1. Mang boch e tow’ath ni bay rodad ni bochan e gad bang ko ulung rok Jehovah?

 GAD ba tow’ath ni gad bang ko ulung rok Jehovah e ngiyal’ ney ko tin tomuren e rran ni ke mo’maw’ e par. Chiney ni be gel e kireb ko re fayleng ney e ke pi’ Jehovah boch e walag ngodad nib taareban’dad. (Ps. 133:1) Ma ayuwegdad ni ngad pared nib chugur thildad chon e tabinaw rodad. (Efe. 5:33–6:1) Ku ma pi’ e tamilangan’ nge gonop ngodad ya nge yag nda pared nib gapas lanin’dad.

2. Mang e ba t’uf ni ngad rin’ed, ma mang fan?

² Machane thingar da athamgilgad nib gel ya nge yag nda pigpiggad ngak Jehovah u fithik’ e yul’yul’. Mang fan? Ya bay yu ngiyal’ nrayog ni nge kireban’dad ni bochan e oloboch rok yugu boch e girdi’. Ku rayog ni nge mulan’dad ni bochan e oloboch rodad, nib ga’ ni faanra ke yoor yay yug gad be rin’ e pi n’em. Ba t’uf ni ngad athamgilgad ko pigpig ni gad be tay ngak Jehovah (1) u nap’an ni ke rin’ reb e walag ban’en ni ke kirebnag lanin’dad, (2) nap’an ni ke rin’ e en mabgol rodad ban’en ni ke k’aringdad ni nge mulan’dad, ngu (3) nap’an ni ke mulan’dad ni bochan e oloboch rodad. Gad ra weliy reb nge reb e pi n’ey u lan e re article ney. Ku gad ra weliy e n’en nrayog ni ngad filed rok boch e girdi’ ni yad ba yul’yul’ ni bay murung’agrad u Bible.

MU ATHAMGIL U NAP’AN NI KE RIN’ REB E WALAG BAN’EN NI KE KIREBNAG LANIN’UM

3. Mang reb e magawon ni ma mada’nag e girdi’ rok Jehovah?

³ Magawon. Bay boch e walag ni bay boch ban’en u rarogorad ni ma k’aring e kankanan’ ngodad. Ku bay boch i yad nrayog ni ngar rin’ed ban’en ndubdad ara dab ra daged e sumunguy ngodad. Ku rayog ni nge oloboch e piin yad ma yog e thin rodad. Pi n’ey e rayog  ni nge k’aring boch i gadad ni nge maruwar e ulung rok Got u wan’. Bochan e re n’ey ma rayog ni ngar talgad ndab kur chaggad ngak e piin kar kirebnaged lanin’rad fa reb e dab kur bad ko muulung, ko bin ngar ululgad pi walagrad ko “pigpig ngak Got u taabang nib taareban’rad.” (Zef. 3:​9, NW) Gur, ba puluw ni ngan rin’ e re n’ey, fa? Am lemnag e n’en nrayog ni ngad filed rok be’ ni bay murung’agen u Bible ni mada’nag reb e magawon ni aray rogon.

4. Mang boch e magawon ni mada’nag apostal Paul?

⁴ Be’ ni bay murung’agen u Bible. Manang apostal Paul ndawori flont e pi walagen ni Kristiano. Bod nde n’uw nap’an nga tomuren ni yib nga lan e ulung, ma bay boch e walag nde mich u wan’rad nriyul’ ni ir reb i gachalpen Jesus. (Acts 9:26) Boch nga tomuren maku bay boch e walag ni u rogned boch ban’en nib kireb u murung’agen ya ngar kirebnaged thin. (2 Kor. 10:10) Ki guy Paul reb e piilal u lan e ulung ni rin’ ban’en nde puluw nrayog ni ki magawonnag laniyan’ yugu boch e walag. (Gal. 2:​11, 12) Ku bay be’ ni ur milekaggow u taabang ni ka nog Mark ngak ni ki rin’ ban’en nri kirebnag laniyan’. (Acts 15:​37, 38) Ere rayog ni nge pag Paul reb e pi n’ey ni nge k’aring ndab ki chag ko piin kar kirebnaged laniyan’. Yugu aram rogon, me ulul ni nga i sap nga fel’ngin e pi walag maku be pigpig ngak Jehovah u fithik’ e pasig. Ere mang e ayuweg Paul ni nge athamgil?

5. Mang e ayuweg Paul nde mulan’ u puluwon pi walagen? (Kolose 3:​13, 14) (Kum guy e sasing.)

⁵ Ba t’uf e pi walag rok Paul. Aram e n’en ni ayuweg ni nga i sap nga fel’ngirad ko bin nga i lemnag e oloboch rorad. T’ufeg e ki ayuweg Paul ni nge fol ko fapi thin ni yoloy ko Kolose 3:​13, 14. (Mu beeg.) Am lemnag rogon ni n’ag fan e kireb rok Mark. Yugu aram rogon ni digey Mark Paul u nap’an e yay nsom’on e milekag ni tay Paul ni be machib, machane de par nib damumuw ngak. Boch nga tomuren u nap’an ni yoloy bangi babyor nge pi’ ko ulung nu Kolose, me yog ni Mark e ir be’ ni ur maruwelgow u taabang nib ga’ fan ngak, ma ‘ri ba ga’ e ayuw ni ke pi’ ngak’ ara ri i fal’eg laniyan’. (Kol. 4:​10, 11) Nap’an nib kalbus Paul u Roma, me yog ni nge yib Mark i ayuweg. (2 Tim. 4:11) Ba tamilang nde mulan’ Paul u puluwon pi walagen. Ere mang e rayog ni ngad filed rok?

6-7. Uw rogon nrayog ni ngad ululgad i t’ufeg pi walagdad ni yugu aram rogon ni ka yad ma oloboch? (1 John 4:7)

⁶ N’en yira fil riy. Baadag Jehovah ndab da talgad i t’ufeg pi walagdad. (Mu beeg e 1 John 4:7.) Faanra de yag ni nge dag reb e walag pi fel’ngin e Kristiano, ma rayog ni ngad lemnaged ni bin riyul’ riy e baadag ni nge fol ko pi kenggin e motochiyel u Bible ma kemus ni ke ngongol u reb e kanawo’ nde lem u m’on riy. (Prov. 12:18) Ma t’ufeg Got e pi tapigpig rok ni yad ba yul’yul’ ni  yugu aram rogon ni ka yad ma oloboch. Yugu aram rogon ni gad ma oloboch, machane ka ma ulul ni nge taydad ni gadad e fager rok ma der ma par nib damumuw ngodad. (Ps. 103:9) Ere rib ga’ fan ni ngad folwokgad rok e Chitamangidad ni ma n’ag fan e kireb u wan’!​—Efe. 4:32–5:1.

⁷ Ku dab mu pagtalin ni chiney nri be chugur ko tomur e ba t’uf ni ngad pared ni gad ba chugur ngak pi walagdad. Ya gad manang nra gel e gafgow ni yira tay ngodad. Ku rayog ni ngan kalbusnagdad ni bochan e michan’ rodad. Faanra buch reb e pi n’ey rodad, ma aram e rib t’uf ni nge ayuwegdad pi walagdad. (Prov. 17:17) Am lemnag e n’en ni buch rok Josep a nreb e piilal u Spain. Non’rad boch e walag ni pumoon nga kalbus ni bochan e michan’ rorad. Ere yog ni gaar: “Nap’an ni ug moyed u kalbus mab mom ni nge kankanan’mad ngomad ni bochan e gamad be par u taabang. Ere thingari bagamad me k’adan’ u puluwon bagamad ma be n’ag fan e kireb rok. Aram e n’en ni ayuwegmad ni nggu pared nib taareban’mad ma de buch ban’en romad. Boor e pumoon u lan e re kalbus nem ndarur pigpiggad ngak Jehovah. Bay bayay ni maad’ad barba’ i paag min m’agm’ag ndabkiyog ni nggu maruwel ngay. Ere dabkiyog ni nggu rin’ boch ban’en ni fan ngog. Machane bay reb e walag ni pumoon ni ug moyed u kalbus ni ir e i maluknag e mad rog ma be ayuwegeg ko tin nib t’uf rog. Nni dag e bin riyul’ e t’ufeg ngog ko ngiyal’ ni kari t’uf rog.” Ireray boch i fan nib fel’ ni ngad pithiged boch e magawon ni ke sum u thildad ni ka chiney!

MU ATHAMGIL U NAP’AN NI BE RIN’ E EN MABGOL ROM BAN’EN NI BE K’ARINGEM NI NGE MULAN’UM

8. Mang magawon e ma mada’nag e piin mabgol?

⁸ Magawon. Gubin e mabgol ni ma sum e magawon riy. Be tamilangnag e Bible ni piin kar mabgolgad e yad ra pirieg e “gafgow ni be pirieg e piin ni mabgol ni gubin e rran.” (1 Kor. 7:28) Mang fan? Ya l’agruw ni’ ni kar mabgolgow e dawor ra flontgow, ma kub thilthil rarogorow, nge tin yow baadag, nge tin dubrow. Ku rayog nib thil e yalen ara rarogon e gin kar bow riy. Ere rayog ni nge munmun mi i m’ug boch ban’en u rarogorow nda ur guyew u m’on ni ngar mabgolgow. Gubin e pi n’ey nrayog ni nge k’aring e magawon nga thilrow. Ma rayog ni nge bagayow me yon’ e kireb nga daken bagayow ko bin nge bagayow me lemnag e tin be rin’ nde puluw me guy rogon ni nge yal’uweg. Ku rayog ni ngar tababgow ni ngar lemnagew ni kab fel’ ni nge bagayow me par rok ara ra dargow. Machane gur, ireray e n’en nra pithig e magawon rorow? b Ngad weliyed murung’agen be’ u Bible ni i athamgil ni yugu aram rogon nib gel e magawon ni i mada’nag u lan e mabgol rok.

9. Mang magawon e i mada’nag Abigail?

⁹ Be’ ni bay murung’agen u Bible. Figirngin Abigail e Nabal ni ir be’ ni be yog e Bible nib thinthinan’ mab papey e damumuw ngak. (1 Sam. 25:3) Dabisiy nib mo’maw’ ngak Abigail ni ngaur parew u taabang. Ere gur, rayog ni nge pirieg Abigail reb e kanawo’ nib mom ni nge chuw ko en mabgol rok, fa? Arrogon, i mab e kanawo’ ngak ni nge rin’ e re n’ey u nap’an ni yib David ni ir e en nra mang pilung u Israel ni nge thang e fan rok figirngin ni bochan e ke darifannagrad fapi pumoon ni yad be un ngak. (1 Sam. 25:​9-13) Rayog ni nge mil Abigail nge chuw me pag David nge thang e fan rok Nabal. Machane yugu aram rogon, me yan i non ngak David me guy rogon ni nge thilyeg laniyan’ ya nge dabi thang e fan rok Nabal. (1 Sam. 25:​23-27) Gur, mang e k’aring ni nge rin’ e re n’ey?

10. Mang e dabisiy ni k’aring Abigail ni nge par u reb e mabgol nib mo’maw’?

 ¹⁰ Ba t’uf Jehovah rok Abigail ma kub ga’ fan u wan’ e pi motochiyel rok ni fan ko piin mabgol. Dariy e maruwar riy ni manang e n’en ni yog Got ngak Adam nge Efa u nap’an ni m’agpa’row. (Gen. 2:24) Manang Abigail nib thothup e mabgol u wan’ Jehovah. Baadag ni nge rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay, ma aram e n’en ni k’aring ni nge rin’ e tin nrayog rok ni nge ayuweg e yafos ko girdi’ u lan e tabinaw rok nib muun figirngin ngay. I gur nge rin’ ban’en ya nge dabi thang David e fan rok Nabal. Ki m’agan’ ngay ni nge wenignag ban’en ni gathi ir e kireb rok. Ere ba tamilang nib t’uf e re ppin ney rok Jehovah ni ir be’ nder ma rus ma gathi yigoo ir e ma lemnag ir. Ere mang e rayog ni nge fil e piin leengiy nge piin figirngiy ko n’en ni rin’ Abigail?

11. (a) Mang e baadag Jehovah ni nge rin’ e piin kar uned ko mabgol? (Efesus 5:33) (b) Mang e kam fil ko n’en ni rin’ Carmen ya nge ayuweg e mabgol rok ndabi wer? (Kum guy e sasing.)

¹¹ N’en yira fil riy. Ke yog Jehovah ni piin kar uned ko mabgol e thingar ra ted fan e yaram ni fan ko piin mabgol ni mus ni faanra ba mo’maw’ ni ngar pared e en mabgol rorad u taabang. Ere dariy e maruwar riy nri ma felfelan’ u nap’an nra guy e piin mabgol ni yad be athamgil u rogon nrayog rorad ni ngar pithiged e magawon ni ke sum u thilrad, ma ra bagayad ma be t’ufeg bagayad, ma be tayfan. (Mu beeg e Efesus 5:33.) Am lemnag e n’en ni rin’ Carmen. Sogonap’an nel’ e duw nga tomuren ni un ko mabgol, ma aram mar tababgad e Pi Mich Rok Jehovah ko fol Bible me boch nga tomuren me un ko taufe. I yog ni gaar: “Dabun figirngig e n’en nug rin’. I awan’ ngak Jehovah. Bayi n’en mi i yog e thin nib kireb ngog ni nge darifannageg ma be yog ni nge digeyeg.” Yugu aram rogon me athamgil Carmen nge par ko mabgol rok. Wugem e duw ni athamgil ni nga i t’ufeg figirngin ma be tayfan. I yog ni gaar: “Nap’an ni n’uw boch nap’an ni kug mabgolgow, ma aram mug nang rogon ni ngaug lemnag rogon laniyan’ figirngig ma gu be non ngak u fithik’ e sumunguy. Gu rin’ urngin e tin nrayog rog ni nggu ayuweg e mabgol rog ni nge par nib manigil ni bochan e gu manang ni ban’en nib thothup u wan’ Jehovah. Dag lemnag ni nggu chuw rok figirngig ni bochan e ba t’uf Jehovah rog.” c Faanra sum e magawon u lan e mabgol rom, ma rayog ni nge pagan’um ngay nra ayuwegem Jehovah me pi’ gelngim ni ngam athamgil.

MU ATHAMGIL U NAP’AN NI KE MULAN’UM NI BOCHAN E OLOBOCH ROM

12. Mang magawon e rayog ni ngad mada’naged ni faanra kad rin’ed reb e denen nib ubchiya’?

¹² Magawon. Faanra kad rin’ed reb e denen nib ubchiya’ ma rayog ni ngari mulan’dad. Be yog e  Bible nrayog ni nge ‘mulan’dad’ ni bochan e denen rodad. (Ps. 34:18) Bay reb e walag ni pumoon ni ka nog Robert ngak ni boor e duw ni maruwel nib gel ya nge yag ni bung rogon ni nge mang reb e ministerial servant. Machane me rin’ reb e denen nib ubchiya’ me nang ni ke kirebnag laniyan’ Jehovah. I yog ni gaar: “Nap’an ni tamilangan’ug ko kireb rog, mi ri magawon e nangan’ rog. Tomuren ma aram mi ri kireban’ug nib gel. Gu yor nib elmerin mug meybil ngak Jehovah. Ka be yib ngan’ug nug lemnag ndakuriy ba ngiyal’ nra motoyil Got ngog ni bochan e kug kirebnag laniyan’.” Faanra kad rin’ed reb e denen nib ubchiya’, ma rayog ni ngari kireban’dad nib gel ma gad tabab ni ngad lemnaged ni ke digeydad Jehovah ma dakuriy rogon ni ngad pigpiggad ngak. (Ps. 38:4) Faanra bay bayay ni kam lem ni aray rogon, ma ngam lemnag be’ ni bay murung’agen u Bible ni ulul ko pigpig ngak Jehovah ni yugu aram rogon ni ke rin’ reb e denen nib ubchiya’.

13. Mang e denen nib ubchiya’ ni rin’ apostal Peter? Mang boch e oloboch ni rin’ u m’on ni nge rin’ e re denen ney?

¹³ Be’ ni bay murung’agen u Bible. Fare nep’ u m’on ni ngan li’ Jesus nge yim’, ma bay boch e oloboch ni rin’ apostal Peter ni k’aring ni nge rin’ reb e denen nib ubchiya’. Som’on e yigi pag rogon e pagan’ rok ma aram me yog ni mus ni faanra pag e tin ka bay e apostal Jesus, ma ir e ka ra par nib yul’yul’. (Mark 14:​27-29) Bin migid e nap’an ni bay u lan fare milay’ nu Gethsemane ma boor yay nde yag ni nge par nib od. (Mark 14:​32, 37-41) Ngemu’ ma nap’an ni yib ba ulung i girdi’ ni ngar koled Jesus ma aram me mil nge digey Jesus. (Mark 14:50) Tomur riy ma dalip yay ni yog nde nang Jesus, ngemu’ miki micheg e re n’ey u daken boch e thin nde riyul’. (Mark 14:​66-71) Ere mang e rin’ Peter u nap’an ni nang ni ke denen nib ubchiya’? Ri kireban’ me yor nib elmerin, ma sana ki magawon laniyan’ nib gel. (Mark 14:72) Am lemnag gelngin e amith ni tay laniyan’ u nap’an nni thang e fan rok Jesus ni fager rok boch e awa nga tomuren. Ba mudugil ni lemnag ndakuriy ban’en nib fel’ ngay!

14. Mang e ayuweg Peter ni nge ulul ko pigpig ni i tay ngak Jehovah? (Mu guy e sasing ni bay u .)

¹⁴ Bay in i fan ni yag ni nge ulul Peter ko pigpig ni i tay ngak Jehovah. Bin som’on e de palognag ir rok pi walagen ya yan ngorad min fal’eg laniyan’. (Luke 24:33) Maku reb e ki m’ug Jesus ngak u nap’an nni faseg ko yam’ nsana bochan e nge pi’ e athamgil nga laniyan’. (Luke 24:34; 1 Kor. 15:5) Boch nga tomuren me yog Jesus ni ku yira pi’ boor e maruwel ngak ko bin nge puwan’ ngak ko oloboch ni ke rin’. (John 21:​15-17) Manang Peter ni ke denen nib ubchiya’, machane de tal i guy rogon ni nge rin’ e tin nib fel’. Mang fan? Ya bochan ni manang ndawori mulan’ Jesus ni Masta rok u puluwon. Maku reb e ki ulul pi walagen ni ngar pied e athamgil nga laniyan’.  Ere mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni rin’ Peter?

15. Mang e baadag Jehovah ni nge mich u wan’dad? (Psalm 86:5; Roma 8:​38, 39) (Kum guy e sasing.)

¹⁵ N’en yira fil riy. Baadag Jehovah ni nge mich u wan’dad ni gad ba t’uf rok ma ma n’ag fan e kireb rodad. (Mu beeg e Psalm 86:5; Roma 8:​38, 39.) Nap’an ni gad ra denen ma rayog ni ngad pared ni be magawon lanin’dad ni bochan e kireb ni kad rin’ed. Re n’ey e ka ban’en ni ma buch. Machane thingar dab da lemnaged ndakuriy rogon ni ngan t’ufegdad ara dabkiyog ni ngan n’ag fan e kireb rodad. Ya susun e ngad ninged e ayuw ni ka chingiyal’ nem. Robert ni faan kan weliy murung’agen e yog ni gaar: “Gu denen ni bochan e gu taga’ nga gelngig ni nggu siyeg e lumel ni ke yib ngog.” I nang nib t’uf ni nge yan i non ko piin piilal. I yog ni gaar: “Nap’an ni yug gu wan’ gu non ngorad, ma aram mug thamiy e t’ufeg rok Jehovah ni ke dag ngog u dakenrad ni ka chingiyal’ nem. De mulan’ e piin piilal u puluwog. Ra ayuweged gag ni nge mich u wan’ug ndawori digeyeg Jehovah.” Ku arrogodad nrayog ni nge mich u wan’dad nri gad ba t’uf rok Jehovah ma ra n’ag fan e denen rodad ni faanra da kalgadngan’dad, ma gad ning e ayuw, ma gad athamgil u rogon nrayog rodad ndab kud sulod ngay bayay. (1 John 1:​8, 9) Re n’ey e ra ayuwegdad ndab da talgad ko pigpig ni gad be tay u nap’an ni kad olobochgad.

16. Mang fan ni kam dugliy u wan’um ni ngam ulul ko pigpig ni ga be tay ngak Jehovah?

¹⁶ Ba ga’ fan u wan’ Jehovah e athamgil ni gad ma tay ni ngad pigpiggad ngak e ngiyal’ ney ko tin tomuren e rran ni ke mo’maw’ e par. Ere rayog ni ngad ululgad ko pigpig ni gad be tay ngak ni yugu aram rogon ni ke mulan’dad ni bochan e oloboch rodad ara oloboch rok yugu boch e girdi’. Rayog ni ngad ululgad i t’ufeg pi walagdad mu ud n’aged fan e kireb rorad ni faanra kar rin’ed ban’en ni ke kirebnag lanin’dad. Ku rayog ni ngad daged gelngin feni t’uf Got rodad nge rogon ni gad be tayfan e yaram rok ni faan gad ra rin’ e tin nrayog rodad ni ngad pithiged e magawon ni ke sum u lan e mabgol rodad. Ma faanra kad rin’ed reb e denen, ma rayog ni ngad ninged e ayuw ngak Jehovah, me m’agan’dad nga rogon e t’ufeg ni ma dag ngodad nge rogon ni ma n’ag fan e kireb rodad, ma gad ulul ko pigpig ni gad be tay ngak. Ba pagan’dad nri yira tow’athnagdad ni faanra “dabi chalbadad i ngongliy e ngongol nib fel’.”​—Gal. 6:9.