Nap’an e Bin L’agruw e Mahl ko Fayleng, me chuw e gallabthir rog u Estonia nga ranow nga Chiyamen ni aram e gin nni gargelnageg riy. Tomuren nni gargelnageg, ma aram ma gamad chuw nggu warod nga Canada. Som’on e ug pared nib chugur nga Ottawa ni bay u Canada u lan bochi naun nib achig ni ku ma par e nimen riy. Yugu aram rogon nri gamad ba gafgow, machane ra kakadbul ma gamad ma kay pi fak e nimen.

Bay borran ni beeg e Pi Mich Rok Jehovah fare thin ni bay ko Revelation 21:3, 4 ngak e chitinag. Ri taw e re thin nem nga gum’irchaen, ma aram me tabab ni nge yor. Ere tabab e gallabthir rog ni ngar filew e Bible, ma de n’uw nap’an nga tomuren mar unew ko taufe.

Gallabthir rog e gathi ri yow ba salap ko thin ni Meriken, machane ri yow ba pasig ko pigpig ngak Jehovah. Ba dake gubin e Sabado ni gamad ma yan e chitamag nge Sylvia nreb e ppin ni walageg nib bitir ngog ko machib, ni yugu aram rogon nib polo’ reb e nep’ ni ke maruwel e chitamag u bangi ban’en ni yima ranrannag e wasey riy u Sudbury ni bay u Ontario. Ma gubin e wik ni gamad ma fil chon e tabinaw rog Fare Wulyang ko Damit u taabang. I ayuwegeg e gallabthir rog ni nge t’uf Got rog. Aram e n’en ni k’aringeg ni nggu ognag e yafos rog ngak Jehovah u nap’an e duw ni 1956 u nap’an ni ke gaman ragag e duw rog. Gelngin feni t’uf Jehovah rorow e aram e n’en ke pi’ gelngig u n’umngin nap’an e yafos rog.

Tomuren nug chuw u skul, ma aram e da kug tiyan’ug ko pigpig nug be tay ngak Jehovah. Gu lemnag ni faan gu ra un ko pioneer, ma aram e dabi gaman e salpiy rog ni nggu milekag u ga’ngin yang e fayleng. Ere gu un ko maruwel u reb e radio station nug ma musik, ma rug baadag e re maruwel nem. Machane bochan nug ma maruwel ni blayal’, ma aram e ba ga’ nda gur ma un ko muulung ma kug ma chag ko piin nde t’uf Got rorad. Munmun ma aram me k’aringeg e nangan’ rog ni nggu thilyeg boch ban’en u rarogog.

Ere gu chuw nggu wan gu par nga Oshawa ni bay u Ontario. Aram e gin nug mada’nag Ray Norman riy, nge Lesli ni be’ nib pin ni walagen, nge yugu boch e pioneer. Yad gubin nra daged e t’ufeg ngog. Nap’an nug guy nri yad ba felfelan’, ma aram e n’en ni k’aringeg ni nggu fal’eg i lemnag e n’en nug be nameg. Ra pied e athamgil ngog ni nggu un ko pioneer, ma aram e n’en nug rin’ ko September ko duw ni 1966. Ngiyal’ nem e gub felfelan’ ko tin nug be rin’. Machane be n’en ni nge buch boch ban’en nra thilyeg rogon e par rog ndag lemnag nra buch.

Nap’an ni kug bay u high school, mug ngongliy e babyor rog ni nggu un ko pigpig u Bethel ni bay u Toronto u  Canada. Me yan i boch nga tomuren u nap’an nug be pioneer, ma aram mi nog ngog ni nggu wan gu pigpig u Bethel u lan aningeg e duw. Machane rug baadag Lesli, ere gu lemnag ni faanra m’agan’ug ko re n’ey ma aram e dab kug mada’gow bayay. Ba n’uw nap’an nug yibilay murung’agen e re n’ey, me yan i tomur riy me m’agan’ug ngay ni nggu wan gu pigpig u Bethel. Machane ri kireban’ug ni bochan e dab kug mada’gow Lesli.

Ug maruwel ko gin yima maluknag e mad riy u Bethel me yan i boch nga tomuren mug mang reb e secretary. Ngiyal’ nem e be pigpig Lesli ni ir reb e special pioneer u Gatineau ni bay u Quebec. Ba ga’ nug ma lemnag ko mang e be rin’, ma kug ma lemnag ko ba puluw e n’en kug dugliy fa danga’. Ma aram me buch ban’en ndag lemnag nra buch. Ni fek Ray ni fare pagel ni walagen Lesli ni nge pigpig u Bethel, ma aram mu ug parew u taareb e singgil! Aram e n’en ni rin’ me yag ni ngki fel’ e thin romow Lesli bayay. Me yan i bin tomur e rran ko fa aningeg i duw ni nggu pigpig riy u Bethel ko February 27, 1971, ma aram mug mabgolgow.

Ni pi’mow Lesli ni nggu pigpiggow u reb e ulung u Quebec ni yima non riy ni thin ni French. In e duw nga tomuren u nap’an ni ke gaman 28 e duw rog, me taw e thin ngog ni ngaug lekag e ulung. Gu lemnag ni kaygi gel fanag bitir ma dariy ban’en ni gu manang u murung’agen e re maruwel ney. Yugu aram rogon, ma fapi thin ni bay ko Jeremiah 1:7, 8 e ri pi’ e athamgil nga lanin’ug. Machane Lesli e chafin e karrow ni bay riy nge maad’ad, ere ba mo’maw’ rogon ni ma mol nnep’. Ere gu lemnagew nrib mo’maw’ ni ngaug lekagew e ulung. Yugu aram rogon, me gaar ngog, “Faanra ke yog Jehovah ni ngad rin’ew ban’en, ma gathi susun e ngad guyew rogon ngad rin’ew?” Ere m’agan’mow ni nggu rin’ew e re maruwel ney, ma aram mu ug lekagew e ulung u lan 17 e duw.

Nap’an ni ug lekag e ulung ma ri boor pa’ u puluwog. Ere gathi gubin ngiyal’ nrayog ni nggu rin’ew Lesli ban’en u taabang. Bay ban’en nug fil ko re n’ey. Yan i reb e Montag nri kab kakadbul, me chub e bell ko mab romow. Nap’an nug wan gu bing e mab ma dariy be’. Kemus ni ban’en ni bod e dug e bay u rom ni bay bangi mad riy, nge wom’engin e gek’iy, nge cheese, nge flowa, nge ba melor i wain, nge kap, nge bangi babyor ni bay e thin riy ni be gaar, “Mu fek leengim ngam marow nga bang ngam abichgow.” Rofen nem e rib fel’ lan e lang. Machane mu gog ku Lesli ni bay e welthin rog ni nggu fal’eg rogon, ere dabiyog ni nggu warow. Ere m’agan’ ngay machane gu ra guy ma ke kireban’. Nap’an nug bay ko tebel rog, ma aram me tabab ni nge magawon e nangan’ rog. I yib ngan’ug fare thin ni bay ko Efesus 5:25, 28. Gu lemnag ni be puguran Jehovah ngog u daken e pi thin ney ni nggu lemnag rogon laniyan’ leengig. Ere tomuren nug mu’ ko meybil, me lungug ngak Lesli, “Moy nga darow.” Mi ri felfelan’. Gu warow u karrow nga bangi ban’en ni bay u tooben e lul’ nggu warow gu filthew fagi mad nggu parew nga daken, ma rib gel e felfelan’ nug tew e rofen nem. Miki yag ni nggu fal’eg rogon e welthin rog.

Gamow ma felfelan’ ni gamow ma lekag e ulung, maku boor e ulung ni gamow ma lekag ni tabab u British Columbia nge yan i mada’ nga Newfoundland. Ere ngiyal’  nem e ug milekag ni bod rogon ni ug athapeg u nap’an ni ku gub bitir. Ka ug lemnag ni nggu fal’eg e babyor rog ni nggu un ko fare Skul u Gilead, machane dabug ni ngan pieg nga yugu reb e nam. Ug lemnag nde bung rogog ni nggu mang reb e missionary. Maku reb e, ug magarnag nrin pi’mow nga reb e nam u Africa ni boor mit e m’ar riy maku yibe mahl riy. Ba fel’ u wan’ug e gin nug bay riy.

Nap’an ni fel’ rogon bayay e machib ni be tay e Pi Mich Rok Jehovah ko pi nam ni immoy u tan e Soviet Union ko duw ni 1992, ma aram min fithmow ko ra m’agan’mow ngay ni nggu mangew missionary u Estonia fa danga’. Yugu aram rogon ni ka rug gingow ko re n’ey, machane ma gamow yibilay murung’agen. Ere ki lungumow bayay u wan’mow, ‘Faanra ke yog Jehovah ni ngad rin’ew ban’en, ma gathi susun e ngad guyew rogon ngad rin’ew?’ I m’agan’mow ko re n’ey, mug felfelan’ ngay ndan pi’mow nga Africa.

Ka chingiyal’ nem mug tababgow i fil e thin ni Estonian. Tomuren in e pul ni kug parew ko re nam nem, ma aram mi nog ni ngaug lekagew e ulung. Nog ngomow ni nggu lekagew sogonap’an 46 e ulung nge boch ni fin yibe guy rogon ni ngan tababnag u Estonia, nge Latvia, nge Lithuania, nge Kaliningrad ni bay u Russia. Re n’ey e be yip’ fan ni ngguyew rogon ni nggu filew e thin ni Latvian, nge Lithuanian, nge Russian. Ba mo’maw’ e re n’ey. Yugu aram rogon mab felfelan’ e pi walag ngay ni gamow be guy rogon ni nggu filew e thin rorad, ma aram mar ayuweged gamow. Ere nap’an e duw ni 1999, ma aram me sum reb e branch ofis u Estonia min dugliy ni nggu mang reb i gothon e Branch Committee ni gamad Toomas Edur, nge Lembit Reile, nge Tommi Kauko.

Gu nangew boor e Pi Mich ni un pi’rad nga Siberia ni kalbus u m’on riy. Yugu aram rogon nib gel e gafgow ni un tay ngorad u kalbus mu kun chuwegrad ko tabinaw rorad, machane dariy ba ngiyal’ nra damumuwgad ara aw e pi n’em nga lanin’rad. Ra pared ni yad ba felfelan’ ma yad ba pasig ko machib. Re n’ey e ayuwegmow ni nggu nangew nrayog ni nggu athamgilgow u fithik’ boch e magawon nib mo’maw’, maku gamow be par ni gamow ba felfelan’.

Ba gel e maruwel ni ug tew u lan boor e duw ma gathi ri ug toffangow, ere ri aw parwon Lesli. Som’on e da ug nangew nre n’ey e bay rogon ngab mit e m’ar ni ke yib ngak ni ka nog e fibromyalgia ngay. Ere gu lemnagew ni nggu sulow nga Canada. Ma nap’an ni taw e thin ngomow ni nggu unew nga reb e skul ni ma un girdien e Branch Committee ngay u Patterson u New York ni bay u Meriken, mug lemnag ndabiyog ni nggu warow. Machane tomuren nug yibilayew murung’agen e re n’ey, me m’agan’mow ngay ni nggu warow, ma aram me tow’athnagmow Jehovah. Fin gu warow ko re skul ney, ma aram me yag ni nge un Lesli ko tafalay, miki yag ni nggu sulow nggu rin’ew e pi n’en ni ug rin’ew.

Reb e blayal’ u nap’an e duw ni 2008 u nap’an ni gamow bay u Estonia me callnageg e pi walag ko tochuch rodad ni yad be fith ko ra m’agan’mow ngay ni ngan pi’mow nga Congo fa danga’. Rug gin ko re n’ey ni bochan e ba t’uf ni nggu fulweg e thin ngorad ko bin migid e rran nga tomuren. Som’on e da gog ku Lesli ni bochan e gu manang ndabi mol owchen e re nep’ i n’em. Machane me yan i aw ni gag e dag mol e re nep’ i n’em ni bochan e gu be yibilay murung’agen e pi n’en be magafan’ug ngay u Africa.

 Yan i bin migid e rran nga tomuren ma aram mu gog e re n’ey ngak Lesli, me lungumow: “Be yog Jehovah ngodow ni nga darow nga Africa. Ere uw rogon ma gadow nang ndabiyog rodow maku dab da felfelan’gow ngay ni faanra dab darow?” Tomuren 16 e duw ni kug pigpiggow u Estonia, ma aram mug warow nga Kinshasa ni bay u Congo. Bay bangi milay’ ko branch ofis u rom nrib fel’ yaan ma rib gapas. Reb e ban’en ni tay Lesli nga lan e singgil romow nsom’on e bangi card ni fek nge un ngomow u nap’an nug chuwgow u Canada. Gi card nem e bay ba thin riy ni be gaar, “Mu felfelan’ ko gin ga bay riy.” Tomuren nug mada’nagew e pi walag u rom, ma gamow pirieg e girdi’ ni nggu filew e Bible ngorad, mug guyew e felfelan’ ni ma yib ngak e piin yad ma rin’ e mit ney e maruwel ko missionary, ma aram me gel e felfelan’ romow ko pigpig ni gamow be tay ngak Jehovah. Munmun min pi’mow ni ngaug lekagew e pi branch ni bay u sogonap’an 13 e nam u Africa. I yag ni nggu filew boch ban’en u murung’agen boor mit e girdi’. Daki magafan’ug nga rogon e par u Africa, ma gamow pining e magar ngak Jehovah ni ke pi’mow e ngaram.

Boor mit e ggan nni pi’ ni nggu wew u Congo ndag lemnagew nrayog ni nggu wew ni bod e chachangeg. Machane nap’an nug guyew e pi walag ni yad be kay, ma aram ma gamow ri’ lamen ma gamow baadag.

Gu milekaggow ko ley ni ngek e re nam nem ni nggu piew e athamgil nga laniyan’ e pi walag u rom mu kug piew e tin nib t’uf ko par rorad. Bay yu ulung i girdi’ u rom ni u ranod ko pi binaw ngaur gafgownaged e ppin nge bitir. Yooren e pi walag u rom e de yoor ban’en rorad. Yugu aram rogon, mi ri yib e athamgil nga lanin’mow u nap’an nug guyew nrib mich e fos ko yam’ u wan’rad, mab t’uf Jehovah rorad, ma yad ba yul’yul’ ko ulung rok. Re n’ey e k’aringmow ni nggu sulow nggu lemnagew fan ni gamow be pigpig ngak Jehovah mu kug gelnagew e michan’ romow. Bay boch e walag ni kan kirebnag e naun nge woldug rorad. I puguran e re n’ey ngog feni papey nrayog ni nge mul e chugum rodad u pa’dad nge feni ga’ fan e tha’ u thildad Jehovah. Yugu aram rogon nrib gel e gafgow ni i yan e pi walag ney u fithik’, machane da ur gun’gun’gad. Re n’ey e pi’ e athamgil nga lanin’mow ndab gu rusgow ko pi magawon nge m’ar ni be yib ngomow.

Tomuren miki buch ban’en nug gingow ngay. Nog ngomow ni nggu warow gu pigpiggow u branch u Hong Kong. Dag lemnagew ni gamow ra yan gu parew nga  Asia! Machane i m’agan’mow ngay ni nggu warow ngaram ni bochan e kug guyew rogon ni ke ayuwegmow Jehovah ko tin baaram e maruwel ni ug rin’ew. Ere nap’an e duw ni 2013, ma gamow digey e pi fager romow u Africa nggu warow ndag nangew e n’en nra buch romow boch nga m’on.

Ri thil e par romow u nap’an nug warow nga Hong Kong, ya binem e mach e boor e girdi’ riy ni kar bad u ga’ngin yang e fayleng. Fare thin ni Cantonese e aram reb e thin nrib mo’maw’ ni nge mit ngomow. Yugu aram rogon, ma i dag e pi walag e t’ufeg ngomow ma ri gamow baadag e ggan u rom. Ngiyal’ nem e ke yoor e maruwel ni yibe rin’ ko branch ofis. Machane ba papey ni be tolang puluwon e naun nge binaw u rom. Ere dugliy fare Ulung ni Ma Pow’iyey ni ngan pi’ yooren e naun nge binaw nib milfan ko ulung rodad ni chuway’. De n’uw nap’an nga tomuren u nap’an e duw ni 2015, ma aram min pi’mow nga South Korea ni aram e gin ka gamow bay riy e chiney. Kub mo’maw’ ni nge mit e thin u rom ngomow, machane ma yog e pi walag ngomow rogon e mon’og ni gamow be tay ni nggu nonow ko thin rorad ni yugu aram rogon ni gathi ri gamow ba salap.

Gathi gubin ngiyal’ nib mom ni nge yag boch e fager ngomow, machane kug guyew ni faanra ug piningew e pi walag nga tabinaw romow ma rayog ni nggu nangew boch e girdi’ nib papey. Kug guyew ni pi walag e boor ban’en u rarogorad ni taareb rogon, ma ke sunmiydad Jehovah nrayog ni ngaud t’ufeged boor e fager.​—2 Kor. 6:11.

Kug nangew nib t’uf ni ngaug lemnagew e girdi’ ni bod rogon ni ma lemnag Jehovah mu kug guyew rogon ni be t’ufegmow ma be pow’iymow. Nap’an nra mulan’mow ara i maruwar u wan’mow ko baadag e pi walag dakenmow fa danga’, ma gamow ma sul ngaug beegew e pi card ara pi babyor ni ke pi’ e pi fager romow ngomow. Ke fulweg Jehovah taban e meybil romow, ma ke micheg ngomow ni gamow ba t’uf rok, maku be pi’ gelngimow ni nggu ululgow ko pigpig ni gamow be tay ngak.

Kug filew Lesli u lan e pi duw ni ke yan feni ga’ fan ni ngaug tew e tayim ni fan ngomow ni yugu demtrug feni yoor pa’ u puluwmow. Kug filew feni ga’ fan ni ngaug minmingow ngomow u nap’an ni gamow ra oloboch nib ga’ nu nap’an ni gamow be fil reb e thin nib beech. Ma gubin e blayal’ ni gamow ma guy rogon ni nggu lemnagew ban’en nrayog ni nggu piningew e magar riy ngak Jehovah.

Bin riyul’ riy e gu lemnag ndabiyog ni nggu mang reb e missionary ara gu par u yugu reb e nam. Machane kug nang ni gubin ban’en nrayog ni ngan rin’ u daken e ayuw rok Jehovah. Be yib ngan’ug fapi thin ni yog Jeremiah ni profet ni gaar: “Somol, kam bannigeg.” (Jer. 20:7, BT) Arrogon, boor e tow’ath ni ke pi’ ngog ni kug gin ngay maku da ug lemnag nra yag ngog ni kub muun ngay e n’en ni u gum’ ni bochan ni aram e nggu milekag u skoki. Boor e nam ni kug milekag ngay ndag lemnag nra gu un ngay u nap’an ni ku gub bitir, ya lal e nam ni gagang’ ni ug lekagew e pi branch ofis riy. Ku gub felfelan’ nga rogon e ayuw ni ke pi’ Lesli ngog u nap’an ni gamow be rin’ e pi maruwel ney.

Gubin ngiyal’ ni gamow ma puguran ngomow e en ni gamow be rin’ e pi n’ey ni fan ngak nge fan ni gamow be rin’. Pi tow’ath ni bay romow e chiney e be dag feni manigil rogon e par ni gad ra tay ndariy n’umngin nap’an ko ngiyal’ nra gaman urngin ban’en ni nra pi’ Jehovah ngodad ‘nge yan i aw ni ke fel’ u wun’dad ni gad gubin e tin ni ke yog ngodad.’​—Ps. 145:16.