Fare beranda e aram bang ko gin yima yan riy nga lan e Gin nib Thothup ko fare tempel. Be yog yu ken fare Bible ni New World Translation of the Holy Scriptures nni ngongliy u m’on ko duw ni 2023 ni “fare beranda ni bay u mit e re naun nem e 20 e cubit n’umngin, ma taareb ga’ngin radan nga radan fare tempel, ma 120 e fit tolngin.” (2 Kron. 3:​4, NW) Ku bay yu ken e Bible ni be yog nre beranda nem e “120 e cubit” tolngin. Ra aram rogon, me ere be yip’ fan ni 175 e fit tolngin!

Machane be weliy fare New World Translation nni printnag ko duw ni 2023 murung’agen fare beranda ko tempel rok Solomon ni be gaar: “Reliw’ e cubit tolngin” ara sogonap’an 30 e fit. a Am lemnag in i fan ni kan thilyeg e re n’ey.

Da nog tolngin e re beranda nem ko 1 Kings 6:3. En ni yoloy e re ke babyor ney ni aram Jeremiah e yog n’umngin nge toarngin e re beranda nem, machane de yog tolngin. Ngemu’ miki weliy murung’agen boch ban’en ko re tempel nem ni kub ga’ fan u lan e bin migid e guruy nib muun ngay fare Teng nib lulbuy ko wasey ni bronze, nge fa ragag i cart ni bronze, nge fa gal duga’ ni bronze ni bay u wuru’ e re beranda nem. (1 Ki. 7:​15-37) Faan gomanga rriyul’ nib pag 50 e meter tolngin e re beranda nem ma kub tolang ko gin ka bay ko re tempel nem, me ere mang fan ndariy ban’en ni weliy Jeremiah u murung’agen tolngin e re beranda nem? Mus nga boch e chibog nga tomuren miki yog boch e tayol rok e pi Jew nre beranda nem e taareb tolngin ko yungin ka bay ko fare tempel rok Solomon.

Be lemnag e piin boor ban’en u murung’agen e Bible ni yad manang ndabiyog ni ngan gifeg ba beranda ni 120 e cubit tolngin nga daken e rungrung ko fare tempel. Yungi malang nrib tolang nga lang nge boch ban’en ni kan ngongliy ko rengnga kakrom ni bod e garog ko pi tempel u Egypt e ba ga’ radan u but’ me yan i achig nga lang. Machane tempel rok Solomon e ba thil. Ba mich u wan’ e piin boor ban’en u murung’agen e Bible ni yad manang ni rungrung riy e kemus ni 9 e fit dub’agin. Bay be’ ni ma fil murung’agen e pi naun ni immoy kakrom nge rogon nni toy ni ka nog Theodor Busink ngak ni yog ni gaar: “Dabiyog ni 120 e cubit [tolngin] e re beranda nem ni faanra aram chi dub’agin e rungrung ko [gin yima yan riy nga lan e tempel].”

Rayog nib kireb rogon nni abuweg e thin ni bay ko 2 Kronicles 3:4 nga lan yu yang e babyor. Yugu aram rogon ni bay yu yang e babyor ko Bible ni un yoloy kakrom ni be yog e “120” ko re verse ney, machane ku bay yu yang e babyor ko Bible nib puluw e thin riy ni bod fare Codex Alexandrinus nni yoloy ko bin lal e chibog nge fare Codex Ambrosianus nni yoloy ko bin nel’ e chibog ni be yog ni “20 e cubit.” Mang fan nrayog ni nge oloboch be’ ni ma abuweg e thin u yu yang e babyor ko Bible nga lan yu yang me yoloy e “120”? Ya fare bugithin ni “raay” nge “cubit” e ba chugur rogon ni yima yoloy ko thin ni Hebrew. Ere rayog ni nge oloboch bagayad e pi cha’ney nge yoloy fare bugithin ni “raay” ko bin nge yoloy e “cubit.”

Riyul’ ni yugu aram rogon ni gad be guy rogon ni nge tamilang u wan’dad e pi n’ey u rarogon fare tempel rok Solomon mu kud nanged rogon yaan e re tempel nem nib fel’ rogon, machane n’en be yip’ fan e re tempel nem e aram e n’en nri gad be tedan’dad ngay ni aram fare tempel nib fanathin. Ri gad ba felfelan’ ni ke pining Jehovah gubin e tapigpig rok ni ngar liyorgad ngak u lan e re tempel nem!​—Heb. 9:​11-14; Rev. 3:12; 7:​9-17.