Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

ARTICLE NI NGAN FIL 37

Mu Taga’ Ngak Jehovah ni Bod Samson

Mu Taga’ Ngak Jehovah ni Bod Samson

“Somol ni Got, wenig ngom, mu tafinaynigeg; wenig ngom i gur Got, mpi’ gelngig.”​—JUDG. 16:28.

TANG 30 Chitamag, Got Rog, nge Fager Rog

TIN YIRA WELIY a

1-2. Mang fan nib fel’ ni ngad filed murung’agen Samson?

 MANG e ma yib ngan’um u nap’an ni ga ra rung’ag fithingan Samson? Dabisiy ni ma yib ngan’um be’ nib pumoon nrib gel gelngin. Riyul’ e re n’ey. Machane bay ban’en ni dugliy Samson nde fel’ ni yib wenegan ngak. Yugu aram rogon, me sap Jehovah ko yul’yul’ ni tay ngak me uneg murung’agen e re n’ey nga lan e Bible ni fan ngodad.

2 I fanay Jehovah Samson ni nge rin’ boch ban’en ni yira ngat ngay ya nge yag ni ayuweg piyu Israel ni yad e girdi’ rok ni ke mel’egrad. Boch e chibog nga tomuren, me thagthagnag Jehovah nga laniyan’ apostal Paul ni nge uneg fithingan Samson nga fithingan boch e pumoon nib gel e michan’ rorad. (Heb. 11:​32-34) N’en ni rin’ Samson e rayog ni nge pi’ e athamgil nga lanin’dad. I taga’ ngak Jehovah ngki mada’ ko ngiyal’ nib mo’maw’ ngak. Ere ngad weliyed e n’en nrayog ni ngad filed rok nge rogon nrayog ni nge pi’ e n’en ni rin’ e athamgil nga lanin’dad.

I PAGAN’ SAMSON NGAK JEHOVAH

3. Mang maruwel e ni pi’ ngak Samson?

3 Nap’an nni gargeleg Samson, ma pi Filistine e yad be gagiyegnag piyu Israel maku yad be gafgownagrad. (Judg. 13:1) Ba gel e gafgow ni i tay piyu Israel ni bochan e re n’ey. Ere mel’eg Jehovah Samson ni nge “tabab i muruwliy ni nge chuweg piyu Israel u tan pa’ e pi Filistine.” (Judg. 13:5) Rib mo’maw’ e re maruwel ney! Ere ba t’uf ni nge taga’ ngak Jehovah ya nge yag ni rin’.

I pagan’ Samson ngak Jehovah me m’agan’ ngay ni nge thilyeg boch ban’en u rarogon. I fanay e n’en ni immoy rok e ngiyal’ nem ni nge lebguy e n’en nib m’agan’ Got ngay (Mu guy e paragraph 4-5)

4. Uw rogon ni ayuweg Jehovah Samson ni nge gel ngak e pi Filistine? (Judges 15:​14-16)

4 Am lemnag reb e kanawo’ ni dag Samson ni be pagan’ ngak Jehovah nge rogon e ayuw ni pi’ Got ngak. Bay bayay ni yib e pi salthaw rok e pi Filistine ni ngar koled Samson u Lehi nsana bangi ban’en ni bay u Judah. I rus e pi pumoon nu Judah, ma aram mar dugliyed ni ngar pied Samson nga pa’ e pi toogor rorad. Ere ra m’aged nga l’agruw yal’ i tal ni kab beech ngar feked nga ranod ra pied ngak e pi Filistine. (Judg. 15:​9-13) Machane “me yib gelngin Somol ngak nge gel” me gelnag ir nge math’math’ fapi tal ni kan m’ag ngay. Ma aram “me guy ba yododan e donkey ni ka fini yim’,” me thiy pa’ ngay me li’ 1,000 e pumoon ni Filistine ngay!​—Mu beeg e Judges 15:​14-16, BT.

5. Bochan ni fanay Samson ba yododan e donkey, ma uw rogon ni be dag ni be pagan’ ngak Jehovah?

5 Mang fan ni fanay Samson ba yododan e donkey? Ya gathi ireray ban’en ni yima fanay ni nge mang talin e cham! Dariy e maruwar riy ni manang Samson ni Jehovah e ir e ra ayuweg ni nge gel ngak e pi Filistine ni yugu demtrug e re miti talin e cham ni be fanay. Arrogon, i fanay e re pumoon ney nib yul’yul’ e n’en ni immoy rok e ngiyal’ nem ni nge lebguy e n’en nib m’agan’ Jehovah ngay. Ere ba tamilang ni yag ni nge gel Samson ngak e pi pumoon nem ni bochan e taga’ ngak Jehovah.

6. Mang reb e ban’en nrayog ni ngad filed ko n’en ni buch rok Samson?

6 Ku arrogodad nrayog ni nge pi’ Jehovah gelngidad ni ngad rin’ed e maruwel ni kan pi’ ngodad ni yugu aram rogon ni gad be lemnag ndabiyog rodad. Rayog ni nge rin’ Got e re n’ey u reb e kanawo’ ni gad ra ngat ngay. Ngam nang ni faan ga ra taga’ ngak Jehovah, ma ra ayuwegem ni ngam rin’ e n’en nib m’agan’ ngay ni bod ni pi’ gelngin Samson.​—Prov. 16:3.

7. Mang reb e ban’en ni ke buch ni be dag nib ga’ fan ni ngaud sapgad ngak Jehovah ni nge pow’iydad?

7 Boor e walag ni yad ma un i toy e pi tagil’ e liyor rodad ni kar daged ni be pagan’rad ngak Jehovah. Kafram e ba ga’ ni pi walag e yad ma yoloy yaan yooren e pi Tagil’ e Liyor nge yugu boch e naun rodad ni ngan toy, mu kur toyed. Machane munmun me t’uf ni ngan thilyeg boch ban’en ni bochan e be ga’ e ulung rok Jehovah i yan. I meybil e pi walag ni yad ma yog e thin ngak Jehovah ni nge pow’iyrad mar rin’ed boch ban’en nib thil, ni bod nra chuw’iyed boch e naun ngar ngongliyed e yungin ke kireb riy. Robert ni boor e naun rodad ni ke un i toy u ga’ngin yang e fayleng u lan e pi duw ni ka fini yan e yog ni gaar, “Som’on e ba mo’maw’ ngak boch e walag ni ngar thilyeged rogon ni yad be rin’ boch ban’en.” Ki ulul ngay ni gaar: “Rib thil e re n’ey ko n’en ka ug rin’ed u lan boor e duw. Machane ba m’agan’ e pi walag ney ngay ni ngar thilyeged rogon ni yad be rin’ boch ban’en, ma ke m’ug riy ni be tow’athnagrad Jehovah ni bochan e re n’ey.” Kemus ni taareb e kanawo’ eray ni kad weliyed ni be dag rogon ni be pow’iy Jehovah e girdi’ rok ni ngar lebguyed e n’en nib m’agan’ ngay. Ere ba fel’ ni nge ba ngiyal’ me bagadad me fith ir ni gaar, ‘Gu ma sap ngak Jehovah ni nge pow’iyeg mab m’agan’ug ngay ni nggu thilyeg boch ban’en u rarogog ya nge yag ni nggu pigpig ngak ko bin th’abi fel’ e kanawo’ nrayog ni nggu rin’ riy, fa?’

I PAG SAMSON JEHOVAH NI NGE AYUWEG

8. Mang e rin’ Samson u nap’an ni yib e belel nib gel ngak?

8 Rayog nsana ku bay yugu boch e thin nu Bible ni kam beeg ni be weliy murung’agen yugu boch ban’en ni rin’ Samson ni yira ngat ngay. I li’ ba layon nge yim’ miki boch nga tomuren me li’ 30 e pumoon ni Filistine u Ashkelon ngar m’ad. (Judg. 14:​5, 6, 19) Manang Samson ndabiyog ni nge rin’ boch ban’en ni aray rogon ni faanra der ayuweg Jehovah. I tamilang e re n’ey u bayay ni yib e belel nib gel ngak u tomuren ni ke thang e fan rok 1,000 e pi Filistine. Mang e rin’? I ning e ayuw ngak Jehovah ko bin nge taga’ nga gelngin ni nge yan i gay e ran ni nge unum ni ir rok.​—Judg. 15:18.

9. Uw rogon ni ayuweg Jehovah Samson? (Judges 15:19)

9 I ayuweg Jehovah Samson ni aram e ngongliy ba maang’ang nge pi’ e ran ni nge unum. Nap’an ni unum Samson e re ran nem, “me fel’ rogon” bayay. (Mu beeg e Judges 15:19.) Ba tamilang ni yan i boch e duw nga tomuren u nap’an nni thagthagnag nga laniyan’ Samuel ni profet ni nge yoloy fare babyor ni Judges ma ka bay e re alublub ney. Girdi’ nu Israel ni ur guyed e ran ni i yib ko re alublub ney e sana rayog ni i yib ngan’rad ni pi tapigpig rok Jehovah ni yad ba yul’yul’ e rayog ni ngar taga’gad ngak ni nge ayuwegrad ko ngiyal’ ni ke t’uf e ayuw rorad.

Tomuren ni unum Samson fapi ran ni pi’ Jehovah ngak me fel’ rogon bayay. Ere ku arrogodad nrayog ni ngad pared ni gad ba yul’yul’ ngak Jehovah ni faanra m’agan’dad ngay ni nge ayuwegdad (Mu guy e paragraph 10)

10. Mang e thingar da rin’ed ya nge yag ni ayuwegdad Jehovah? (Kum guy e sasing.)

10 Ku arrogodad nib t’uf ni ngad ninged e ayuw ngak Jehovah ni yugu demtrug e re miti salap ni bay rodad ara n’en ke yag ni ngad rin’ed ni fan ko pigpig rodad ngak. Susun e nge m’agan’dad ngay ni bay boch ban’en ndabiyog rodad ma gad nang ni faan gad ra taga’ ngak Jehovah, ma aram e rayog ni ngad rin’ed e n’en be yog ngodad. Rayog ni ngad pared ni gad ba yul’yul’ ngak Jehovah ni faanra m’agan’dad ngay ni nge ayuwegdad ni bod Samson ni yib gelngin u nap’an ni unum fapi ran ni pi’ Jehovah ngak.​—Matt. 11:28.

11. Uw rogon nrayog ni ngad taga’gad ngak Jehovah ni nge ayuwegdad? Mang e rin’ ba wu’ e mabgol?

11 Am lemnag e n’en ni rin’ Aleksey nreb i walagdad ni pumoon u Russia nib gel e gafgow ni yibe tay ngak. Mang e ke ayuweg ni nge athamgil ni yugu aram rogon nrib mo’maw’ e magawon ni be mada’nag? Gubin ngiyal’ ni yow ma fil leengin e Bible rorow. I yog ni gaar: “Gu ma guy rogon ni nggu fil e Bible rog ni yigoo gag ni gubin ngiyal’ ma gu be beeg ni gubin e rran. Gubin e kadbul ni gamow ma weliy leengig e thin nu Bible ni fan nga reb e rran nge reb ma gamow meybil ngak Jehovah u taabang.” Mang e gad be fil ko re n’ey? Susun e ngad taga’gad ngak Jehovah ko bin ngad taga’gad ngodad. Ni uw rogon? Aram e ngaud filed e Bible rodad ni gubin ngiyal’ maku gad be rin’ e pi n’en gad ma rin’ ni fan ko pigpig rodad ya nge yag ni gel e michan’ rodad. Faan gad ra rin’ e re n’ey, ma aram e ra ayuwegdad Jehovah ni ngad ululgad ko pigpig ni gad be tay ngak. Rayog ni nge pi’ gelngidad ni bod ni pi’ gelngin Samson.

DE TAL SAMSON KO PIGPIG NI I TAY NGAK JEHOVAH

12. Mang reb e ban’en nde puluw ni dugliy Samson, ma uw rogon nib thil e re n’ey nga yugu boch ban’en ni dugliy ni nge rin’ u m’on riy?

12 Samson e ku de flont ni bod gadad, ere immoy yu ngiyal’ nde puluw e n’en ni dugliy. Bay ban’en ni dugliy ni yib wenegan ngak. Tomuren ni ke pigpig u lan ba ngiyal’ ni ir reb e judge, ma aram me adag “reb e ppin ni ma par u lan e loway nu Sorek, ni Delilah fithingan.” (Judg. 16:4) Immoy ba ngiyal’ u m’on riy nni m’ag e mabgol rok Samson nge be’ nib pin nib Filistine, machane ‘Somol e pow’iy’ e re n’ey ni nge buch ni bochan e ‘be guy rogon ni nge cham ngak e Filistine.’ Boch nga tomuren, me par Samson u tafen be’ nib pin ni ma chuway’ ngak ni ma par ko fare mach nu Gaza. Aram e ngiyal’ ni pi’ Got gelngin Samson ni nge pug mban e garog ko re mach nem nge fek, ma aram me par fare mach ni ke mom ni nge yib e toogor ngay. (Judg. 14:​1-4; 16:​1-3) Machane Delilah e ba thil ni bochan e rayog ni ir be’ nu Israel.

13. Mang e rin’ Delilah ngak Samson?

13 I fek Delilah ba salpiy nib ga’ ni ognag e pi Filistine ngak ya nge yognag Samson. Sana rayog nde yag ni nge nang Samson e n’en be guy Delilah rogon ni nge rin’ ngak ni bochan gelngin e adag rok ngak. Demtrug rogon ma yigi par Delilah ni yugu be fith ngak fan nrib gel gelngin, me yan i tomur riy me yog ngak. Ere ba gel e kireban’ riy ni bochan e rin’ Samson ban’en ni k’aring ni nge chuw gelngin ni kan pi’ ngak me par ba ngiyal’ ndaki fel’ u wan’ Jehovah.​—Judg. 16:​16-20.

14. Mang e buch rok Samson ni bochan e pagan’ ngak Delilah?

14 Rib kireb e n’en ni buch rok Samson ni bochan e pagan’ ngak Delilah ko bin nge pagan’ ngak Jehovah. I kol e pi Filistine Samson mar lufed lan mit nruw raba’. Ra feked nga Gaza ngar kalbusnaged, ni aram e re binaw ni tamra’nag e girdi’ riy u m’on riy, mar ted ni nga i bilig e wheat. Ma nga tomuren mar feked nga reb e madnom rorad. Ra ognaged ba maligach nib ga’ ngak Dagon ni got rorad ni gowa ir e ke pi’ Samson nga pa’rad. Ra chuweged Samson u kalbus ngar feked ko re madnom nem ya ‘nguur moninggad ngak!’​—Judg. 16:​21-25.

I pi’ Jehovah gelngin Samson ni nge cham ngak e pi Filistine (Mu guy e paragraph 15)

15. Uw rogon ni dag Samson ni ki pagan’ ngak Jehovah bayay? (Judges 16:​28-30) (Mu guy e sasing ni bay u wuru’ e re ke babyor ney.)

15 Yugu aram rogon nib gel e oloboch ni tay Samson, machane de tal ko pigpig ni i tay ngak Jehovah. I gay rogon ni nge lebguy e maruwel ni ke pi’ Got ngak ni aram e nge cham ngak e pi Filistine. (Mu beeg e Judges 16:​28-30.) I wenig ngak Jehovah ni gaar: “Wenig ngom i gur Got, mpi’ gelngig taab yay, nggu maruwel ngay e taa yaney mu gu fulweg ngak e pi Filistine labgen lan owcheg nruw raba’.” I fulweg e bin riyul’ e Got taban e n’en ni wenignag Samson ngak me sulweg gelngin ni pi’ ngak u daken e maang’ang. Angin ni yib riy e boor e pi Filistine ni li’rad Samson e yaney ko yu yay ni baaram ni i cham ngorad.

16. Mang e rayog ni ngad filed ko oloboch rok Samson?

16 Yugu aram rogon nib gel e gafgow ni tay Samson ni bochan e oloboch ni rin’, machane de tal i guy rogon ni nge rin’ e n’en nib m’agan’ Jehovah ngay. Mus ni faanra kad olobochgad mab t’uf ni ngan ginangdad ara ke mul reb e tow’ath u pa’dad, ma thingar dab da talgad ko pigpig ngak Jehovah. Dab mu pagtalin nder ma mulan’ Jehovah u puluwdad. (Ps. 103:​8-10) Yugu aram rogon ni gad ma oloboch, ma ka rayog ni nge fanaydad Jehovah ni bod Samson.

Dabisiy nri kireban’ Samson ko oloboch ni rin’, machane de tal ko pigpig ni i tay ngak Jehovah. Ku arrogon e n’en nsusun e ngad rin’ed (Mu guy e paragraph 17-18)

17-18. Mang e kam guy ko n’en ni buch rok Michael ni be pi’ e athamgil nga lanin’um? (Kum guy e sasing.)

17 Am lemnag e n’en ni buch rok reb e walag nib pagel ni ka nog Michael ngak. Boor ban’en ni i rin’ ni fan ko pigpig rok ngak Jehovah, ya ir reb e ministerial servant maku ma regular pioneer. Machane ba gel e kireban’ riy ya rin’ reb e oloboch me mul u pa’ e tow’ath rok u lan e ulung. I yog ni gaar: “U m’on ni nge buch e re n’ey, ma boor ban’en nug be rin’ ni fan ko pigpig rog ngak Jehovah. Machane nap’an ni buch e re n’ey, mug lemnag ndakuriy ban’en nrayog ni nggu rin’ ni fan ko pigpig rog ngak Jehovah. Dariy ba ngiyal’ nug lemnag nra digeyeg Jehovah, machane ug lemnag ko ka ra sul rogon e tha’ u thilmow nge bod kafram ara ku rayog ni nggu sul nggu pigpig ngak u lan e ulung ni bod ni ug rin’ kafram fa dabkiyog.”

18 Ba manigil e n’en ni rin’ Michael ya de tal ko pigpig ni i tay ngak Jehovah. Ki yog ni gaar: “Ba gel e athamgil nug tay ni nggu chugur ngak Jehovah bayay ni aram e ug meybil ngak ni gubin ngiyal’, ma gu be fil e Bible rog, ma gu be fal’eg i lemnag.” Munmun mu kun sulweg e tow’ath rok Michael ngak. Chiney e ma pigpig ni ir reb e piilal maku ir reb e regular pioneer. I gaar: “Ayuw nge athamgil ni un pi’ ngog nib ga’ ni tin ni i yib ko piin piilal e ayuwegeg ni nggu nang ni ku gub t’uf rok Jehovah. Chiney e rayog ni nggu pigpig bayay u lan e ulung ndakuriy ban’en ni be magawonnag e nangan’ rog. Re n’ey ni buch rog e kug fil riy nra n’ag Jehovah fan e kireb rok be’ ni faanra riyul’ ni ke kalngan’.” Ku rayog ni nge pagan’dad ni faan gad ra rin’ urngin e tin nrayog rodad ni ngad yal’uweged e oloboch rodad ma gad ulul ni ngad taga’gad ngak Jehovah, ma ra fanaydad miki tow’athnagdad ni yugu aram rogon ni kad olobochgad.​—Ps. 86:5; Prov. 28:13.

19. Uw rogon ni ke pi’ e n’en ni rin’ Samson e athamgil nga lanin’um?

19 Kad weliyed ko re article ney in ban’en ni buch rok Samson. Yugu aram rogon ndawori flont, machane de tal ko pigpig ngak Jehovah ngki mada’ nga tomuren e oloboch ni rin’ ni bay rogon ngak Delilah. Ku de mulan’ Jehovah u puluwon. Ya ki fanay bayay ni nge rin’ ban’en ni yira ngat ngay. Ki ulul Jehovah ni nge tay ni ir be’ nib gel e michan’ rok me uneg fithingan nga fithingan boch e girdi’ ni bay ko Hebrew ko guruy ni 11. Rib gel e athamgil ni ma yib nga lanin’dad ni kad nanged ni gad be pigpig ngak e Chitamangidad ni bay u tharmiy ni gad ba t’uf rok nri baadag ni nge pi’ gelngidad nib ga’ nu nap’an ni kad meewargad! Ere ngad weniggad ngak Jehovah ni bod Samson ni nge lungudad: “Wenig ngom, mu tafinaynigeg; wenig ngom i gur Got, mpi’ gelngig.”​—Judg. 16:28.

TANG 3 Gelngimad, nge Athap, nge Pagan’ Romad

a Boor e girdi’ ni yad manang murung’agen Samson ni kub muun ngay e piin buchuuw ban’en u murung’agen e Bible ni yad manang. Yima weliy murung’agen u boch e tang, nge kachido, nge yugu boch ban’en. Machane murung’agen Samson e gathi kemus nib chep ni yugu yima weliy. Ya boor ban’en nrayog ni ngad filed ko re pumoon ney nib gel e michan’ rok.