Paul: Kar gu felfelan’gow! Ngiyal’ nem e November 1985, ma gamow be yan i yan nga Liberia ni bay u West Africa ni aram e gin nsom’on nni pi’mow ngay ni gamow l’agruw e missionary. I tal e skoki ni gamow be un riy u Senegal. Me gaar Anne, “Ka taareb e awa ma gadow taw nga Liberia!” Ngemu’ ma gamow rung’ag ni ke lunguy: “Piin ngar milekaggad nga Liberia e thingar ra oggad nga but’. Bay boch e girdi’ ni yad be guy rogon ni ngar gelgad ko am u rom, ere dabiyog ni nge tal e skoki u Liberia.” Ragag e rran nug parew rok boch e missionary u Senegal, mu ug rung’agew ko news ni boor ni boor e girdi’ ni yibe thang e fan rorad ma der pag e am e girdi’ ni ngar chuwgad u taferad. Faan yad ra rin’ ma yira boyochnagrad ngar m’ad ni ka chingiyal’ nem.

Anne: Gamow l’agruw nri gamow ma kol ayuw. Ka nap’an ni gub bitir nrug ma kol ayuw, ere yima pining Anxious Annie ngog ni bochan e ba ga’ nug ma rus. Mus ni nggu th’ab e kanawo’ nga barba’ ma gu be rus! Machane gamow baadag ni nggu warow ko gin kan pi’mow ngay.

Paul: Gu ilalgow Anne u taabang i ban’en ni bay u ba’ ni ngal u England. I pi’ e gallabthir rog nge chitiningin Anne e athamgil nga lanin’mow ni nggu pioneergow. Ere gu tababgow ko pioneer u nap’an nug chuwgow u high school. Ri yad ba felfelan’ ngay ni gamow baadag ni nggu pigpiggow u polo’ e tayim romow. Ere nap’an ni gaman 19 e duw rog, ma aram mug wan gu pigpig u Bethel, ma nap’an nug mabgolgow Anne ko duw ni 1982 miki un ngog nggu pigpiggow u rom.

Anne: Ri gamow baadag e pigpig u Bethel, machane kab kafram ni gamow baadag ni nggu pigpiggow ko gin nib t’uf boch e tamachib riy. Bochan ni ug pigpiggad boch e walag u bethel ni ur uned ko missionary kafram, ma aram miki gel boch e adag romow ni nggu rin’ew e re n’ey. Gubin e nep’ ni ug yibilayew e re n’ey u lan dalip e duw. Ere rug felfelan’gow u nap’an ni taw e thin ngomow ko duw ni 1985 ni nggu unew ko bin 79 e class ko fare skul u Gilead! Tomuren ma aram min dugliy ni nggu warow nga Liberia ni bay u West Africa.

Paul: Gu afgow ko bin som’on e skoki ni yan nga Liberia. Kari rus e girdi’ ma bay e tayim ni kan dugliy ni nge taw ngay ma gubin e girdi’ ni bay u tafen. Nap’an nra yan lingan ba karrow, ma gubin e girdi’ ni yad ma tolul mar milgad ni bochan gelngin e marus ni ur ted. Gamow ma beeg yu yang ko Psalm u taabang ni gubin e nep’ ya nge yag nug parew nib gapas lanin’mow. Yugu aram rogon ma ri gamow baadag e maruwel ni kan pi’ ngomow. Anne e ir reb e missionary ni ma machib ni gubin e  rran, me gag e ug pigpig u Bethel ni gamow ma maruwel John Charuk u taabang. a Boor ban’en nug fil ko pi n’en ni i buch rok nge n’en ni manang u rarogon e tin be buch ko pi walag u rom.

Anne: Mang fan nib papey nug adagew e maruwel romow u Liberia? Bochan e pi walag u rom. Ba gel e t’ufeg ni ur daged ngomow maku yad ba yul’yul’. Ri chugur e tha’ u thilmad, mar pared ni kar boded chon e tabinaw romow. Boor e fonow nib manigil ni ur pied ngomow mu kur pied e athamgil nga lanin’mow. Rib manigil e machib u rom. Dabun e girdi’ ni ngan yan nga taferad ko machib min chuw ni yugu ba papey! Gubin yang ni ma weliy e girdi’ murung’agen e Bible riy. Ma rayog ni nga yugu mman ngorad mi gimed weliy murung’agen e Bible u taabang. Boor e girdi’ ni ug filew e Bible ngorad, mab mo’maw’ ni nggu piriegew e tayim ni nggu filew e Bible ngorad ni yad gubin. Rib manigil e gin’em ni ug machibgow riy!

Paul: Aningeg e duw ni par e re nam nem u fithik’ e gapas. Machane nap’an e duw ni 1989, me tabab e cham u thilin e girdi’ ko re nam nem, ma gubin ban’en ni thil. Piin yad be togopuluw ko am e ra tababgad ni ngar suweyed bangi ban’en nib chugur nga Bethel ko July 2, 1990. Dalip e pul nde yag ni nggu nonad ngak be’ nga wuru’ e nam ni kub muun chon e tabinaw romad ngay nge tochuch rodad. Gubin yang ni yibe cham ma yibe wagey riy, ma kari lich e ggan, maku boor e ppin ni un kolrad u gelngiy. Ireray e n’en ni i buch u lan 14 e duw.

Anne: Bay boch e ganong ni ur chamgad ngaur lied e girdi’ u yugu boch e ganong. Gubin yang ni yira yan riy u kanawo’ ma bay e girdi’ riy ni yad be cham. Boor talin e cham ni yad be fek, ma kkur chuwgad ko mad nib mit rogon yaan, ma yugu yad ma yan nga lan e naun ko girdi’ ngar feked e tin yad baadag riy. Bay boch i yad ni ur thanged e fan ko girdi’ ni bod ni yad be li’ e nimen nge yim’. Bay yu yang ko kanawo’ ni kar ninged ndabkiyog ni ngan yan riy, mab ga’ ni yad ma li’ e piin yad be guy rogon ni ngar bad ranod u rom. Ngemu’ ma yugu ra ted e pi lldow nem u rom ni bay reb u daken reb. Ur rin’ed e re n’ey nge chugur ko gin bay e Bethel riy. Mus ko Pi Mich ni yad ba yul’yul’ ni kun thang e fan rorad ni kub muun l’agruw e missionary ngay.

Nap’an ni yad ra pirieg boch e girdi’ ni yad ba muun ngab ulung e girdi’ ni yad be fanenikay, ma aram mar thanged e fan rorad. Ere i tay e pi walagdad e yafos rorad nga thatharen e riya’ ni ngar mithaged e pi walag mar ayuweged e yafos rorad. Ku aram e n’en ni i rin’ e pi missionary nge pi walag ni yad ma pigpig u Bethel. Bay boch e Pi Mich ni kar milgad u taferad kar bad nga Bethel ni yad ma mol u bang ni bay ko thal ni nga but’ ko naun u Bethel ma boch i yad e gamad ma par u taab singgil ko thal ni nga lang ko re naun nem. Ere gamow e ug pared ba tabinaw u taabang ni medlip e girdi’ riy.

Paul: Gubin e rran ni ma yib e pi girdi’ nem nga Bethel ni ngar guyed ko gamad be mithag boch e girdi’ u rom fa danga’. Gubin yay nra buch e re n’ey ma ma yan l’agruw i gamad ko garog, me par l’agruw i gamad u tooben e winda ni yow be sap nga wen. Faanra yigi par pa’ fa  gali cha’ ni ka ranow ko garog u m’on, ma aram e be yip’ fan ndabi yib e pi cha’nem nga lan e garog. Ma faanra ra tew pa’row nga keru’row, ma aram e be yip’ fan nrib gel e damumuw rorad. Ere fa gali cha’ ni yow be changar u winda e nga ranow rognew ko pi fager romad ni ngar mithgad.

Anne: Boor e wik nga tomuren, ma bay ba ulung e pi girdi’ nem nde yag ni nge talegrad e pi walag ndar bad nga lan e garog romad. Ere gu loknag e mab ko kolosis ngomow reb e walag nib pin nggu parew u rom ya bay ba cabinet u rom ni bay bangi ban’en riy nrayog ni ngan mith nga langgin. I yan fare walag nib pin i mith nga lan e gin’em. Ma fapi girdi’ ni yad be cham e ra bad ko thal ni nga lang ko naun ni yad be fek e boyoch. Ma aram mar bad ra tugtuguyed e mab ko singgil romow. Me gaar Paul ngorad, “Be kolosis leengig.” Nap’an nug ning fagi n’en ke yan i mith fare walag nib pin ngay u lan fare cabinet me yan lingan. Ngemu’ mug sulweg e chugum nga daken e tana u lan fare cabinet. Ba san’uw nap’an nug rin’ e re n’ey. Gu manang ni yad be lemnag ko mang e gu be rin’ u rom, ere ri yib e marus ngog nib gel ngaug da’da’ nreb. Gur, mang e nggu rin’? Ere gu meybil u lanin’ug nug be wenig ngak Jehovah ni nge ayuwegeg. Ma aram mug bing fare mab mug non ngorad ni gub gapas. Me yib bagayad i yan u toobeg nga lan e kolosis ko gin bay fare cabinet riy, me yan i bing nge wurgiy e chugum ni bay u daken e tana riy ma de pirieg be’. Ngemu’ mu ku ranod ra magowgad u lan e tin ka bay e singgil nge bangi ban’en ni bay u tan e chig ko naun, ma dariy be’ nra pirieged.

Paul: Ba ga’ ndariy ban’en ni nggu wed ni kakadbul, machane thin nu Bible ni fan ko yu rran ni yima weliy u Bethel ni gubin e rran e par ni ke bod e ggan ngomad ni gubin e kadbul. Gamad manang ni beeg Bible nge fol Bible ni gamad ma tay e aram e n’en nra pi’ gelngimad ni nggu athamgilgad u reb e rran ngu reb.

Gamad manang ni faanra m’ay e ggan nge ran romad, ma aram e dabkiyog ni nggu ayuweged e yafos ko pi walag ni kar bad ra mithgad ko branch, ma yira thang e fan rorad. Bay yu ngiyal’ ni i pi’ Jehovah e tin nib t’uf romad ko ngiyal’ nib puluw ni nge rin’ riy miki rin’ u reb e kanawo’ ni yira ngat ngay. I pi’ Jehovah e tin nib t’uf ko par romad me ayuwegmad ni nggu athamgilgad u fithik’ e marus ni gamad be tay.

Munmun miki mun daken e kireb ni be buch u lan e re nam nem, machane tin riyul’ e aram e n’en ni i l’agan’mad ngay. Boor yay ni i milnag e pi walag e pogofan rorad, machane ur ted e michan’ rorad nib gel mu ur pared ni yad ba gapas ni yugu aram rogon urngin e magawon ni yad be mada’nag. Bay boch i yad ni yog ni athamgil ni ur ted u fithik’ e pi n’en ni i buch rorad e “be fal’eg rogorad ni fan ko fare gafgow nib ga’.” Piin piilal nge boch e walag ni ka yad ba pagel nda ur rusgad e ur rin’ed e tin nrayog rorad ni ngar ayuweged e pi walag. Pi walag nra milgad nga yugu boch e binaw e ur ayuweged yad, mu kur tababgad ko machib ko pi binaw nem. Ur fanayed e tin kar pirieged u fithik’ e pan ni ngar ngongliyed boch yang ni nge mang Tagil’ e Liyor mu ur ted e muulung riy. Muulung nge machib ni un tay e ngiyal’ nem e aram e n’en ni pi’ e l’agan’ ko pi walag mi ri pi’ e athamgil nga lanin’rad. Nap’an ni gamad ra f’oth e ggan, nge mad, nge yugu boch e chugum u daken e pi walag, ma boor e walag ni yad ma ning e kabang ni ngan fanay ko machib ko bin ngar ninged e mad ni ngar chuwgad ngay. Re n’ey e ri pi’ e athamgil nga lanin’mad. Boor e girdi’ ni ur guyed maku ranod u fithik’ boch ban’en nrib gel e kireb riy ni i buch u nap’an e re mahl nem ni yad baadag ni ngar rung’aged fare thin nib fel’. Ur ngatgad ni bochan e ur guyed nib felfelan’ e Pi Mich ma yad be sap nga fel’ngin boch ban’en. Ere par e pi walag  ni gowa yad e tamilang ni be mat ramaen u fithik’ bangi lumor. (Matt. 5:​14-16) Bochan nri yad ba pasig, ma bay boch e pi girdi’ nem ni ur chamgad nra piggad ngar manged boch i walagdad.

Paul: Immoy yu ngiyal’ nib t’uf ni nggu chuwgow u Liberia u lan ba ngiyal’. Dalip yay e gu chuwgow nde n’uw nap’an mu kug sulow, ma l’agruw yay e gu chuwgow mfin gu sulow reb e duw nga tomuren. Bay reb e walag nib pin nib missionary nrib fel’ rogon ni weliy rogon lanin’mow. I gaar: “Ni fil ngomad u Gilead ni nggu t’ufeged e pi walag ko gin kug warod ngay u polo’ i gum’ircha’mad, ma aram e n’en nug rin’ew. Ere nap’an ni t’uf ni nggu digeyew pi walagmow ko ngiyal’ nem nrib gel e gafgow riy, ma gowa bod ni kan girngiy gum’ircha’mow nga but’!” Machane gu felfelan’gow ya rayog ni nggu ayuwegew e pi walag u Liberia nge fare maruwel ni machib u nap’an ni ug moyew ko tin baaram e nam ni kug warow ngay nib chugur ngaram.

Anne: Nap’an e May ko duw ni 1996, ma gamad af dalip ni’ ngab karrow ni fen e branch nib sug bogi babyor riy nib ga’ fan nggu warod. Gamad baadag ni nggu warod nga bangi ban’en ni gathi ri bay e riya’ riy nsogonap’an 10 e mayel palogin ko binaw ni gamad bay riy. Ka chingiyal’ nem me yib boch fapi girdi’ ko binaw romad. I chubeg boch i yad e boyoch rorad nga lan e lang, mar taleged e karrow romad, ngar girngiyed dalip i gamad nga but’ ngemu’ me yan fare karrow ni ka bay Paul u langgin. Rug gingad ko re n’ey ni buch. Machane de n’uw nap’an nga tomuren ma gamad guy Paul ni be yib i yib ngomad ni be map’ e racha’ u peri’ nga but’. Ere gu lemnaged ni kan boyochnag, machane mfini tamilangan’mad ni faanra kan boyochnag ma dabkiyog ni nge yan! Bay bagayad fapi cha’ ni kar feked fare karrow ni ke pirdiiy lolugen Paul u nap’an ni be thuruy ni nge chuw u lan fare karrow. Machane de ga’ yang e maad’ad u lolugen.

Bay ba karrow ko salthaw ko gin’em nib sug e girdi’ u langgin ni kar rusgad ma kar fal’eged rogorad ni ngar chuwgad u rom. Ere gu dugliyed ni nggu uned ko re karrow nem, machane bochan ndakuriy tagil’mad u langgin ma aram e thingar gu sak’iygad nga bangi ban’en ni bay u wuru’. Me yannag faen be kol e yap’ fare karrow nib machreg me chugur ni nggu mulgad nga but’. Ere ug tolulgad ngak ni nge tal machane der rung’ag lammad ya kari rus. Yugu aram rogon ma yugu dag mulgad nga but’, machane nap’an nug tawgad ko gin be sor fare karrow ngay ma kari aw parowmad ma gamad be da’da’ nreb ko marus.

Paul: Gamad gubin ni kari alit e mad romad ma kki mogchoth. Gu sapgad u owchemad ni ka rug ngatgad ngay ndag m’ad. Bay ba skoki nib achichig ni ke aw i aw gan e boyoch ngay ni ga ra guy ma wan’um e nge muchubu’. Aram e re skoki nug warod riy nga Sierra Leone ko bin migid e rran. Gu felfelan’gad nde buch ban’en romad, machane ri magafan’mad ko pi walagmad.

Anne: Gu tawgad nga Bethel u Freetown ni bay u Sierra Leone nde buch ban’en romad me ayuwegmad e pi walag u rom. Machane me tabab ni nga i buch ban’en rog ndag lemnag nra buch. Ug par nug be lemnag e pi n’en nrib gel e kireb riy ni ug guy ni i buch u Liberia. Gubin e rran nug ma par u fithik’ e marus, ya gu be lemnag ni bayi buch ban’en nib kireb, ma dabkiyog ni nggu lem nib fel’ rogon. Rag guy e pi n’en be buch u toobeg ma gowa gu be lik’ay. Ba ga’ nug ma od nnep’ ni gu be da’da’ ko marus, ma gu be lemnag ni bayi buch ban’en nib kireb. Rib mo’maw’ ni nggu pogofan. Ere ma yib Paul i longobiy pa’ ngog ma gamow meybil. Ngemu’ ma gamow yon’ e pi tang rodad ko muulung nge mada’ ko ngiyal’ ni kug gapas. Gu lemnag ni bayi kireb lolugeg ma dabkiyog ni nggu pigpig ni gag reb e missionary.

Dab gu pagtalin e n’en ni buch ni migid. Re wik nem e taw l’agruw ke magazine. Ba ken e fare Awake! ni thin ni Meriken ko June 8, 1996. Bay ba article riy ni kenggin e “N’en ni Ngam Rin’ ni Faanra Ga Be Rus nib Pag Rogon.” Nap’an nug beeg mug nang fan ni be buch e pi n’em rog. Bin migid e The Watchtower ni thin ni Meriken ko May 15, 1996 ni bay ba article riy ni kenggin e “Uw e Ma Yib Gelngirad Riy?” Bay ba sasing ko re Watchtower nem ni yaan bburag ni ke m’ing barba’ i pon. I weliy e re article nem ni bburag ni ke m’ing barba’ i pon e ka rayog ni nge gay gan ma be changeg, ere ku arrogodad nrayog ni nge ayuwegdad gelngin Jehovah nib thothup ni ngad ayuweged yugu boch e girdi’ ni yugu aram rogon ni bay boch ban’en ni ke buch rodad ni ke maad’ad nga lanin’dad. I pi’ Jehovah gelngig u daken e gal article ney ko ngiyal’ nib puluw ni nge rin’ riy. (Matt. 24:45) Ug gay murung’agen e re n’ey mug kunuy boch e article ni murung’agen nggu chaariy, ma rib ga’ e ayuw ni i pi’ ngog. Munmun me war boch e marus rog ko kafram.

Paul: Gubin ngiyal’ ni gamow ra sul nga Liberia, ma ri gamow ma felfelan’. Nap’an ni taw nga tungun e duw ni 2004 ma ke chugur i gaman 20 e duw ni kug pigpiggow  u rom. Ke m’ay e mahl, ma yibe puruy’nag murung’agen boch ban’en ni ngan ngongliy ko branch. Yugu aram rogon, mi nog ni ngan pi’mow nga bang nib thil.

Rib mo’maw’ e re n’ey ngomow. Ya rib t’uf e pi walag romow, ma yad bod chon e tabinaw romow. Ere dubmow ni nggu digeyew yad. Machane gguyew kafram rogon ni ayuwegmow Jehovah u nap’an nug digeyew e tabinaw romow ni nggu warow nga Gilead. Ere m’agan’mow ngay ni nggu warow ko gin kan pi’mow ngay. Ni pi’mow nga reb e nam nib chugur e ngaram ni ka nog yu Ghana ngay.

Anne: Ba gel e meyor nug tew u nap’an nug chuwgow u Liberia. Ggingow u nap’an ni gaar Frank ngomow nreb e walag ni pumoon ni ke pilibthir: “Dab kum lemnagew gamad!” Ngemu’ me weliy fan ni gaar: “Gamad manang ndab mu pagew tilmad, machane thingar mu t’ufegew e pi walag u Ghana u polo’ i gum’ircha’mew. Jehovah e ke pi’ e re maruwel ney ngomew, ere mu ayuwegew e pi walag u rom nib fel’ rogon.” N’en ni yog e re walag ney e ri pi’ e athamgil nga lanin’mow ni nggu yognagew boch e fager nib beech u reb e nam nri in e girdi’ riy ni manangmow ma kab beech gubin ban’en riy ngomow.

Paul: Machane de n’uw nap’an nga tomuren mi ri t’uf e pi walag nu Ghana romow. Ri boor e Pi Mich u rom! Boor ban’en nug filew u rogon feni yul’yul’ e pi walag nem nge rogon feni gel e michan’ rorad. Tomuren nug pigpiggow u Ghana u lan 13 e duw, ma aram mu ku nog ban’en ngomow nug gingow ngay. Nog ngomow ni nggu warow gu pigpiggow ko branch u East Africa ni bay u Kenya. Yugu aram rogon ni ka rug tawrengnagew e pi walag ko gin ug pigpiggow riy kafram, machane ba papey ni yag boch e fager ngomow u fithik’ e pi walag u Kenya. Ma ka gamow be pigpig u bang nib ga’ yang e gin nib t’uf ni ngan machib riy ma kub t’uf e ayuw riy ni fan ko machib.

Anne: Ba gel e gafgow nge marus ni kug wan u fithik’ u lan e pi duw ni ke yan. Faanra gad be par u bang ni bay e riya’ riy ma ri kub mo’maw’ rogon e par rodad, ma aram e rayog ni nge k’aring e m’ar nge marus ngodad. Dabin ayuwegdad ko pi n’ey u daken e maang’ang. Mus ko chiney nnap’an nug ra rung’ag lingan e boyoch ni ke chub, ma ma m’ing ban’en u yinag me gamig paag. Machane kug fil rogon ni nggu taga’ nga gubin e ayuw ni ma yib rok Jehovah ni nge pi’ gelngidad nib muun ngay e ayuw ni ma pi’ e pi walag ngodad. Maku reb e kug guy ni faanra ud tedan’dad ko pi n’en ni gad ma rin’ ni fan ko tirok Got ban’en, ma rayog ni nge ayuwegdad Jehovah ni ngad ululgad ko maruwel ni ke pi’ ngodad ni ngad rin’ed.

Paul: Bay yu ngiyal’ ni ma fithmow boch e girdi’ ni ma lungurad, “Gimew baadag e maruwel ni kan pi’ ngomew ni ngam rin’ew, fa?” Boor e nam nib fel’ yaan, machane rayog ni nge mo’maw’ rogon e par riy miki buch boch ban’en riy nra tay e yafos ko girdi’ nga thatharen e riya’. Ere mang e bay nri kab t’uf romow nga rogon feni ri gamow baadag reb e nam? Aram e pi walag riy ni yad bod chon e tabinaw romow. Yugu aram rogon nib thilthil rarogon e gin kug bad riy, machane taareb rogon e lem romad. Gu lemnagew ni kan pi’mow e ngaram ni nggu piew e athamgil nga lanin’rad, machane bin riyul’ riy e yad e kar pied e athamgil nga lanin’mow.

Riyul’ ni pi walagdad u ga’ngin yang e fayleng e aram reb e maang’ang ni ke yib rok Jehovah! Gubin yang ni bay boch i chon e tabinaw rodad riy nge bang nrayog ni ngad pared riy nib pagan’dad. Ba pagan’mow ngay ni faan gamow ra ulul ni nge pagan’mow ngak Jehovah, ma ra pi’ gelngimow ni nggu athamgilgow ni yugu demtrug e n’en nra buch romow.​—Fil. 4:13.