Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

ARTICLE NI NGAN FIL 52

Piin Gallabthir​—Mu Filed ngak Pi Fakmed Rogon ni Nge T’uf Jehovah Rorad

Piin Gallabthir​—Mu Filed ngak Pi Fakmed Rogon ni Nge T’uf Jehovah Rorad

“Bitir e ba tow’ath ni ma pi’ Somol ngak e girdi’.”​—PS. 127:3.

TANG 134 Bitir e Reb e Tow’ath ni Ke Yib rok Got

TIN NI YIRA WELIY *

1. Mang e ke pag Jehovah fan ko piin gallabthir?

I SUNMIY Jehovah Adam nge Efa ni yow baadag ni ngar fakayew e bitir. Ere ba puluw e n’en ni be yog e Bible ni be gaar: “Bitir e ba tow’ath ni ma pi’ Somol ngak e girdi’.” (Ps. 127:3) Mang e be yip’ fan e re n’ey? Mu susunnag ni bay reb e fager rom nrib fel’ thilmew ni ke pi’ ba salpiy nib ga’ ngom ni ngam chaariy ni fen. Ere mang e ga ra lemnag? Ga ra felfelan’ ngay ni be pagan’ ngom. Machane, sana ra magafan’um nga rogon ni ngam ayuweg fare salpiy ndabi yan nga bang. Jehovah ni ir e bin th’abi fel’ e Fager rodad e ke pi’ ban’en ngak e piin gallabthir ni ngar ayuweged ni kab ga’ fan ko salpiy. Ke tayrad ni ngar ayuweged pi fakrad mar guyed rogon ni ngaur pared ni yad ba felfelan’.

2. Mang deer e gad ra weliy e fulweg riy?

2 Mini’ e susun ni nge dugliy ko nge fakay ba wu’ e mabgol e bitir fa danga’ nge ngiyal’ ni ngar fakayew e bitir? Ma mang e rayog ni nge rin’ e piin gallabthir ya nge yag nra ayuweged pi fakrad ni ngar pared ni yad ba felfelan’? Am lemnag boch i kenggin e motochiyel ni bay ko Thin rok Got nrayog ni nge ayuweg e piin mabgol ni Kristiano ni ngar dugliyed boch ban’en u fithik’ e gonop.

MU TAYFAN E N’EN KE DUGLIY L’AGRUW NI’

3. (a) Mini’ e susun ni nge dugliy ko nge fakay ba wu’ e mabgol e bitir fa danga’? (b) Mang kenggin e motochiyel u Bible nsusun e dabi pagtalin chon e tabinaw nge pi fager rok ba wu’ e mabgol?

3 Rogon e yalen u boch e nam e nap’an ni yugu ra mabgol l’agruw ni’, ma ma lemnag e girdi’ nsusun e ngar fakayew e bitir ni ka chingiyal’ nem. Rayog ni nge towasariy chon e tabinaw nge yugu boch e girdi’ fa wu’ i mabgol ni ngar folgow ko re yalen ney. Jethro nreb e walag ni pumoon ni ma par u Asia e yog ni gaar, “Bay boch e girdi’ u lan e ulung ni bay e bitir rorad ni yad ma towasariy e piin mabgol ndawor ra fakayed e bitir ni ngar guyed rogon nge yag e bitir ngorad.” Jeffrey ni yugu reb e walag ni pumoon ni ma par u Asia e ki yog ni gaar, “Bay boch e girdi’ ni yad ma yog ngak yu wu’ e mabgol ndariy e bitir rorad nnap’an e yad ra pilibthir ma dariy be’ ni nge ayuwegrad.” Machane, ra ba wu’ e mabgol ma yow rorow e ngar dugliyew ko ngar fakayew e bitir fa danga’. Yow rorow e ngar dugliyew e re n’ey ni bochan e yow e ba milfan ngorow. (Gal. 6:5) Riyul’ ni baadag e pi fager nge chon e tabinaw rok l’agruw ni’ ni ka fin ra mabgolgow ni ngar felfelan’gow. Machane susun e dab ra paged talin ni fa wu’ i mabgol e yow e ngar dugliyew ko ngar fakayew e bitir fa danga’.​—1 Thess. 4:11.

4-5. Mang l’agruw ban’en nib t’uf ni nge weliy l’agruw ni’? Mingiyal’ e ba fel’ ni ngar weliyew e re n’ey? Mu tamilangnag.

4 Faanra ke dugliy l’agruw ni’ ni ngar fakayew e bitir, ma baaray l’agruw e deer nib ga’ fan ni ngar weliyew e fulweg riy: Bin som’on, mingiyal’ e yow baadag ni ngar fakayew e bitir? Bin l’agruw, uw urngin e bitir ni yow baadag ni ngar fakayew? Mingiyal’ e ba fel’ ni nge weliy fa gali cha’ e re n’ey? Ma mang nrib ga’ fan e gali n’ey?

5 Ba ga’ nu m’on ni nge mabgol fa gali cha’ e ba fel’ ni ngar weliyew murung’agen e bitir. Mang fan ni aram e ngiyal’ nib fel’ ni ngar weliyew e re n’ey? Reb i fan e bochan nib ga’ fan ni nge taareban’row ko re n’ey. Maku reb e, kub t’uf ni ngar lemnagew ko ke bung rogorow nrayog ni nge milfan e biney e maruwel ngorow fa dawor. Bay yu wu’ e mabgol ni kar dugliyed ni ngar songad u lan reb ara l’agruw e duw u tomuren e m’agpa’ rorad mfin nra fakayed e bitir ni bochan e nap’an ni yugu yad ra fakay e bitir, ma aram e thingar ra fanayed boor e tayim nge gelngirad ni ngar ayuweged pi fakrad. Fan ni ma rin’ yu wu’ e mabgol e re n’ey e bochan ni yad baadag ni ngar ted e tayim ni ngar mechamgad ngorad miki yag ni nge chugur e tha’ u thilrad u m’on ni nga fin nra fakayed e bitir.​—Efe. 5:33.

6. Mang e ke dugliy yu wu’ e mabgol ni bochan rarogon e ngiyal’ ney ni gad bay riy ni ke mo’maw’ e par?

6 Bay yugu boch e Kristiano ni kar dugliyed ni ngar folwokgad rok fa dalip i pumoon ni fak Noah nge ppin rorad. Re dalip wu’ i mabgol ney e dar fakayed e bitir nib papey u tomuren nra mabgolgad. (Gen. 6:18; 9:18, 19; 10:1; 2 Pet. 2:5) I taarebnag Jesus e ngiyal’ ney ni gad bay riy ko “fa ngiyal’ i n’em nnap’an Noah,” ma dariy e maruwar riy ni gad be par u ba ngiyal’ ni kari “mo’maw’ ni ngan par nrogon e tin riyul’ ni girdien Kristus.” (Matt. 24:37; 2 Tim. 3:1) Bochan e re n’ey, ma aram fan ni bay yu wu’ e mabgol ni kar dugliyed nib fel’ ni nge dab kaar fakayed e bitir e chiney ya nge yag nra yoornaged e tin yad be rin’ ni fan ko pigpig rorad ngak Jehovah.

Piin yad be puruy’nag e mabgol ni yad ba gonop e nap’an ni yad be dugliy ko ngar fakayed e bitir fa danga’ nge urngin e bitir ni ngar fakayed, mab t’uf ni ngar ‘pared nga but’ ngar tafinaynaged rogon puluwon’ (Mu guy e paragraph 7) *

7. Uw rogon nrayog ni nge ayuweg fa gal kenggin e motochiyel ni bay ko Luke 14:28, 29 nge Proverbs 21:5 ba wu’ e mabgol?

7 Piin yad be puruy’nag e mabgol ni yad ba gonop e nap’an ni yad be dugliy ko ngar fakayed e bitir fa danga’ nge urngin e bitir ni ngar fakayed, mab t’uf ni ngar ‘pared nga but’ ngar tafinaynaged rogon puluwon.’ (Mu beeg e Luke 14:28, 29.) Bay yu wu’ e mabgol ni kar uned ko chugol bitir ni ka rogned nre n’ey ni ngan chuguliy e bitir e ban’en ni yima n’ag e salpiy ngay ma kub t’uf boor e tayim nge gelngiy ni fan ngay. Ere ba ga’ fan ni nge lemnag l’agruw ni’ boch e deer ni bod e pi deer ni baaray ni be gaar: ‘Ba t’uf ni nggu maruwelgow ni gamow l’agruw ni fan e nggu yognagew e tin nib t’uf ko tabinaw romow, fa? Gamow l’agruw nib taareban’mow ko tin ir e rib t’uf ko tabinaw romow, fa? Faanra gamow l’agruw ni nggu maruwelgow, ma mini’ e nge par rok pi fakmow? Mini’ e ra i gagiyegnag rogon e lem nge ngongol rorad?’ Piin mabgol ni yad ma weliy e pi deer ney u taabang u fithik’ e gapas e yad be fol ko fapi thin ni bay ko Proverbs 21:5.​Mu beeg.

Reb i figirngiy ni ma t’ufeg leengin e ra rin’ e tin rayog rok ni nge ayuweg leengin (Mu guy e paragraph 8)

8. Mang boch e magawon nsusun e nge nang e piin mabgol ni Kristiano ni yad ra mada’nag? Mang e ra rin’ reb i figirngiy ni ma t’ufeg leengin?

8 Ba t’uf maku bay rogon ni nge bagayow fa gallabthir me tay e tayim rok nge gelngin ni fan ngak fakrow. Ere faanra fakay l’agruw ni’ boor e bitir nib chichir thilrad, ma aram e rayog ni nge mo’maw’ ngorow ni ngar tiyan’row ngak fapi bitir nreb nge reb. Bay yu wu’ e mabgol ni boor pi fakrad ni ka yad ba achichig ni ka rogned nrib mo’maw’ e re n’ey ngorad. Rayog ni nge aw parawon reb e matin miki tomal laniyan’ ni bochan e re n’ey. Maku reb e, ku rayog ni nge aw parawon nib pag rogon ndabkiyog u gelngin ni nga i tay e fol Bible ni yigoo ir, ma be meybil, ma be un ko machib ni gubin ngiyal’. Ku rayog ni nge mo’maw’ ngak fare matin ni nge motoyil nib fel’ rogon u nap’an e muulung me yib angin ngak e pi n’en ni yibe fil. Riyul’ nreb i figirngiy ni ma t’ufeg leengin e ra athamgil u rogon nrayog rok ni nge ayuweg leengin ko fapi bitir u nap’an e muulung ngu nap’an ni yad bay u tabinaw. Bod nrayog ni nge ayuweg leengin u boch e maruwel nib t’uf ni ngan rin’ u lan e tabinaw. Ku ra athamgil nib gel ya nge yag ni ur ted chon e tabinaw rok e Fol Bible ni Tabinaw u taabang ni gubin ngiyal’. Maku ra i un ngak chon e tabinaw rok ko machib ni gubin ngiyal’.

NGAN FIL KO BITIR ROGON NI NGE T’UF JEHOVAH RORAD

9-10. Mang e ba ga’ fan ni nge rin’ e piin gallabthir ni yad baadag ni ngar ayuweged pi fakrad?

9 Mang boch ban’en nrayog ni nge rin’ e gallabthir ya nge yag nra ayuweged pi fakrad ni ngar filed rogon ni nge t’uf Jehovah rorad? Uw rogon ni ngar ayuweged pi fakrad ndabi af ngorad e ngongol nib kireb ko re fayleng ney? Am lemnag boch ban’en nrayog ni nge rin’ e piin gallabthir.

10 Mu yibilay e ayuw rok Jehovah. Am lemnag e n’en ni rin’ Manoah nge leengin ni yow e ra mangew gallabthir rok Samson. Nap’an ni nang Manoah nge leengin ni bay ra fakayew bochi pagel, ma aram me meybil Manoah ngak Jehovah ni nge ayuwegrow u rogon ni ngar chuguliyew e re tir rorow nem.

11. Uw rogon nrayog ni nge folwok e piin gallabthir ko n’en ni rin’ Manoah nrogon ni bay ko Judges 13:8?

11 Nihad nge Alma ni yow ma par u Bosnia nge Herzegovina e kar filew ban’en ko n’en ni rin’ Manoah. I lungurow: “Kug weniggow ngak Jehovah ni nge fil ngomow rogon ni nggu mangew l’agruw e gallabthir nib manigil ni bod rogon Manoah. Ma boor e kanawo’ ni ke fulweg Jehovah taban e meybil romow riy. Ke rin’ u daken e Bible, nge boch e babyor rodad nib puluw e thin riy ko Bible, nge pi muulung ni yima tay, nge convention.”​—Mu beeg e Judges 13:8.

12. Mang e rin’ Josef nge Maria nrayog ni nge folwok pi fakrow riy?

12 Mu fil ban’en ngak fakam u daken e ngongol rom. Ba ga’ fan e n’en ni ga ma yog; machane n’en ni ga ma rin’ e dabisiy ni kab ga’ angin nra yib ngak fakam. Rayog ni nge pagan’dad ni Josef nge Maria e ra dagew e kanawo’ nib fel’ nrayog ni nge folwok pi fakrow riy nib muun Jesus ngay. Ba gel e maruwel ni i tay Josef ni nge ayuweg e tabinaw rok. Maku reb e, ki pi’ e athamgil nga lanin’rad ni nge ga’ fan u wan’rad e pigpig rorad ngak Jehovah. (Deut. 4:9, 10) Yugu aram rogon nder yog e Motochiyel nthingari fek Josef chon e tabinaw rok nga Jerusalem ni “gubin e duw” ni ngar madnomnaged e Paluk’af, machane ma rin’. (Luke 2:41, 42) Sana bay boch e matam e ngiyal’ nem ni ur lemnaged ni kaygi mo’maw’ e re n’ey, mab t’uf boor e tayim, nge salpiy ni faanra ngar feked chon e tabinaw rorad ni ngar uned ko re milekag ney. Machane, ba tamilang ni Josef e ba ga’ fan e tirok Got ban’en u wan’ miki fil ngak pi fak ni ngki ga’ fan e re n’ey u wan’rad. Ku arrogon Maria nri manang e thin ni bay u lan fare Babyor nib Thothup nib fel’ rogon. Dariy e maruwar riy ni i fil ngak pi fak u daken e thin nge ngongol rok ni nge ga’ fan u wan’rad e Thin rok Got.

13. Uw rogon ni folwok ba wu’ e mabgol ko n’en ni rin’ Josef nge Maria?

13 Nihad nge Alma ni kan weliy murung’agrow e yow baadag ni ngar folwokgow ko n’en ni rin’ Josef nge Maria. Ere uw rogon ni ayuwegrow e re n’ey ni ngar chuguliyew ba pagel ni fakrow ni nge t’uf Got rok me pigpig ngak? I lungurow, “Kug guyew rogon ni nggu dagew u rogon e par romow ngak e re pagel ni fakmow nem feni manigil ni ngan fol ko pi kenggin e motochiyel rok Jehovah.” Ki ulul Nihad ngay ni gaar, “Mu guy rogon ni ngam mang e re miti girdi’ ni ga baadag ni nge bod fakam.”

14. Mang fan nib t’uf ni nge nang e piin gallabthir ko mini’ e be chag pi fakrad ngorad?

14 Mu ayuweg pi fakam ni ngar mel’eged boch e fager nib manigil. Ba t’uf ni nge nang fare matin nge fare matam e piin ma chag pi fakrow ngorad nge n’en ni yad be rin’. Re n’ey e ba muun ngay nib t’uf ni ngar nangew ko mini’ e piin be non pi fakrow ngorad ko yungi n’en ni bay ko Internet ni yima non riy ngak yugu boch e girdi’ nge cellphone rorad. Pi girdi’ ney e rayog ni ngar rin’ed ban’en nga rogon e lem nge ngongol ni ma tay fapi bitir.​—1 Kor. 15:33.

15. Mang e rayog ni nge fil e piin gallabthir ko n’en ni rin’ Jessie?

15 Mang e rayog ni nge rin’ e piin gallabthir ni faanra gathi ri boor ban’en ni yad manang u murung’agen e computer, nge cellphone, nge tablet? Jessie nreb e matam ni ma par u Manile’ e yog ni gaar: “Buchuuw ban’en ni gamow manang u murung’agen e computer, nge cellphone, nge tablet. Machane dag pagew e re n’ey ni nge talegmow ndab kug weliyew ngak pi fakmow murung’agen boch ban’en ni bay ko pi n’ey ni bay e riya’ riy.” De taleg Jessie pi fak ndab kur fanayed e computer, nge cellphone, nge tablet ni bochan e gathi ri manang murung’agen e pi n’ey. I weliy ni gaar: “Gu pi’ e athamgil nga laniyan’ pi fakag ni ngar fanayed e cellphone nge tablet rorad ni ngar filed yugu reb e thin, mar fal’eged rogorad ni fan ko muulung, mar beeged e Bible ni gubin e rran.” Faanra bay e bitir rom, ma kam beeged ma kam weliyed u taabang boch e fonow nib puluw ni bay ko jw.org® u tan fare thin ni “Teenagers” ni thin ni Meriken ni murung’agen e text ni yima tay nge pi sasing ni yima tay ko Internet nrayog ni nge guy e girdi’, fa? Kam guyed ma kam weliyed u taabang fa gal video ni kenggin e Who’s in Control​—You or Your Devices? nge Be Social-Network Smart? ni thin ni Meriken, fa? * Rayog ni nge ayuwegem e pi n’ey u nap’an ni ga be fil ngak pi fakam rogon ni ngar fanayed e computer, nge cellphone, nge tablet nib fel’ rogon.​—Prov. 13:20.

16. Mang e ke rin’ boor e gallabthir, ma mang angin ni ke yib riy?

16 Boor e gallabthir ni yad ma athamgil u rogon nrayog rorad ni ngar yarmiyed ni nga i chag pi fakrad ngak boch e walag ni kar daged e kanawo’ nib fel’ u rogon e pigpig rorad ngak Got. Bod ni, N’Déni nge Bomine nib wu’ e mabgol ni yow ma par u Côte d’Ivoire e ba ga’ ni yow ma pining e re walag ni ma lekag e ulung ni nge par u taferow. I yog N’Déni ni gaar: “Re n’ey e ri yib angin ngak ba pagel ni fakmow. I tabab ni nge un ko pioneer ma chiney e ku yima pi’ yu ngiyal’ ni nge lekag boch e ulung.” Rayog ni ngam yarmiy ni nge chag pi fakam ngak boch e walag ni aray rogon, fa?

17-18. Mingiyal’ e susun ni nge tabab e gallabthir i skulnag pi fakrad?

17 Mu tabab i skulnag pi fakam u nap’an nri ka yad ba achig. Faanra tabab e gallabthir i skulnag pi fakrad u nap’an nri ka yad ba achig, ma rib manigil. (Prov. 22:6) Am lemnag Timothy nnap’an ni ilal mi i un ngak apostal Paul ko milekag ni i tay. Eunice ni chitiningin Timothy nge Lois ni titaw rok e ra tababgow i skulnag u ‘nap’an ni kab bitir.’​—2 Tim. 1:5; 3:15.

18 Ku bay ba wu’ e mabgol u Côte d’Ivoire ni ka nog Jean-Claude nge Peace ngorow ni yag ni ngar chuguliyew pi fakrow ni yad nel’ u gubin ni nge t’uf Jehovah rorad mar pigpiggad ngak. Mang e ayuwegrow ni ngar rin’ew e re n’ey? Ra folwokgow ko n’en ni rin’ Eunice nge Lois. I lungurow, “Gu filew e Thin rok Got ngak pi fakmow u nap’an nri ka yad ba achig, ni aram e gu tababgow u tomuren ni ka fin nni gargelegrad.”​—Deut. 6:6, 7.

19. Mang e ba muun ngay ni ngaum fil e Thin rok Got ngak pi fakam?

19 Mang e be yip’ fan ni ‘ngaum fil’ e Thin rok Jehovah ngak pi fakam? Fare bugithin ni “um filed” e be yip’ fan ni “ngan fil ban’en ngak be’ maku yibe puguran ban’en ngak ni boor yay.” Faanra nge rin’ e piin gallabthir e re n’ey, ma aram e ba t’uf ni ngaur ted e tayim ni fan ngak pi fakrad ni gubin ngiyal’. Sana bay yu ngiyal’ nrayog ni nge chalban e gallabthir ni yugu yad be fil taab n’en ngak pi fakrad ni boor yay. Machane, rayog ni nge guy e piin gallabthir rogon ni ngar ted ni aray reb e kanawo’ nrayog ni ngar ayuweged pi fakrad ni ngar nanged fan e Thin rok Got mar folgad riy.

Ba t’uf ni nge lemnag e piin gallabthir rogon ni ngar skulnaged pi fakrad ni tat’abagayad (Mu guy e paragraph 20) *

20. Mu weliy rogon nrayog ni ngan fol ko fare thin ko Psalm 127:4 u nap’an ni yibe chuguliy e bitir.

20 Ngam nang pi fakam nib fel’ rogon. Psalm 127 e ke taarebrogonnag e bitir ko gan e gat’ing. (Mu beeg e Psalm 127:4.) Boor mit e ban’en nrayog ni ngan ngongliy gan e gat’ing riy maku rayog ni nge thilthil ga’ngin. Ere ku arrogon e bitir ni yad ba thilthil. Ere ba t’uf ni nge guy e piin gallabthir rogon ni ngar nanged rogon ni ngar skulnaged pi fakrad ni tat’abagayad. Bay ba wu’ e mabgol u Israel ni ke yag ni ngar chuguliyew l’agruw i bitir ni fakrow nib fel’ rogon kar mangew l’agruw e tapigpig rok Jehovah ni kar weliyew murung’agen e n’en ke yag ni nge ayuwegrow. I lungurow, “Ra bagayow e gal bitir ni fakmow nem ma gamow ma fil e Bible ngak ni yigoo ir.” Ra reb i lolugen e tabinaw ma ir e nge dugliy ko ba t’uf ara rayog ni nge fil pi fak e Bible ni aray rogon fa danga’.

RA AYUWEGEM JEHOVAH

21. Mang e rayog ni nge lemnag e piin gallabthir ni nge ayuwegrad Jehovah riy?

21 Bay yu ngiyal’ ni ma lemnag e piin gallabthir ni kaygi mo’maw’ ni ngar filed ban’en ngak pi fakrad, machane bitir e aram reb e tow’ath ni ke pi’ Jehovah. Ere gubin ngiyal’ ni bay nrayog ni nge ayuweg e piin gallabthir. Ba m’agan’ ngay ni nge motoyil ko meybil rok e piin gallabthir. Ku ma fulweg taban e pi meybil nem u daken e Bible, nge pi babyor rodad, nge n’en ni ma rin’ boch e gallabthir u lan e ulung ni boor ban’en ni yad manang u murung’agen e chugol bitir, nge fonow ni yad ma pi’.

22. Mang e ba muun nga boch ban’en nib manigil nrayog ni nge pi’ e piin gallabthir ngak pi fakrad?

22 Ma yog boch e girdi’ ni chugol bitir e ban’en ni yima rin’ u lan 20 e duw, machane bin riyul’ riy e dabi tal e maruwel ko gallabthir. Boch ban’en nrib manigil nrayog ni ngar pied ngak pi fakrad e aram e t’ufeg, nge tayim rorad, mar skulnaged yad u daken e thin nu Bible. Ra reb fapi bitir ma rogon e n’en nra rin’ ko skul ni yira tay ngak. Machane, boor e pi bitir ney e ke chuguliyrad boch e gallabthir nib t’uf Jehovah rorad, ma taareb rogon e lem rorad ngak Joanna Mae nreb e walag nib pin ni ma par u Asia ni yog ni gaar: “Gu ra sul nggu lemnag rogon e skul ni tay e gallabthir rog ngog, ma rug be pining e magar ni ur yal’uwegew gag ma yow be skulnageg ni nge t’uf Jehovah rog. Gathi kemus ni kar piew e yafos ngog, ya kur ayuwegew gag ni nge yib fan e yafos rog.” (Prov. 23:24, 25) Bokum milyon e Kristiano nrayog ni nga rogned ban’en ni aray rogon.

TANG 59 Ngad N’ufed Jah

^ par. 5 Gur, ba t’uf ni nge fakay ba wu’ e mabgol e bitir? Faanra kar dugliyew ni ngar fakayew e bitir, ma uw urngin e bitir ni ngar fakayew? Ma uw rogon ni ngar filew ngak pi fakrow rogon ni nge t’uf Jehovah rorad mar pigpiggad ngak? Re article ney e be weliy murung’agen boch e walag e ngiyal’ ney nthingar ra dugliyed boch ban’en ni bay rogon ko re n’ey nge boch i kenggin e motochiyel u Bible nrayog ni nge ayuwegdad ngad nanged e fulweg ko pi deer ney.

^ par. 15 Kum guy fa gal ke babyor ni Questions Young People Ask​—Answers That Work, Volume 1, guruy ni 36, nge Volume 2, guruy ni 11 ni thin ni Meriken.

^ par. 60 MURUNG’AGEN E SASING: L’agruw e Kristiano ni yow be puruy’nag e mabgol e yow be weliy u taabang ko yow ra fakay e bitir fa danga’, maku yow be weliy rogon e felfelan’ nra yib riy ngorow nge boch e maruwel nra milfan ngorow ni bochan e re n’ey.

^ par. 64 MURUNG’AGEN E SASING: Yaan ba wu’ e mabgol nra bagayow ma be fil e Bible ngak reb i fakrow ni yigoo ir ni bochan e ba thil yangaren fa gal bitir nge tin rayog rok bagayow.