ROGON ko Motochiyel e rayog ni ngan ognag e arche’ ni turtledove nge pigeon ngak Jehovah. Gal arche’ ney e gubin ngiyal’ ni yima weliy murung’agrow u taabang u lan e pi motochiyel ni murung’agen e maligach ni ngan ognag, ma rayog ni ngan fanay reb ni nge yan nga lon reb. (Lev. 1:14; 12:8; 14:30) Mang fan nib fel’ e re n’ey? Reb i fan e bochan ni arche’ ni turtledove e gathi gubin ngiyal’ ni bay. Mang fan?

Arche’ ni turtledove e ma par u Israel ko pi pul nib gowel. Machane ra October, mar changeggad nga ranod ra pared nga boch e nam nib gowel, ma nap’an nra m’ay e garbeb mar sulod nga Israel. (Tang rok Sol. 2:11, 12; Jer. 8:7) Bochan e re n’ey, mab mo’maw’ ni nge pi’ piyu Israel e turtledove ni maligach u nap’an ni ke yib e garbeb.

Machane arche’ ni pigeon e der ma yan nga bang, ere gubin ngiyal’ nrayog ni ngan pirieg u Israel. Maku reb e, yima chuguliy e re miti arche’ ney. (Mu taarebrogonnag ko John 2:14, 16.) Be yog fare ke babyor ni Bible Plants and Animals ni “gubin e binaw u Palestine ni yima chuguliy e pigeon riy. Ra reb e tabinaw ma bay bang ko rungrung riy ni kan kuruf ni ma par e re miti arche’ ney riy.”​—Mu taarebrogonnag ko Isaiah 60:8.

Ere re n’ey nib m’agan’ Jehovah ngay ni ngan ognag e arche’ ni gubin ngiyal’ ni bay u Israel e be m’ug riy ni ir reb e Got ni ma t’ufegey ma der ma lemnag ni nge rin’ e girdi’ boch ban’en ndabiyog rorad.