7:21-23?

²⁰ Mang e ra ayuwegdad ndabi war e michan’ rodad? (Mu beeg e Matthew 7:21-23.) Susun e ngad tedan’dad ko fare maruwel ni tay Jesus chilen ni ngad rin’ed. (Matt. 28:19, 20) Ere susun e dab da paged e pi magawon ko am nge pi magawon ko re fayleng ney ni nge chafeg lanin’dad nga bang. Ba t’uf e girdi’ rodad ma gad ma lemnag e pi magawon rorad, machane gad manang ni bin th’abi fel’ e kanawo’ ni ngad ayuweged yad riy e aram e ngad filed murung’agen Gil’ilungun Got ngorad, ma gad ayuwegrad ni nge fel’ e tha’ u thilrad Jehovah.

21. Mang e susun ni ngad dugliyed ni ngad rin’ed?

²¹ Kad weliyed u lan e re article ney aningeg i fan ni boor e girdi’ u nap’an Jesus ndubrad ni ngar motoyilgad ngak, maku aram e pi n’en nrayog ni nge k’aring boch e girdi’ e ngiyal’ ney ni nge dab ra motoyilgad ngak pi gachalpen Jesus. Machane gur, kemus e pi n’en nib t’uf ni ngad siyeged? Danga’. Ku bay aningeg ban’en ni gad ra weliy ko bin migid e article. Ere manga yu gud dugliyed u wan’dad ndab da paged ban’en ni nge warnag e michan’ rodad!