1. Mang ban’en nib tamilang ni tay Jesus chilen ngak pi gachalpen? (Mu guy e sasing ni bay u wuru’ e re ke babyor ney.)

FARE nep’ u m’on ni nge yim’ Jesus, ma bay ban’en nib tamilang ni tay chilen ngak pi gachalpen. I gaar ngorad: “Rogon ni um pired ni gimed ba t’uf rog, e aram rogon nthingar um pired nra bigimed ma ba t’uf rok bigimed.” Ki ulul ngay ni gaar: “Faanra um pired nib t’uf bigimed rok bigimed, ma aram e urngin e girdi’ ni yad ra nang ni gimed pi gachalpeg.”​—John 13:34, 35.

2. Mang fan nib t’uf ni ngaud t’ufeged gadad?

² I yog Jesus nrayog ni ngan nang e tin riyul’ i gachalpen ni faan yad ra dag e re miti t’ufeg ni baaram ni i dag. I m’ug nib riyul’ e re thin ney u nap’an e bin som’on e chibog, maku arrogon e ngiyal’ ney. Aram fan nrib t’uf ni ngaud t’ufeged gadad ni yugu aram rogon ni bay yu ngiyal’ nib mo’maw’!

3. Mang e gad ra weliy ko re article ney?

³ Bochan ni gad gubin ndawor da flontgad, ma aram fan nib mo’maw’ ni nge bagadad mi ri t’uf bagadad rok. Yugu aram rogon ma thingar da guyed rogon ni ngad folwokgad rok Kristus. Re article ney e gad ra fil riy rogon nra ayuwegdad e t’ufeg ni ngaud awnaged e gapas u thildad, me taareb rogon urngin e girdi’ u wan’dad, mu ud golgad ngodad. Nap’an ni ga be fil e re article ney, mag fithem ni nge lungum: ‘Mang e rayog ni nggu fil rok e pi walag ni kar ululgad ni ngaur t’ufeged yad ni yugu aram rogon nib mo’maw’?’

4. Mang fan susun e ngad awnaged e gapas u thildad reb e walag ni ke damumuw ngodad nrogon nib puluw ko Matthew 5:23, 24?

⁴ Ke fil Jesus ngodad feni ga’ fan ni ngad awnaged e gapas u thildad reb e walag ni ke damumuw ngodad. (Mu beeg e Matthew 5: 23, 24.) I tamilangnag ni faanra gad baadag ni ngad fel’gad u wan’ Got, mab t’uf ni nga i par nib fel’ thildad yugu boch e girdi’. Ma felfelan’ Jehovah u nap’an nra guy ni gad be athamgil ni ngad awnaged e gapas u thildad pi walagdad. Dabi fel’ e liyor rodad u wan’ ni faanra gad be tay u lanin’dad e kireb ni ke rin’ be’ ngodad ma darud guyed rogon ni ngad awnaged e gapas u thildad.​—1 John 4:20.

5. Mang e mo’maw’nag ngak reb e walag ni pumoon ni nge awnag e gapas u thilrow yugu reb e walag?

⁵ Sana rayog nib mo’maw’ ni ngad awnaged e gapas u thildad be’. Mang fan? Am lemnag e n’en ni buch rok Mark. * I kireban’ u nap’an ni tabab reb e walag ni pumoon u lan e ulung ni nge gathibthibnag ma be yog boch ban’en nib kireb u murung’agen ngak yugu boch e walag u lan e ulung. Ere mang e rin’ Mark? I yog ni gaar: “Daki yag ni nggu k’adan’ug, ma aram mug non ngak u fithik’ e damumuw.” Tomuren me kal Mark ngan’ ko n’en ke rin’, ma aram me wenig ngak fare walag miki guy rogon ni nge awnag e gapas u thilrow. Machane de m’agan’ fare walag ko wenig ni ke tay Mark ngak. Ere som’on e gaar Mark u wan’, ‘Mang fan ni nggu par ni gu be guy rogon ni nggu awnag e gapas u thilmow ni faanra dabun ni nge aw e gapas?’ Machane, bay reb e walag ni pumoon ni ma lekag e ulung ni pi’ e athamgil nga laniyan’ Mark ndabi mulan’. Ere mang e rin’ Mark?

6. (a) Uw rogon ni guy Mark rogon ni nge aw e gapas u thilrow yugu reb e walag? (b) Uw rogon ni ke fol Mark ko fare thin ni bay ko Kolose 3:13, 14?

⁶ Nap’an ni par Mark nge fal’eg i lemnag rogon e lem ni be tay, me guy ni ir be’ nde sobut’an’ mab ga’ ni ma lemnag ni kab fel’ boch ko tin ka bay e girdi’. Ere nang nib t’uf ni nge thilyeg rogon e lem rok. (Kol. 3:8, 9, 12) Ere sobut’nag e lem rok miki yan i guy fare walag bayay nge wenig ngak ko n’en ke rin’. Ki yoloy Mark boch e babyor nge pi’ ko re walag nem ni be wenig ngak ko n’en ke rin’ ma be yog ni baadag ni ngki fel’ thilrow bayay. Ki pi’ nochi tow’ath nib achig ngak e re walag nem ni be lemnag nra adag. Machane, de n’ag fare walag fan u wan’ e n’en ke rin’ Mark ngak miki ulul nga i par nib damumuw ngak. Yugu aram rogon, me ulul Mark nge fol ko fare thin ni tay Jesus chilen ni  aram e nge t’ufeg walagen mi i n’ag fan e kireb u wan’. (Mu beeg e Kolose 3:13, 14.) Mus ni faanra dabun be’ ni nge aw e gapas u thildad ni yugu aram rogon ni gad be guy rogon ni ngad awnaged e gapas, ma bin riyul’ e t’ufeg ni ma dag e piin Kristiano e ra ayuwegdad ni ngad ululgad ngad n’aged fan e kireb rok ma gad be meybil ni nge boch nga m’on me yag ni nge aw e gapas u thildad.​—Matt. 18:21, 22; Gal. 6:9.

7. (a) Mang e ke pi’ Jesus e athamgil nga lanin’dad ni ngad rin’ed? (b) Mang reb e magawon nib mo’maw’ ni mada’nag reb e walag nib pin?

⁷ Ke pi’ Jesus e athamgil nga lanin’dad ni ngaud ngongolgad ngak yugu boch e girdi’ ni bod rogon ni gad baadag ni ngaun ngongol ngodad. Ki yog nsusun e gathi yigoo piin yad be t’ufegdad e ir e ngaud t’ufeged yad. (Luke 6:31-33) Machane, uw rogon ni faanra tabab be’ u lan e ulung ni nge dabki non ngom ni mus ni nge fingichiyem ma dakir rin’? Re n’ey e ban’en ni gathi ri ma buch, machane ireray e n’en ni buch rok Lara. I gaar: “Bay reb e walag nib pin ndaki non ngog ndag nang ko mang fan. Re n’ey e k’aring e mochuch ngog ma da kug adag ni nggu un ko muulung.” Som’on e gaar Lara u wan’: ‘Dariy ban’en ni kug rin’ nib kireb. Bin riyul’ riy e, ku bay boch e walag u lan e ulung ni yad manang ni aray rogon e ngongol ko re walag ney.’

8. Mang e rin’ Lara ni nge awnag e gapas u thilrow fare walag? Mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni buch rok?

⁸ I rin’ Lara boch ban’en ni nge awnag e gapas u thilrow fare walag nib pin. Ki meybil ngak Jehovah me dugliy ni nge yan i non ngak e re walag nem. Ra weliyew murung’agen fare magawon u taabang, mar gumuchmuchgow, ma aram me aw e gapas u thilrow. Ere gowa ke fel’ gubin ban’en. I yog Lara ni gaar: “Machane faani boch nga tomuren, miki tabab fare walag ni ngki rin’ bayay e n’en ni rin’ ngog kafram. Ri mulan’ug nib gel.” Som’on e lemnag Lara ni faanra thilyeg e re walag nem e ngongol rok, ma aram e rayog ni ngki felfelan’ bayay. Machane faani munmun me nang Lara ni n’en nib fel’ ni nge rin’ e nge ulul i dag e t’ufeg ko re walag nem ma be “n’ag fan u wan’” e tin manga be dabuy rok. (Efe. 4:32–5:2) I yib ngan’ Lara ni be’ ni bay e bin riyul’ e t’ufeg rok ni ma dag e piin Kristiano e “der ma aw nga laniyan’ e n’en nib kireb ni kan rin’ ngak . . . [ma] dabiyog ni nge pag ir ndab ki michan’, ma dab ki l’agan’, ma dab ki gum’an’.” (1 Kor. 13:5, 7) Re n’ey e ayuweg Lara ni  ngki gapas laniyan’ bayay. Munmun me tabab fare walag ni ngki dag e sumunguy ngak bayay. Faan ga ra guy rogon ni nge aw e gapas u thilmed pi walagem mag ulul ni ngam dag e t’ufeg ngorad, ma rayog ni nge pagan’um ngay ni fare “Got ni gadad ba t’uf rok me ir e ma pi’ e gapas” e ra ulul ni nge par rom.​—2 Kor. 13:11.

9. Mang nib ga’ fan ni nge taareb rogon e girdi’ u wan’dad nrogon ni bay ko Acts 10:34, 35?

⁹ Taareb rogon e girdi’ u wan’ Jehovah. (Mu beeg e Acts 10:34, 35.) Ere faanra ku taareb rogon e girdi’ u wan’dad, ma aram e gad be dag ni gad pi fak. Ku ra m’ug riy ni gad be fol ko fare motochiyel ni ngad t’ufeged e en nib migid ngodad ni gowa gadad, maku gad be ayuweg ni ngki par ni bay e gapas u thildad pi walagdad.​—Rom. 12:9, 10; Jas. 2:8, 9.

10-11. Mang e ayuweg reb e walag nib pin ni nge chuweg boch e lem nde puluw ni immoy rok?

¹⁰ Sana bay boch e girdi’ nib mo’maw’ ngorad ni nge taareb rogon e girdi’ u wan’rad. Am lemnag e n’en ni buch rok reb e walag nib pin ni ka nog Ruth ngak. Nap’an ni kab bitir, ma bay ban’en ni buch u thilrow be’ u yugu reb e nam nde chuw u laniyan’. Ere uw rogon ni magawonnag e re n’ey? I yog ni gaar: “Gu fanenikan gubin ban’en u rarogon e binem e nam. Gu lemnag ni urngin e girdi’ ko re nam nem ni taareb rogorad ni kub muun e pi walag ngay.” Ere uw rogon ni chuweg Ruth e biney e lem nde puluw ni immoy rok?

¹¹ I nang Ruth nib t’uf ni nge guy rogon ni nge dabki lem ni aram rogon. Ere tabab ni nga i beeg murung’agen boch e walag ko re nam nem nge boch ban’en ni i buch rorad ni kan tay ko Yearbook. I yog ni gaar: “Gu athamgil ni nggu lemnag boch ban’en nib fel’ u murung’agen e girdi’ ko re nam nem. Ere gu tabab ni ngguy ni pi walag ko re nam nem e yad ba pasig ko pigpig ni yad be tay ngak Jehovah. Bochan e re n’ey ma aram me tamilang u wan’ug ni pi cha’ney e ku yad boch i walagdad ni yad bay u ga’ngin yang e fayleng.” Boch nga tomuren me guy Ruth nib t’uf ni ngki rin’ yugu boch ban’en. I weliy ni gaar: “Nap’an ni gu ra mada’nag e pi walag ni kar bad ko re nam ney, ma gu ma guy rogon ni nggu gol ngorad. Gu ma non ngorad mug guy rogon ni ngkug nang boch ban’en u murung’agrad.” Mang angin ni yib riy? I yog Ruth ni gaar: “Munmun, ma da kug lemnag boch ban’en nde puluw u murung’agrad.”

12. Mang reb e magawon ni immoy rok reb e walag nib pin ni ka nog Sarah ngak?

¹² Sana bay boch e walag nrayog ni ngaur laniyan’gad ko girdi’ ndarur nanged. Bod ni, Sarah e i lemnag ni taareb rogon urngin e girdi’ u wan’ ni bochan e der ma turguy rarogon yugu boch e girdi’ u wan’ ni be yan u rogon ramaen dowrad, ara nam rorad, ara urngin e salpiy rorad, ara rogon e maruwel ni yad ma rin’ u lan e ulung. Machane, i yog ni gaar: “Gu tabab ni nggu nang ni gag be’ nde taareb rogon e girdi’ u wan’ug.” Ni uw rogon? Sarah e yib u ba tabinaw nib tolang e skul ko girdi’ riy ma baadag ni ma chag ko girdi’ ni aram rogon. Ku bay bayay ni gaar ngak reb e fager rok: “Gu ma chag ngak e pi walag nib tolang e skul rorad, ma gathi piin dariy e skul rorad.” Ere ba tamilang nib t’uf ni nge thilyeg Sarah rogon e lem rok. Ni uw rogon?

13. Mang e rayog ni ngad filed u rogon ni thilyeg Sarah e lem rok?

¹³ Bay reb e walag ni pumoon ni ma lekag e ulung ni ayuweg Sarah ni nge fal’eg i yaliy rogon e lem rok. I yog Sarah ni gaar: “I yog fel’ngin e pigpig ni gu be tay u fithik’ e yul’yul’, nge fulweg nib fel’ ni gu ma pi’, nge rogon nib tamilangan’ug ko thin nu Bible. Ngemu’ miki yog ngog nnap’an nra ga’ e tamilangan’ rodad, mab t’uf ni ngad maruweliyed boch i fel’ngin e Kristiano ni bod rogon e sobut’an’, nge runguy, ma ngkud nanged e gin ngad musgad riy.” I fol Sarah ko n’en ni yog e re walag nem ngak. I gaar: “Gu nang ni n’en nib ga’ fan e ngad daged e gol nge t’ufeg.” Angin ni yib riy e tabab ni nge thil rogon ni i lemnag e pi walag u lan e ulung. I gaar: “Gguy rogon ni nggu nang ko  mang e pi fel’ngin ni bay rorad ni ir e ba ga’ fan u wan’ Jehovah.” Ere, uw rogodad? De fel’ ni ngaud lemnaged ni ka gad ba fel’ ko tin ka bay e girdi’ ni bochan tolngin e skul rodad! Faanra rib ‘t’uf rodad e pi cha’ ni gadad ni ke mich Got u wun’rad,’ ma aram e dab ud laniyan’gad ko girdi’.​—1 Pet. 2:17.

14. Uw rogon u wan’ Jehovah ni faanra ud golgad ko girdi’ nrogon ni bay ko Hebrews 13:16?

¹⁴ Ma felfelan’ Jehovah u nap’an nra guydad ni gad be gol ko girdi’. (Mu beeg e Hebrews 13:16.) Ma tay ni aram bang ko liyor rodad nib ga’ nu nap’an nra guy ni gad be ayuweg e piin ke t’uf e ayuw rorad. (Jas. 1:27; 2:14-17) Aram fan ni be pi’ e Bible e athamgil nga lanin’dad ni ngad “golgad ngak e milekag.” (Rom. 12:13, NW) Faanra ud golgad ngak pi walagdad, ma aram e gad be dag ngorad ni gad be lemnagrad, ma yad ba t’uf rodad, ma gad baadag ni ngad manged fager rorad. Demtrug ko kad pied ban’en ni nge kay be’, ara ban’en ni nge garbod ngay, ara kad ted e tayim ni ngad rin’ed ban’en u taabang ma ra felfelan’ Jehovah ko re n’ey. (1 Pet. 4:8-10) Machane, bay boch ban’en nrayog ni nge mo’maw’nag ngodad ni ngaud golgad.

15-16. (a) Mang fan nrayog ni nge lemnag boch e girdi’ ndabiyog ni ngar golgad ngak yugu boch e girdi’? (b) Mang e ayuweg Edit ni nge m’agan’ ngay ni nge gol ngak yugu boch e girdi’?

¹⁵ Sana rayog ni ngad lemnaged ndabiyog ni ngad golgad ko girdi’ ni bochan rarogodad. Machane, am lemnag e n’en ni rin’ reb e ppin ni ke yim’ e pumoon rok ni ka nog Edit ngak. U m’on ni nge mang reb e Pi Mich, ma gathi ri baadag ni ma chag ngak yugu boch e girdi’. Ma lemnag ni yugu boch e girdi’ e rayog rorad ni ngar ayuweged e piin ke t’uf e ayuw rorad.

¹⁶ Tomuren ni mang Edit reb e Pi Mich, ma aram me thilyeg rogon e lem rok. I rin’ boch ban’en ya nge yag ni gol ko pi walag. I yog ni gaar: “Nap’an ni yibe toy e bin nib beech e Tagil’ e Liyor romad, ma aram me yog reb e piilal ngog ni bay ba wu’ e mabgol ni yow ra yib ni ngar piew e ayuw ko re maruwel nem. Ere fitheg ko rayog ni ngar parew rog u lan l’agruw e wik fa dabiyog. Ma aram me yib ngan’ug rogon ni tow’athnag Jehovah fare  pin nu Zarefath ni ke yim’ figirngin.” (1 Ki. 17:12-16) I m’agan’ Edit ngay ni nge par e re wu’ i mabgol nem rok. Ere gur, nni tow’athnag ko n’en ni rin’? I yog ni gaar: “Gathi kemus nra parew rog u lan l’agruw e wik, ya ra parew rog u lan l’agruw e pul. Nap’an e re ngiyal’ i n’em mi ri fel’ e thin romad.” Maku reb e, kki yag boch e fager ngak Edit u lan e ulung. Chiney e ir reb e pioneer, ma nap’an ni yad ra yan boch e walag ko machib u taabang ma baadag ni ma piningrad nga tafen ni ngar ked ara ra unumed ban’en. I yog ni gaar: “Gub felfelan’ ngay ni gu ma pi’ ban’en! Ma bin riyul’ riy e, boor e tow’ath ni ma yag ngog ni bochan e re n’ey.”​—Heb. 13:1, 2. 

17. Mang e tamilang u wan’ Luke nge ppin rok?

¹⁷ Sana chiney e gad ma gol ko girdi’. Machane gur, rayog ni ngad mon’oggad u rogon ni gad ma rin’ e re n’ey, fa? Bod ni, Luke nge ppin rok e yow ma gol ko girdi’. Ba ga’ ni yow ma pining e gallabthir rorow, nge girdi’ rorow, nge pi fager rorow nib chugur thilrad, nge cha’ ni ma lekag e ulung nge ppin rok nga taferow. Machane, i yog Luke ni gaar, “Gu nangew ni kemus ni yigoo piin yad ba chugur ngomow e aram e piin gamow be pining nga tabinaw romow.” Ere mang e rin’ Luke nge ppin rok ya nge yag nra mon’oggow u rogon ni yow ma gol ko girdi’?

18. Uw rogon ni thilyeg Luke nge ppin rok rogon ni yow ma gol ko girdi’?

¹⁸ I nang Luke nge ppin rok e n’en be yip’ fan ni ngan gol ko girdi’ u nap’an nra lemnagew fapi thin ni yog Jesus ni faani gaar: “Mang ni gimed be finey nra fulweg Got labgen ngomed ni faanra ke mus ni piin ni gimed ba t’uf rorad e yad ba t’uf romed?” (Matt. 5:45-47) Ra nangew nib t’uf ni ngar folwokgow rok Jehovah ni ma gol ngak urngin e girdi’. Ere ra dugliyew ni ngar piningew boch e walag ni pumoon nge ppin nga taferow ndawor ra piningew bayay. I gaar Luke: “Chiney e gamad gubin ni gamad ma felfelan’ ko pi n’ey ni gamad ma rin’ u taabang. Gamad gubin ni ma yib e athamgil nga lanin’mad maku ma chugurnag e tha’ u thilmad nge Jehovah.”

19. Uw rogon ni ngad micheged ni gadad boch i gachalpen Jesus? Mang e kam dugliy u wan’um ni ngam rin’?

¹⁹ Kad weliyed rogon nrayog ni ngad awnaged e gapas u thildad, me taareb rogon urngin e girdi’ u wan’dad, mu ud golgad ngodad ni faanra bagadad mi ri t’uf bagadad rok. Kud filed nthingar da siyeged boch e lem nde puluw ni bay rodad mi ri t’uf pi walagdad rodad u polo’ i gum’ircha’dad. Faan gad ra rin’ ni aray rogon ma gad ra felfelan’, maku gad be micheg nriyul’ ni gadad boch i gachalpen Jesus.​—John 13:17, 35.