1. Mang skeng e mada’nag Josef, ma mang e rin’?

 JOSEF ni fak Jakob e mada’nag reb e skeng nib mo’maw’. I yog leengin Potifar ni masta rok ngak ni gaar: “Moy nga chob rog.” Ma aram me siyeg Josef ni nge rin’ e re n’em. Machane be’ e ngiyal’ ney e rayog ni nge gaar u wan’, ‘Mang fan ni siyeg Josef e biney e lumel ni yib ngak?’ De moy Potifar u rom. Maku reb e, Josef e ir reb e sib ko re tabinaw nem. Ere faanra siyeg e n’en ke yog e re ppin nem ngak ma rayog ni nge rin’ e re ppin nem boch ban’en ni nge gelnag e mo’maw’ ko par rok u rom. Yugu aram rogon ma de fol Josef ko tin yugu be yog. Mang fan? Ya gaar: “Uw rogon ni nggu ngongliy e binir e ngongol nib kireb ni aram e kug denen nib togopluw ngak Got?”​—Gen. 39:7-12.

2. Uw rogon ni nang Josef nra par be’ nge be’ ni gathi mabgol rok, ma aram e ke denen nib togopuluw ngak Got?

² Uw rogon ni nang Josef nrib “kireb” u wan’ e Got rok ni nge par be’ nge be’ ni gathi mabgol rok? Fin l’agruw miriay e duw nga tomuren min pi’ fare Motochiyel rok Moses ngak piyu Israel ni be gaar: “Dab mu pirew be’ ni gathi mabgol rom.” (Ex. 20:14) Yugu aram rogon ma bochan ni manang Josef Jehovah nib fel’ rogon, ma aram fan ni manang nde m’agan’ ngay ni nge par be’ nge be’ ni gathi mabgol rok. Dariy e maruwar riy ni manang ni ke sunmiy Jehovah e mabgol ni fan nga taareb e pumoon nge taareb e ppin. Kub mudugil ni ke rung’ag murung’agen fa gal yay i n’em ni ayuweg Jehovah Sarah ni titaw ko chitamangin u nap’an ni buch ban’en rok nrayog ni nge k’aring ni nge dabki yul’yul’ ngak figirngin. Ku aram e n’en ni rin’ Got ni nge ayuweg Rebekah ni leengin Isak. (Gen. 2:24; 12:14-20; 20:2-7; 26:6-11) Ere yag ni nge nang e n’en nib fel’ nge n’en nib kireb u wan’ Got u nap’an ni fal’eg i lemnag e pi n’ey ni buch. Bochan nib t’uf Got rok Josef, ma aram fan ni dugliy ni nge rin’ e n’en nib m’agan’ Jehovah ngay.

3. Mang e gad ra weliy ko re article ney?

³ Ba t’uf e tin nib mat’aw rom, fa? Dariy e maruwar riy nib t’uf  rom. Machane gad gubin ndawor da flontgad, ere faanra dab da kol ayuwgad mab mom nrayog ni ngaud lemnaged e tin nib mat’aw ban’en ni bod rogon ni ma lemnag e girdi’ nu fayleng. (Isa. 5:20; Rom. 12:2) Ere gad ra weliy ko mang e tin nib mat’aw ban’en nge angin nra yib ngodad ni faanra t’uf e tin nib mat’aw rodad. Tomuren ma gad ra weliy dalip ban’en nrayog ni ngad rin’ed nra ayuwegdad ni ngari ga’ fan u wan’dad e pi motochiyel rok Jehovah.

4. Mang e de puluw ni ma lemnag boor e girdi’ u murung’agen be’ nib mat’aw?

⁴ Nap’an nra lemnag e girdi’ rarogon be’ nib mat’aw, ma boor i yad e rayog ni nge yib ngan’ be’ nib tolangan’, ara ma gathibthibnag e girdi’, ara ma lemnag ni kab fel’ ko tin ka bay e girdi’. Machane dariy reb e pi n’ey ni baadag Got. Nap’an ni immoy Jesus u fayleng, me yog nib kireb e n’en ni i rin’ e pi tayugang’ ko teliw e ngiyal’ nem ni bochan e yad e yad ma dugliy rorad e n’en nib mat’aw. (Ekl. 7:16; Luke 16:15) Be’ nriyul’ ni ma rin’ e tin nib mat’aw e der ma lemnag ni kab fel’ ko tin ka bay e girdi’.

5. Mang e tin nib mat’aw ban’en nrogon ni be yog e Bible? Mu weliy boch ban’en ni bay rogon ko re n’ey.

⁵ Tin nib mat’aw ban’en e aram reb e fel’ngin nrib manigil. Re n’ey e be yip’ fan ni ngan rin’ e n’en nib fel’ u wan’ Jehovah Got. Fapi thin ni bay u Bible ni fan ko “tin nib mat’aw” ban’en e be yip’ fan ni ngan fol ko pi motochiyel rok Jehovah. Bod ni yog Jehovah ni pi ta fol chuway’ e susun e ngar fanayed e “thabthabel . . . nib puluw.” (Deut. 25:15, BT) Fare bugithin ni Hebrew ni kan pilyeg ni “puluw” e ku rayog ni ngan pilyeg ni “mat’aw.” Ere reb e Kristiano ni baadag ni nge mat’aw u wan’ Got e thingari yul’yul’ u gubin ban’en ni ma rin’ ni bay rogon ko siyobay rok. Be’ ni baadag e tin nib mat’aw ban’en e dabun ni nge guy be’ ni yibe rin’ e tin nde mat’aw ngak. Be’ nriyul’ nib mat’aw e ma lemnag rogon e pi n’en ma dugliy u wan’ Jehovah ni bochan e baadag ni nge ‘rin’ e tin nib m’agan’ ngay ni gubin ngiyal’.’​—Kol. 1:10.

6. Mang fan nrayog ni nge pagan’dad nga rogon ni ma dugliy Jehovah ko mang e ba fel’ ma mang e ba kireb? (Isaiah 55:8, 9)

⁶ Be yog e Bible ni Jehovah e Ir e Ke Yib e tin nib mat’aw rok. Aram fan ni yima yog ni gin bay riy e “aram e gin bay e tin nib mat’aw riy.” (Jer. 50:7, NW) Bochan ni Jehovah e Ir e Ke Sunmiy urngin ban’en, ma aram fan ni kemus ni yigoo ir e bay mat’awun ni nge dugliy ko mang e ba fel’ ma mang e ba kireb. Bochan nib flont Jehovah ma aram fan ni ir e ri manang ko mang e ba fel’ ma mang e ba kireb, ma gadad e dabiyog ni ngad nanged e re n’ey ni bochan e dawor da flontgad ma gad ma denen. (Prov. 14:12; mu beeg e Isaiah 55:8, 9.) Machane rayog ni ngad rin’ed e n’en be yog nib mat’aw ni bochan e kan sunmiydad ni gad bod yaan. (Gen. 1:27) Ma gad baadag ni ngad rin’ed e re n’ey. Bochan nib t’uf e Chitamangidad rodad, ma aram e n’en ma k’aringdad ni ngad folwokgad rok u rogon feni fel’ nrayog rodad.​—Efe. 5:1.

7. Mang fan nib t’uf ni bay e motochiyel u rogon ni ngan rin’ boch ban’en? Mu susunnag.

⁷ Gad ra fol ko pi motochiyel rok Jehovah u murung’agen e tin nib fel’ nge tin nib kireb, ma ra yib angin ngodad. Mang fan? Bay e motochiyel ni kan ngongliy u murung’agen ga’ngin reb e salpiy nge reb. Ere am lemnag e n’en nra buch ni faanra nge reb e bank me ngongliy e birok e motochiyel u murung’agen ga’ngin reb e salpiy nge reb. Ba mudugil nra sum e magawon riy. Ma faanra dabi fol e pi togta nge kangof ko pi motochiyel ni kan ngongliy u rogon ni ngan tafalaynag e girdi’, ma rayog ni nge yim’ boch e girdi’ ni yad be tafalaynag. Arrogon, faanra bay e motochiyel u rogon ni ngan rin’ boch ban’en ma rayog ni nge ayuwegey. Ere ku arrogon ni pi motochiyel rok Got u murung’agen e tin nib fel’ nge tin nib kireb e rayog ni nge ayuwegdad.

8. Mang boch e tow’ath nra yag ngak e piin yad baadag ni ngar rin’ed e tin nib fel’?

 ⁸ Ma tow’athnag Jehovah e piin yad ma fol ko pi motochiyel rok. Ke micheg ni gaar: “Piin ni yad mmat’aw e bay ra pired u daken e binaw u fithik’ e gapas, me par ni taferad ni dariy n’umngin nap’an.” (Ps. 37:29) Am lemnag rogon nra par e girdi’ nib taareban’rad, ma yad ba gapas, ma yad ba felfelan’ ni faanra urngin e girdi’ ni yad be fol ko pi motochiyel rok Jehovah. Baadag Jehovah ni ngam par ni aray rogon. Ere gad gubin ni bay fan ni nge t’uf e tin nib mat’aw rodad! Uw rogon ni ngari t’uf e re fel’ngin ney rodad? Ngad weliyed dalip ban’en nrayog ni ngad rin’ed.

9. Mang e ra ayuwegdad ni nge t’uf e tin nib mat’aw rodad?

⁹ Bin 1: Nge t’uf rom e En ke ngongliy e pi motochiyel ney. Ra nge t’uf e tin nib mat’aw rodad, ma thingari gel feni t’uf rodad e En ke ngongliy e motochiyel u murung’agen e tin nib fel’ nge tin nib kireb. Ra gel feni t’uf Jehovah rodad, ma aram e gad ra adag ni ngad folgad ko pi motochiyel rok nib mat’aw. Baaray rogon nrayog ni ngan susunnag: Faan gomanga ba t’uf Jehovah rok Adam nge Efa, ma yow ra fol ko motochiyel rok.​—Gen. 3:1-6, 16-19.

10. Mang e rin’ Abraham ya nge yag ni tamilang u wan’ rogon ni ma lem Jehovah?

¹⁰ Ba mudugil ndubdad ni nge buch rodad e n’en ni buch rok Adam nge Efa. Rayog ni ngad siyeged ndabi buch e re n’ey rodad ni faan gad ra ulul i fil murung’agen Jehovah, me ga’ fan pi fel’ngin u wan’dad, ma gad guy rogon ni ngad nanged rogon ni ma lem. Gad ra rin’ e pi n’ey, ma ra gel feni t’uf Jehovah rodad. Am lemnag Abraham. Riyul’ nib t’uf Jehovah rok. Yugu aram rogon ni immoy yu ngiyal’ nib mo’maw’ ngak ni nge nang fan e n’en ke dugliy Jehovah machane de togopuluw, ya guy rogon ni nge nang Jehovah nib fel’ rogon. Bod nnap’an ni nang ni ke dugliy Jehovah ni nge gothey yu Sodom nge Gomorrah, ma som’on e magar nri chey me chagiy fare “Tapufthin ko fayleng ni polo’” e piin ndawor ra ngongliyed e kireb ko piin yad ba kireb nge thangrad. Manang Abraham ndabiyog ni nge rin’ Jehovah ban’en ni aram rogon. Ere i fith boch e deer ngak u fithik’ e sobut’an’, me gum’an’nag Jehovah ir nge pi’ e fulweg riy. Tomur riy, me yan i nang Abraham ni ma yaliy Jehovah gum’irchaen urngin e girdi’ ma dabi chagiy e piin ndawor ra ngongliyed e kireb ko piin yad ba kireb nge thangrad.​—Gen. 18:20-32.

11. Uw rogon ni dag Abraham nib t’uf Jehovah rok ma be pagan’ ngak?

¹¹ Ri yib angin ngak Abraham e n’en nra weliyew Jehovah u murung’agen fare mach nu Sodom nge Gomorrah. Dariy e maruwar riy nri gel boch e t’ufeg nge tayfan rok ngak e Chitamangin ko kafram. Boch e duw nga tomuren, mi rin skengnag rogon e pagan’ rok ngak Jehovah. I yog Jehovah ngak ni nge pi’ Isak nrib t’uf rok ni maligach. Machane ngiyal’ nem e ke nang e Got rok nib fel’ rogon, ere daki t’uf ni nge deeriy u boch ban’en. Ya rin’ e n’en ni yog Jehovah ngak. Machane am lemnag gelngin e amith ni tay laniyan’ u nap’an ni be fal’eg rogon ni nge rin’ e n’en ka nog ngak! Ba mudugil nri fal’eg i lemnag e n’en ke fil u murung’agen Jehovah. Manang ndabi rin’ Jehovah ban’en nde mat’aw ara dariy e t’ufeg riy. I yog apostal Paul nib pagan’ Abraham ngay nrayog rok Jehovah ni nge faseg Isak ni fak ko yam’. (Heb. 11:17-19) Bin riyul’ riy e micheg Jehovah nra yib owchen Isak nib pire’, ma ngiyal’ nem e dawori fakay Isak e bitir. Ba t’uf Jehovah rok Abraham, ere ba pagan’ ngay nra rin’ e n’en nib mat’aw. Michan’ rok e k’aring ni nge fol ni yugu aram rogon nib mo’maw’ ngak.​—Gen. 22:1-12.

12. Uw rogon ni ngad folwokgad rok Abraham? (Psalm 73:28)

¹² Uw rogon ni ngad folwokgad rok Abraham? Ba t’uf ni ngad ululgad i fil murung’agen Jehovah  ni bod Abraham. Gad ra rin’ e re n’ey, ma ra gel e chugur ko tha’ u thildad mi ri t’uf rodad. (Mu beeg e Psalm 73:28.) Ku gad ra skulnag e nangan’ rodad ni nga i maruwel nib puluw nga rogon ni ma lem Got. (Heb. 5:14) Ma angin nra yib riy e nap’an nra guy be’ rogon ni nge waliydad ni ngad rin’ed ban’en nib kireb, ma gad ra siyeg. Ku dabi taw e lem rodad ngay ni ngad rin’ed ban’en nra kirebnag laniyan’ e Chitamangidad nge tha’ u thildad. Machane, ku mang reb e kanawo’ nrayog ni ngad daged riy nib t’uf e tin nib mat’aw rodad?

13. Uw rogon me yag ni ngaud rin’ed e tin nib mat’aw ban’en? (Proverbs 15:9)

¹³ Bin 2: Mu guy rogon ni nge t’uf e tin nib mat’aw rom u gubin e rran. Ba gel e maruwel nib t’uf ni ngad ted ni faanra ngari ga’ fan u wan’dad e tin nib fel’ u wan’ Jehovah, ni bod e muscle u dowdad ni faanra gad baadag ni nge gel mab t’uf ni ngaud mithmithgad nib gel ni gubin e rran ni gad be rin’ boch ban’en nib chamag ngodad. De mo’maw’ ni ngad rin’ed e tin nib fel’ u wan’ Jehovah ni gubin e rran ni bochan e der ma lemnag ni ngad rin’ed boch ban’en ndabiyog rodad. (Ps. 103:14) Be micheg ngodad ni “ba t’uf rok e en ni ma rin’ e tin nib mat’aw.” (Mu beeg e Proverbs 15:9.) Faanra gad be nameg ban’en ni fan ko pigpig rodad ngak Jehovah, ma gad ra ulul ni ngad athamgilgad ya nge yag nda rin’ed fare n’em. Ku arrogon ni faanra gad be guy rogon ni ngad rin’ed e tin nib mat’aw ban’en. Ra gum’an’nag Jehovah ir nge ayuwegdad ni ngad mon’oggad ni buchuuw ma buchuuw.​—Ps. 84:5, 7.

14. Mang “fa gin’en ni ma ing e salthaw nga daken ngorongoren,” ma mang fan nib t’uf rodad?

¹⁴ Be puguran Jehovah ngodad nde mo’maw’ ni ngad rin’ed e tin nib mat’aw ban’en. (1 John 5:3) Ya gad ra rin’ e tin nib mat’aw ma ra yororiydad, ma re n’ey e ban’en nib t’uf rodad ni gubin e rran. Am lemnag fapi talin e cham ni yog apostal Paul ni nga don’ed nga dakendad. (Efe. 6:14-18) Bin ngan riy e ma ayuweg gum’irchaen reb e salthaw? Aram ‘fa gin’en ni ma ing nga daken ngorongoren’ ni be yip’ fan e pi motochiyel rok Jehovah nib mat’aw. Fa gin’en ni ma ing reb e salthaw nga daken ngorongoren e ma ayuweg gum’irchaen, ere ku arrogon e pi motochiyel  rok Jehovah nib mat’aw ni ma ayuweg e bin riyul’ i rarogodad. Aram fan nib t’uf ni ngam guy rogon ni ngam uneg fa gin’en ni yima ing nga daken ngorongorey ko fapi talin e cham ni ka mon’ nga dakenam!​—Prov. 4:23.

15. Uw rogon ni nga mon’ nga dakenam fa gin’en ni yima ing nga daken ngorongorey?

¹⁵ Uw rogon ni nga mon’ nga dakenam fa gin’en ni yima ing nga daken ngorongorey? Rayog ni ngam rin’ e re n’ey ni aram e ngaum lemnag e pi motochiyel rok Got u nap’an ni ga be mel’eg boch ban’en u reb e rran ngu reb. Nap’an ni ga be dugliy e n’en ngam weliy murung’agen, ara musik ni ngam motoyil ngay, ara kachido ni ngam yaliy, ara babyor ni ngam beeg, ma som’on e ngam fithem ni nge lungum: ‘Mang e gu ra suguy riy nga lanin’ug? Ra m’agan’ Jehovah ko re n’ey? Fa be tay tanggin e ngongol ndarngal, ara cham, ara chogow, ara lem ni fel’ ngak, ni aram boch e ngongol nde mat’aw u wan’ Jehovah?’ (Fil. 4:8) Faanra ba puluw e pi n’en ga be dugliy ko n’en nib m’agan’ Jehovah ngay, ma aram e ga be pag e pi motochiyel rok nib mat’aw ni nge yororiy gum’irchaem.

16-17. Uw rogon ni be micheg e Isaiah 48:18 nrayog ni ngad folgad ko pi motochiyel rok Jehovah ndariy n’umngin nap’an?

¹⁶ Gur, ma magafan’um nri de yag ni ngaum par ni ga be fol ko pi motochiyel rok Jehovah nib mat’aw ni gubin ngiyal’, fa? Am lemnag reb e fanathin ni yog Jehovah ni bay ko Isaiah 48:18, NW. * (Mu beeg.) Ke micheg ni tin nib mat’aw nra ud rin’ed e ra “bod e n’ew u maday.” Mu susunnag ni gab sak’iy u dap’el’ay ni ga be guy e n’ew ni be lobeb i yib nga dap’el’ay nder tal. Ere gur, ra magafan’um nri yan i borran me tal e pi n’ew nem ndab ki lobeb i yib nga dap’el’ay? Danga’, ya ga manang ni ke yan bokum biyu’ e duw ni ma buch e re n’ey, ma dariy ba ngiyal’ nra tal.

¹⁷ Ere tin nib mat’aw ni ga ma rin’ e rayog ni nge bod e n’ew u maday! Ni uw rogon? Faanra bay ban’en nib t’uf ni ngam dugliy, ma som’on e ngam lemnag e n’en baadag Jehovah ni ngam rin’. Ngemu’ mag rin’. Demtrug feni mo’maw’ e n’en nib t’uf ni ngam dugliy, ma gubin ngiyal’ ni bay Jehovah nra pi’ gelngim me ayuwegem ni ngam ulul i rin’ e tin nib mat’aw ni gubin e rran.​—Isa. 40:29-31.

18. Mang fan nthingar dab ddugliyed ko be rin’ be’ e n’en baadag Jehovah ni nge rin’ fa danga’?

¹⁸ Bin 3: Mu pag Jehovah ni nge mang ir e dugliy ko ba fel’ ara ba kireb e n’en ke rin’ yugu boch e girdi’. Yugu aram rogon ni gad ma athamgil u rogon nrayog rodad ni ngad folgad ko pi motochiyel rok Jehovah nib mat’aw, ma susun e dab da taareb rogonnaged e tin gad be rin’ ko tin be rin’ yugu boch e girdi’ ma gad lemnag ni ka gad ba fel’ ngorad. Ya dariy mat’awdad ni ngad dugliyed ko be rin’ be’ e n’en baadag Jehovah ni nge rin’ fa danga’. Susun e dab da paged talin ni Jehovah e ir e “Tapufthin ko fayleng ni polo’.” (Gen. 18:25) Dawori pi’ mat’awdad ni ngad rin’ed e re n’ey. Ya bin riyul’ riy e tay Jesus chilen ni gaar: “Dab mu turguyed e kireb nga daken e girdi’, nge dabi turguy Got e kireb nga dakenmed.”​—Matt. 7:1. *

19. Uw rogon ni dag Josef ni be pagan’ nga rogon ni ma dugliy Jehovah ban’en?

¹⁹ Ngad lemnaged bayay e n’en ni rin’ Josef ni ir be’ nib mat’aw. Da i dugliy ko ba fel’ ara ba kireb e n’en ke rin’ yugu boch e girdi’ nib muun ngay e piin ur gafgownaged. I chel pi walagen ni pumoon ngar gafgownaged, mar pied nchuway’  ni nge mang sib, ma ranod rogned ko chitamangirad ni ke yim’. Boch e duw nga tomuren mu kur mada’gad chon e tabinaw rok bayay. Ngiyal’ nem e bay Josef u reb e liw nib tolang, ma rayog ni nge dugliy nib kireb e n’en ke rin’ pi walagen me sulweg taban ngorad. Yugu aram rogon ni kari kalngan’ pi walagen ko n’en kar rin’ed, machane ra magargad nri chey me sulweg taban ngorad. Machane i micheg Josef ngorad ni gaar: “Dab mu tamdaggad; ya dabiyog ni nggu tiyeg nga luwan Got.” (Gen. 37:18-20, 27, 28, 31-35; 50:15-21) I sobut’nag Josef ir me pag Jehovah ni nge mang ir e dugliy ko ba fel’ ara ba kireb e n’en ke rin’ pi walagen.

20-21. Uw rogon ni nge dab ud lemnaged ni ka gad ba fel’ ko tin ka bay e girdi’?

²⁰ Gad ma pag Jehovah ni nge mang ir e dugliy ko ba fel’ ara ba kireb e n’en ke rin’ yugu boch e girdi’ ni bod e n’en ni rin’ Josef. Bod ndab da lemnaged ni gad manang fan ni ma rin’ pi walagdad boch ban’en. Dabiyog ni ngad guyed e n’en bay u gum’irchaen be’ ya kemus ni yigoo Jehovah e ma ‘thabthabelnag rogodad.’ (Prov. 16:2) Ba t’uf urngin mit e girdi’ rok ndemtrug e gin kar bad riy ara yalen rorad. Ku be pi’ e athamgil nga lanin’dad ni ngaud ‘daged lanin’dad ngodad.’ (2 Kor. 6:13) Gad ma guy rogon ni ngad t’ufeged urngin e walag ma gathi ngad dugliyed ko ba fel’ ara ba kireb e n’en yad be rin’.

²¹ Re n’ey e ku be yip’ fan ndab ud turguyed rarogon e girdi’ u wuru’ e ulung u wan’dad. (1 Tim. 2:3, 4) Gur, ga ra turguy rarogon reb e girdi’ rom u wan’um nib thil e michan’ romew, me lungum, “Cha’ney e dariy ba ngiyal’ nra yib ko tin riyul’,” fa? Danga’, ya ga ra rin’ e re n’ey ma aram e ga be rin’ ban’en ndariy mat’awum ni ngam rin’ me yan i aw ni ga be lemnag ni ka gab fel’ ngak facha’. Ka be bing Jehovah e kanawo’ ngak e “girdi’ u gubin yang” ni ngar pied keru’rad ko kireb ni yad be rin’. (Acts 17:30) Dab mu pagtalin nra um lemnag ni ka gab fel’ ko tin ka bay e girdi’, ma aram e de mat’aw e n’en ga be rin’.

22. Mang fan ni kam dugliy u wan’um ni ngaum par nib ga’ fan u wan’um e tin nib fel’ u wan’ Jehovah?

²² Faanra ba ga’ fan u wan’dad e tin nib fel’ u wan’ Jehovah ma ra yibnag e felfelan’ ngodad me ayuwegdad ni ngad daged e ngongol nib fel’ nrayog ni nge folwok yugu boch e girdi’ riy, ya nge yag nda t’ufgad rorad miki gel feni t’uf Got rorad. Ere manga yugu da pared nib ‘m’on u wan’dad e tin nib m’agan’ Got ngay ni nge rin’ e girdi’.’ (Matt. 5:6) Nge pagan’um ngay ni ma guy Jehovah rogon e athamgil ni ga be tay ma gubin ngiyal’ nib felfelan’ nga rogon ni ga be mon’og. Yugu aram rogon ni be gel i yan e kireb ko girdi’ ko re fayleng ney, machane rayog ni ngam par nib fel’ lanin’um! Dab mu pagtalin ni Jehovah e “ba t’uf rok e girdi’ ni yad ba mat’aw.”​—Ps. 146:8, BT.