Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

MURUNG’AGEN BE’

Ra Un Dag ni Yibe Lemnag Rarogon Yugu Boch e Girdi’ Ma Ra Yib Angin

Ra Un Dag ni Yibe Lemnag Rarogon Yugu Boch e Girdi’ Ma Ra Yib Angin

Yaamad e chitinag nge Pat ni walageg ko 1948

“TELIW ni Anglican e der ma fil e tin riyul’ ko girdi’. Ere kum ulul ni ngam gay e tin riyul’.” Tomuren ni yog e titaw rog ni be’ ko re raba’ i teliw ney e re thin ney, ma aram me tabab e chitinag ni nge gay e baan riyul’ e teliw. Machane dabun ni nge non ko Pi Mich Rok Jehovah, ma ma yog ngog ni nggu mith u nap’an ni yad ra yib nga tabinaw romad u Toronto ni bay u Canada. Machane nap’an ni tabab e bin nib bitir e ppin ni walagen e chitinag ni ngar filed e Pi Mich e Bible ko duw ni 1950, ma aram me un e chitinag ngak. Ur filew e Bible u tafen e auntie rog, me boch nga tomuren mar unew ko taufe.

Chitamag e reb e ga’ u barba’ e teliw ni ka nog e United Church of Canada ngay. Ere gubin e wik ko Madnom ni ma pi’mow reb e ppin ni walageg ni nggu warow gu unew nga boch e class ni yima tay u galesiya ni fan ko piin bitir, ma nap’an ni gamow ra mu’ ma gamow un ngak ko misa ko ragag nge taareb e kolok ni ke chugur i misiw’. Ma ra yan i mithigyal’ ma gamow un ko chitiningmow nga Tagil’ e Liyor. Rib mom ni ngguyew e n’en nib thil u thilin e gal raba’ i teliw ney.

Yaamad e tabinaw rok Brother nge Sister Hutcheson u nap’an fare Divine Will International Assembly ko 1958

I weliy e chitinag e tin riyul’ ni ke fil ngak l’agruw ni’ ni ke n’uw nap’an nib fel’ e thin rorad ni ka nog Bob nge Marion Hutcheson ngorow, ma aram miki m’agan’row ni ngar unew ko tin riyul’. Nap’an e duw ni 1958, mug un ngak Brother nge Sister Hutcheson nge dalip i pagel ni fakrow nga New York City ni nggu uned ko fare Divine Will International Assembly nni tay u rom u lan meruk e rran. Chiney e gu ra lemnag ma de mom ngorow ni ngar fekew gag nggu un ngorad, machane re assembly nem e aram ban’en nrib fel’ ni buch u lan e yafos rog ni ke par u lanin’ug.

I AYUWEGEG BOCH E WALAG NI NGGU YOORNAG E TIN GU BE RIN’ NI FAN KO PIGPIG ROG

Nap’an ni kab fel’ yangareg ma gamad ma par u bangi ban’en ni yima chuguliy e gamanman riy, ma gu baadag nug ma ayuweg e pi gamanman nem. Ere ug lemnag ni nggu wan nga skul ni nggu mang reb e togta ko gamanman. Ma aram me yog e chitinag murung’agen e re n’ey ngak reb e piilal u lan e ulung. I puguran e re piilal ney ngog ni gad be par ko “tin tomren e rran,” me fith ngog rogon nrayog ni nge magawon e tha’ u thilmow Jehovah ni faan gu ra un ko skul nib tolang u lan in e duw. (2 Tim. 3:1) Bochan e re n’ey, ma aram mug dugliy ndab kug un ko skul nib tolang.

Yugu aram rogon, ma kug ma lemnag ko mang e nggu rin’ u tomuren nug ra chuw u high school. Yugu aram rogon nra taw nga tungun e wik ma gu ma un ko machib, machane gathi rug baadag e machib ma dag lemnag nrayog ni nggu mang reb e pioneer. Maku ngiyal’ nem e be yog e chitamag nge uncle rog ni gathi yow l’agruw e Pi Mich Rok Jehovah ngog ni nggu maruwel u polo’ e tayim rog u reb e insurance company u Toronto. Ba tolang e maruwel ko uncle rog u rom, ere m’agan’ug ngay ni nggu un ko re maruwel ney.

Bochan ni gubin ngiyal’ nug ma maruwel nge pag e tayim ma kug ma chag ko piin gathi yad e Pi Mich u Toronto, ma aram fan nda ka i yag ni ngaug un ko muulung nge machib ni gubin ngiyal’. Som’on e ug par ko tutuw rog ni gathi ir reb e Pi Mich, machane tomuren ni yim’ mab t’uf bang ni nggu par riy.

Brother nge Sister Hutcheson ni faan ra fekew gag ko convention ko duw ni 1958 e ku yow bod l’agruw e gallabthir ngog. Rognew ngog ni nggu wan gu par ngorad, ma aram mar ayuwegew gag ni nggu mon’og ko tirok Got ban’en. Nap’an e duw ni 1960 min taufenagmow John nreb e pagel ni fakrow. I tabab John ni nge un ko pioneer, ma aram e n’en ni pi’ e athamgil ngog ni nggu yoornag e tayim rog ni fan ko machib. I guy e pi walag ni pumoon u lan e ulung nug be mon’og ko tirok Got ban’en, me munmun min mel’egeg ni nggu mang e en ma yarmiy fare muulung ni yima yog e chiney ni N’en ni Gad Ma Rin’ nge Machib ni Gad Ma Tay.

GU PIRIEG BE’ NI NGGU MABGOLGOW MUG UN KO PIONEER

Rofen ni m’agpa’ romow ko 1966

Nap’an e duw ni 1966, ma gamow mabgol Randi Berge nreb e pioneer nib pasig ko machib ni baadag ni nge yan i pigpig u bang nib t’uf boch e tamachib riy. I pi’ e en ma lekag e ulung e athamgil ngomow ni nggu warow gu piew e ayuw nga reb e ulung ni bay u Orillia u Ontario. Ere gu kunuyew e chugum romow nggu warow ngaram.

Nap’an ni yug gu tawgow nga Orillia, mug un ngak Randi ko regular pioneer. Gub felfelan’ ni nggu rin’ e re n’ey ni bod ir! Nap’an ni yug gu athamgil ni nggu mon’og ko pioneer nug be tay, ma aram mug felfelan’ nug be fanay e Bible ma gu be guy e girdi’ ni yad be nang fan e thin riy. Rug felfelan’gow nug ayuwegew ba wu’ e mabgol ni yow ma par u Orillia ni ngar thilyegew e ngongol rorow mar mangew l’agruw e tapigpig rok Jehovah.

GU FILEW REB E THIN NIB BEECH MA GAMOW YAL’UWEG E LEM ROMOW

Nap’an bayay e milekag rog nga Toronto, mug mada’nag Arnold MacNamara ni ir bagayad e pi walag ni pumoon ni ma yog e thin u Bethel. I fith ko gamow baadag ni nggu mangew special pioneer fa danga’. Ka chingiyal’ nem me lungug: “Ri gamow baadag! Kemus ndabin pi’mow nga Quebec!” Gog e pi thin ney ni bochan e gu be lemnag rarogon e girdi’ ni yad ma par u Quebec ni yad ma non ko thin ni French ni bod rogon ni ma lemnagrad e girdi’ ni yad ma par u bang u Canada ni yima non riy ni thin ni Meriken. Ngiyal’ nem e be togopuluw e girdi’ ko am ma yad baadag ni nge dabki mang e re binaw nu Quebec nem bang u Canada.

I fulweg Arnold ni gaar, “Kemus ni yigoo Quebec e be pi’ e branch e special pioneer ngay e chiney.” Ere ka chingiyal’ nem me m’agan’ug ngay ni nggu warow ngaram. Gu manang ni baadag Randi ni nge yan i pigpig u rom. Boch nga tomuren mug nang ni ireray reb e ban’en nrib fel’ ni kug dugliyew ni nggu rin’ew u lan e yafos romow!

Tomuren nug unew Randi nga reb e class ni yima fil e thin ni French riy ni lal e wik n’umngin nap’an, ma aram ma gamad chagil ba wu’ e mabgol nggu warod nga Rimouski nreb e binaw nsogonap’an 336 e mayel ko lel’uch ni ngek u Montreal. Ka boor ban’en nib t’uf ni nggu filew ni bochan e nap’an nug beeg boch ban’en ni ngan weliy u nap’an reb e muulung, mu gog nnap’an e bin migid e convention ni yira tay ma boor e arche’ ni “ostrich nra yib ni nge un ngay,” ko bin ni nggog ni boor e “walag u Austria ni yad ra yib.”

Fare “White House” u Rimouski

Nap’an nug warod nga Rimouski, ma gamad chagil nga aningeg i walag nib pin ni yad ba muchugbil nge Brother nge Sister Huberdeaus nge l’agruw i ppin ni fakrow. I pi’ Brother nge Sister Huberdeaus puluwon ba naun ni medlip e singgil riy ni nge par urngin e pioneer riy, ma gamad ma yog e White House ngay ni bochan e ba wechwech mit e re naun nem nge rumug riy. Ba ga’ ni 12 i yan ko 14 e girdi’ ni ma par riy. Bochan ni ug special pioneergow Randi e ngiyal’ nem, ma aram e gamow ma machib ni kakadbul, nge mithigyal’, nge blayal’. Ere gamow ma felfelan’ ngay ni gubin ngiyal’ ni bay be’ ni nge un ngomow ko machib ngki mada’ ko ngiyal’ ni be aw e ayis ni blayal’.

Ri chugur e tha’ u thilmad e pi pioneer nem ni yad ba yul’yul’ mar pared ni gowa yad chon e tabinaw romow. Yu ngiyal’ e gamad ma k’eg e nifiy nnep’ nggu pared u tooben ara gu ted reb e rran ni nggu lumgad u taabang. Bay reb e walag ni pumoon ni gamad ma par nib salap ko musik, ere ra Sabado ni blayal’ mab ga’ ni gamad ma tang ma gamad be churu’.

Boor e girdi’ u Rimouski ni yad baadag ni ngar filed e Bible! Gu felfelan’gad ya de gaman lal e duw me mon’og in e girdi’ ni gamad be fil e Bible ngorad ngar uned ko taufe miki yoor e tamachib u lan e ulung nge gaman sogonap’an 35.

Rib fel’ rogon e skul nni tay ngomow u Quebec ni nggu mangew l’agruw e tamachib. Gguyew rogon ni ayuwegmow Jehovah u nap’an e machib maku be ayuwegmow ko tin nib t’uf ko par romow. Kug filew rogon ni nge t’uf romow e piin yad ma non ni thin ni French, mu kug adagew e thin nge yalen rorad, ma re n’ey e k’aringmow ni ngkug adagew e yalen rok yugu boch e girdi’.​—2 Kor. 6:13.

Boch nga tomuren me yog e branch ngomow ni nggu warow ko fare binaw nu Tracadie ni bay ko ngek u dap’el’ay u New Brunswick. Ba mo’maw’ ni nggu chuwgow nggu warow ngaram ni bochan e ka fini m’ay babyoren ba apartment ni nggu parew riy, ma kug ma sensey u reb e skul ni gathi ba polo’ e tayim rog. Maku reb e bay boch e girdi’ ni gamow ma fil e Bible ngorad ni kafin ra manged boch e tamachib, ma ngiyal’ nem e ka gamad be toy reb e Tagil’ e Liyor.

Nap’an ni yan i af ko Sabado nge Madnom ma gamow par ni gamow be yibilay murung’agen e re n’ey mu kug milekaggow nga Tracadie nre binaw nem e rib gel e thil riy nga Rimouski. Machane gu dugliyew ni faanra baadag Jehovah ni nggu warow ngaram, ma gamow ra yan. Ere gu skengnagew Jehovah ma gamow guy rogon ni chuweg gubin e pi magawon ney. (Mal. 3:10) Bochan nib chugur e tha’ u thilin Randi nge Jehovah, ma gathi ir be’ ni yigoo ir e ma lemnag ir, maku ir be’ ni ma yog boch ban’en ni ngan minmin ngay, ma aram e n’en ni momnag ni nggu chuwgow nggu warow gu parew ngaram.

Yigoo Robert Ross e piilal ni bay ko re ulung nem ni kug warow ngay. Ur pioneergow Linda ni leengin u rom ma nap’an nra fakayew e bitir mar dugliyew ni ngar parew u rom. Yugu aram rogon nri kab bitir e chi pagel ni fakrow nem, ma ur piew e athamgil nga lanin’mow Randi ni bochan e ri yow ba gol maku yow ba pasig ko machib.

PI TOW’ATH NI KE YAG NGOMOW NI BOCHAN E UG PIGPIGGOW KO GIN NIB T’UF E AYUW ROMOW RIY

Yaamow u nap’an ni be aw e ayis u nap’an e tin som’on e ulung ni ug lekagew

Tomuren l’agruw e duw nug pioneergow u Tracadie, mi nog ngomow ni ngaug lekagew e ulung. Medlip e duw ni ug lekagew e pi ulung ni yima non riy ni thin ni Meriken, me yan i boch nga tomuren min dugliy ni ngaug lekagew e pi ulung ni yima non riy ni thin ni French u Quebec. Bay reb e district overseer u Quebec ni ka nog Léonce Crépeault ngak ni ma yog fel’ngin e welthin nug ma pi’. Machane ra yan i boch nga tomuren me gaar ngog, “Mang e ka rayog ni ngam weliy ko welthin rom nra m’ag ngodad?” a Re n’ey e ayuwegeg ni nggu lemnag rogon nug be fil ban’en ko girdi’ mug guy rogon ni nge mom ni ngar nanged fan.

Nap’an fare International Convention nni tay u Montreal u nap’an e duw ni 1978 ni kenggin e “Victorious Faith,” ma aram min pi’ reb e maruwel ni nggu rin’ ndab gu pagtalin. Ni teg ni nggu maruwel ko gin yibe pi’ e ggan riy. Un lemnag nra yib 80,000 e girdi’ ko re muulung nem, mu kun thilyeg rogon ni un pi’ e ggan ni nge kay e girdi’ nga rogon ni un rin’ u m’on riy. Gubin ban’en ni kab beech, ya kab beech mam’en e mongongol ggan, nge re miti ggan ni ngan lith, nge rogon ni ngan lith. Sogonap’an 20 e icebox nib ga’ ni immoy romad, machane bay yu ngiyal’ nda i maruwel nib fel’ rogon. Fini yan i lukngun e nep’ me yag ni nggu warod nga lan e gin ngan tay e muulung riy u m’on ko rofen ni ngan tabab ni bochan e immoy ba gosgos ni un tay u rom. Ma kub t’uf ni nggu onnaged e oven u m’on ni nge for e yal’ nga lang ya nge yag ni nggu ngongliyed e ggan ni ngan kay ni kakadbul! Yugu aram rogon ni ke aw parowmad, machane boor ban’en nug fil rok e pi walag u rogon e maruwel nib gel ni ur ted, nge rogon ni ke ilal e tafinay rorad, maku yad ma yog boch ban’en ni ngaun minmin ngay. Pi walag nem e ri kab fel’ e thin romad ke mada’ ko chiney. Ri gamow ba felfelan’ ni yag ni nggu unew ko re convention ney nib ga’ fan nni tay u Quebec ni aram e re binaw nib gel e gafgow ni un tay ko pi walag riy u thilin e duw ni 1940 nge 1960!

Yaamow Randi ni gamow be rin’ boch e maruwel ni fan ko convention u Montreal ko 1985

Boor ban’en ni ug fil ko pi walag ni pumoon ni ug maruwelgad u taabang u nap’an e pi convention nib ga’ ni un tay u Montreal. Immoy reb e duw ni David Splane ni ir reb i girdien fare Ulung ni Ma Pow’iyey e chiney e ir e i yarmiy rogon e convention ni un tay. Nap’an nnog ngog ni nggu rin’ e re maruwel ney u nap’an reb e convention nni tay nga tomuren, mab ga’ e ayuw ni pi’ David ngog.

Nap’an e duw ni 2011 u nap’an ni ke gaman 36 e duw ni kug lekagew e ulung riy, ma aram mi nog ngog ni ngaug pi’ fare skul ni ka nog e School for Congregation Elders ngay. Medlip i ragag nge lal e bet nug molow Randi riy u lan l’agruw e duw, machane de yan i aw nib m’ay fan e pi n’en nug pagew famow riy. Ra yan i taw nga tungun reb e wik ma ri ma pining e pi piilal nem e magar ni bochan e yad ma guy rogon ni be ayuweg fare Ulung ni Ma Pow’iyey e piin piilal ko tirok Got ban’en.

Boch nga tomuren mu ug pi’ fare skul ni ka nog e School for Kingdom Evangelizers ngay. Ba ga’ ni ma aw parwon e pi walag maku ma magafan’rad ni bochan rogon e pi n’en yima rin’ riy ni aram e: gubin e rran ni medlip e awa ni yima skul riy, maku bay e homework ni yima rin’ u lan dalip e awa ni gubin e blayal’, maku ra be’ ma aningeg i yan ko lal ban’en ni ma rin’ u nap’an ni yibe skul u gubin e wik. Ug weliyew e bin baaram e walag ni ug piew e re skul ney ngorad ndabiyog ni ngar rin’ed e pi n’ey ni faanra der ayuwegrad Jehovah. Dab gu pagtalin rogon ni ma gin e pi walag nem ngay ni ke yag ni ngar rin’ed boch ban’en ni ur lemnaged ndabiyog rorad ni bochan e yad be taga’ ngak Jehovah.

RA UN DAG NI YIBE LEMNAG RAROGON YUGU BOCH E GIRDI’ MA RA YIB ANGIN

Bochan ni ma lemnag e chitinag rarogon yugu boch e girdi’, ma aram e n’en ni ayuweg e piin ni i fil e Bible ngorad ni ngar mon’oggad ko tirok Got ban’en miki ayuweg e chitamag ni nge munguy laniyan’ nge adag e tin riyul’. Dalip e rran nga tomuren ni yim’ e chitinag, ma gamad gin u nap’an ni yib e chitamangimad ni nge motoyil nga reb e welthin ni fan ko yoor nni pi’ u Tagil’ e Liyor, miki ulul ni nge un ko muulung u lan 26 e duw. Yugu aram rogon nde un ko taufe, machane ma yog e piin piilal ngog ni gubin ngiyal’ ni ir e som’on ni ma yib ko muulung ni yima tay u gubin e wik.

Kub manigil e kanawo’ ni dag e chitinag nrayog ni nggu folwokgad e pi walageg nib pin riy. Gubin e pi walageg nib pin ni yad dalip u gubin ni yad ma pigpig e pumoon rorad ngak Jehovah ni yad ba yul’yul’. L’agruw e ppin ni walageg e bagayow e ma pigpig ko branch u Portugal ma bagayow e ma pigpig ko branch u Haiti.

Chiney e gamow ma pigpig Randi u Hamilton ni bay u Ontario ni gamow l’agruw e special pioneer. Nap’an ni gamow ma lekag e ulung ma gamow ma felfelan’ ni nggu unew ko pi walag ni nga ranod ra guyed e piin kar mada’naged u nap’an e machib nge piin yad ma fil e Bible ngorad. Machane chiney e gamow ma felfelan’ ni gamow ma guy e piin gamow ma fil e Bible ngorad ni yad be mon’og ko tirok Got ban’en. Ma chiney ni be chugur e tha’ u thilmad e pi walag ko biney e ulung ni ka fin gu unew ngay e be yib e athamgil nga lanin’mow ni gamow be guy rogon ni be ayuwegrad Jehovah u nap’an nib fel’ rogon gubin ban’en u puluwrad ngu nap’an ni yad be mada’nag e magawon.

Nap’an ni gamow ra sul nggu lemnagew e pi n’en ni i buch romow, ma rib ga’ fan u wan’mow rogon ni i dag boor e walag ngomow ni yad be lemnagmow. Bochan e re n’ey, ma aram fan ni gamow ma guy rogon ni nggu dagew ngak yugu boch e girdi’ “nri gamow be lemnagrad,” ma gamow ma pi’ e athamgil nga lanin’rad ni ngar pigpiggad ngak Jehovah u rogon nrayog rorad. (2 Kor. 7:6, 7NW) Bod ni bay reb e tabinaw ni bay ba matin riy, nge ba pagel, nge ba rugod ni fak ni yad ma pigpig u polo’ e tayim rorad. Ere gu fith ngak figirngin e re matin nem ko bay ba ngiyal’ ni ka i lemnag ni nge un ko pioneer fa dariy, ma aram me yog ngog ni be ayuweg dalip e pioneer. Ere gu fith ngak ni lungug, “Rayog ni ngam ayuwegrad nib fel’ rogon nga rogon nra ayuwegrad Jehovah?” Gu pi’ e athamgil ngak ni nge un i rin’ e n’en yad be rin’, ma nel’ e pul nga tomuren me un ko pioneer.

Gamow ra ulul Randi i weliy ko re “mfen ni bay yib” murung’agen “feni manigil e ngongol” rok Jehovah, ma gamow be athapeg ni yad ra felfelan’ ko pigpig ni yad be tay ngak ni bod gamow.​—Ps. 71:17, 18, BT.

a Mu guy murung’agen Léonce Crépeault ko Fare Wulyang ko Damit ko February 2020 ko pp. 26-30.