Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

ARTICLE NI NGAN FIL 14

Piin Piilal​—Mu Ululgad ni Ngam Folwokgad rok Apostal Paul

Piin Piilal​—Mu Ululgad ni Ngam Folwokgad rok Apostal Paul

“Um folwokgad rog.”​—1 KOR. 11:1.

TANG 99 Bokum Milyon e Walag

TIN YIRA WELIY *

1-2. Uw rogon nrayog ni nge ayuweg e n’en ni rin’ apostal Paul e piin piilal e ngiyal’ ney?

 RIB t’uf e pi walag rok apostal Paul, mab gel e maruwel ni i tay ni fan ngorad. (Acts 20:31) Aram fan nrib t’uf rorad. Bay bayay nnap’an ni nang e piin piilal u Efesus ndab kur guyed bayay, ma aram mar ‘yorgad.’ (Acts 20:37) Piin piilal e kub t’uf pi walagrad rorad ma yad ma rin’ e tin nrayog rorad ni ngar ayuweged yad. (Fil. 2:16, 17) Machane yu ngiyal’ e ku yad ma mada’nag e magawon. Ere mang e rayog ni nge ayuwegrad?

2 Rayog ni ngar lemnaged e n’en ni rin’ Paul. (1 Kor. 11:1) Dariy gelngin ni bod e pi engel. Ir be’ ndawori flont, ma yu ngiyal’ e ba mo’maw’ ngak ni nge rin’ e tin nib fel’. (Rom. 7:18-20) Ku bay boch e magawon ni i mada’nag. Machane de mulan’ ara par ndaki felfelan’. Faanra folwok e piin piilal rok Paul, ma aram e rayog ni ngar gelgad ko pi magawon ni yad ma mada’nag mar ululgad ko pigpig ngak Jehovah ni yad ba felfelan’. Ngad weliyed rogon nrayog ni ngar rin’ed e re n’ey.

3. Mang e gad ra weliy ko re article ney, maku mang e gad ra fil riy?

3 Gad ra weliy ko re article ney aningeg e magawon ni ma mada’nag e piin piilal ni aram e: (1) rogon ni nge gaman e tayim rorad ni fan ko machib nge yugu boch e maruwel nib t’uf ni ngar rin’ed, (2) rogon ni ngar pirieged e tayim ni ngar pied e athamgil ko pi walag, (3) rogon ni nge dabi mulan’rad ni bochan e pi meewar rorad, nge (4) rogon ni ngar maruwelgad e pi walag u taabang ndawor ra flontgad. Gad ra weliy rogon ni yag ni nge gel Paul ko pi magawon ney nge rogon nrayog ni nge folwok e piin piilal rok.

ROGON NI NGE GAMAN E TAYIM RORAD NI FAN KO MACHIB NGE YUGU BOCH E MARUWEL

4. Mang fan nrayog ni nge mo’maw’ ko piin piilal ni ngar pared ni yad ba pasig ko fare maruwel ni machib?

4 Fan nrayog ni nge mo’maw’. Boor e maruwel nib milfan ko piin piilal ngki chag ko fare maruwel ni machib nib t’uf ni ngar pasiggad ngay. Bod ni, boor i yad e ma yarmiy e muulung ni yima tay u lan e wik nge Fol Bible ko Ulung. Ku rayog ni yad ma pi’ yugu boch e welthin u nap’an e muulung. Ku yad ma skulnag e pi ministerial servant maku yad ba felfelan’ ngay ni ngar pied e athamgil nga laniyan’ e pi walag. (1 Pet. 5:2) Ku bay boch i yad ni ma un i toy e pi Tagil’ e Liyor nge yugu boch e naun rodad ma yad be ayuweg ni nge par nib fel’ gubin ban’en riy. Machane ku taareb rogorad ngak urngin e walag u lan e ulung ni bin th’abi ga’ fan e maruwel ni yad ma rin’ e aram e ngar machibnaged fare thin nib fel’.​—Matt. 28:19, 20.

5. Mang kanawo’ e dag Paul nrayog ni nge folwok e piin piilal riy ni ir reb e tamachib?

5 N’en nrayog ni ngar filed rok Paul. I weliy Paul fan ni yag ni nge machib nib fel’ rogon ko Filippi 1:10 (NW) ni gaar: “Ngam mel’eged e tin ir e th’abi ga’ fan.” I fol Paul ko fonow ni pi’. Kan pi’ fare maruwel ni machib ni nge rin’, ma boor e duw ni i tay e re maruwel nem ni aram e n’en th’abi ga’ fan u lan e yafos rok. I machib u “fithik’ e girdi’ ni yoor ngu lan e tabinaw” i yan. (Acts 20:20) De dugil e tayim ni ma machib riy u reb e rran, maku gathi kemus ni taab yay u reb e wik ni ma un ko machib. Demtrug e ngiyal’ nge gin’en ni bay riy ma ma machib! Bod nnap’an ni bay u Athens ni be sonnag e piin yad be milekag u taabang, ma aram me machibnag boch e girdi’ nib tolang e liw rorad, ma bay boch i yad ni motoyil. (Acts 17:16, 17, 34) Ma nap’an ni bay u “kalbus,” me machibnag e piin yad bay u rom.​—Fil. 1:13, 14; Acts 28:16-24.

6. Mang e fil Paul ngak boch e girdi’ rogon ni ngar rin’ed?

6 Ba fel’ rogon ni i maruwel Paul ko tayim rok. Ba ga’ ni ma pining boch e girdi’ ni ngar uned ngak ko machib. Bod nnap’an e yay nsom’on e milekag ni tay ni be machib me fek John Mark nge un ngak, me yay ni migid me fek Timothy nge un ngak. (Acts 12:25; 16:1-4) Dariy e maruwar riy ni rin’ e tin nrayog rok ni nge fil ko pi pumoon ney rogon ni ngar yarmiyed e ulung, nge rogon ni ngar pied e athamgil nga laniyan’ e pi walag, nge rogon ni ngar manged boch e tamachib ni yad ba salap.​—1 Kor. 4:17.

Mu fal’eg rogom ni ngam machib ko ngiyal’ ni ke mab e kanawo’ ngom ni bod Paul (Mu guy e paragraph 7) *

7. Uw rogon nrayog ni nge fol e piin piilal ko n’en ni yog Paul ni bay ko Efesus 6:14, 15?

7 N’en yira fil riy. Piin piilal e rayog ni ngar folwokgad rok Paul ni aram e gathi kemus ni ngar machibgad u mit e tabinaw, ya ngkur fal’eged rogorad ni ngar machibgad ko ngiyal’ ni ke mab e kanawo’ ngorad. (Mu beeg e Efesus 6:14, 15.) Bod nrayog ni ngar machibgad u nap’an ni ka ranod nga kantin ara tabon e maruwel. Fa reb e nap’an ni yad be pi’ e ayuw ni ngan toy reb e Tagil’ e Liyor, ma rayog ni ngar machibnaged e girdi’ ni ma par nib chugur ko gin yibe maruwel riy ara girdi’ ni be pi’ boch ban’en ngorad ni chuway’. Rayog ni nge folwok e piin piilal rok Paul ni aram e ngar fanayed e tayim rorad u nap’an e machib ni ngar skulnaged boch e walag nib muun e pi ministerial servant ngay.

8. Mang e rayog nib t’uf ni nge rin’ reb e piilal yu ngiyal’?

8 Piin piilal e susun e dab ra mitgad ko maruwel ni yad ma rin’ ni fan ko pi ulung ma dakuriy e tayim rorad ni fan ko machib. Yu ngiyal’ e ba t’uf ni ngar siyeged boch e maruwel ya nge yib e tayim rorad ni ngar rin’ed urngin ban’en nib t’uf ni ngar rin’ed. Tomuren ni kar fal’eged i lemnag e re n’ey ma kar meybilgad, ma sana yad ra nang ni faan yad ra rin’ e pi maruwel nem ma dabkiyog ni ngar rin’ed e tin nib ga’ fan ni ngar rin’ed. Pi n’ey e ba muun ngay ni ngar yarmiyed rogon e fol Bible ni yad ma tay e tabinaw rorad u gubin e wik, ara ngar machibgad u fithik’ e pasig, ara ngar filed rogon e machib ngak pi fakrad. Bay boch i yad ndabun ni nge siyeg boch e maruwel ni kan pi’ ngak, machane rayog ni nge pagan’rad ngay ni manang Jehovah ni yad baadag ni ngar rin’ed urngin e maruwel rorad nib fel’ rogon.

ROGON NI NGAR PIRIEGED E TAYIM NI NGAR PIED E ATHAMGIL KO PI WALAG

9. Mang reb e magawon ni ma mada’nag e piin piilal ni boor e maruwel rorad?

9 Fan nrayog ni nge mo’maw’. Boor e magawon ni ma mada’nag e girdi’ rok Jehovah. Ngiyal’ ney ko tin tomuren e rran e gad gubin nib t’uf ni ngan pi’ e athamgil nga lanin’dad, min ayuwegdad, mu kun fal’eg lanin’dad. Ma yu ngiyal’ e ba t’uf ni ngan ayuweg boch i gadad ni nge siyeg e ngongol nib kireb. (1 Thess. 5:14) Riyul’ ndabiyog rok e piin piilal ni ngar taleged urngin e magawon ni be mada’nag e girdi’ rok Jehovah. Yugu aram rogon, ma baadag Jehovah ni ngar rin’ed urngin e tin nrayog rorad ni ngar pied e athamgil nga laniyan’ e pi walag mar ayuweged yad. Ere uw rogon ni nge pirieg e piin piilal e tayim ni ngar ayuweged e pi walag ko tin nib t’uf rorad ni yugu aram rogon ni boor e maruwel rorad?

Mog fel’ngin e tin be rin’ e pi walag mag pi’ e athamgil nga lanin’rad (Mu guy e paragraph 10, 12) *

10. Uw rogon ni i ayuweg Paul e girdi’ rok Jehovah nrogon ni be yog e 1 Thessalonika 2:7?

10 N’en nrayog ni ngar filed rok Paul. I gay Paul boch e kanawo’ ni nge yog fel’ngin e tin be rin’ e pi walag me pi’ e athamgil nga lanin’rad. Ba fel’ ni nge folwok e piin piilal rok mar daged e t’ufeg nge sumunguy ko pi walag. (Mu beeg e 1 Thessalonika 2:7.) I yog Paul ngak pi walagen ni yad ba t’uf rok maku yad ba t’uf rok Jehovah. (2 Kor. 2:4; Efe. 2:4, 5) I tay ni pi walag u lan e ulung e yad boch e fager rok, ma ur rin’ed boch ban’en u taabang. I dag ni be pagan’ ngorad ni aram e i weliy ngorad e pi n’en be magafan’ ngay nge pi meewar rok. (2 Kor. 7:5; 1 Tim. 1:15) Machane da i par ni be lemnag e magawon rok, ya baadag ni nge ayuweg pi walagen.

11. Mang fan ni i fonownag Paul pi walagen?

11 Yu ngiyal’ e ba t’uf ni nge fonownag Paul pi walagen. Machane da i rin’ e re n’ey ni bochan e be kankanan’ ngorad, ya i rin’ ni bochan e yad ba t’uf rok ma baadag ni nge ayuwegrad u boch ban’en ni bay e riya’ riy. I guy rogon ni nge pi’ e fonow ngorad nib mom ni ngar nanged fan ma baadag ni nge m’agan’rad ngay. Bod nnap’an ni yoloy bangi babyor nge yan ngak piyu Korinth, mab gel e fonow ni pi’ ngorad. Tomuren me l’og Titus ni nge yan i guyrad, ya baadag ni nge nang e n’en kar rin’ed u tomuren ni kar beeged e gi babyor nem. Ri felfelan’ u nap’an ni rung’ag ni ke m’agan’rad ko fonow ni ke pi’ ma kar folgad riy!​—2 Kor. 7:6, 7.

12. Uw rogon ni nge pi’ e piin piilal e athamgil nga laniyan’ e pi walag?

12 N’en yira fil riy. Rayog ni nge folwok e piin piilal rok Paul ni aram e ngaur rin’ed e pi walag boch ban’en u taabang. Reb e kanawo’ ni ngar rin’ed e re n’ey riy e aram e ngaur bad ko muulung nib papey ya nge yag nra sabethingad e pi walag mar pied e athamgil nga lanin’rad. Ba ga’ ni kemus ni in e minit nib t’uf ni ngan pi’ e athamgil riy nga laniyan’ reb e walag. (Rom. 1:12; Efe. 5:16) Reb e piilal ni ma folwok rok Paul e ku ma fanay e Bible ni nge gelnag e michan’ rok e pi walag, me micheg nga lanin’rad ni yad ba t’uf rok Got. Ku ma guy rogon ni ngar nanged ni yad ba t’uf rok. Ma non ngorad ni gubin ngiyal’ maku ma gay boch e kanawo’ nrayog ni nge yog riy fel’ngin e tin yad be rin’. Nap’an nra t’uf ni nge pi’ reb e piilal e fonow, ma thingari guy rogon ni nge puluw ko Thin rok Got. Ba tamilang e fonow ni ma pi’, machane ma rin’ u fithik’ e sumunguy ni bochan e baadag ni ngan fol riy.​—Gal. 6:1.

ROGON NI NGE DABI MULAN’RAD NI BOCHAN E PI MEEWAR RORAD

13. Uw rogon nrayog ni nge lemnag reb e piilal e pi meewar rok?

13 Fan nrayog ni nge mo’maw’. Dawori flont e piin piilal. Yad ma oloboch ni bod e tin ka bay e girdi’. (Rom. 3:23) Yu ngiyal’ e rayog nib mo’maw’ ngorad ni nge puluw rogon ni ngar lemnaged e pi meewar rorad. Bay boch i yad nrayog nga i magafan’ ko pi meewar rok nib pag rogon me mulan’. Ma boch i yad e rayog ni nge lemnag ndariy rogon e pi meewar rok ma de t’uf ni nge yal’uweg.

14. Uw rogon ni ayuweg e sobut’an’ Paul ni nge puluw rogon ni nge lemnag e pi meewar rok nrogon ni be yog e Filippi 4:13?

14 N’en nrayog ni ngar filed rok Paul. Bochan nib sobut’an’ Paul, ma manang ndabiyog u gelngin ni nge athamgil u fithik’ e pi meewar rok, ya ba t’uf ni nge pi’ Got gelngin. U m’on riy mab gel e gafgow ni i tay ko pi Kristiano. Machane nga tomuren me yan i nang nib kireb e n’en be rin’, ma aram me m’agan’ ngay ni nge thilyeg e lem nge ngongol rok. (1 Tim. 1:12-16) Ma bochan ni ayuweg Jehovah, ma aram me mang reb e piilal ni ma t’ufegey, ma ma runguyey, mab sobut’an’. Manang ni boor e meewar rok, machane da i par ni be lemnag ya ba mich u wan’ nra n’ag Jehovah fan rok. (Rom. 7:21-25) Der lemnag ni nge rin’ urngin ban’en nib fel’ rogon ndabi oloboch. Ya ba gel e maruwel ni tay ni nge guy rogon ni nge mon’og u rogon ni be m’ug pi fel’ngin e Kristiano rok, me sobut’nag laniyan’ nge taga’ ngak Jehovah ni nge ayuweg ni nge mu’nag e maruwel rok.​—1 Kor. 9:27; mu beeg e Filippi 4:13. *

Mu athamgil ni ngam gel ko pi meewar rom (Mu guy e paragraph 14-15) *

15. Uw rogon ni nge puluw rogon ni nge lemnag reb e piilal e pi meewar rok?

15 N’en yira fil riy. Gathi yima dugliy boch e walag ni ngar manged piilal ni bochan e yad ba flont. Machane baadag Jehovah ni nga u rogned e oloboch rorad mar mon’oggad u rogon ni be m’ug pi fel’ngin e Kristiano rorad. (Efe. 4:23, 24) Susun ni nge fanay reb e piilal e Thin rok Got ni nge fal’eg i yaliy ir me thilyeg e tin nib t’uf ni nge thilyeg u rarogon, ma aram e ra ayuweg Jehovah ni nge par nib felfelan’ me mang reb e piilal nib manigil.​—Jas. 1:25.

ROGON NI NGAR MARUWELGAD E PI WALAG U TAABANG NDAWOR RA FLONTGAD

16. Mang e rayog ni nge buch ni faanra i par reb e piilal ni be lemnag e pi meewar rok e pi walag?

16 Fan nrayog ni nge mo’maw’. Rayog nib mom ni nge nang e piin piilal e pi meewar rok e pi walag u lan e ulung ni bochan e boor e tayim ni yad ma rin’ boch ban’en u taabang. Ere faanra dab ra kol ayuwgad ma rayog ni nge kankanan’rad ko pi walag, ara dab kur sumunguygad ngorad, ara ur dugliyed rarogorad u wan’rad. I yog Paul ngak e pi Kristiano ni aram e n’en ni baadag Satan ni ngar rin’ed.​—2 Kor. 2:10, 11.

17. Uw rogon e pi walag u wan’ Paul?

17 N’en nrayog ni ngar filed rok Paul. Gubin ngiyal’ ni ma sap nga fel’ngin pi walagen. Manang ni yad ma oloboch ni bochan e bay yu ngiyal’ ni kireban’ ko n’en ur rin’ed. Machane manang Paul ni faanra ke oloboch be’ ma gathi be yip’ fan ni ir be’ nib kireb. Ba t’uf pi walagen rok ma i sap nga fel’ngirad. Faanra be guy ni be mo’maw’ ngorad ni ngar rin’ed e tin nib fel’, ma manang ni aram e n’en ni yad baadag ni ngar rin’ed. Kemus nib t’uf e ayuw rorad.

18. Mang e kam fil ko n’en ni rin’ Paul ko magawon u thilin Euodia nge Sintike? (Filippi 4:1-3)

18 Am lemnag rogon ni ayuweg l’agruw e walag nib pin ko ulung nu Filippi ni ka nog Euodia nge Sintike ngorow. (Mu beeg e Filippi 4:1-3.) Gal walag ney e rayog ni bay boch ban’en nde taareban’row ngay ma kar pagew ni nge kirebnag thilrow. Yugu aram rogon ma de yog e thin nib gel ngorow ara dugliy rarogorow u wan’, ya sap nga fel’ngirow. Gal walag ney e yow ba yul’yul’ ma ke yoor e duw ni kar pigpiggow ngak Jehovah. Ma manang Paul ni yow ba t’uf rok Jehovah. Bochan ni i sap Paul nga fel’ngin e gal walag ney, ma aram e n’en ni k’aring ni nge pi’ e athamgil nga lanin’row ni ngar awnagew e gapas u thilrow. Bochan ni i sap Paul nga fel’ngin e pi walag u lan e ulung, ma aram fan ni yag ni nge par nib felfelan’ ma kub fel’ e tha’ u thilrad e pi walag u lan e ulung.

Mu guy rogon ndab mu turguy rarogon e pi walag u wan’um (Mu guy e paragraph 19) *

19. (a) Uw rogon ni nga i sap e piin piilal nga fel’ngin pi walagrad? (b) Mang e rayog ni ngam fil ko fare sasing ni yaan reb e piilal ni be klinnag Tagil’ e Liyor?

19 N’en yira fil riy. Piin piilal, um sapgad nga fel’ngin pi walagmed. Ya yad gubin ndawor ra flontgad, machane ra bagayad ma bay fel’ngin nrayog ni ngad adaged. (Fil. 2:3) Riyul’ ni bay yu ngiyal’ nib t’uf ni nge fonownag e piin piilal reb e walag. Machane susun ni nge folwok e piin piilal rok Paul ni aram e ngar guyed rogon ndab ra sapgad nga rogon e thin nge ngongol rok be’ nra k’aring e kankanan’ ngorad. Ya ngar lemnaged rogon nib t’uf Jehovah rok facha’, nge rogon e athamgil ni be tay ni nge pigpig ngak Got, ma ngkur lemnaged nrayog ni nge rin’ e tin nib fel’. Piin piilal ni yad ma sap nga fel’ngin e pi walag e yad ma ayuweg e pi walag u lan e ulung ni ngar nanged ni yibe t’ufegrad.

MU ULULGAD NI NGAM FOLWOKGAD ROK PAUL

20. Uw rogon ni nge ulul ni nge yib angin e n’en ni rin’ Paul ngak e piin piilal?

20 Gimed e piin piilal e faan gimed ra ulul ni ngam filed murung’agen e n’en ni rin’ Paul ma ra ayuwegmed. Bod nrayog ni ngam yaliyed e n’en bay ko fare Watch Tower Publications Index, mi gimed sap ko n’en bay u tan fare thin ni “Paul,” ngemu’ mi gimed yan ko fare thin ni “example for elders.” Nap’an ni gimed be beeg boch e article ni bay u tan e re thin ney, ma ra bigimed me fith ir ni nge gaar, ‘Uw rogon nra ayuwegeg e n’en ni rin’ Paul ni nggu par ni gub felfelan’ u nap’an nug be rin’ e maruwel rog ni gag reb e piilal?’

21. Mang e rayog ni nge pagan’ e piin piilal ngay?

21 Gimed e piin piilal e dab mu paged talin nder lemnag Jehovah ni ngam rin’ed urngin ban’en nib fel’ rogon ndab mu olobochgad, ya baadag ni ngam pared ni gimed ba yul’yul’. (1 Kor. 4:2) Ba felfelan’ Jehovah ko maruwel nib gel ni tay Paul nge yul’yul’ ni tay. Ere rayog ni nge pagan’med ngay nib felfelan’ Got ko maruwel ni gimed be rin’ ni fan ngak. Dariy ba ngiyal’ nra pag Jehovah talin e “maruwel ni kam ngongliyed, ara rogon nib t’uf romed ni kam daged ni bochan e ayuw ni kam pied ma ki gimed be pi’ ngak e piin ni gimed ni girdien Kristus.”​—Heb. 6:10.

TANG 87 Moy! Ngan Baudeg Lanin’um

^ par. 5 Gad ba tow’ath ni be yib angin ngodad e maruwel nib gel ni ma tay e piin piilal! Gad ra weliy ko re article ney aningeg e magawon ni yad ma mada’nag. Ku gad ra weliy rogon nra ayuwegrad e n’en ni rin’ apostal Paul ni ngar gelgad ko pi magawon ney. Ku ra ayuwegdad e re article ney ni ngad nanged rogon laniyan’ e piin piilal miki k’aringdad ni ngad t’ufeged yad ma gad momnag e maruwel rorad.

^ par. 14 Filippi 4:13, NW: “Demtrug e mit i n’en ni gu ra mada’nag ma ba’ gelngig ni ke pi’ nrayog ni nggu par riy.”

^ par. 62 MURUNG’AGEN E SASING: Be weliy reb e walag ni pumoon fare thin nib fel’ ngak be’ ni yow ma maruwel u nap’an ni yow be chuw ko gin yibe maruwel riy.

^ par. 64 MURUNG’AGEN E SASING: Be pi’ reb e piilal e athamgil nga laniyan’ reb e walag ni pumoon nib ga’ nder ma chag ko pi walag u lan e ulung.

^ par. 66 MURUNG’AGEN E SASING: Be pi’ reb e walag ni pumoon boch e fonow nib manigil ngak be’ ni ke damumuw ni bochan ban’en ni ke buch.

^ par. 68 MURUNG’AGEN E SASING: Reb e piilal e der turguy rarogon reb e walag ni kab pagel u wan’ ni ke pag ban’en ni nge magawonnag ko maruwel ni ke ognag ir ni nge rin’.