I gaar Sara, * “Gag be’ ni gub tamra’, ma gathi ri ma pagan’ug ngog. Ere gu ma magagawon u fithik’ e girdi’ nib gel e thin rorad, ma yad baadag ni yigoo yad e ngaun yan nga lanin’rad. Machane ma war boch e tamra’ rog u nap’an nug ra chag ngak be’ nib sumunguy mab sobut’an’. Rayog ni nggu weliy lanin’ug nge pi magawon rog ngak. Pi fager rog nib chugur e tha’ u thilmad e yad ba sumunguy mab sobut’an’rad.”

Ba tamilang ko thin rok Sara ni faanra gad ba sumunguy, ma ra adag e girdi’ ni ngar manged fager rodad. Sumunguy e aram reb e fel’ngin ni baadag Jehovah. Be gaar e Thin rok ngodad: “Sumunguy . . . e thingar mon’ed nga dakenmed nge mang mad romed.” (Kol. 3:12) Mang e sumunguy? Uw rogon ni i dag Jesus e sumunguy? Ma uw rogon nra ayuwegdad e re fel’ngin ney ni nge gel e felfelan’ rodad?

Sumunguy e reb e fel’ngin ni ma m’ug rok be’ nib gapas. Be’ nib sumunguy e ba gol ko girdi’, maku ma par nib gapas laniyan’ u nap’an ni ke buch boch ban’en rok nrayog ni nge k’aring e damumuw ngak.

Be’ nib sumunguy e gathi ir be’ nib meewar. Fare bugithin ni Greek ni kan pilyeg ni “sumunguy” e kan fanay u lan e Bible u nap’an ni yibe weliy murung’agen e os nib maloboch ni kan llowan’nag. Nap’an yira llowan’nag fare os ma kab gel gelngin, machane ke nang rogon ni nge gagiyegnag ir. Ere ku arrogodad ni faanra gad ba sumunguy, ma aram e rayog ni ngad gagiyegnaged rarogodad ndawor da flontgad ma gad par nib aw e gapas u thildad yugu boch e girdi’.

Sana rayog ni nge lungudad u wan’dad, ‘Gathi gag be’ ni gub sumunguy.’ Gad be par u ba fayleng ni boor e girdi’ riy nib gel e thin rorad, ma dar nanged rogon ni ngaur gum’an’gad. Ere rayog ni nge mo’maw’ ngodad ni ngaud daged e sumunguy. (Rom. 7:19) Ba tamilang nib t’uf ni ngad athamgilgad ni ngad daged e sumunguy, machane ra ayuwegdad gelngin Jehovah nib thothup ni ngaud guyed rogon ni ngaud daged e re fel’ngin ney. (Gal. 5:22, 23) Ere mang fan susun e ngad athamgilgad ni ngaud daged e sumunguy?

Baadag e girdi’ daken e piin yad ba sumunguy. Gad baadag ni gad ma chag ngak e piin nib sumunguy ni bod Sara. Jesus e ke dag e bin th’abi fel’ e kanawo’ u rogon ni ngaun dag e sumunguy nge gol. (2 Kor. 10:1) Mus ngak e piin bitir ni yugu aram rogon ndar nanged Jesus, machane yad baadag ni ngaur chaggad ngak.​—Mark 10:13-16.

Gad ra dag e sumunguy ma ra yib angin ngodad nge girdi’ u toobdad. Faanra gad ba sumunguy, ma aram e de papey e damumuw ngodad ara ud ngongolgad u fithik’ e damumuw. (Prov. 16:32) Ku dabi magawon lanin’dad ni bochan e ka dogned ara kad rin’ed ban’en ni ke kirebnag  laniyan’ boch e girdi’ nib muun e piin nib t’uf rodad ngay. Faanra gad ba sumunguy, ma rayog ni nge yib angin ngak boch e girdi’ ni bochan e gad manang rogon ni ngad gagiyegnaged e lem nge ngongol rodad ma dab dogned ara da rin’ed ban’en nra kirebnag laniyan’ be’.

Yugu aram rogon ni boor ban’en nib milfan ngak Jesus ni nge rin’ maku boor pa’ u puluwon, machane i dag e sumunguy ngak urngin e girdi’. Boor e girdi’ e ngiyal’ nem ni ur mada’naged boch e magawon ma ke aw parowrad, mab t’uf ni ngan fal’eg lanin’rad. Ba mudugil nri fel’ lanin’rad u nap’an ni gaar Jesus ngorad: “Mired ngog, . . . ya gub munguy ma gub sobut’an’”!​—Matt. 11:28, 29.

Uw rogon ni ngad nanged rogon ni ngad daged e sumunguy ni bod rogon Jesus? Aram e ngaud filed e Thin rok Got ya nge yag nda nanged rogon ni i ngongol Jesus ko girdi’, nge n’en ni i rin’ u nap’an ni i mada’nag e magawon. Gad ra rin’ e re n’ey, ma aram e nap’an ni gad ra mada’nag reb e magawon ni be mo’maw’nag ngodad ni ngad daged e sumunguy, ma gad ra athamgil ni ngad ngongolgad ni bod Jesus. (1 Pet. 2:21) Am lemnag dalip ban’en ni ayuweg Jesus ni nge dag e sumunguy.

Jesus e ir be’ nib sobut’an’. I yog Jesus ni ir be’ nib ‘munguy ma kub sobut’an’.’ (Matt. 11:29) I weliy Jesus murung’agen e gal fel’ngin ney u taabang ni bochan e sumunguy e bay rogon ko sobut’an’. (Efe. 4:1-3) Ni uw rogon?

Sobut’an’ e ma ayuwegdad ni nge dabi papey ni ngad damumuwgad ko n’en ke yog be’ u murung’agdad ara aw e pi n’em nga lanin’dad. Mang e rin’ Jesus u nap’an ni i gathibthibnag boch e girdi’ ni yad be yog ni “ir be’ nib taabich ma ma unum e wain”? I micheg nde riyul’ e pi n’ey u daken e ngongol rok. Ma bochan ni ir be’ nib sobut’an’, ma aram me yog u fithik’ e sumunguy ni “gonop rok Got e ke m’ug nib riyul’ ko tin kan guy ni ke yib riy.”​—Matt. 11:19.

Nap’an nra yog be’ boch ban’en u murung’agen ramaen dowdad, ara rarogodad ni gadad e pumoon ara gadad e ppin, ara rarogon e gin kad bad riy nde lem u m’on riy, ma rayog ni ngad guyed rogon ni ngad nonad ara da ngongolgad ngak u fithik’ e sumunguy. Bay reb e walag ni Kristiano ni ir reb e piilal u South Africa ni ka nog Peter ngak ni gaar: “Nap’an nra yog be’ ban’en ara rin’ ban’en ni k’aring e damumuw ngog, ma ma lungug u wan’ug, ‘Mang e ra rin’ Jesus ni faanra buch e re n’ey rok?’” Ki yog ni gaar: “Kug fil rogon ni nge dabi papey ni ngaug damumuw ko n’en ke yog be’ ngog.”

Manang Jesus ndawori flont e girdi’. Baadag pi gachalpen Jesus ni ngar rin’ed e tin nib mat’aw. Machane bochan e dawor ra flontgad, ma aram fan ni gathi gubin ngiyal’ ni ur rin’ed e re n’ey. Bod ni fare nep’ u m’on ni nge yim’ Jesus, ma de yag ni nge par Peter, nge James, nge John ni yad ba od ni bod rogon ni yog Jesus ngorad ni ngar rin’ed. I dag Jesus ni manang fan nde yag ni ngar folgad, ya yog ni “lanin’uy e ba adag, ma dowef e mmeewar.” (Matt. 26:40, 41) Bochan ni manang nde flont e pi apostal rok, ma aram fan nde damumuw ngorad.

Mandy nreb e walag nib pin e immoy ni ir be’ ni ma lemnag ndariy ban’en ni ma rin’ be’ nib fel’, machane chiney e ri ma athamgil ni nge folwok u rogon ni i dag Jesus e sumunguy. I gaar, “Gu ma guy rogon ni nge dab gu pagtalin ni urngin e girdi’ ndawor ra flontgad, ma ngaug sap nga fel’ngin e girdi’ ni bod rogon ni ma rin’ Jehovah.” Ere rayog ni nge ayuwegem rogon ni ma lemnag Jesus e meewar ko girdi’ ni ngaum dag e sumunguy, fa?

I pagan’ Jesus ngak Got. Nap’an ni immoy Jesus u fayleng ma i athamgil u fithik’ e tin nde mat’aw ni un rin’ ngak. Un lemnag boch ban’en nde puluw u murung’agen, ma yibe dabuy daken, mu kun gafgownag. Yugu aram rogon e n’en un rin’ ngak, ma i par nib sumunguy ni bochan e ke “pag fan urngin ban’en ngak Got, ni ir fare Tapufthin nib mat’aw.” (1 Pet. 2:23) Manang Jesus nra ayuweg e Chitamangin ni bay u tharmiy ni nge athamgil, me gechignag e piin yad be rin’ boch ban’en ngak nde mat’aw ko ngiyal’ nib puluw ni nge rin’ riy.

Faanra kan rin’ boch ban’en nde mat’aw ngodad ma gad ngongol u fithik’ e damumuw, ma ra gel e ubchiya’ ko fare magawon. Aram fan ni be puguran e Bible ngodad ni be gaar: “Damumuw rok e girdi’ e dar ma ayuweg e girdi’ nge yog nra ngongliyed e tin nib mat’aw ni ir e be finey Got.” (Jas. 1:20) Yugu aram rogon ni bay rogon ni ngad damumuwgad, machane bochan dawor da flontgad ma rayog ni ngad rin’ed boch ban’en nde puluw.

Cathy nreb e walag nib pin u Chiyamen e i gaar u wan’ kafram, ‘Faanra dab mu ayuwegem, ma dariy be’ nra ayuwegem.’ Machane nap’an ni fil rogon ni nga i pagan’ ngak Jehovah, ma aram me thil e lem rok. I gaar: “Chiney e da ku gur lemnag ni gubin ngiyal’ nib t’uf ni nggu rin’ ban’en ni nggu ayuwegeg. Gu ma dag e sumunguy ni bochan e gu manang ni Jehovah e ir e ra yal’uweg urngin ban’en nib kireb u roy u fayleng.” Faanra kan rin’  boch ban’en ngom nde mat’aw, ma ga ra folwok rok Jesus nge pagan’um ngak Got ma aram e rayog ni ngam par ni gab sumunguy.

I yog Jesus ni faanra gad baadag ni ngad felfelan’gad, ma thingar da daged e sumunguy. I gaar: “Ba felan’ e piin nib sobut’an’rad.” (Matt. 5:5, NW) Am tay fanam i yan u rogon nra ayuwegdad e sumunguy u nap’an nra buch e pi n’ey rodad.

Sumunguy e ma ayuweg e magawon ni ma sum u lan e mabgol ndabi ga’. Robert nreb e walag ni pumoon ni ma par u Australia e yog ni gaar: “Boor e thin ni ku gog ko ppin rog nda gu lem u m’on riy ni ke kirebnag laniyan’. Machane pi thin nem ni ku gog e dabkiyog ni nggu fulweg. Ri ma kireban’ug u nap’an nug ra guy ni ke kireban’ ko pi thin nem ni ku gog ngak.”

“Gadad gubin ni ba ga’ ni gadad ma oloboch” ko thin ni gad ma yog, ma thin ni gad ma yog ndad lemgad u m’on riy e rayog ni nge k’aring e magawon nga lan e mabgol. (Jas. 3:2) Nap’an nra buch e pi n’ey ma sumunguy e rayog ni nge ayuwegdad ni ngad pared ni gad ba gapas mad gagiyegnaged e n’en nga dogned.​—Prov. 17:27.

I guy Robert rogon ni nge par ni ir be’ nib gapas ma ma t’ar laniyan’. Ere mang angin ni ke yib riy? I gaar: “Chiney e faanra der taareban’mow leengig nga ban’en, ma gu ma guy rogon ni nggu motoyil nib fel’ rogon, mug non u fithik’ e sumunguy, mug guy rogon ndab gu damumuw. Ere ke yag ni nge chugur boch e tha’ u thilmow.”

Sumunguy e ma ayuwegdad ni nge fel’ e tha’ u thildad yugu boch e girdi’. Piin nib mom ni ma aw ban’en nga lanin’rad e de yoor e fager rorad. Machane sumunguy e ma ayuwegdad ni ‘nguud pired . . . u daken fare gapas ni ir e ke m’agdad nga taabang.’ (Efe. 4:2, 3) Cathy ni kad weliy murung’agen boch kafram e yog ni gaar, “Bochan nug ma dag e sumunguy ma ke yag ni ngaug chaggad boch e girdi’ u taabang u fithik’ e felfelan’ ni yugu aram rogon ni bay boch e girdi’ nib mo’maw’ ni ngaun chag ngorad.”

Sumunguy e ma yibnag e gapas nga lanin’dad. Be weliy e Bible ni “gonop ni yib u tharmiy” e bay rogon ko sumunguy nge gapas. (Jas. 3:13, 17) Be’ nib sumunguy e ba “gapas laniyan’.” (Prov. 14:30, BT) Martin ni ir be’ ni ke guy rogon ni nga i dag e sumunguy e yog ni gaar, “Chiney e gathi gubin ngiyal’ nri gu ma yog ni ngan rin’ ban’en u rogon kanawoen ni gu baadag, ma gu ma felfelan’ ngay ni ke yag ni nge gapas boch lanin’ug, ma kki gel boch e felfelan’ rog.”

Riyul’ nsana thingar da athamgilgad nib gel ya nge yag e re fel’ngin ney ngodad ni sumunguy. I yog reb e walag ni pumoon ni gaar: “Bin riyul’ riy e ki mada’ ko chiney, ma bay yu ngiyal’ nri gu ma damumuw nib gel.” Machane Jehovah ni ir e be pi’ e athamgil nga lanin’dad ni ngad daged e sumunguy e ra ayuwegdad ko ngiyal’ nib mo’maw’ ni ngad daged e re fel’ngin ney. (Isa. 41:10; 1 Tim. 6:11) Ra ayuwegdad ni ngad pared ni kad ‘yal’uwgad,’ maku rayog ni nge ‘gelnagdad.’ (1 Pet. 5:10) Ra munmun ma rayog ni ngad boded apostal Paul ni bod “feni munguy nge feni gol Kristus.”​—2 Kor. 10:1.