ARTICLE NI NGAN FIL 27
Mang Fan Nsusun e Nge Yib Madgun Jehovah u Wan’dad?
“Jehovah e tafager rok e piin bay madgun u wan’rad.”—PS. 25:14, NW.
TANG 8 Gad Ma Nab ngak Jehovah
TIN YIRA WELIY a
1-2. Mang e thingar da rin’ed ni faanra gad baadag ni ngad manged tafager rok Jehovah nrogon ni be yog e Psalm 25:14?
MANG boch e fel’ngin ni ga be lemnag nib ga’ fan ni faanra nga i par nib chugur thilmew be’? Dabisiy ni ga ra yog ni fager nib manigil e susun e ngaur t’ufeged ma yad be ayuweged yad. Sana rayog ndab mu lemnag ni faanra nge par nib fel’ thilmew be’, mab ga’ fan ni nge yib madgun u wan’um. Machane be yog kenggin e thin nu Bible ni fan ko re article ney ni piin yad baadag ni ngar manged tafager rok Jehovah e thingari yib “madgun u wan’rad.”—Mu beeg e Psalm 25:14, NW. b
2 Demtrug n’umngin nap’an ni kad pigpiggad ngak Jehovah, ma gad gubin nib t’uf ni nga i par ni bay madgun u wan’dad. Machane mang e be yip’ fan ni nge yib madgun Got u wan’dad? Uw rogon nrayog ni ngad filed rogon ni nge yib madgun Jehovah u wan’dad? Ma mang e rayog ni ngad filed rok Obadiah ni ir reb e tapigpig, nge Jehoiada ni ir e Th’abi Tolang ko Prist, nge Jehoash ni Pilung u murung’agen rogon ni nge yib madgun Got u wan’dad?
MANG E BE YIP’ FAN NI NGE YIB MADGUN GOT U WAN’DAD?
3. Mu weliy rogon nrayog ni nge ayuwegdad e marus ni gad ma tay.
3 Rayog ni ngad rusgad ni faanra gad manang nrayog ni ngad maad’adgad. Mit ney e marus e ba fel’ ni bochan e ma ayuwegdad ni ngad dugliyed e n’en nib fel’ ni ngad rin’ed. Ra gad be rus ni ngad thaygad u tabon e rech, ma aram e n’en nra talegdad ndab da kangad nga marichlen. Ra gad be rus nri da maad’adgad ma sana aram e n’en nra k’aringdad ni ngad pilo’gad ko riya’. Faanra dubdad ni nge kireb e tha’ u thildad be’ nib t’uf rodad, ma aram e n’en nra talegdad ndab dogned ara da rin’ed ban’en ndabun facha’.
4. Mang e baadag Satan ni ngad lemnaged u murung’agen Jehovah?
4 Baadag Satan ni nge rus e girdi’ ngak Jehovah. Baadag ni nge mich u wan’dad fapi thin ni yog Elifaz ni aram e Jehovah e gubin ngiyal’ nib damumuw ma dabiyog ni ngad fel’gad u wan’. (Job 4:18, 19) Baadag ni ngar da rusgad ngak Jehovah ma gad tal ko pigpig ni gad be tay ngak. Ere faanra ngad siyeged e re wup ney, mab t’uf ni nge yib madgun Got u wan’dad.
5. Mang e be yip’ fan ni nge yib madgun Got u wan’dad?
5 Be’ ni bay madgun Got u wan’ e ba t’uf Got rok ma dabun ni nge rin’ ban’en nra kirebnag e tha’ u thilrow. Aray rogon Jesus ni bay “madgun Got u wan’.” (Heb. 5:7, NW) Der ma rus ngak Jehovah. (Isa. 11:2, 3) Ya rib t’uf rok ma baadag ni nge fol rok. (John 14:21, 31) Ri gad ma tayfan Jehovah ni bod ni rin’ Jesus ni bochan e ma t’ufegey, mab gonop, mab mat’aw, mab gel gelngin. Ku gad manang nri gad ba t’uf rok Jehovah mab ga’ fan u wan’ rogon ni gad ma fol ko fonow rok. Ere rayog ni ngad kirebnaged laniyan’ ara da felfelan’naged.—Ps. 78:41; Prov. 27:11.
RAYOG NI NGAD FILED ROGON NI NGE YIB MADGUN GOT U WAN’DAD
6. Mang reb e kanawo’ nrayog ni ngad filed riy rogon ni nge yib madgun Got u wan’dad? (Psalm 34:11)
6 Dan gargelegdad ni bay madgun Jehovah u wan’dad, ya ban’en nthingar da maruweliyed. (Mu beeg e Psalm 34:11.) Reb e kanawo’ nrayog ni ngad rin’ed e re n’ey riy e aram e ngad fal’eged i yaliy e tin kan sunmiy. Faanra ud guyed e gonop rok Got, nge gelngin, nge rogon fadad t’uf rok ko “pi n’en ni ke m’ay i sunumeg rok,” ma aram e rayog ni nge gel e tayfan nge t’ufeg rodad ngak. (Rom. 1:20) I yog reb e walag nib pin ni ka nog Adrienne ngak ni gaar, “Gu ma ngat ko gonop rok Jehovah ni ma m’ug ko tin ke sunmiy, ma ma ayuwegeg ni nggu nang ni ir e manang e tin th’abi fel’ ni fan ngog.” Bochan ni ma lemnag e re n’ey, ma aram me yog ni gaar: “Dabug ni nggu rin’ ban’en nra kirebnag thilmow Jehovah ni ir e En Ke Pi’ e yafos ngog.” Ere gur, rayog ni ngam tay ba ngiyal’ u lan e re wik ney ni ngam lemnag ban’en ni ke sunmiy Jehovah, fa? Ga ra rin’ e re n’ey, ma aram e ra gel e tayfan nge t’ufeg rom ngak Jehovah.—Ps. 111:2, 3.
7. Uw rogon nrayog ni nge ayuwegdad e meybil ni nge yib madgun Jehovah u wan’dad?
7 Ku reb e kanawo’ nrayog ni nge yib madgun Got u wan’dad e aram e ngaud meybilgad ni gubin ngiyal’. Faanra ud meybilgad ngak Jehovah ni gubin ngiyal’, ma aram e rra riyul’ u wan’dad. Gubin yay ni gad ra wenig ngak ni nge pi’ gelngidad ni ngad athamgilgad u fithik’ reb e skeng, ma ma puguran e re n’ey ngodad feni gel gelngin. Nap’an ni gad ra pining e magar ngak ni ke pi’ Fak nib tow’ath, ma ma puguran ngodad gelngin nri gad ba t’uf rok. Ma nap’an ni gad ra wenig ngak ni boor yay ni nge ayuwegdad u reb e magawon, ma ma yib ngan’dad feni ga’ e gonop rok. Meybil ni aray rogon e ra ayuwegdad ni ngar ud ted fan Jehovah. Ku ma ayuwegdad ni ngad dugliyed u wan’dad ndab da rin’ed ban’en nra kirebnag e tha’ u thildad.
8. Uw rogon nrayog ni nge par ni bay madgun Got u wan’dad?
8 Rayog ni nge par ni bay madgun Got u wan’dad ni faanra ud filed e Bible ni gad be nameg ni ngad filed ban’en rok boch e girdi’ nib fel’ e n’en ur rin’ed nge boch nib kireb e n’en ur rin’ed. Ere chiney e ngad weliyed murung’agen l’agruw e tapigpig rok Jehovah ni yow ba yul’yul’, ni aram Obadiah nreb e tapigpig u tafen Ahab ni Pilung nge Jehoiada ni ir e Th’abi Tolang ko Prist. Ngemu’ ma gad guy e n’en nrayog ni ngad filed rok Jehoash ni Pilung nu Judah nsom’on e ba fel’ e ngongol rok, me boch nga tomuren ma daki pigpig ngak Jehovah.
DAB MU RUS NI BOD OBADIAH
9. Mang angin ni yib ngak Obadiah ni bochan e bay madgun Jehovah u wan’? (1 Kings 18:3, 12)
9 Yay nsom’on ni weliy e Bible murung’agen Obadiah, c me yog ni gaar: “Obadiah e be’ ni ba’ madgun Somol u wan’.” (Mu beeg e 1 Kings 18:3, 12.) Uw rogon ni ayuweg e re n’ey Obadiah? Reb riy e ayuweg ni nge mang be’ nib yul’yul’ ma rayog ni ngan pagan’uy ngak. Ere tay e en pilung ni nge ayuweg urngin ban’en u tafen. (Mu taarebrogonnag ko Nehemiah 7:2.) Madgun Got ni immoy rok Obadiah e ki ayuweg ni nge par ndabi rus ni aram reb e fel’ngin nib t’uf ni nge yag ngak. Immoy u nap’an e gagiyeg rok Ahab nreb e Pilung nib kireb ni “kab gel e kireb rok ko pi pilung ni yad ba m’on rok ko pilung.” (1 Ki. 16:30) Maku reb e, Jezebel ni leengin Ahab ni ma liyor ngak Baal e rib fanenikan Jehovah, ma aram me guy rogon ni nge taleg e bin riyul’ e liyor ni yibe tay ko fare ragag i ganong nu Israel ni bay ko lel’uch. Ku boor e profet rok Got ni thang e fan rorad. (1 Ki. 18:4) Ere dariy e maruwar riy ni i liyor Obadiah ngak Jehovah u ba ngiyal’ nib mo’maw’ e par riy.
10. Uw rogon ni dag Obadiah nder rus?
10 Uw rogon ni dag Obadiah nder rus? Nap’an ni tabab Jezebel i gay e pi profet rok Got ni nge thang e fan rorad, ma aram me fek Obadiah 100 i yad nge mithagrad ‘nga lan e yiy ni yad l’agruw ulung nra reb e ulung ma wugem, mi i pi’ garad nge garbod rorad.’ (1 Ki. 18:13, 14) Faan gomanga ni pirieg, mab mudugil ni yira thang e fan rok. Riyul’ ndabisiy ni rus ma dabun ni nge yim’. Machane kab gel e t’ufeg rok Obadiah ngak Jehovah nge piin ur pigpiggad ngak ko pogofan rok.
11. Uw rogon ni be folwok e pi tapigpig rok Jehovah e ngiyal’ ney rok Obadiah? (Kum guy e sasing.)
11 Boor e tapigpig rok Jehovah e ngiyal’ ney ni yad ma par u boch e nam ni kan taleg e maruwel rodad riy. Yugu aram rogon ni yad ma tayfan e am, machane yigoo Jehovah e yad ma par ni yad ba yul’yul’ ngak ni bod Obadiah. (Matt. 22:21) Yad ma dag ni bay madgun Got u wan’rad ni aram e yad ma fol rok ko bin ngar folgad ko girdi’. (Acts 5:29) Rogon ni yad ma rin’ e re n’ey e aram e yad ma ulul i machibnag fare thin nib fel’ ma yad be tay e muulung nib mith. (Matt. 10:16, 28) Yad ma guy rogon ni nge yag e tin nib t’uf ko pi walag ni fan ko tirok Got ban’en. Am lemnag e n’en ni rin’ Henri ni ma par u reb e binaw u Africa nni taleg e maruwel rodad riy u lan ba ngiyal’. Nap’an e re ngiyal’ i n’em, me ognag ir ni nga i yan i pi’ e pi babyor rodad ngak e pi walag u rom. I yoloy ni gaar: “Gag be’ ni gub tamra’. Ere ba mich u wan’ug ni bochan ni bay madgun Jehovah u wan’ug, ma aram e n’en ni ayuwegeg ndab gu rus.” Rayog ni ngam par ndab mu rus ni bod Henri, fa? Rayog ni faanra bay madgun Got u wan’um.
MU PAR NI GAB YUL’YUL’ NI BOD JEHOIADA NI IR E TH’ABI TOLANG KO PRIST
12. Uw rogon ni dag Jehoiada ni ir e Th’abi Tolang ko Prist nge leengin nri yow ba yul’yul’ ngak Jehovah?
12 Jehoiada ni ir e Th’abi Tolang ko Prist e bay madgun Jehovah u wan’, ma aram e n’en ni k’aring ni nge par nib yul’yul’ miki pi’ e athamgil ngak yugu boch e girdi’ ni ngar liyorgad ngak Jehovah. I m’ug e re n’ey u nap’an ni pilungnag Athaliah ni fak Jezebel ir mi i gagiyeg u Judah. Bay rogon ni nge rus e girdi’ ngak Athaliah. Bochan ni ir be’ nrib kireb ma baadag ni nge gagiyeg, ma aram fan ni guy rogon ni nge thang urngin e pumoon ni tungin ya nge mang ir e gagiyeg! (2 Kron. 22:10, 11) Bay bagayad e pi bitir nem ni ka nog Jehoash ngak ndan thang e fan rok ni bochan e ayuweg Jehoshabeath ni leengin Jehoiada e yafos rok. Ra fekew figirngin e re tir ney ngar mithagew mu ur ayuwegew. Bochan e n’en ni rin’ Jehoiada nge Jehoshabeath, ma aram me yag ni nge magey be’ ni ke yib ko tabinaw rok David nrayog ni nge mang pilung ndan thang owchen. I par Jehoiada nib yul’yul’ ngak Jehovah ma de rus ngak Athaliah.—Prov. 29:25.
13. Uw rogon ni ki dag Jehoiada nib yul’yul’ u nap’an ni gaman medlip e duw rok Jehoash?
13 Nap’an ni gaman medlip e duw rok Jehoash miki dag Jehoiada nib yul’yul’ ngak Jehovah. I tanomnag ban’en ni ngan rin’. Faanra yan i aw gubin ban’en nib fel’ rogon, ma Jehoash ni ir e ke yib ko tabinaw rok David ni bay rogon ni nge mang pilung e ir e ra gagiyeg. Machane faanra danga’, mab mudugil ni yira thang e fan rok Jehoiada. Bochan ni tow’athnag Jehovah, ma aram me fel’ rogon e n’en ni tanomnag ni nge rin’. I ayuweg e piin lolugen e yu ke girdi’ nge pi Levite Jehoiada ngar pilungnaged Jehoash mar thanged e fan rok Athaliah. (2 Kron. 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1) Tomuren me yog Jehoiada ko re pilung nem nge girdi’ ni ngar “ngongliyed ba m’ag u thilrad nge Somol ni ngar pared ni yad pi girdien Somol.” (2 Ki. 11:17, BT) Ki tay Jehoiada e “matanag ko fapi garog ko Tempel ni maruwel rorad e nguur ted u wen e girdi’ nib alit nrogon ni kan turguy.”—2 Kron. 23:19, BT.
14. Uw rogon nni tayfan Jehoiada ni bochan e tayfan Jehovah?
14 I yog Jehovah u m’on riy ni gaar: “Bay gu tay fan e piin ni yad be tay fag.” Arrogon, i tow’athnag Jehoiada. (1 Sam. 2:30) I uneg murung’agen nga lan e Bible ya nge yag nda filed ban’en riy. (Rom. 15:4) Ma nap’an ni yim’ min tayfan ni aram e ni k’eyag “nga lan fapi low ko yam’ rok e pilung u lan e Binaw rok David ni bochan buguwan ko pigpig ni i tay ko girdi’ nu Israel, nge Got, nge fare Tempel.”—2 Kron. 24:15, 16, BT.
15. Mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni buch rok Jehoiada? (Kum guy e sasing.)
15 N’en ni buch rok Jehoiada e rayog ni nge ayuwegdad ni nge yib madgun Got u wan’dad. Rayog ni nge folwok e piin piilal rok Jehoiada ni aram e gubin ngiyal’ ni ngaur gayed rogon ni ngar ayuweged e ulung ndabi buch ban’en riy. (Acts 20:28) N’en ni buch rok Jehoiada e rayog ni nge ayuweg e piin pilibthir ni ngar nanged nnap’an nra yib madgun Jehovah u wan’rad mar pared ni yad ba yul’yul’, ma aram e rayog ni nge fanayrad ni nge lebguy e n’en nib m’agan’ ngay. Dabi darifannagrad. Rayog ni nge lemnag e piin fel’ yangaren rogon e ngongol rok Jehovah ngak Jehoiada mar folwokgad rok ni aram e ngaur ted fan e pi walag ni kar pilibthirgad, nib ga’ ni piin ke n’uw nap’an ni yad be pigpig u fithik’ e yul’yul’. (Prov. 16:31) Ma gad gubin nrayog ni ngad filed ban’en rok e piin lolugen e yu ke girdi’ nge pi Levite nra ayuweged Jehoiada. Ere ngad ayuweged e “piin ni yad be yog e thin” rodad ni aram e ngaud folgad rorad.—Heb. 13:17.
DAB MU BOD JEHOASH NI PILUNG
16. Mang e be dag nib meewar Jehoash ni Pilung?
16 I ayuweg Jehoiada Jehoash ni Pilung ni nge mang be’ nib manigil. (2 Ki. 12:2) Bochan e re n’ey, ma aram fan nnap’an ni kab fel’ yangaren e re pilung nem ma baadag ni nge rin’ e n’en nib m’agan’ Jehovah ngay. Machane tomuren ni yim’ Jehoiada, mi i motoyil Jehoash ngak e pi tayugang’ ndakurur liyorgad ngak Got. Ere mang wenegan ni yib riy? Ra tababgad e girdi’ u tan e gagiyeg rok ni ngaur ‘ted fan e pi liyos nge yaan fare got nib pin i Ashera.’ (2 Kron. 24:4, 17, 18) Yugu aram rogon nri kireban’ Jehovah ko re n’ey, machane me pi’ e “pi profet ni nge yib i ginangrad ni ngar sulod ngak, machane dubrad ni ngar motoyilgad.” Mus ngak Zekariah ni fak Jehoiada ndar motoyilgad ngak. Cha’ney e gathi kemus nib profet ma kub prist, ya chitiningin e yow walag e chitamangin Jehoash. Ki yan Jehoash ni Pilung u thaan ni ngan thang e fan rok Zekariah ni yugu aram rogon ni tabinaw rok Zekariah e ra ayuweged e yafos rok.—2 Kron. 22:11; 24:19-22, BT.
17. Mang e buch rok Jehoash?
17 De par Jehoash ni bay madgun Jehovah u wan’, ma aram me yib wenegan ngak. Ke gaar Jehovah u m’on riy: “Bay gu darifannag e piin ni yad be darifannigeg.” (1 Sam. 2:30) Boch nga tomuren me gel boch raba’ i salthaw nu Syria nde ga’ ko ba’ rok Jehoash e salthaw “nib ga’,” me ‘maad’ad nib ubchiya’.’ Tomuren ni chuw piyu Syria, me chel e tapigpig rok ngan thang e fan rok ni bochan e ke li’ Zekariah. I lemnag e girdi’ nrib gel e kireb ko re pilung ney ndariy rogon ni ngan k’eyag “nga lan fapi low ko yam’ rok e pilung.”—2 Kron. 24:23-25, BT; mu guy e study note ko Matthew 23:35 u tan fare thin ni “son of Barachiah.”
18. Uw rogon ni nge dab da boded Jehoash nrogon ni be yog e Jeremiah 17:7, 8?
18 Mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni buch rok Jehoash? Bod ba ke gek’iy nde toar lik’ngin nib t’uf ni ngan gir’eg ba ley i gek’iy ngay ndabi thig. Re ley i gek’iy nem e be yip’ fan Jehoiada nnap’an ni yim’ ma aram me tabab Jehoash ni nga i motoyil ngak e piin kar digeyed e bin riyul’ e liyor, ma aram e daki par nib yul’yul’ ngak Jehovah. Re n’ey e be dag ngodad nsusun e dab ud folgad rok Got ni bochan e girdi’ u lan e tabinaw rodad nge yugu boch e girdi’ u lan e ulung. Ra ngad pared ni gad ba gel ko tirok Got ban’en, ma thingar da gelnaged e t’ufeg nge tayfan rodad ngak Jehovah u daken e fol Bible ni gubin ngiyal’, ma gad be fal’eg i lemnag, nge meybil.—Mu beeg e Jeremiah 17:7, 8; Kol. 2:6, 7.
19. Mang e ba m’agan’ Jehovah ngay ni ngad rin’ed?
19 De yoor ban’en ni be yog Jehovah ngodad ni ngad rin’ed. N’en nib m’agan’ ngay ni ngad rin’ed e kan tamilangnag ko Eklesiastes 12:13 ni be gaar: “Nguum par ni ba’ madgun Got u wun’um ma ga be fol ko thin rok, ya kari mus fan ni sunumiy Got e girdi’.” Faanra ud pared ni bay madgun Got u wan’dad, ma aram e gad ra par ni gad ba yul’yul’ u fithik’ e pi skeng nra yib ngodad boch nga m’on ni bod Obadiah nge Jehoiada. Dariy ban’en nrayog ni nge kirebnag e tha’ u thildad Jehovah.
TANG 3 Gelngimad, nge Athap, nge Pagan’ Romad
a Boor fan fare bugithin ni “madgun” ni kan fanay u Bible. Rayog ni nge yip’ fan e marus ara tayfan ni be yan u rogon e n’en yibe weliy murung’agen. Re article ney e ra ayuwegdad ni nge yib madgun Got u wan’dad ni aram e n’en nra k’aringdad ni ngad pared ndab da rusgad ma gad ba yul’yul’ ko pigpig ni gad be tay ngak e Chitamangidad ni bay u tharmiy.
b Psalm 25:14 (NW): “Jehovah e tafager rok e piin bay madgun u wan’rad, ma ma fil ngorad e birok e m’ag.”
c Biney e Obadiah e gathi fa binem nib profet ni immoy boch e chibog nga tomuren ni ir e yoloy fare babyor u Bible ni Obadiah.
d MURUNG’AGEN E SASING: Reb e walag ni pumoon ni be yan u yaan rogon ni be yan i pi’ e babyor ngak boch e walag u nap’an ni kan taleg e maruwel rodad.
e MURUNG’AGEN E SASING: Reb e walag nib pin ni kab fel’ yangaren e be fil rok reb e walag nib pin ni ke pilibthir rogon ni nge machib u telefon; reb e walag ni pumoon ni ke pilibthir e be dag e kanawo’ nrayog ni ngan folwok riy u rogon ni ngan machib ko yungi n’en ma muulung e girdi’ ni yoor ngay ndabin rus; reb e walag ni pumoon ni boor ban’en ni manang u rogon ni ngan ngongliy e yungin ke kireb ko Tagil’ e Liyor e be skulnag boch e walag.