1. Mang e rayog ni nge buch ni faanra be guy boch e girdi’ rogon ni nge m’ug ni ka yad ba fel’ ko tin ka bay e girdi’?

BOOR e girdi’ e ngiyal’ ney ni yad ma guy rogon ni ngar m’uggad ni ka yad ba fel’ ko tin ka bay e girdi’, ma dariy fan u wan’rad rogon nra gafgow boch e girdi’ ni bochan e ngongol rorad. Be’ ni bay e siyobay rok e rayog ni nge rin’ boch ban’en nra gafgow boch e girdi’ riy ni bochan e be guy rogon ni nge m’ug ni birok e siyobay e kab fel’ ko tin ka bay e siyobay. Be’ ni ma un nga ba mit e gosgos e rayog ni nge guy rogon ni nge maad’ad yugu be’ ni ku be un ko re gosgos nem ya nge mang ir e gel. Rayog ni nge sasalap reb e bitir ni ma un nga skul ya nge yag ni un nga reb e skul nib tolang. Gadad e piin Kristiano e gad manang nib kireb e pi ngongol ney; ya ba muun ko “tin nib kireb ni yima ar’arnag.” (Gal. 5:19-21) Machane sana rayog ni bay boch e walag ni yad ma guy rogon ni nge m’ug ni ka yad ba fel’ ko tin ka bay e walag, maku yad ma k’aring boch e girdi’ ni ngar rin’ed e re n’ey ndarur nanged. Ba t’uf ni ngad lemnaged e re n’ey ni bochan e faanra be rin’ boch e walag e re n’ey, ma dabiyog ni nge par e ulung ni bay e taareban’ riy.

2. Mang e gad ra weliy ko re article ney?

² Gad ra weliy ko re article ney boch ban’en nra k’aringdad ni ngad adaged ni ngad m’uggad ni ka gad ba fel’ ko tin ka bay e walag. Ku gad ra weliy murung’agen boch e tapigpig rok Jehovah ni bay murung’agrad u Bible nda ur rin’ed e re n’ey. Machane som’on e ngad weliyed fan ni gad ma rin’ boch ban’en.

3. Mang deer e susun ni ngad fithed gadad riy?

³ Yu ngiyal’ e ba fel’ ni ngad fal’eged i lemnag fan ni gad ma rin’ boch ban’en. Rayog ni ngad fithed gadad ni nge lungudad: ‘Nap’an ni gu ra lemnag ni ku gub fel’ ko tin ka bay e girdi’, ma gur ma k’aringeg e re n’ey ni nggu lemnag nib ga’ fag? Gu ma maruwel nib gel u lan e ulung ni bochan e gu baadag ni nge m’ug ni gub cheg ko tin ka bay e walag? Fa ba gel e maruwel ni gu ma tay ni bochan e gu baadag ni nggu pi’ e tin th’abi fel’ rog ngak Jehovah?’ Mang fan nsusun e ngad fithed e pi deer ney? Am tay fanam i yan ko n’en be yog e Thin rok Got.

4. Mang fan nsusun e dab ud taareb rogonnaged gadad ngak yugu boch e girdi’ nrogon ni be yog e Galatia 6:3, 4?

⁴ Be yog e Bible nsusun e dab ud taareb rogonnaged gadad ngak yugu boch e girdi’. (Mu beeg e Galatia 6:3, 4.) Mang fan? Bochan ni faan gad ra lemnag ni ka gad ba fel’ ko tin ka bay e walag, ma ra k’aringdad ni nge tolangan’dad. Maku reb e, faan gad ra lemnag ni kab fel’ e tin be rin’ e pi walag ko tin gad be rin’, ma ra mulan’dad. De puluw ni ngaud lemgad ni aray rogon. (Rom. 12:3) Katerina * nreb e walag nib pin ni ma par u Greece e yog ni gaar: “Kafram e gu ma taareb rogonnageg ko pi walag ni yad ba pidorang, ma yad ba salap ko machib, mab mom ni nge yag boch e fager ngorad. Bochan e re n’ey, ma aram mug lemnag ndariy fag.” Thingar dab da paged talin ni ke pow’iydad Jehovah ngak ni bochan e ba m’agan’dad ngay ni nge t’uf rodad ma gad motoyil ngak Fak, ma gathi bochan e ba fel’ yaadad, ara gad ba salap ko welthin, ara boor e girdi’ ni baadag dakendad.​—John 6:44; 1 Kor. 1:26-31.

5. Mang e kam fil ko n’en ni buch rok reb e walag ni pumoon ni ka nog Hyun ngak?

⁵ Ku rayog ni ngad fithed gadad ni nge lungudad, ‘Ma lemnag e pi walag ni gag be’ ni gu ma awnag e gapas, fa yi manangeg ni gag be’ nib ga’ ni gamad ma maluagthin yugu boch e girdi’?’ Am lemnag e n’en ni buch rok reb e walag ni pumoon ni ka nog Hyun ngak ni ma par u South Korea. Immoy ba ngiyal’ ni lemnag ni pi walag ni bay e maruwel rorad u lan e ulung e yad be guy rogon ni ngar m’uggad ni ka yad ba fel’ ngak. I gaar, “Ug gathibthibnagrad mab ga’ nda i m’agan’ug ko tin yad ma yog.” Ere mang e buch? Ki yog ni gaar, “Rogon e lem nge ngongol rog e kirebnag e taareban’ u lan e ulung.” Bay boch e fager rok Hyun nra ayuweged ni nge nang ni bay e magawon rok. Ere thilyeg rogon e lem nge ngongol rok, ma chiney e ke mang reb e piilal nib manigil. Faanra gad be guy nib ga’ ni gad ma rin’ boch ban’en ya nge m’ug ni ka gad ba fel’ ko tin ka bay e girdi’ ko bin ngad guyed rogon ni nge aw e gapas, ma aram e thingar da rin’ed ban’en ngay.

6. Mang boch ban’en nrayog ni nge k’aringdad ni ngad guyed rogon ni ngad m’uggad ni ka gad ba fel’ ko tin ka bay e girdi’ nrogon ni bay ko Galatia 5:26?

⁶ Mu beeg e Galatia 5:26. Mang boch ban’en nrayog ni nge k’aringdad ni ngad guyed rogon ni ngad m’uggad ni ka gad ba fel’ ko tin ka bay e girdi’? Reb riy e aram e ufanthin. Be’ nib ufanthin e ba tolangan’ ma yigoo ir e ma lemnag ir. Ma reb e aram e awan’. Be’ ni ma awan’ e gathi kemus ni baadag ni nge yag ngak e tin bay rok yugu be’, ya ku baadag ni nge mul e pi n’em u pa’ facha’. Be’ ni be awan’ ngak be’ e bin riyul’ riy e be fanenikan facha’. Ere thingar da guyed rogon ni ngad siyeged e ufanthin nge awan’!

7. Uw rogon ni kan susunnag fan nib kireb e ufanthin nge awan’?

⁷ Ufanthin nge awan’ e rayog ni ngan taarebrogonnag ko chubung ni ke yan i maathuk nga fithik’ e pensin u ba sikoki. Yugu aram rogon nrayog ni nge changeg fare sikoki, machane  nap’an nra yib ni nge aw ma rayog ni nge ning fapi chubung e gin ma yan e pensin riy nga fithik’ e masin ko fare sikoki, ma aram me war e masin riy me k’aring ni nge aw nga but’ nib kireb rogon me kireb fare sikoki. Ere ku rayog ni ke n’uw nap’an ni ke pigpig be’ ngak Jehovah, machane faanra ir be’ nib ufanthin ma ma awan’, ma ra yib riy’en ngak. (Prov. 16:18) Rayog ni nge tal ndab ki pigpig ngak Jehovah me rin’ ban’en nra yib wenegan ngak nge yugu boch e girdi’. Ere uw rogon ni ngad siyeged e ufanthin nge awan’?

8. Uw rogon nrayog ni ngad siyeged e ufanthin?

⁸ Rayog ni ngad siyeged e ufanthin ni faan gad ra fol ko fonow ni pi’ apostal Paul ngak piyu Filippi ni gaar: “Dabi suk’ ngan’med ni ngam muruwliyed ban’en ni gimed e ngam m’onod riy ni fan e nga nognimed riy ni gimed e soromed, ara bochan e nge yib ufan ngomed; machane nge bigimed me sobut’nagan’, ma dabi finey bigimed ni ir e ba sorok ngak e tin ni ka bay e girdi’.” (Fil. 2:3) Faanra ud lemnaged ni kab fel’ yugu boch e girdi’ ngodad, ma aram e dab ud taareb rogonnaged gadad ko piin bay boch ban’en ni yad ba salap riy ngodad. Ya gad ra felfelan’ ngorad nib ga’ ni faanra yad be fanay e salap rorad ni ngar pininged e sorok ngak Jehovah u daken e pigpig ni yad be tay ngak. Ma faanra be fol reb e walag ni boor ban’en nib salap riy ko fare fonow ni pi’ Paul, ma aram e rayog ni ngki guy pi fel’ngidad. Re n’ey e ra mon’ognag e gapas nge taareban’ u lan e ulung.

9. Uw rogon ni nge ndab i awan’dad ngak reb e walag?

⁹ Rayog ni ngad siyeged e awan’ ni faanra tamilang u wan’dad ni bay boch ban’en ndabiyog ni ngad rin’ed. Ma faanra ba sobut’an’dad, ma aram e dab ud guyed rogon ni ngad m’uggad ni ka gad ba fel’ ko tin ka bay e girdi’. Ya gad ra guy rogon ni ngad filed ban’en rok e piin bay boch ban’en ni yad ba salap riy ngodad. Sana bay reb e walag ni pumoon nib fel’ e welthin ni ma pi’ u nap’an e muulung. Ere rayog ni ngad fithed ngak rogon ni ma fal’eg e welthin rok. Ma faanra bay reb e walag nib pin nib cheg ko lum, ma rayog ni ngad fithed ngak rogon ni ngad salapgad boch ko lum. Ma faanra bay reb e fel’ yangaren nib mo’maw’ ni nge yag boch e fager ngak, ma rayog ni nge ning e ayuw ngak be’ nib mom rogon ni ma yag e fager ngak. Faan gad ra rin’ e pi n’ey, ma aram e rayog ni  nge dab i awan’dad ma gad mon’ognag e pi salap rodad.

10. Mang magawon e mada’nag Gideon?

¹⁰ Am lemnag e n’en ni buch rok Gideon ni yib ko ganong rok Manasseh, nge boch e pumoon nra bad ko ganong rok Efraim. I ayuweg Jehovah Gideon nge fa 300 i pumoon ni salthaw rok ni ngar gelgad u reb e mahl nrayog ni nge k’aringrad ni ngar ufgad. Tomuren me yib boch e pumoon nu Efraim ni ngar mada’gad Gideon ni gathi bochan e nga rogned fel’ngin e n’en ke rin’, ya ngar luaged e thin. Ra damumuwgad ni bochan e de piningrad Gideon ni ngar uned ngak ngar chamgad ko pi toogor rok Got. N’en nib ga’ fan u wan’rad e aram e nge tay e girdi’ fan e ganong rorad, machane kar paged talin ni kab ga’ fan ni nge pining Gideon e sorok nga fithingan Jehovah miki ayuweg e girdi’ rok.​—Judg. 8:1.

11. Mang e yog Gideon ngak fapi pumoon nu Efraim?

¹¹ I non Gideon ngak fapi pumoon nu Efraim u fithik’ e sobut’an’ ni gaar: “N’en ni kug rin’ e dabi taareb rogon ko tin ni kam ngongliyed.” Miki puguran ngorad rogon ni ke ayuwegrad Jehovah kar rin’ed boch ban’en nib manigil. Nap’an nrung’aged e re n’ey, ma aram me “m’ay e damumuw rorad.” (Judg. 8:2, 3) I m’agan’ Gideon ngay ni nge sobut’nag laniyan’ ya nge yag ni awnag e gapas u thilin e girdi’ rok Got.

12. Mang e gad be fil ko n’en ni buch rok fapi pumoon nu Efraim nge Gideon?

¹² Mang e gad be fil ko re n’ey? Kad filed ko n’en ni buch rok fapi pumoon nu Efraim nsusun e nge ga’ fan u wan’dad rogon ni ngad pininged e sorok ngak Jehovah ko bin ni gadad e ngan pining e sorok ngodad. Ku rayog ni nge fil e piin lolugen e tabinaw nge piin piilal ban’en rok Gideon. Faanra ke damumuw be’ ni bochan ban’en ni kad rin’ed, ma susun e ngad guyed rogon ni ngad nanged fan ni ke damumuw facha’. Ku rayog ni nga dogned ngak fel’ngin e n’en ke rin’. Ba t’uf ni ngad sobut’naged lanin’dad ya nge yag nda rin’ed e re n’ey nib ga’ ni faanra facha’ e ir e ba kireb e rok. Kab ga’ fan ni nge par nib gapas thildad e pi walag ko bin ngad guyed rogon ni nge m’ug ni gadad e ba fel’ e rodad.

13. Mang magawon e mada’nag Hannah, ma mang e rin’?

¹³ Kum lemnag e n’en ni buch rok Hannah ni leengin Elkanah nreb e Levite. Rib t’uf Hannah rok Elkanah, machane ka bay reb e ppin rok Elkanah ni ka nog Peninnah ngak. Yugu aram rogon, ma kab gel e t’ufeg rok ngak Hannah ko t’ufeg rok ngak Peninnah. Machane “Peninnah e i diyen, mi Hannah e da i diyen.” Bochan e re n’ey, ma aram me par Peninnah ni be moningnag Hannah ya nge k’aring e “kireban’” ngak. Ere uw rogon u wan’ Hannah e re n’ey? I kireban’ ni “be yor ma dakir kay ban’en.” (1 Sam. 1:2, 6, 7) Yugu aram rogon ma der yog e Bible ni guy Hannah rogon ni nge sulweg taban e kireb ni i rin’ Peninnah ngak. Ya weliy rogon  laniyan’ ngak Jehovah me pagan’ nra ayuweg. Gur, i thil rogon e ngongol rok Peninnah ngak Hannah boch nga tomuren? Der yog e Bible. Machane gad manang ni yag ni nge gapas laniyan’ Hannah, ya be yog e Bible ni “chuw e kireban’ rok.”​—1 Sam. 1:10, 18.

14. Mang e gad be fil ko n’en ni rin’ Hannah?

¹⁴ Mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni rin’ Hannah? Faanra i guy be’ rogon ni nge m’ug ni kab fel’ ngom, ma dab mu pagtalin ni gur e rayog ni ngam rin’ ban’en ko re n’ey. Dab mu guy rogon ni ngam m’ug ni ka gab fel’ ngak. Mu guy rogon ni ngam awnag e gapas u thilmew ko bin ni ngam sulweg taban e kireb rok. (Rom. 12:17-21) Mus ni faanra dabi thilyeg e n’en ni be rin’, ma rayog ni ngam par nib gapas lanin’um ma gab felfelan’.

15. Mang boch ban’en nib taareb u rarogon Apollos nge Paul?

¹⁵ Kum lemnag e n’en nrayog ni ngad filed rok Apollos nge apostal Paul. Yow l’agruw ni boor ban’en ni yow manang u lan fare Babyor nib Thothup. Boor e girdi’ ni manangrow ma yow ba salap i fil ban’en ko girdi’. Ku boor e girdi’ ni kar ayuwegew kar manged boch i gachalpen Jesus. Machane da i awan’row ngorow.

16. Uw rarogon Apollos?

¹⁶ Apollos e “nni gargeleg u lan yu Alexandria” ni aram e gin ma yan e girdi’ ngay ko skul u nap’an e bin som’on e chibog. Ir be’ nib salap ko welthin mab “tamilangan’ ko thin ni bay u lan e babyor nib thothup.” (Acts 18:24) Nap’an ni immoy u Korinth, ma bay boch e walag ni ur daged ni yad baadag daken ngak Paul nge tin ka bay e walag. (1 Kor. 1:12, 13) Ere gur, i tay Apollos tanggin e re n’ey? Mmutrug nda i rin’ ban’en ni aray rogon. Bin riyul’ riy e, boch nga tomuren u nap’an ni chuw u Korinth, me yog Paul ngak ni ngki sul ngaram. (1 Kor. 16:12) Dabi rin’ Paul ban’en ni aray rogon ni faanra manang ni  be ruw raba’nag Apollos e ulung. Ere ba tamilang nib fel’ rogon ni i fanay Apollos e salap rok ni aram e i machibnag fare thin nib fel’ ma be pi’ e athamgil nga laniyan’ e pi walag. Ku rayog ni nge pagan’dad ni Apollos e ir be’ nib sobut’an’. Ya der yog e Bible ni damumuw u nap’an ni weliy Aquila nge Priscilla “ngak murung’agen Kanawoen Got nib puluw.”​—Acts 18:24-28.

17. Uw rogon ni awnag Paul e gapas?

¹⁷ Manang apostal Paul e pi n’en nib fel’ ni rin’ Apollos. Machane de magafan’ ngay nri chey me lemnag e girdi’ ni kab fel’ Apollos ngak. Gad ra beeg e thin ni yoloy nge pi’ ko fare ulung nu Korinth, ma gad ra nang ni ir be’ nib sobut’an’ mab tamilangan’. Dabun ni nge gaar e girdi’ “i gag e gub muun ngak Paul.” Ya i guy rogon ni ngan pining e sorok ngak Jehovah Got nge Jesus Kristus.​—1 Kor. 3:3-6.

18. Mang e gad be fil rok Apollos nge Paul nrogon nib puluw ko 1 Korinth 4:6, 7?

¹⁸ Mang e rayog ni ngad filed rok Apollos nge Paul? Rayog nib gel e maruwel ni gad ma tay ni fan ngak Jehovah ma boor e girdi’ ni kad ayuweged yad kar uned ko taufe. Machane gad manang ni fan ni ke yag ni ngad rin’ed e pi n’em e bochan ni be ayuwegdad Jehovah. Kud filed rok Apollos nge Paul ni faanra boor e maruwel ni gad be rin’ u lan e ulung, ma aram e boor e kanawo’ nrayog ni ngad awnaged e gapas riy. Gad be pining e magar ko piin piilal nge pi ministerial servant ni yad ma ayuwegdad ni ngad pared ni gad ba taareb ma bay e gapas u thildad. Yad ma rin’ e re n’ey u nap’an ni yad ma fanay e Bible ni ngar fonownaged gadad. Darur guyed rogon ni nge ga’ farad, ya yad ma ayuweg urngin e girdi’ u lan e ulung ni ngar folgad rok Jesus mar folwokgad rok!​—Mu beeg e 1 Korinth 4:6, 7. 

19. Mang e rayog ni ngad rin’ed? (Kum guy fare kahol ni kenggin e “ Dab Mu Guy Rogon ni Ngam M’ug ni Ka Gab Fel’ ko Tin Ka Bay e Girdi’.”)

¹⁹ Gad gubin ni bay e salap rodad ni ke pi’ Got. Ere rayog ni ngad maruwelgad ngay ni “nge yib fan ngak boch e girdi’.” (1 Pet. 4:10) Sana rayog ni ngad lemnaged nde ga’ fan e n’en gad ma rin’. Machane dab da paged talin nnap’an ni gad ra guy ba mad nib fel’ yaan ma gad manang ni boor nochi wup ni be kol fare mad nga taabang. Ere urngin ban’en ni be yag ni ngad rin’ed ni yugu aram rogon nib achig e rayog ni nge ayuweg e ulung ni nge par ni bay e taareban’ riy. Gad gubin nsusun e dab ud guyed rogon ni ngad m’uggad ni ka gad ba fel’ ko tin ka bay e girdi’. Ma ngad rin’ed urngin e tin rayog rodad ni ngad mon’ognaged e gapas nge taareban’ u lan e ulung.​—Efe. 4:3.