1. Mang fan ndab da gingad ngay ni boor e girdi’ e ngiyal’ ney ni yad ma lemnag ndariy be’ nrayog ni nge pagan’rad ngak?

 GIRDI’ ko re fayleng rok Satan ney e dar nanged ko mini’ e rayog ni nge pagan’rad ngak. Gubin ngiyal’ ni ma mulan’rad ni bochan rogon e ngongol ko girdien e siyobay, nge am, nge pi tayugang’ ko teliw. Ku boor i yad e ma lemnag ndabiyog ni nge pagan’ ko pi fager rok, nge piin buguli yoror rok, ni kub muun chon e tabinaw rok ngay. Susun e dab da gingad ko re n’ey, ya ke yiiynag e Bible ni gaar: ‘Tin tomren e rran e bayi par e girdi’ ni yad be t’ar e thin nga daken e girdi’ ma dabiyog ni nge pagan’uy ngorad.’ Re n’ey e be yip’ fan nra i ngongol e girdi’ ni bod Satan ni ir e got ko re m’ag ney ndabiyog ni ngan pagan’uy ngak.​—2 Tim. 3:1-4; 2 Kor. 4:4.

2. (a) Mini’ e rayog ni ngari pagan’dad ngak? (b) Mang e rayog ni nga i maruwar u wan’ boch i gadad?

² Machane gadad e piin Kristiano e gad manang nrayog ni ngari pagan’dad ngak Jehovah. (Jer. 17:7, 8) Ba mich u wan’dad ni gad ba t’uf rok, ma dariy ba ngiyal’ nra “n’ag” e pi fager rok. (Ps. 9:10, BT) Ku rayog ni nge pagan’dad ngak Kristus Jesus ni bochan e ke pi’ e yafos rok ni fan ngodad. (1 Pet. 3:18) Maku reb e, bay boch ban’en ni ke buch rodad ni be micheg nrayog ni nge pagan’dad ko pi fonow u Bible. (2 Tim. 3:16, 17) Ba mich u wan’dad nrayog ni nge pagan’dad ngak Jehovah, nge Jesus, nge Bible. Machane sana bay boch i gadad nrayog ni nga i maruwar u wan’ ko rayog ni nga i par ni be pagan’ ngak e pi walag u lan e ulung fa dabiyog. Faanra rayog, me ere mang fan nrayog ni nge pagan’dad ngorad?

3. Mang reb e tow’ath nrib manigil ni bay rodad? (Mark 10:29, 30)

³ Ke mel’egdad Jehovah ni ngad manged bang ko tabinaw rok nib garer girdien u ga’ngin yang e fayleng. Ireray reb e tow’ath nrib manigil ni boor angin nra yib ngodad! (Mu beeg e Mark 10:29, 30.) Bay pi walagdad u ga’ngin yang e fayleng nib t’uf Jehovah  rorad ni bod gadad, ma yad ma athamgil u rogon nrayog rorad ni ngar folgad ko pi motochiyel rok. Rayog nib thil e thin, nge yalen, nge rogon e munmad rodad, machane yugu ra ka fin da mada’naged yad ma yad ba t’uf rodad. Ma ri gad baadag ni gad ma pining e sorok ngak e Chitamangidad ni bay u tharmiy ni gad ba t’uf rok, ma gad be liyor ngak u taabang.​—Ps. 133:1.

4. Mang nib ga’ fan pi walagdad?

⁴ Ri ireray e ngiyal’ nib t’uf ni nge taareban’dad pi walagdad. Yu ngiyal’ e yad ma ayuwegdad ko pi magawon rodad. (Rom. 15:1; Gal. 6:2) Ku yad ma pi’ e athamgil nga lanin’dad ni ngad pared ni gad ba pasig ko pigpig rodad ngak Jehovah ma gad ba gel ko tirok ban’en. (1 Thess. 5:11; Heb. 10:23-25) Am lemnag rogon lanin’dad ni faanra der ayuwegdad e ulung ni ngad togopuluwgad ko toogor rodad, ni aram Satan ni Moonyan’ nge re fayleng rok ney nib kireb. Dabki n’uw nap’an ma ra cham Satan nge piin be gagiyegnagrad ngak e pi tapigpig rok Got. Am lemnag gelngin e felfelan’ ni gad ra tay ni bay pi walagdad ni yad ra ayuwegdad!

5. Mang fan ni bay boch e walag nib mo’maw’ ni nge pagan’rad ngak pi walagrad?

⁵ Machane bay boch e walag nib mo’maw’ ni nge pagan’rad ngak pi walagrad nsana bochan e bay reb e walag ni ka rogned ban’en ngak u murung’agrad ndubrad ni nge nang be’ me yan i yog ngak yugu boch e girdi’ ara de tay u gil’ e n’en ni micheg. Fa reb e bay be’ u lan e ulung ni ke yog ara ke rin’ ban’en ni kari kirebnag lanin’rad. Faanra buch boch ban’en ni aray rogon, ma rayog ni nge mo’maw’ ni nge pagan’dad ngak pi walagdad. Ere mang e rayog ni nge ayuwegdad ni nge pagan’dad ngorad?

6. Uw rogon nrayog ni nge ayuwegdad e t’ufeg ni nge pagan’dad ngak yugu boch e girdi’? (1 Korinth 13:4-8)

⁶ T’ufeg e ir e def ko pagan’. Bin som’on e Korinth ko guruy ni 13 e boor ban’en ni be weliy u rarogon e t’ufeg nra ayuwegdad ni nge pagan’dad ngak yugu boch e girdi’ ara ngki pagan’dad ngorad bayay. (Mu beeg e 1 Korinth 13:4-8.) Bod ni verse 4 e be yog ni t’ufeg e “ba gum’an’ ma ba gol.” Ma gum’an’ Jehovah u  puluwdad ngki mada’ ko ngiyal’ ni kad denengad nib togopuluw ngak. Ere thingar da gum’an’naged gadad u puluwon pi walagdad ni faanra ka rogned ara kar rin’ed ban’en ni be k’aring e kankanan’ ngodad ara ke kirebnag lanin’dad. Be gaar e verse 5: “[T’ufeg e de] papey e damumuw ngak . . . der ma aw nga laniyan’ e n’en nib kireb ni kan rin’ ngak.” Dubdad ni nge ‘aw nga lanin’dad e n’en nib kireb ni kan rin’ ngodad,’ ni be yip’ fan ni ngad ted u lanin’dad e n’en ke rin’ pi walagdad ngodad ndubdad. Be tamilangnag e Eklesiastes 7:9 nsusun e dab da gurgad ngad ‘damumuwgad.’ Kab fel’ ni ngad folgad ko fapi thin ni bay ko Efesus 4:26 ni be gaar: “Dab mpired ni gimed ba damumuw nge polo’ reb e rran”!

7. Uw rogon nra ayuwegdad fapi kenggin e motochiyel ni bay ko Matthew 7:1-5 ni nge pagan’dad ngak pi walagdad?

⁷ Ku reb e ban’en nra ayuwegdad ni nge pagan’dad ngak pi walagdad e aram e ngaud lemnaged yad ni bod rogon ni ma lemnagrad Jehovah. Yad ba t’uf rok Got ma der ma lemnag urngin yay ni kar denengad. Ere susun ni ngki arrogodad. (Ps. 130:3) Susun e ngad athamgilgad u rogon nrayog rodad ni ngaud yaliyed pi fel’ngirad nge tin nib fel’ nrayog ni ngar rin’ed, ko bin ngaud yaliyed thibngirad. (Mu beeg e Matthew 7:1-5.) Gad manang ni yad baadag ni ngar rin’ed e tin nib fel’ ma dubrad ni ngar kirebnaged lanin’dad ni bochan e t’ufeg e “dabiyog ni nge pag ir ndab ki michan’.” (1 Kor. 13:7) Re n’ey e gathi be yip’ fan ni be lemnag Jehovah ni nge pagan’dad ngak pi walagdad ndariy tapgin, ya baadag ni nge pagan’dad ngorad ni bochan e kar daged nrayog ni nge pagan’uy ngorad. *

8. Uw rogon ni nge pagan’um ngak pi walagem?

⁸ Pagan’ e bod e tayfan ni bay ban’en nib t’uf ni nge rin’ be’ mfin dag ngak, ma re n’ey e ba t’uf ba ngiyal’ mfini yag ni ngan rin’. Ere uw rogon ni nge pagan’um ngak pi walagem? Mu guy rogon ni ngam nangrad nib fel’ rogon. Mu non ngorad u nap’an e muulung, mu um machibgad u taabang. Mu gum’an’nagem u puluwrad, mag bing e kanawo’ ngorad ni ngar daged ngom nrayog ni nge pagan’um ngorad. Som’on e sana dab mu weliy urngin ban’en ni bay u lanin’um ngak be’ ni fin gimew be nangew gimew. Ma nap’an nra yoor ban’en nim nang u murung’agen facha’, ma sana ra puf rogom ni ngaum weliy lanin’um ngak. (Luke 16:10) Machane mang e rayog ni ngam rin’ ni faanra ke rin’ reb e walag ban’en ni ke mo’maw’nag ngom ni nge pagan’um ngak? Dab mu gur ngam kirebnag e fager romew, ya ngam pag ba ngiyal’ ni nge yan ya nge yag ni ngki pagan’um ngak bayay. Ku dab mu pag e ngongol rok in e girdi’ ni nge k’aringem ni nge dabki pagan’um ngak pi walagem. Ere gad ra weliy e n’en ni rin’ boch e tapigpig rok Jehovah ni yad ba yul’yul’ ni kur ululgad ni nge pagan’rad ngak yugu boch e girdi’ ni yugu aram rogon ni ke rin’ be’ ban’en ni ke mo’maw’nag ngorad ni nge pagan’rad ngak.

9. (a) Uw rogon ni dag Hannah ni be pagan’ ngak Jehovah ni yugu aram rogon ni immoy boch e girdi’ ni u rogned e thin rok Jehovah ni ur olobochgad? (b) Mang e be fil e n’en ni buch rok Hannah ngom u murung’agen rogon ni nge pagan’um ngak e piin ke mel’egrad Jehovah ni ngar ayuweged e girdi’ rok? (Mu guy e sasing.)

⁹ Bay ba ngiyal’ ni ke mulan’um ni bochan ban’en ni ke rin’ reb e walag ni pumoon ni ma un i yog e thin u lan e ulung, fa? Faanra bay, ma rayog ni nge yib angin ngom e n’en ni rin’ Hannah. Ngiyal’ nem e Eli ni ir e Prist nib Tolang e be pow’iy rogon e liyor ni yibe tay ngak Jehovah u Israel. Machane ba kireb e ngongol ko girdi’ u lan e tabinaw rok. Fa gal pumoon ni fak ni ku yow l’agruw e prist e ur rin’ew boch e ngongol nib kireb ni yira tamra’ ngay, machane de guy e chitamangirow rogon ni nge yal’uwegrow. De chuweg Jehovah  Eli ko liw rok ni ka chingiyal’ nem. Yugu aram rogon, ma de tal Hannah ko liyor ni i tay u tabernacle u nap’an ni ka be pigpig Eli ni ir e prist nib tolang. Nap’an ni guy Eli Hannah ni be meybil ni kari kireban’, me lemnag ni ke chingaw. Ere gathibthibnag e re ppin nem ni kari kireban’ ko bin nge guy rogon ni nge nang ko mang e kari buch rok. (1 Sam. 1:12-16) Yugu aram rogon me micheg Hannah ni faanra fakay ba pagel, ma ra yan i tay nga tabernacle ni nge pigpig u rom ni Eli e ra ayuweg. (1 Sam. 1:11) Gur, ba t’uf ni ngan yal’uweg fa gal pumoon ni fak Eli, fa? Arrogon, ya munmun me gechignagrow Jehovah. (1 Sam. 4:17) Machane u m’on ni rin’ e re n’ey, me tow’athnag Hannah ni aram e yag ni nge fakay bochi pagel ni ka nog Samuel ngak.​—1 Sam. 1:17-20.

10. Uw rogon ni ulul David ni Pilung ni nge pagan’ ngak yugu boch e girdi’ ni yugu aram rogon ni bay boch e girdi’ ni kar kirebnaged laniyan’?

¹⁰ Bay ba ngiyal’ ni ke rin’ reb e fager rom nri gimew ba chugur ban’en ni ke kirebnag lanin’um, fa? Faanra bay, ma ngam lemnag e n’en ni buch rok David ni Pilung. Bay reb e pumoon ni fager rok ni ka nog Ahithofel ngak. Machane nap’an ni guy Absalom ni fak David rogon ni nge mang pilung, ma aram me un Ahithofel ngak ko togopuluw ni tay. Ba mudugil nri kireban’ David ni ke chel fak nge be’ ni i lemnag ni fager rok kar togopuluwgow ngak! Machane de pag David e re n’em ni nge taleg ndab ki pagan’ ngak yugu boch e girdi’. Ya ulul ni nge pagan’ ngak yugu reb e fager rok nib yul’yul’ nde un ko togopuluw ni tay e gali cha’ney ni ka nog Hushai ngak. Bay tapgin ni nge pagan’ David ngak Hushai. I micheg Hushai ni ir reb e fager nib manigil, miki tay e yafos rok nga thatharen e riya’ ni nge ayuweg David.​—2 Sam. 17:1-16.

11. Mang reb e kanawo’ ni dag reb e tapigpig rok Nabal riy ni be pagan’?

¹¹ Kum lemnag e n’en ni rin’ reb e tapigpig rok Nabal. Ka i ayuweg David nge fapi pumoon ni yad be un ngak e pi tapigpig rok be’ nib pumoon u Israel ni ka nog Nabal ngak. Boch nga tomuren me ning David e ggan ko re pumoon ney ni ir be’ nib fel’ rogon ni ngar ked fapi pumoon ni yad be un ngak. I yog ngak ni nge pi’ e tin rayog ni nge pi’ ngorad. Ere nap’an ni siyeg Nabal ni nge pi’ e ggan ngorad mi ri damumuw David, ma aram me dugliy ni nge thang e fan rok urngin e pumoon u lan e tabinaw rok Nabal. Machane bay reb e tapigpig ni yan i weliy e n’en ke buch ngak Abigail ni leengin Nabal. Bochan ni ir reb i girdien e re tabinaw nem, ma manang nrayog rok Abigail ni nge ayuweg e yafos rok. Ere de mil nge chuw  u rom, ya ba pagan’ ngay nrayog rok Abigail ni nge pithig e re magawon nem. Rayog ni nge lem ni aray rogon ni bochan e gubin e girdi’ ni manang ni Abigail e ir be’ nib gonop. Ma n’en ni buch ni migid e dag ni bay tapgin ni nge pagan’ ngak Abigail. Nap’an ni taleg Abigail David nde rin’ e n’en ke lemnag ni nge rin’, ma aram me m’ug riy nder rus. (1 Sam. 25:2-35) Ba pagan’ ngay nra rin’ David e n’en nib puluw ni nge rin’.

12. Uw rogon ni dag Jesus ni be pagan’ ngak pi gachalpen ni yugu aram rogon ni ur olobochgad?

¹² Ba pagan’ Jesus ngak pi gachalpen ni yugu aram rogon ni ur olobochgad. (John 15:15, 16) Nap’an ni yog James nge John ngak Jesus ni nge pi’ reb e tagil’ ngorow nib manigil u Gil’ilungun Got, ma de maruwar u wan’ fan ni yow be pigpig ngak Jehovah ara yog ngorow ndab kur mangew apostal rok. (Mark 10:35-40) Boch nga tomuren, ma urngin i gachalpen nra paged ngar milgad rok ko fare nep’ nni kol. (Matt. 26:56) Yugu aram rogon, ma gubin ngiyal’ ni i par Jesus nib pagan’ ngorad. Maku yugu aram rogon ni manang e pi meewar rorad, machane ‘ur pared ni yad ba t’uf rok nge yan i mada’ ko tomur.’ (John 13:1) Tomuren nni faseg ko yam’ me pi’ ba maruwel nib ga’ fan ni nge rin’ fa 11 i apostal rok nra pared ni yad ba yul’yul’, ni aram e ngar yarmiyed rogon ni yibe rin’ fare maruwel ni machib mar ayuweged e pi saf rok. (Matt. 28:19, 20; John 21:15-17) Bay tapgin ni nge pagan’ ko pi pumoon ney ndawor ra flontgad. Yad gubin nra pigpiggad u fithik’ e yul’yul’ nge mada’ ko ngiyal’ nra m’ad. Arrogon, rib manigil e kanawo’ ni dag Hannah, nge David, nge fare tapigpig rok Nabal, nge Abigail, nge Jesus nrayog ni ngan folwok riy u rogon ni pagan’rad ngak boch e girdi’ ndawor ra flontgad.

13. Mang e rayog ni nge mo’maw’nag ngodad ni nge pagan’dad ngak yugu boch e girdi’?

¹³ Gur, bay ba ngiyal’ ni ka mog ban’en u murung’agem ngak reb e walag ndabum ni nge nang be’, me boch nga tomuren mag nang ni ke yog ngak be’? Re n’ey e rayog ni ngari kirebnag lanin’um. Bay bayay ni weliy reb e walag nib pin e magawon rok ngak reb e piilal me lemnag ndabi yog ngak be’. Machane faani bin migid e rran nga tomuren, me callnag leengin fare piilal fare walag nib pin ni nge pi’ e athamgil nga laniyan’ ni be m’ug riy ni ke nang fapi n’em ni ke weliy fare walag ngak fare piilal. Bochan e re n’ey, ma aram mi ri mo’maw’ ngak fare walag nib pin ni nge pagan’ ngak fare piilal. Yugu aram rogon me rin’ e n’en nib fel’ ni nge rin’ me ning e ayuw. Yan i weliy e n’en ke buch ngak yugu reb e piilal, ma aram me ayuweg ni ngki pagan’ ngak e piin piilal bayay.

14. Mang e ayuweg reb e walag ni pumoon ni ngki pagan’ ngak l’agruw e piilal bayay?

¹⁴ Bay reb e walag ni pumoon nib n’uw nap’an ni i par nib damumuw ngak l’agruw e piilal ni be lemnag ndabiyog ni nge pagan’ ngorow. Machane me tabab ni nge lemnag ba thin ni yog reb e walag ni pumoon ni ma tayfan ni be gaar: “Satan e ir e toogor rodad, ma gathi pi walagdad.” Ri fal’eg i lemnag e pi thin ney nge n’en nsusun e nge rin’, ma tomuren ni meybil ngak Jehovah ni nge ayuweg, ma aram me munmun me yag ni nge awnag e gapas u thilrad e gal piilal nem.

15. Mang fan nrayog nib n’uw nap’an mfini yag ni ngki pagan’dad ngak e pi walag bayay? Mu weliy ban’en ni ke buch.

¹⁵ Bay ba ngiyal’ ni ke mul reb e tow’ath u paam, fa? Rayog ni ngari kireban’dad ko re n’ey. Tomuren e duw ni 1930 u nap’an ni kan taleg e maruwel rodad u Chiyamen ko ngiyal’ ni be gagiyeg e am ko Nazi, ma i pigpig Grete nge chitiningin u rom ni yow l’agruw e Pi Mich ni yow ba yul’yul’. Baadag Grete e maruwel nni pi’ ngak ni aram e ma typenag e thin ni bay u lan Fare Wulyang ko Damit nga boch e babyor ni fan ko pi walag u rom. Machane nap’an ni nang e pi walag ndabun e chitamangin e tin riyul’, min taleg ndab ki rin’ e binem e maruwel ni bochan e yad be magar nri yog e chitamangin boch ban’en u murung’agen e ulung ngak e piin yad be togopuluw  ngak e pi walag. Gathi kemus e magawon ni mada’nag Grete. Ya n’umngin nap’an e Bin L’agruw e Mahl ko Fayleng ndaki pi’ e pi walag boch e magazine rodad ngorow e chitiningin, ma da kun non ngorow u nap’an ni yira mada’nagrow u kanawo’. Ri kireban’ Grete ko re n’ey mab n’uw nap’an ni par nde n’ag fan u wan’ e n’en ni rin’ e pi walag nem ara pagan’ ngorad bayay. Machane munmun me yog nib mudugil ni ke n’ag Jehovah fan e kireb rorad, ere ku aram e n’en nsusun e nge rin’. *

16. Mang fan nthingar da athamgilgad nib gel ya nge yag ni ngki pagan’dad ngak e pi walag bayay?

¹⁶ Faanra bay ban’en ni ke buch rom ni aray rogon, mag guy rogon ni ngki pagan’um ngak e pi walag bayay. Rayog nib t’uf ba ngiyal’ ni ngam rin’ e re n’ey riy, machane athamgil ni ga ra tay e dabi yan i aw nib m’ay fan. Re n’ey e rayog ni ngan susunnag nga ba mit e ggan ni kad ked ni kad m’argad ngay. Tomuren ma sana ra ud kol ayuwgad ko n’en gad be kay. Machane dab da paged e re n’ey ni nge talegdad ndab ku ud abichgad. Ere ku arrogon nsusun e dab da paged e n’en ke buch u thildad be’ ni nge warnag e pagan’ rodad ngak e pi walag ni gad manang ndawor ra flontgad. Faan gad ra guy rogon ni ngki pagan’dad ngak e pi walag bayay, ma aram e ra gel boch e felfelan’ rodad me yag nda tedan’dad ko n’en nrayog ni ngad rin’ed ya nge yag nda ayuweged e ulung rodad ni nge par ni bay e pagan’ riy.

17. Mang nrib ga’ fan e pagan’, ma mang e gad ra weliy ko bin migid e article?

¹⁷ Ba mo’maw’ ni ngan pirieg e girdi’ u lan e re fayleng rok Satan ney nrayog ni ngan pagan’uy ngorad, machane rayog ni nge pagan’dad ngak pi walagdad ni bochan e yad ba t’uf rodad ma gad ba t’uf rorad. Re pagan’ ney ni bay u thildad e ma ayuwegdad ni ngad pared ni gad ba felfelan’ mab taareban’dad e ngiyal’ ney, ma aram e n’en nra ayuwegdad u nap’an ni gad ra mada’nag boch ban’en nib gel e mo’maw’ riy boch nga m’on. Machane uw rogon ni faanra bay be’ ni ke rin’ ban’en ni ke kirebnag lanin’um ma dakir pagan’um ngak? Mu guy rogon ni ngam lemnag e n’en ke buch ni bod rogon ni be lemnag Jehovah, mag fol ko pi kenggin e motochiyel u Bible, mag guy rogon ni ngari t’uf pi walagem rom, mag fil ban’en ko n’en ni buch rok boch e girdi’ ni bay murung’agrad u Bible. Rayog ni ngki fel’ lanin’dad miki pagan’dad ngak pi walagdad bayay. Gad ra rin’ e re n’ey, ma ra yoor e fager rodad ni “kab gel farad yul’yul’ ngak e walag.” (Prov. 18:24, BT) Machane de gaman ni kemus ni nge pagan’dad ngak yugu boch e girdi’, ya thingar ki nang e girdi’ nrayog ni ngan pagan’uy ngodad. Bin migid e article e gad ra weliy riy rogon ni ngad daged nrayog ni nge pagan’ e pi walag ngodad.