1. Mang boch ban’en ni ke pag boch e walag farad riy, ma mang fan?

BOKUM milyon e girdi’ rok Got e ngiyal’ ney ni kar paged farad u boch ban’en. Boor e walag ni pumoon nge ppin ni kar dugliyed ndab ra uned ko mabgol. Ma bay yu wu’ e mabgol ni kar dugliyed ndab kaar fakayed e bitir e chiney. Ma bay boch e tabinaw ni kar dugliyed ni ngar momnaged rogon e par rorad. Gubin e pi cha’ney ni taab fan ni kar dugliyed ni ngar rin’ed e pi n’ey. Bochan e yad baadag ni ngar rin’ed urngin e tin rayog rorad ni fan ko pigpig rorad ngak Jehovah. Yad ba felfelan’ mab pagan’rad nra pi’ Jehovah urngin e tin nib t’uf rorad. Ere gur, ra kireban’rad? Danga’! Uw rogon ni kad nanged e re n’ey? Bochan ni i pi’ Jehovah urngin e tin nib t’uf ko pi tapigpig rok kakrom. Bod ni, tow’athnag Abraham ni ir “chitamangin urngin e piin ni ke mich Got u wun’rad.”​—Rom. 4:11.

2. (a) Mang fan ni m’agan’ Abraham ngay ni nge chuw ko fare binaw nu Ur nrogon ni bay ko Hebrews 11:8-10, 16? (b) Mang e gad ra weliy ko re article ney?

² I m’agan’ Abraham ngay ni nge chuw ko fare binaw nu Ur ni yugu aram rogon nib fel’ rogon e par rok u rom. Mang fan? Bochan ni i sonnag “fare binaw ni ba’ taan u but’ ndabi chuw biid.” (Mu beeg e Hebrews 11:8-10, 16.) Mang e re “binaw” nem? Mang boch e magawon ni i mada’nag Abraham u nap’an ni be sonnag e re binaw nem ni nge sum? Ma uw rogon ni ngad boded Abraham nge boch e walag e ngiyal’ ney ni kar folwokgad ko n’en ni rin’?

3. Mang fare binaw ni i sonnag Abraham?

³ Fare binaw ni i sonnag Abraham e aram Gil’ilungun Got. Jesus Kristus nge 144,000 e Kristiano ni kan dugliyrad e aram e piin yad ra gagiyegnag e re Am nem. I yog Paul ni Gil’ilungun Got e aram “fare binaw rok fare Got ni be par nib fos, ni fare Jerusalem nu tharmiy.” (Heb. 12:22; Rev. 5:8-10; 14:1) I fil Jesus ngak pi gachalpen ni ngar yibilayed e re Am ney ni nge yib ya nge yag ni ngan  rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay u roy u fayleng ni bod rogon ni yibe rin’ u tharmiy.​—Matt. 6:10.

4. Mang e manang Abraham u murung’agen fare binaw ara fare Am ni ke micheg Got nrogon ni bay ko Genesis 17:1, 2, 6?

⁴ Gur, manang Abraham rogon ni yira yarmiy Gil’ilungun Got, fa? Danga’. Boor e chibog ni i par murung’agen e re n’ey “nib mith.” (Efe. 1:8-10; Kol. 1:26, 27) Yugu aram rogon ma manang Abraham ni bay boch i pi fak ni yad ra mang pilung, ya ireray e n’en ni micheg Jehovah ngak. (Mu beeg Genesis 17:1, 2, 6.) Bochan nrib mich u wan’ Abraham e tin ke micheg Got ngak ma gowa bod ni ke guy Faen ni Kan Dugliy ara fare Messiah ni ir e en nra mang Pilung u Gil’ilungun Got. Aram fan nrayog ni nge gaar Jesus ko pi Jew kakrom: “Chitamangimed i Abraham e i felfelan’ ni bayi guy e birog e rran, me guy me felfelan’.” (John 8:56) Ere ba tamilang ni manang Abraham ni bay boch e piin owchen ni yad ra mang bang ko fare Am nra sunmiy Jehovah, mab m’agan’ ngay ni nge sonnag Jehovah ni nge lebguy e re n’em ni ke micheg.

5. Uw rogon ni kad nanged ni i sonnag Abraham fare binaw ni Got e ke ngongliy rogon?

⁵ Uw rogon ni dag Abraham ni be sonnag fare binaw, ara fare Am ni Got e ke ngongliy rogon? Bin som’on e, de mang Abraham girdien reb e am u fayleng. I milekag u reb e binaw nga reb ma dariy bang ni dugliy ni nge par riy ni nge mang tafen, maku da i pi’ e ayuw ngak reb e pilung u fayleng. Ku de guy rogon ni nge sunumeg reb e am ngak. Ya n’en ni rin’ e i par ni be fol rok Jehovah ma be sonnag ni nge lebguy e tin ke micheg. Bochan e n’en ni rin’ Abraham, ma aram me dag nrib gel e michan’ rok ngak Jehovah. Ngad weliyed boch e magawon ni mada’nag nge n’en nrayog ni ngad filed ko n’en ni rin’.

6. Uw rogon fare binaw nu Ur?

⁶ Fare binaw nu Ur ni chuw Abraham riy e bbinaw nib fel’ rogon e yoror riy, mab fel’ rogon e par ko girdi’ riy, ma girdi’ u rom e ba tolang e skul rorad ma boor ban’en rorad. Re binaw nem e bay e yoror riy nib tolang nib liyeg e ran. Girdi’ ko re binaw nem e yad ba salap ko yol nge matheeg. Ku boor e girdi’ u rom ni yad ma un ko siyobay ni bochan e ke pirieg e piin yad ma gay murung’agen e girdi’ nge boch ban’en ni immoy kakrom boch e babyor ni un fanay ko siyobay u nap’an ni yad be ker e gin immoy e re binaw ney riy. Naun ko girdi’  u rom e kan ngongliy ko rengnga mab pach dow e rungrung riy ni kan achey nib wechwech. Bay boch e pi naun nem ni 13 ara 14 e singgil riy ma kan simennag lan e yoror riy.

7. Mang fan nib t’uf ni nge pagan’ Abraham ngak Jehovah nra ayuwegrad chon e tabinaw rok?

⁷ Ba t’uf ni nge pagan’ Abraham ngak Jehovah nra ayuwegrad chon e tabinaw rok. Mang fan? Dab mu pagtalin ni ke digey Abraham nge Sarah e naun rorow u Ur nib fel’ ni aram e gin yow ra par riy ma dabi buch ban’en rorow ni fan e ngaur parew u lan e tent u daken e ted u Kanaan. Dakur moyed chon e tabinaw rok u bang ni bay e yoror riy nib tolang nib liyeg e ran. Bochan ndariy ban’en ni be ayuwegrad, ma rib mom ni nge yib e toogor rorad i cham ngorad.

8. Mang e buch rok Abraham ba ngiyal’?

⁸ Yugu aram rogon ni i rin’ Abraham e tin nib m’agan’ Got ngay, machane immoy ba ngiyal’ ni mo’maw’ rogon ni nge yognag e ggan ni ngar ked chon e tabinaw rok. I yib e uyungol ko fare binaw ni yog Jehovah ngak ni nge yan ngay. Bochan nrib gel e gafgow ni yibnag e re uyungol ney, ma aram me dugliy Abraham ni nga ranod chon e tabinaw rok ra pared nga Egypt u lan ba ngiyal’. Machane nap’an ni immoy u Egypt me fek Farao ni pilung ko re nam nem e ppin rok. Am lemnag gelngin e magafan’ ni i tay Abraham nge mada’ ko ngiyal’ ni k’aring Jehovah Farao ni nge sulweg Sarah ngak.​—Gen. 12:10-19.

9. Mang boch e magawon ni sum u lan e tabinaw rok Abraham?

⁹ Ku immoy boch e magawon nib ga’ ni sum u lan e tabinaw rok Abraham. Sarah ni ppin rok nrib t’uf rok e dabiyog ni nge diyen. Boor e duw ni ur parew nib kireban’row ni bochan e re n’ey. Boch nga tomuren me pi’ Sarah Hagar ni sib rok ngak Abraham ya nge yag ni diyennag boch e bitir ni fak Sarah nge Abraham. Machane nap’an ni diyennag Hagar Ishmael, ma aram me tabab ni nge darifannag Sarah. Munmun ma aram me gel e ubchiya’ ko re magawon nem me tuluf Sarah Hagar ni nge chuw.​—Gen. 16:1-6.

10. Mang e buch rok Ishmael nge Isak nrayog ni nge mo’maw’nag ngak Abraham ni nge pagan’ ngak Jehovah?

¹⁰ Boch nga tomuren mfini yag ni nge diyen Sarah nge gargeleg bochi pagel ni fakrow Abraham me tunguy Abraham Isak ngak. Rib t’uf Ishmael nge Isak rok Abraham. Machane bochan nib kireb e ngongol ni i rin’ Ishmael ngak Isak, ma aram me yog Jehovah ngak Abraham ni nge yog ngak Hagar nge Ishmael ni ngar chuwgow. (Gen. 21:9-14) Boch nga tomuren miki yog Jehovah ngak Abraham ni nge li’ Isak nge pi’ ni maligach. (Gen. 22:1, 2; Heb. 11:17-19) Gali n’ey ni buch rok Abraham e m’ug riy nib t’uf ni nge pagan’ ngak Jehovah nra munmun me lebguy e tin ke micheg u murung’agen fa gal pagel ni fak.

11. Mang fan nib t’uf ni nge gum’an’nag Abraham ir nge sonnag Jehovah?

¹¹ N’umngin nap’an ni be buch e pi n’ey mab t’uf ni nge fil Abraham rogon ni nge gum’an’nag ir nge sonnag Jehovah. Nap’an nra chuwgad chon e tabinaw rok u Ur ma dabisiy ni ke pag 70 e duw rok. (Gen. 11:31–12:4) Ma sogonap’an raay e duw ni i par u lan e tent ma be milekag u lan fare nam nu Kanaan. I yim’ Abraham ni ke gaman 175 e duw rok. (Gen. 25:7) De guy rogon ni lebguy Jehovah e n’en ni micheg ngak ni aram e nge pi’ e re nam nem ngak e piin owchen. Maku de par nib fos nge mada’ ko ngiyal’ ni sum fare binaw ni aram Gil’ilungun Got. Yugu aram rogon ma kan weliy murung’agen Abraham ni ir be’ ni yim’ ni “ke pilibthir mab felfelan’ nga rogon e par ni i tay.” (Gen. 25:8, NW) Yugu aram rogon ni boor e magawon ni i mada’nag, machane i par nib gel e michan’ rok mab m’agan’ ngay ni nge sonnag Jehovah. Mang fan ni yag rok ni nge athamgil? Bochan ni n’umngin nap’an e yafos rok ni bay Jehovah ni be ayuweg ma be tay ni ir reb e fager rok.​—Gen. 15:1; Isa. 41:8; Jas. 2:22, 23.

12. Mang e gad be sonnag, ma mang e gad ra weliy murung’agen?

¹² Ere ku arrogodad ni gad be sonnag fare binaw ni ba’ taan u but’ ndabi chuw biid ni bod ni rin’ Abraham. Machane darud sonnaged e ngiyal’  ni nge sum e re binaw nem. Ya ke tabab Gil’ilungun Got ko gagiyeg u nap’an e duw ni 1914, ma be gagiyegnag e tharmiy ni polo’. (Rev. 12:7-10) Machane ka gad be sonnag e ngiyal’ ni nge gagiyegnag e fayleng ni polo’. Nap’an ni gad be sonnag e re n’ey ni nge buch, ma rayog ni boor e magawon nra ud mada’naged nib t’uf ni ngad athamgilgad u fithik’ ni bod e tin ni i mada’nag Abraham nge Sarah. Ere gur, be yag ko pi tapigpig rok Jehovah e ngiyal’ ney ni ngar folwokgad rok Abraham, fa? Bay murung’agen boch e tapigpig rok Jehovah e ngiyal’ ney ni kan tay nga lan Fare Wulyang ko Damit ni be m’ug riy ni yad bod Abraham nge Sarah nib gel e michan’ rorad ma yad be gum’an’naged yad. Ngad weliyed murung’agen boch e pi girdi’ ney, ma gad guy e n’en nrayog ni ngad filed rorad.

13. Mang e kam fil ko n’en ni buch rok Brother Walden?

¹³ Nge m’agan’um ngay ni ngam pag fan boch ban’en. Faanra gad baadag ni ngad m’oneged Gil’ilungun Got u lan e yafos rodad, ma thingar da boded Abraham ni m’agan’ ngay ni nge pag fan boch ban’en ni fan e nge felfelan’nag Got. (Matt. 6:33; Mark 10:28-30) Am tay fanam i yan ko n’en ni buch rok reb e walag ni pumoon ni ka nog Bill Walden ngak. * Nap’an e duw ni 1942, ma ke chugur ni nge chuw Bill u reb e skul nib tolang u Meriken ni ke skulnag rogon i fal’eg yaan e naun nge rogon i toy. Aram e ngiyal’ nra tababgad e Pi Mich Rok Jehovah ko fol Bible. Bay reb e sensey rok Bill ni ke mu’ i yarmiy rogon ba maruwel ni nge un ngay u tomuren nra chuw u skul, machane me siyeg Bill e re maruwel nem. I yog ni fan ni rin’ e re n’em e bochan ni ke mel’eg ni nge yoornag e tayim rok ni fan ko pigpig ni be tay ngak Got ko bin ni nge un nga reb e maruwel nib tolang puluwon. De n’uw nap’an nga tomuren me pi’ e am e thin nge yib ngak ni yibe yog ni nge un ko salthaw. I siyeg e re n’ey u fithik’ e tayfan, ma aram mi nog ngak ni nge pi’ 10,000 e dolla ni bakking rok ni bochan e dabi un ko salthaw mu kun kalbusnag u lan lal e duw. Machane dalip e duw nga tomuren min pag u kalbus. Boch nga tomuren, me taw e thin ngak ni nge yan i un ko fare Skul u Gilead min pi’ nga Africa ni nge mang missionary. I leay Bill Eva, mu ur pigpiggow u Africa. Ere boor ban’en nib t’uf ni ngar pagew farow riy.  Boch e duw nga tomuren, ma aram mar sulow nga Meriken ni ngar ayuwegew e chitiningin Bill ni ke m’ar. Baaray e n’en ni yog Bill u murung’agen e pi n’en ni buch u lan e yafos rok. I gaar: “Nap’an nra gu lemnag rogon ni gub tow’ath ni ke yag ni nggu pigpig ngak Jehovah nib pag 70 e duw, ma ri ma k’aring e felfelan’ ngog ma gu be pining e magar ni bochan. Ba ga’ ni gu ma pining e magar ngak ni ke ayuwegeg kug fanay e yafos rog ni nggu pigpig ngak.” Ere gur, rayog ni ngam un ko pigpig u polo’ e tayim rom, fa?

14-15. Mang e kam fil ko n’en ni buch rok Brother nge Sister Apostolidis?

¹⁴ Dab mu lemnag ndab um mada’nag e magawon. Kad filed ko n’en ni buch rok Abraham ni mus ngak e piin kar pigpiggad ngak Jehovah u n’umngin nap’an e yafos rorad ni ku yad ra mada’nag e magawon. (Jas. 1:2; 1 Pet. 5:9) Ireray e n’en ni buch rok Aristotelis Apostolidis. * Nni taufenag u Greece ko duw ni 1946, ma nap’an e duw ni 1952 ma aram mar dugliyew reb e walag nib pin ni ka nog Eleni ngak ni ngar mabgolgow. Yow l’agruw ni yow baadag ni ngar yoornagew e tayim rorow ko pigpig ngak Jehovah. Machane me m’ar Eleni ni aram e yib e cancer ko man’ey rok. Ere nni chuweg e re cancer nem ni ke sum ko man’ey rok Eleni, ma aram mar mabgolgow. In e duw nga tomuren miki sul bayay fare cancer ko man’ey rok. I guy e togta rogon ni ngar chuweged e re cancer nem bayay, machane nga tomuren ma aram me par Eleni ni ke m’ay yilan yu yang u dow, ma dabkiyog ni nge non nib fel’ rogon. Yugu aram rogon nib m’ar Eleni ma kub gel e gafgow ni i tay e am ko pi walag u rom e ngiyal’ nem, machane i par nib pasig ko machib.

¹⁵ Ba gaman 30 e duw ni i ayuweg Aristotelis e ppin rok. U nap’an e re ngiyal’ i n’em ma i pigpig ni ir reb e piilal, ma be un i yarmiy e Assembly ni yima tay, miki pi’ e ayuw ni ngan toy reb e naun ni ngaun tay e Assembly riy. Nap’an e duw ni 1987 me maad’ad Eleni u nap’an e machib, ma dalip e duw ni mol nde od ma nga tomuren me yim’. Baaray e n’en ni yog Aristotelis u murung’agen e pi n’en ni buch u lan e yafos rok. I gaar: “U lan e pi duw ni ke yan ma boor e magawon ni kug mada’nag, ni boch riy e i buch nib tomgin ma boch e i buch ni dag lemnag. Ere ba t’uf ni nggu dugliy u wan’ug ni nggu athamgil ma dab gu pag ban’en ni nge muleg lanin’ug. Yugu aram rogon, ma gubin ngiyal’ ni ma pi’ Jehovah gelngig ni nggu gel ko  pi magawon nem.” (Ps. 94:18, 19) Rib t’uf rok Jehovah e pi tapigpig rok ni yad ma rin’ urngin e tin nrayog rorad ni fan ngak ni yugu aram rogon ni yad be mada’nag e magawon!

16. Mang fonow nib manigil e pi’ Brother Knorr ngak leengin?

¹⁶ Um lemnag e pi n’en bay nga m’on. I par Abraham ni be lemnag e pi tow’ath nra pi’ Jehovah ngak, ma aram e n’en ni ayuweg ni nge athamgil u fithik’ e pi magawon ni i mada’nag. Reb e walag nib pin ni ka nog Audrey Hyde ngak e i par ni be lemnag e athap rok ni bay nga m’on ni yugu aram rogon ni yim’ Nathan H. Knorr ni bin som’on e pumoon rok ko cancer. Boch nga tomuren miki yim’ e bin e migid e pumoon ni leay ni ka nog Glenn Hyde ngak ni bochan ba mit e m’ar ni yib ngak ni ka nog e Alzheimer ngay. * I yog ni bay ban’en ni yog Brother Knorr ngak in e wik u m’on ni nge yim’ nri ayuweg. I gaar: “I puguran Nathan ngog ni gaar: ‘Nap’an ni gad ra yim’ ma ke dugil e athap rodad, ma dakuriy ba ngiyal’ ni gad ra gafgow ko amith.’ Ngemu’ me pi’ e athamgil nga lanin’ug ni gaar: ‘Mu lemnag e pi n’en bay nga m’on, ya aram e gin ni bay e tow’ath rom riy.’ . . . Ki gaar: ‘Um par ni boor ban’en ni ga be rin’ ni aram e ngam fanay e yafos rom ni ngam rin’ boch ban’en ni fan ngak yugu boch e girdi’. Re n’ey e ra ayuwegem ni ngam pirieg e felfelan’.’” Rib manigil e re fonow ney ni aram e ngaud pared ni boor ban’en ni gad be rin’ nib manigil ni fan ngak yugu boch e girdi’, me par ‘ni be l’agan’dad ngak Got nge mang ir e i ta’dad ni gad ba felfelan’’!​—Rom. 12:12.

17. (a) Mang ni bay fan ni ngaud lemnaged e pi n’en bay nga m’on? (b) Faan gad ra fol ko fare thin ni bay ko Mikah 7:7, ma uw rogon nra ayuwegdad ni ngad felfelan’gad ko pi tow’ath ni bay nga m’on?

¹⁷ Ngiyal’ ney e boor fan ni ngaud lemnaged e pi n’en bay nga m’on. Pi n’en be buch u fayleng e be m’ug riy ni gad bay u tungun e tin tomuren e rran ko re m’ag ney. Dabki n’uw nap’an ma aram e daki t’uf ni ngad sonnaged Gil’ilungun Got ni nge gagiyegnag e fayleng ni polo’. Reb e tow’ath ni gad ra felfelan’ ngay boch nga m’on e aram e gad ra guy e piin nib t’uf rodad ni kan fasegrad ko yam’. Ngiyal’ nem e ra tow’athnag Jehovah Abraham ni aram e nge fasegrad chon e tabinaw rok mar pared u fayleng ni bochan e i par nib gel e michan’ rok ma be gum’an’nag ir. Ere ga ra moy u rom ni ngam mada’nagrad, fa? Rayog ni faanra m’agan’um ngay ni ngam pag fam u boch ban’en ni fan nga Gil’ilungun Got, me par nib gel e michan’ rom ni yugu aram rogon ni ga be mada’nag e magawon, mag fil rogon ni ngam gum’an’nagem ngam sonnag Jehovah ni bod rogon ni i rin’ Abraham.​—Mu beeg e Mikah 7:7.