1. Mang e ba t’uf ni nge rin’ e pi pumoon ni Kristiano ni faanra ngar pared ni yad ba mudugil ma dab rrusgad?

 I GAAR David ni Pilung ngak Solomon: “Mu par ni gab mudugil ma dab mu rus.” (1 Ki. 2:​1-3) Gubin e pumoon ni Kristiano e ngiyal’ ney nib fel’ ni ngar folgad ko re fonow ney. Ra ngar rin’ed e re n’ey, ma aram e ba t’uf ni ngar folgad ko pi motochiyel rok Got nge pi kenggin e motochiyel u Bible u gubin ban’en ni yad ma rin’. (Luke 2:52) Mang nrib ga’ fan ni nge mang e pi walag ni ka yad ba pagel boch e pumoon ni Kristiano nib manigil?

2-3. Mang nib ga’ fan ni nge mang reb e walag ni kab pagel reb e Kristiano nib manigil?

² Bay boch e maruwel nib ga’ fan ni ma rin’ reb e pumoon ni Kristiano u lan e tabinaw nge ulung. Gimed e pi walag ni ki gimed ba pagel e dariy e maruwar riy ni ka um lemnaged boch ban’en nrayog ni nge milfan ngomed boch nga m’on. Sana rayog ni ngam nameged ni ngam manged boch e pioneer, ara ministerial servant, me boch nga m’on mi gimed mang boch e piilal u lan e ulung. Ku rayog ni gimed ra adag ni ngam uned ko mabgol mi gimed fakay e bitir. (Efe. 6:4; 1 Tim. 3:1) Ere ra nge yag ni ngam rin’ed e pi n’ey miki yan i aw gubin ban’en ni gimed be rin’ nib fel’ rogon, ma aram e ba t’uf ni ngam manged boch e Kristiano nib manigil. b

³ Mang e rayog ni nge ayuwegem ni ngam mang reb e Kristiano nib manigil? Bay boch e salap nib ga’ fan nib t’uf ni nge yag ngom. Ere mang e rayog ni ngam rin’ e chiney ni ngam fal’eg rogom ni fan ko pi n’en nrayog ni nge milfan ngom boch nga m’on, ya nge yag nim rin’ nib fel’ rogon?

4. Uw e rayog ni ngam pirieg boch e girdi’ riy nib fel’ ni ngam folwok rorad? (Kum guy e sasing.)

⁴ Mmel’eg boch e girdi’ nib fel’ ni ngam folwok rorad. Boor e girdi’  u Bible nib fel’ ni nge folwok e piin pagel rorad. Pi pumoon ney e ba t’uf Got rorad ma boor e kanawo’ ni ur ayuweged e girdi’ rok riy. Ku rayog ni ngam pirieg boch e pumoon ni Kristiano u lan e tabinaw nge ulung rom nib fel’ ni ngam folwok rorad. (Heb. 13:7) Ma Jesus Kristus e ir e dag e bin th’abi fel’ e kanawo’ nrayog ni ngan folwok riy. (1 Pet. 2:21) Nap’an ni ga be fil boch ban’en u rarogon e pi cha’ney, mag lemnag boch i fel’ngirad nri ga baadag. (Heb. 12:​1, 2) Ngemu’ mag lemnag rogon ni ngam folwok rorad.

5. Uw rogon ni ngam nang rogon ni ngaum lem nib fel’ rogon, ma mang nib ga’ fan e re n’ey? (Psalm 119:9)

⁵ Mu fil rogon ni ngaum lem nib fel’ rogon, ma “dariy e ngiyal’ ni ngam pithig paam riy.” (Prov. 3:​21, BT) Be’ nib pumoon ni ma lem nib fel’ rogon e ma fal’eg i lemnag boch ban’en u m’on ni nge rin’ ban’en. Ere mmaruwel nib gel ya nge yag nim nang rogon ni ngaum rin’ e re n’ey. Mang fan? Ya re fayleng ney e ba sugnag e piin pagel ni yad ma dugliy ban’en ni be yan u rogon e n’en yad be lemnag nib fel’ ara n’en bay u fithik’ i lanin’rad. (Prov. 7:7; 29:11) Pi n’en ga ma guy u TV, nge kachido, ngu Internet e ku rayog ni nge rin’ ban’en ko lem nge ngongol rom. Machane uw rogon nrayog ni ngaum lem nib fel’ rogon? Som’on e ngam fil boch i kenggin e motochiyel u Bible mag lemnag fan nra yib angin e pi n’ey. Ngemu’ mag fanay e pi n’em ni nge ayuwegem ni ngam dugliy boch ban’en nra m’agan’ Jehovah ngay. (Mu beeg e Psalm 119:9.) Faan ga ra nang rogon ni ngam rin’ e re n’ey, ma aram e ra ayuwegem ni ngam mang reb e pumoon ni Kristiano nib manigil. (Prov. 2:​11, 12; Heb. 5:14) Faanra ga manang rogon ni ngaum lem nib fel’ rogon ma baaray l’agruw ban’en nra ayuwegem riy: (1) rogon e ngongol rom ngak e pi walag nib pin nge (2) rogon e mad ni ga ma chuw ngay nge rogon ni ga ma fal’eg yaam.

6. Faanra ba fel’ rogon ni ma lem reb e walag ni kab pagel, ma uw rogon nra ayuweg ni nga i tayfan e pi walag nib pin?

⁶ Faanra ga ma lem nib fel’ rogon, ma aram e ra um tayfan e piin nib pin. Dariy ban’en nib kireb riy ni nge adag reb e walag ni kab pagel ni nge fel’ e thin rorow reb e walag nib pin. Machane reb e walag ni kab pagel ni ma lem nib fel’ rogon e dabi yog, ara yoloy, ara rin’ ban’en nra k’aring fare walag ni nge lemnag ni baadag ni nge fel’ e thin rorow ni faanra der lemnag ni ngar mabgolgow. (1 Tim. 5:​1, 2) Ma faanra ke fel’ e thin rorow reb e walag nib pin ni yow be puruy’nag e mabgol, ma dariy ba ngiyal’ ni nga ranow nga bang ni  yigoo yow ya nge dabi kirebnag thin fare walag.​—1 Kor. 6:18.

7. Faanra ba fel’ rogon ni ma lem reb e walag ni kab pagel, ma uw rogon nra ayuweg u rogon e re miti mad ni ma chuw ngay nge rogon yaan piyan lolugen ni ma tay?

⁷ Ku ra m’ug nib fel’ rogon ni ma lem reb e walag ni kab pagel u rogon e re miti mad ni ma chuw ngay nge rogon yaan piyan lolugen ni ma tay. Yooren e piin yad ma ngongliy boch e mad nib beech ma yad ma guy rogon ni nge adag e girdi’ ni nge chuw’iy e darur ted fan Jehovah ara ba kireb e ngongol rorad. Ma m’ug e re n’ey u rogon e mad ni yad ma ngongliy nib k’ad nga dowey, ara ma n’igin e piin pumoon ni nge bod yaan e ppin. Reb e pagel ni be guy rogon ni nge mang reb e Kristiano nib manigil e ra pag e pi kenggin e motochiyel u Bible nge pi walag u lan e ulung nib fel’ ni ngan folwok rorad ni nge pow’iy u nap’an ni be mel’eg e re miti mad ni nge chuw ngay. Ere rayog ni nge fith ir ni gaar: ‘Be m’ug ko n’en kug mel’eg nib tamilangan’ug ma gu ma lemnag rogon laniyan’ yugu boch e girdi’, fa? Ba mom ni nge mich u wan’ e girdi’ ni gag reb e tapigpig rok Got u rogon e munmad nug ma tay, fa?’ (1 Kor. 10:​31-33; Titus 2:6) Reb e pagel nib fel’ rogon ni ma lem e gathi kemus nra i tay e pi walag fan ya ku arrogon e Chitamangin ni bay u tharmiy.

8. Uw rogon nrayog ni nge fil reb e walag ni kab pagel rogon ni ngaun taga’ ngak?

⁸ Mu guy rogon ni ngaun taga’ ngom. Reb e pagel nrayog ni ngan taga’ ngak e ma rin’ urngin e maruwel ni kan pag fan ngak nib fel’ rogon. (Luke 16:10) Am lemnag e bin th’abi fel’ e kanawo’ ni ke dag Jesus nrayog ni ngan folwok riy. Gathi ir be’ nib wagagey ara dabiyog ni pag fan ban’en ngak. Ya i rin’ e maruwel ni pi’ Jehovah ngak ni nge rin’ ngki mada’ ko ngiyal’ nib mo’maw’ ngak. Ba t’uf e girdi’ rok, nib ga’ ni pi gachalpen e ri yad ba t’uf rok me m’agan’ ngay ni nge pi’ e yafos rok ni fan ngorad. (John 13:1) Ere mu athamgil u rogon nrayog rom ni ngam rin’ urngin e maruwel ni kan pi’ ngom ni bod Jesus. Faanra dam nang rogon ni ngam rin’ ba mit e maruwel ni kan pi’ ngom, mag sobut’nag lanin’um ngam ning e ayuw ngak boch e walag ni pumoon ni yad ma folwok rok Jesus. Dab um rin’ ban’en ni kemus ni bochan e nga nog ni kam rin’ e maruwel rom. (Rom. 12:11) Ya faanra ga “be maruwel rok Somol, ma gathi rok e girdi’,” ma aram e ga ra rin’ urngin e maruwel rom nge m’ay nib fel’ rogon. (Kol. 3:23) Machane dawor mu flont, ere mu sobut’nag lanin’um ma dab um mithag e oloboch rom.​—Prov. 11:2.

9. Mang fan nib t’uf ni nge fil reb e walag ni kab pagel boch e salap nra ayuweg?

⁹ Ra ngam mang reb e pumoon ni Kristiano nib manigil, mab t’uf ni ngam fil boch e salap nra ayuwegem. Pi n’ey e ra ayuwegem ni nge m’agan’um nga boch e maruwel ni yibe pi’ ngom u lan e ulung, mag pirieg e maruwel nrayog ni ngam un ngay nra yognag e tin nib t’uf rom ara tabinaw rom, miki fel’ e tha’ u thilmed yugu boch e girdi’. Am lemnag in ko pi n’ey.

10-11. Faanra fil reb e walag ni kab pagel rogon e yol nge beeg babyor nib fel’ rogon, ma uw rogon nra yib angin ngak nge ulung? (Psalm 1:​1-3) (Kum guy e sasing.)

¹⁰ Mu fil rogon e yol nge beeg babyor nib fel’ rogon. Be yog e Bible ni be’ nib pumoon nib felfelan’  mab fel’ rogon gubin ban’en ni ma rin’ e ma tay e tayim ni gubin e rran ni nga i beeg e Thin rok Got ma be fal’eg i lemnag. (Mu beeg e Psalm 1:​1-3.) Ra i beeg e Bible ni gubin e rran, ma aram e ra nang rogon ni ma lem Jehovah, ma re n’ey e ra ayuweg ni nge lem nib fel’ rogon, me nang rogon ni nge fol ko thin nu Bible. (Prov. 1:​3, 4) Ireray e pi pumoon nib t’uf u lan e ulung. Mang fan?

¹¹ Ba t’uf boch e pumoon ni ngar ayuweged pi walagdad ni yad manang rogon ni ngar skulnaged e girdi’, mar pied e fonow ngorad nib puluw ko Bible. (Titus 1:9) Faanra ga manang rogon e yol nge beeg babyor nib fel’ rogon, ma aram e rayog ni ngaum pi’ e welthin nge fulweg nra yib angin ko girdi’ me gelnag e michan’ rorad. Ku rayog ni ngam yoloy boch ban’en nga but’ nra ayuwegey u nap’an ni ga be motoyil ko welthin ni yibe pi’ u nap’an e muulung, nge assembly, nge convention. Pi n’ey e ra gelnag e michan’ rom me pi’ e athamgil nga laniyan’ yugu boch e girdi’.

12. Mang e ra ayuwegem ni ngam nang rogon e numon ko girdi’?

¹² Mu fil rogon e numon ko girdi’. Reb e pumoon ni Kristiano e thingari fil rogon ni nga i non ko girdi’. Be’ nib pumoon ni manang rogon e numon ko girdi’ e ma motoyil ngak yugu boch e girdi’ ma manang rogon lanin’rad. (Prov. 20:5) Rayog ni nge fil rogon ni nga i nang e n’en bay u laniyan’ be’ u rogon laman ni be non, nge owchen, nge rogon e mithmith rok. Dabiyog ni ngam nang rogon ni ngam rin’ e re n’ey ni faanra dab um chag ko girdi’. Faanra gubin ngiyal’ ni ga ma non ko girdi’ u daken e email nge text, ma aram e rayog ni nge mo’maw’ ni ngam non ngorad u nap’an ni gimed bay u taabang ni ga be guyrad. Ere mu guy rogon ni ngaum non ko girdi’ ni ga be guyrad.​—2 John 12.

13. Ku mang e thingari fil reb e pagel rogon ni nge rin’? (1 Timothy 5:8) (Kum guy e sasing.)

¹³ Mu fil rogon ni ngam yognag e tin nib t’uf ko par rom. Reb e pumoon ni Kristiano nib manigil e thingari nang rogon ni nge yognag e tin nib t’uf ko par rok nge tabinaw rok. (Mu beeg e 1 Timothy 5:8.) Bay boch e walag ni kab pagel u boch e nam nrayog ni ngar filed ba mit e salap rok e chitamangirad ara yugu reb e girdi’ rorad. Ku bay boch e nam nrayog ni nge fil e piin pagel riy rogon i rin’ ba mit e maruwel u nap’an ni ka yad bay u high school. Demtrug rogon mab fel’ ni ngam fil ba mit e salap nra ayuwegem ni ngam pirieg reb e maruwel. (Acts 18:​2, 3; 20:34; Efe. 4:28) Mu guy rogon ni ngan nangem ni gur be’ ni ga ma maruwel nib gel ma ga ma mu’nag e maruwel ni kam tababnag. Faanra gur be’ ni aray rogon ma dabisiy nrayog ni ngam pirieg e maruwel mag par riy. Kub ga’ fan ni nge yag e pi fel’ngin nge salap ni kad weliyed murung’agen ngak reb e pumoon ni Kristiano ya nge yag ni ngki rin’ boch ban’en nra milfan ngak boch nga m’on. Ere ngad weliyed boch e pi maruwel ney.

14. Uw rogon nrayog ni nge fal’eg reb e walag ni kab pagel rogon ni nge un ko pigpig u polo’ e tayim rok?

¹⁴ Be’ ni ma pigpig u polo’ e tayim rok. Boor e pumoon ni Kristiano nib manigil nra tababgad ko machib u polo’ e tayim rorad u nap’an ni ka yad ba pagel. Ra un reb e walag ni kab pagel ko pioneer ma ra ayuweg ni nge nang rogon ni ngaur maruwelgad e girdi’ nib thilthil u taabang. Ku ra ayuweg ni nge fil rogon ni nge maruwel ko salpiy ni be yag ngak nib fel’ rogon, ma dab i chuway’ nge pag nga urngin e salpiy ni bay rok. (Fil. 4:​11-13) Reb e kanawo’ nib fel’ nrayog ni ngam un riy ko pigpig u polo’ e tayim rom e aram e ngam un ko pioneer ni ayuw. Boor e walag ni yad ma pioneer ni ayuw u lan ba ngiyal’, ma re n’ey e ma ayuwegrad ni nge bung rogorad ni ngar uned ko regular pioneer. Ga ra un ko pioneer ma rayog ni nge mab e kanawo’ ngom ni ngam un nga boch e maruwel ni yima rin’ u polo’ e tayim ni bod e dimow naun ara pigpig u Bethel.

15-16. Uw rogon nrayog ni nge bung rogon reb e walag ni kab pagel ni nge mang reb e ministerial servant ara piilal?

¹⁵ Ministerial servant ara piilal. Pi pumoon ni Kristiano e susun ni ngar nameged ni nge bung rogorad ni ngar manged boch e piilal u lan e ulung. Be yog e Bible ni pi pumoon ni yad be nameg e re maruwel ney e yad be “nameg reb e maruwel ni ir e ba th’abi fel’.” (1 Tim. 3:1) U m’on ni nge mang be’ reb e piilal, ma thingari bung rogon ni nge mang reb e ministerial servant. Boor e kanawo’ ni ma ayuweg e pi ministerial servant e piin piilal riy. Piin piilal nge pi ministerial servant e yad ma rin’ boch ban’en ni fan ngak e pi walag u fithik’ e sobut’an’ ma yad ba pasig ko machib. Rayog ni nge bung rogon e pi walag ni ka yad ba pagel ni ngar manged ministerial servant ni yugu aram rogon ni ka bay e duw rorad u thilin e 17 nge 19. Ma reb e walag nib ministerial servant ni kari bung rogon e rayog ni nge mang piilal ni yugu aram rogon ni ka fini gaman 20 e duw rok.

¹⁶ Uw rogon nrayog ni nge bung rogom ni ngam rin’ e gal maruwel ney? Kemus ni be weliy e Bible boch e fel’ngin nib t’uf ni nge yag ngom. Machane dab mu pagtalin ni pi fel’ngin ney e gubin ni be tor nga daken e Bible, nge t’ufeg rom ngak Jehovah, nge chon e tabinaw rom, nge ulung. (1 Tim. 3:​1-13; Titus 1:​6-9; 1 Pet. 5:​2, 3) Ere mu guy rogon ni nge tamilang reb nge reb e pi fel’ngin ney u wan’um, mag meybil ngak Jehovah ni nge ayuwegem ni nge yag e pi fel’ngin ney ngom. c

17. Uw rogon nrayog ni nge fal’eg reb e walag ni kab pagel rogon ni nge mang e en figirngiy nge lolugen e tabinaw? (Kum guy e sasing.)

¹⁷ Be’ ni figirngiy ma lolugen e tabinaw. Bay boch e pumoon ni Kristiano nib manigil ni yad  ma par ni yad ba muchugbil ni bod ni yog Jesus. (Matt. 19:12) Machane faanra kam mel’eg ni ngam un ko mabgol, ma aram e ka ga ra mang be’ ni figirngiy nge lolugen e tabinaw. (1 Kor. 11:3) Baadag Jehovah ni nge t’ufeg reb i figirngiy leengin, me pi’ e tin nib t’uf ko par rok, me mang reb e fager rok nib manigil, miki ayuweg ko tirok Got ban’en. (Efe. 5:​28, 29) Fapi fel’ngin nge salap ni kad weliyed u tabolngin e re article ney ni bod ni ngaum lem nib fel’ rogon, ma ga be tayfan e piin nib pin, ma rayog ni ngaun taga’ ngom e ra ayuwegem u nap’an ni ga ra un ko mabgol. Ku ra ayuwegem ni ngam rin’ e maruwel nib milfan ngom ni gur e en figirngiy nge lolugen e tabinaw.

18. Uw rogon nrayog ni nge fal’eg reb e walag ni kab pagel rogon ni nge mang reb e matam?

¹⁸ Matam. Tomuren ni kam un ko mabgol, ma rayog ni ngam mang reb e matam. Ere mang e rayog ni ngam fil rok Jehovah nra ayuwegem ni ngam mang reb e matam nib manigil? Boor ban’en nrayog ni ngam fil rok. (Efe. 6:4) Jehovah e ma yog ngak Jesus ni Fak nib t’uf rok mab fel’ u wan’. (Matt. 3:17) Faan ga ra mang reb e matam, mag guy rogon ni ngaum micheg nga laniyan’ pi fakam ni yad ba t’uf rom ni gubin ngiyal’. U mog fel’ngin e tin nib manigil ni yad ma rin’. Pi matam ni yad ma folwok rok Jehovah e yad ma ayuweg pi fakrad ni ngar manged boch e pumoon nge ppin ni Kristiano nib manigil. Rayog ni ngam fal’eg rogom e chiney ni fan ko re maruwel ney ni aram e ngaum ayuweg e girdi’ u lan e tabinaw nge ulung rom u fithik’ e t’ufeg, mu kum fil rogon ni nga u mog ngorad ni yad ba t’uf rom mab ga’ farad u wan’um. (John 15:9) Re n’ey e ra ayuwegem ni ngam mang reb i figirngiy nge matam boch nga m’on nib manigil. Ma chiney ndawor mu un ko mabgol e rayog ni nge maruwel Jehovah ngom nib fel’ rogon, mu kum pi’ e ayuw u lan e tabinaw rom nge ulung.

19-20. Mang e ra ayuweg e pi walag ni ka yad ba pagel ni ngar manged boch e pumoon ni Kristiano nib manigil? (Mu guy e sasing ni bay u wuru’ e re ke babyor ney.)

¹⁹ Gimed e pi walag ni Kristiano ni ki gimed ba pagel e dabiyog ni nga yugum manged boch e Kristiano nib manigil ndab mu rin’ed ban’en u m’on riy. Ba t’uf ni ngam mel’eged boch e girdi’ nib fel’ ni ngam folwokgad rorad, mi gimed fil rogon ni ngaum lemgad nib fel’ rogon, nge rogon ni ngaun taga’ ngomed, mi gimed fil boch e salap nra ayuwegmed, mi gimed fal’eg rogomed ni fan ko pi n’en nra milfan ngomed boch nga m’on.

²⁰ Nap’an ni gimed ra lemnag urngin ban’en nib t’uf ni ngam mon’oggad riy, ma sana gimed ra lemnag ni kaygi mo’maw’. Machane rayog romed! Dab mu paged talin nri baadag Jehovah ni nge ayuwegmed. (Isa. 41:​10, 13) Machane ku ra ayuwegmed e pi walag u lan e ulung. Nap’an ni gimed ra mang boch e pumoon ni baadag Jehovah ni ngam manged, ma aram e gimed ra felfelan’. Gimed e pi walag ni ki gimed ba pagel e gimed ba t’uf romad! Manga yigi tow’athnagmed Jehovah e chiney ni gimed be guy rogon ni ngam manged boch e pumoon ni Kristiano nib manigil.​—Prov. 22:4.