GA BE lemnag ni gur be’ ni ga ma pining e magar, fa? Gad gubin nib t’uf ni ngad lemnaged e re deer ney. I yiiynag e Bible ni boor e girdi’ e ngiyal’ ney ni bay “dab kur pininged e magar ngak be’ u lanin’rad.” (2 Tim. 3:2) Rayog ni kam mada’nag boch e girdi’ ni yad ma lemnag nthingari rin’ yugu boch e girdi’ ban’en ni fan ngorad ara ra pied ban’en ngorad. Bod ni yad ma lemnag nde t’uf ni ngar pininged e magar ko tin be pi’ e girdi’ ngorad. Sana ra m’agan’um ngay ni girdi’ ni aray rogon e dariy be’ ni baadag ni nga i chag ngorad.

Machane pi tapigpig rok Jehovah e ka nog ngorad ni ke lunguy: “Um pininged e magar ngak Got u lanin’med.” Ere ‘gubin ngiyal’ ni nguud pininged e magar ngak Got.’ (Kol. 3:15; 1 Thess. 5:18) Bin riyul’ riy e, ba fel’ ni ngaud pininged e magar. Maku boor fan nib fel’ ni ngad rin’ed e re n’ey.

Reb i fan nib ga’ fan ni ngaud pininged e magar ni gubin ngiyal’ e bochan ni ma ayuwegdad ni ngad sapgad nga fel’ngidad. Nap’an nra pining be’ e magar u ban’en ma dabisiy nra felfelan’, maku arrogon e en kan pining e magar ngak. Ere mang fan ni gad ma felfelan’ u nap’an ni gad ra pining e magar ngak be’, miki felfelan’ e en kad pininged e magar ngak? Am lemnag e re n’ey: Faanra ba m’agan’ be’ ngay ni nge tay e tayim rok ni nge rin’ ban’en ni fan ngom, ma fan ni ke rin’ e re n’em e bochan ni be lemnag ni bay rogon ni ngan rin’ fare n’em ni fan ngom. Cha’nem e be lemnagem. Nap’an ni ga ra nang ni be lemnagem facha’, ma ga ra felfelan’. Dabisiy ni ku ireray e n’en ni buch rok Ruth. I gol Boaz ngak. Ere dariy e maruwar riy nnap’an ni nang ni bay be’ ni be lemnag, ma aram mi ri felfelan’.​—Ruth 2:10-13.

Bay tapgin ni ngad pininged e magar ngak Got. Ba mudugil ni bay yu ngiyal’ ni ga ma lemnag urngin e tow’ath ni ke pi’, nge ku boch ban’en ni be pi’ ni fan ko tirok ban’en, nge ku yugu boch e tow’ath ni ma ayuwegdad ko tin nib t’uf rodad. (Deut. 8:17, 18; Acts 14:17) Ere rayog ni ngam tay e tayim ni ngam fal’eg i lemnag urngin e tow’ath ni be pi’ Got ngom nge piin nib t’uf rom ko bin taaboch i ngiyal’ e ngam lemnag e pi n’en nib manigil ni ma rin’. Ga ra fal’eg i lemnag rogon feni gol e En Ke Sunmiyem, ma aram e rra ga’ fan u wan’um, miki ayuwegem ni ngam nang gelngin fanam t’uf rok nge rogon feni ga’ fam u wan’.​—1 John 4:9.

Machane gathi kemus ni ngaud fal’eged i lemnag rogon feni gol Jehovah nge rogon e pi tow’ath ni be pi’ ngodad, ya susun e ngkud pininged e magar ngak ko pi n’en nib manigil ni ma rin’. (Ps. 100:4, 5) Bay be’ ni yog ni “faan gad ra pining e magar ko girdi’, ma aram reb e kanawo’ ni ma yibnag e felfelan’ ngodad.”

Reb i fan nib fel’ ni ngaud pininged e magar e bochan nra gelnag e tha’ u thildad e pi fager rodad. Gad gubin ni gad baadag ni nge ga’ fadad u wan’ e girdi’. Ere nap’an ni ga ra pining e magar ngak be’ ko n’en nib manigil ni ke rin’ ni ban’en ni ke yib u gum’irchaem, ma aram e ra chugur boch e tha’ u thilmew. (Rom. 16:3, 4) Maku reb e, girdi’ ni ma pining e magar e ba ga’ ni ma ayuweg yugu boch e girdi’. Yad ma tedan’rad nga rogon ni ma gol e girdi’ ngorad, ma ma k’aringrad e re n’ey ni ngkur golgad ngak yugu boch e girdi’. Arrogon, gad ra ayuweg e girdi’ ma gad ra felfelan’, ya bod rogon e n’en ni yog Jesus ni gaar: “Ba gel e felfelan’ ni ma yib ko pi’ ban’en ngak be’ ko bin ni be’ e nge pi’ ban’en ngom.”​—Acts 20:35.

Robert Emmons ni ir reb e ga’ u reb e ulung ko fare University of California ni ur fal’eged i gay murung’agen e magar ni yima yog ko girdi’ e yog ni gaar: “Ra ngaud pininged e magar mab t’uf ni ngad nanged ni gad gubin nra bagadad ma ma taga’ ngak bagadad. Yu ngiyal’ e gad ma pi’ ban’en ngak be’, ma yu ngiyal’ e be’ e ma pi’ ban’en ngodad.” Bin riyul’ riy e, faanra ngad pared ni gad ba fos ma gad ba felfelan’ ko yafos rodad, ma aram e boor ban’en nthingar da taga’gad riy ko girdi’. Bod ni bay boch e  girdi’ ni yad ma pi’ e ggan ngodad ara yad ma tafalaynagdad. (1 Kor. 12:21) Be’ ni ma pining e magar e dabisiy nib ga’ fan u wan’ e n’en ni ma rin’ yugu boch e girdi’ ni fan ngak. Ere kam guy rogon ni nge mecham ngom ni ngaum pining e magar ko n’en ni ma rin’ yugu boch e girdi’ ni fan ngom, fa?

Reb i fan nib fel’ ni ngaud pininged e magar e bochan nra ayuwegdad ni ngaud sapgad nga fel’ngin ban’en ma gathi thibngin. Lem rom e ma maruwel u reb e kanawo’ ni bod rogon e filter. Rayog ni nge k’aringem ni ngam tiyan’um nga boch ban’en ni be buch u toobem, mag fek owchem u yugu boch ban’en. Rayog ni nge k’aringem ni ngam sap nga fel’ngin boch ban’en ma dab kum par ni ga be lemnag e magawon ni be buch u toobem. Ra um pining e magar ma aram e ra yoor ban’en nra um guy fel’ngin, ma re n’ey e ra k’aringem ni ngkum adag ni ngaum pining e magar ni gubin ngiyal’. Faanra um lemnag e tin nrayog ni ngam pining e magar riy, ma ra ayuwegem ni ngam rin’ e n’en ni yog apostal Paul ni gaar: “Gubin ngiyal’ ni nguum felfelan’gad ko taab girdi’ ni kam tiyed Somol.”​—Fil. 4:4.

Ra um pining e magar, ma ra ayuwegem e re n’ey ni nge dab um sap nga thibngin ban’en. Rib mo’maw’ ni ngad pininged e magar ni faanra be awan’dad ngak be’, ara be kireban’dad, ara gad be par ni gad ba damumuw. Girdi’ ni ma pining e magar e gathi ri yad ma lemnag ni nge yoor e salpiy ara chugum rorad. Ba fel’ u wan’rad e tin bay rorad ma darur guyed rogon ni ngki yoor boch ban’en rorad.​—Fil. 4:12.

Gadad e piin Kristiano e gad manang ni baadag Satan ni nge k’aringdad ni nge kireban’dad me mulan’dad ko pi magawon ni gad be mada’nag ko ngiyal’ ney ko tin tomuren e rran. Baadag ni ngaud sapgad nga thibngin ban’en mu ud pared ni gad be gun’gun’. Faanra aray rogom ma ra mo’maw’ ko girdi’ ni nge motoyil ngom u nap’an ni ga be machibnag fare thin nib fel’. Bin riyul’ riy e, re n’ey ni ngaun pining e magar nge wom’engin gelngin Got nib thothup e bay rogon reb nga reb. Bod ni gad ma felfelan’ ni bochan e gad be guy e tin nib fel’ ni ke pi’ Got ngodad mab michan’dad ko tin ke micheg nra buch boch nga m’on.​—Gal. 5:22, 23.

Bochan ni gur reb e tapigpig rok Jehovah mab mudugil nib m’agan’um ko n’en ni be weliy e re article ney u murung’agen rogon ni yima pining e magar. Machane ku rayog ni nge mo’maw’ ngodad ni ngaud pininged e magar ni gubin ngiyal’, ma gad be sap nga fel’ngin ban’en. Yugu aram rogon ma dab mu pag e re n’ey ni nge muleg lanin’um. Rayog ni ngam guy rogon ni ngaum pining e magar u gubin ban’en. Ni uw rogon? Aram e ngaum tay e tayim ni gubin e rran ni ngam lemnag boch ban’en u lan e yafos rom nrayog ni ngam pining e magar riy. Ra um rin’ e re n’ey ma ra mecham ngom ni ngaum pining e magar. Re n’ey e ra gelnag e felfelan’ rom ko felfelan’ ni ma tay e piin yugu yad ma lemnag e magawon ni be yib ngorad. Mu lemnag e pi n’en nib manigil ni ma rin’ Got nge yugu boch e girdi’ ni ma pi’ e athamgil nga lanin’um, ma ma yibnag e felfelan’ ngom. Rayog ni ngaum yoloy e pi n’em nga lan ba ken e babyor. Rayog ni nge gubin e rran mag yoloy nga but’ l’agruw ara dalip ban’en ni ga be pining e magar riy.

Ke pirieg e piin yad ma gay murung’agen boch ban’en ni faanra ud pininged e magar ko girdi’ ni gubin e rran, ma aram e rayog ni nge rin’ ban’en nga rogon ni ma maruwel e man’ey rodad me mom ni ngad pirieged e felfelan’ u lan e yafos rodad. Be’ ni ma pining e magar e ra i par nib felfelan’. Ere mu lemnag urngin ban’en nib fel’ ni kan tow’athnagem riy, mag felfelan’ ko tin nib fel’ ni be buch rom, mu um pining e magar ni gubin ngiyal’! Ma gubin ngiyal’ ni ‘ngaum pining e magar ngak Somol, ni bochan e ir e ba manigil’ ko bin ni ngaum pag e tin nib fel’ ban’en ni be buch ni nge aw ndariy fan. Arrogon, ‘gubin ngiyal’ ni nguum pining e magar.’​—1 Kron. 16:34; 1 Thess. 5:18.