Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

ARTICLE NI NGAN FIL 48

“Mu Dugliy e Changar Rom” ko Pi N’en Bay Nga M’on

“Mu Dugliy e Changar Rom” ko Pi N’en Bay Nga M’on

“Mu dugliy e changar rom u puluwom nga m’on nib pagan’um ngom; mu pug owchem nga lang ndab mu tamra’.”​—PROV. 4:25, BT.

TANG 77 Tamilang u Lan Ba Fayleng ni Be Par u Fithik’ e Lumor

TIN YIRA WELIY *

1-2. Uw rogon ni ngad folgad ko fare fonow ni bay ko Proverbs 4:25? Mu weliy reb e kanawo’.

MU SUSUNNAG dalip ban’en nrayog ni nge buch. Reb e walag nib pin ni ke pilibthir e be sul nga i lemnag boch ban’en nib fel’ ni i buch rok kafram. Yugu aram rogon ni ke mo’maw’ rogon e par rok e chiney, machane ka be ulul ni nge rin’ urngin e tin rayog rok ni fan ngak Jehovah. (1 Kor. 15:58) Gubin e rran ni ma lemnag e ngiyal’ ni yad ra par e piin yad ba t’uf rok u Paradis. Ma yugu reb e walag nib pin e ke kireban’ ni bochan e bay ban’en ni ke rin’ reb e walag ngak u lan e ulung, machane ke dugliy ndab ki par ni yugu be lemnag e re n’em. (Kol. 3:13) Ma reb e walag ni pumoon e ma yib ngan’ e pi oloboch ni i rin’ kafram, machane be tiyan’ ko tin be rin’ e chiney ya nge yag ni par nib yul’yul’ ngak Jehovah.​—Ps. 51:10.

2 Mang e taareb rogon ko re dalip i walag ney? Yad gubin ni yad be lemnag e pi n’en ni i buch rorad kafram, machane gathi aram e n’en ni yugu yad be lemnag. Ya kar ‘dugliyed e changar rorad’ ko pi n’en bay nga m’on.​—Mu beeg e Proverbs 4:25.

3. Mang fan nib t’uf ni ngad ‘dugliyed e changar rodad’ ko pi n’en bay nga m’on?

3 Mang nib ga fan ni ngad ‘dugliyed e changar rodad’ ko pi n’en bay nga m’on? Dabiyog ni nge yan be’ nib k’iy kanawoen ni faanra yugu be changar nga tomur. Re n’ey e taareb rogon ko pigpig rodad ngak Jehovah. Dabiyog ni ngad pigpiggad ngak Jehovah nib fel’ rogon ni faanra gubin ngiyal’ ni gad be lemnag e pi n’en ni i buch rodad ara pi n’en ud rin’ed kafram.​—Luke 9:62.

4. Mang e gad ra weliy ko re article ney?

4 U lan e re article ney e gad ra weliy riy dalip ban’en nrayog ni nge k’aringdad ni ngaud pared ma gad be lemnag e pi n’en ni i buch rodad kafram. Pi n’ey e aram e: (1) ngaud athapeged ni manga yigi sul rogon e par rodad nge bod kafram, (2) ngaud pared ni gad ba damumuw ni bochan ban’en ni ke rin’ be’ ngodad, nge (3) yugu be magawon lanin’dad ni bochan e kireb ni ud rin’ed kafram. Nap’an ni gad be weliy murung’agen e pi n’ey, ma gad ra weliy rogon nrayog ni nge ayuwegdad e pi kenggin e motochiyel u Bible ndab kud pared ni gad be lemnag e pi ‘n’en ni bay nga keru’dad,’ mad tedan’dad ko pi “n’en ni ir e ba’ nga m’on.”​—Fil. 3:13.

NGAUD ATHAPEGED NI MANGA YIGI SUL ROGON E PAR RODAD NGE BOD KAFRAM

Mang e ra magawonnag rogon e changar rodad ko pi n’en bay nga m’on? (Mu guy e paragraph 5, 9, 13) *

5. Mang e be yog e Eklesiastes 7:10 nsusun e dab da rin’ed?

5 Mu beeg e Eklesiastes 7:10, BT. Re thin nu Bible ney e der yog nib kireb ni ngad fithed ni nge lungudad: “Mang fan ni kab fel’ e tin ke thumur e rran?” Pi n’en nib fel’ ni i buch rodad kafram ni gad ma sul ngaud lemnaged e aram reb e tow’ath ni ke yib rok Jehovah. Bin riyul’ riy e, be gaar e re thin nu Bible ney: “Dariy ba ngiyal’ ni ngam fith ni nge lungum, ‘Mang fan ni kab gel e fel’ ko tin ke thumur e rran?’” Ere thingar da kol ayuwgad ndab ud taareb rogonnaged e par rodad kafram ko par rodad e chiney, mu ud lemnaged ni ke gel e kireb ko par rodad e chiney. Bay ba ken e Bible ni kan pilyeg e re thin ney riy ni be gaar: “Dariy ba ngiyal’ ni ngam fith ni nge lungum, ‘Mang fan ni kab gel e fel’ ko tin i buch kafram?’ De gonop e biney e deer.”

Mang oloboch e rin’ piyu Israel u tomuren nra chuwgad u Egypt? (Mu guy e paragraph 6)

6. Mang fan nde fel’ ni ngaud lemnaged ni kab fel’ e par rodad kafram ko chiney? Mu weliy ban’en ni ke buch.

6 Mang fan nde fel’ ni ngaud lemnaged ni kab fel’ e par rodad kafram ko chiney? Faanra ud athapeged ni manga yigi sul rogon e par rodad nge bod kafram, ma rayog ni nge k’aringdad e re n’ey ni ngaud pared ni kemus ni yigoo tin nib fel’ ban’en ni i buch rodad e ir e gad be lemnag. Rayog ni ngaud pared ni yigoo tin nib fel’ e gad be lemnag ma gad pagtalin e pi n’en nib kireb ni i buch rodad kafram. Am lemnag e n’en ni buch rok piyu Israel kakrom. Tomuren nra chuwgad u Egypt, ma rib papey nra paged talin rogon feni mo’maw’ e par rorad u rom. Ur pared ni yad be lemnag rogon feni fel’ e ggan ni ur ked u rom. Ur gaargad: “U Egypt e ud kayed e nig riy ndariy puluwon, nge kiyuri, nge mayis, nge subuyas, nge tamanengi, nge garlic.” (Num. 11:5) Machane gur, riyul’ ni ur ked e pi ggan nem “ndariy puluwon”? Danga’. Ya nap’an ni ur moyed ni yad e sib u Egypt ma rib gel e gafgow ni un tay ngorad. (Ex. 1:13, 14; 3:6-9) Machane boch nga tomuren mar paged talin gelngin e gafgow ni ur ted, ma aram ur athapeged ni nge sul rogon e par rorad nge bod kafram. Ra dugliyed u wan’rad ni ngaur lemnaged e pi n’en nib fel’ ni i buch rorad kafram ko bin ni ngar tedan’rad ko tin nib fel’ ban’en ni ka fini rin’ Jehovah ni fan ngorad. Ri dabuy Jehovah rogon e lem ni ur ted.​—Num. 11:10.

7. Mang e ayuweg reb e walag nib pin ni nge siyeg ndab ki lemnag ni kab fel’ rogon e par rok kafram ko chiney?

7 Uw rogon ni ngad siyeged ndab kud lemnaged ni kab fel’ rogon e par rodad kafram ko chiney? Am lemnag e n’en ni buch rok reb e walag nib pin ni tabab ko pigpig u Bethel u Brooklyn ko duw ni 1945. Boch e duw nga tomuren me leay reb e walag ni pumoon ni ku ma pigpig u Bethel, ma boor e duw nra pigpiggow riy u taabang. Machane nap’an e duw ni 1976, ma aram me m’ar e pumoon rok. I yog e re walag nib pin ney nnap’an ni nang figirngin ni ke chugur ni nge yim’, ma aram me pi’ boch e fonow ngak nib manigil ni nge ayuweg u tomuren ni ke yim’. I gaar ngak: “Ba manigil e mabgol rodow. Gathi ri boor e girdi’ ni aray rogon e mabgol rorad.” Machane miki gaar ngak: “Dab mu pagtalin e pi n’en nib fel’ ni ud rin’ew u taabang, machane yugu dab mu par ni aram e n’en ni ga be lemnag. Ra munmun ma ra war e kireban’ rom. Dabi mulan’um ara yigi pag rogon e kireban’ rom ko n’en ke buch rom. Mu felfelan’ ko pi n’en nib fel’ ni kad rin’ew u taabang ni fan ko pigpig rodow ngak Jehovah. . . . Pi n’en ni i buch rodad kafram ni gad ma sul ngaud lemnaged e aram reb e tow’ath ni ke yib rok Got.” Rib manigil e re fonow ney!

8. Mang angin fare fonow ni pi’ figirngin fare walag nib pin ngak?

8 I fol e re walag nib pin ney ko fare fonow ni pi’ figirngin ngak. I pigpig ngak Jehovah u fithik’ e yul’yul’ nge mada’ ko ngiyal’ ni yim’ riy ni ke gaman 92 e duw rok. Boch e duw u m’on ni yim’, me gaar: “Gu ra sul nggu lemnag e ngiyal’ ni kug pigpig riy ngak Jehovah u polo’ e tayim rog ni ke pag 63 e duw, ma rayog ni nggog nrib gel e felfelan’ ni kug tay u lan e yafos rog.” Mang fan? I weliy ni gaar: “Rayog ni ngad pared ni gad ba felfelan’ ni bochan e bay e pi walagdad nri yad ba manigil, maku bay e athap rodad nrayog ni ngad pared u taabang u paradis u fayleng, ma gad pigpig ngak Jehovah ni ir e En Ke Sunmiydad ma ir e taare Got nib riyul’ ndariy n’umngin nap’an.” * Boor ban’en nrayog ni ngad filed rok e re walag nib pin ney ni i par ni ke dugliy e changar rok ko pi n’en bay nga m’on!

DAB MU PAR NI GAB DAMUMUW NI BOCHAN BAN’EN NI KE RIN’ BE’ NGOM

9. Mingiyal’ e rayog ni nge mo’maw’ ngodad ni ngad n’aged fan ban’en ni ke rin’ be’ ngodad ni ke kirebnag lanin’dad nrogon ni be yog e Levitikus 19:18?

9 Mu beeg e Levitikus 19:18. Yu ngiyal’ e ba mo’maw’ ni ngad n’aged fan ban’en ni ke rin’ be’ u lan e ulung, ara reb e fager rodad, ara reb e girdi’ rodad ni ke kirebnag lanin’dad. Bod ni bay reb e walag nib pin ni t’ar reb e walag nib pin e thin nga daken nge yog ni ke iring e salpiy rok. Machane boch nga tomuren me yan i nang fare walag nde puluw e n’en ni ke yog, ma aram me sul nge siro’ ko fare walag nib pin ni ke t’ar e thin nga daken. Machane fare walag ni kan t’ar e thin nga daken e kari damumuw ma dabkiyog ni nge par ndab ki lemnag e re n’em. Bay ba ngiyal’ ni kam lem ni aray rogon, fa? Mus ni faanra dawori buch ban’en rodad ni aray rogon, ma yooren i gadad e rayog ni bay ba ngiyal’ ni ke damumuw ko kireb ni ke rin’ be’ ngak ma ke lemnag ndabiyog ni nge n’ag fan.

10. Mang e rayog ni nge ayuwegdad u nap’an ni kad damumuwgad ni bochan ban’en ni ke rin’ be’ ngodad ni ke kirebnag lanin’dad?

10 Mang e rayog ni nge ayuwegdad u nap’an ni kad damumuwgad ni bochan ban’en ni ke rin’ be’ ngodad ni ke kirebnag lanin’dad? Thingar dab da paged talin ni ma guy Jehovah urngin ban’en ni ma buch. Manang e pi n’en ni gad ma yan u fithik’ nib muun ngay e pi n’en ni yima rin’ ngodad nde mat’aw. (Heb. 4:13) Ma kireban’ u nap’an nra guy ni gad be gafgow. (Judg. 10:16) Ma ke micheg nra boch ngaram ma ra chuweg urngin ban’en nde mat’aw ni be buch ni ma amithnag lanin’dad.​—Rev. 21:3, 4.

11. Mang angin nra yib ngodad ni faanra dab kud damumuwgad ni bochan ban’en ni ke rin’ be’ ngodad ni ke kirebnag lanin’dad?

11 Ku dab da paged talin nnap’an ni gad ra tal ndab kud damumuwgad ni bochan ban’en ni ke rin’ be’ ngodad ni ke kirebnag lanin’dad, ma gadad e ra yib angin ngodad. Aram e n’en ni tamilang u wan’ fare walag nib pin ni kan t’ar e thin nga daken. Munmun me yag ni nge n’ag fan e n’en kan rin’ ngak ma daki par nib damumuw. I tamilang u wan’ nnap’an ni gad ra n’ag fan e kireb ni ke rin’ be’ ngodad, ma aram e ra n’ag Jehovah fan e kireb rodad. (Matt. 6:14) Manang nib kireb e n’en ke rin’ fare walag nib pin ngak, machane ke dugliy ndab ki damumuw ngak me n’ag fan rok. Angin ni yib riy e yag ni nge felfelan’ me tiyan’ ko pigpig ni be tay ngak Jehovah.

DAB KUM PAR NI YUGU BE MAGAWON LANIN’UM NI BOCHAN E KIREB NI UM RIN’ KAFRAM

12. Mang e gad be fil ko 1 John 3:19, 20?

12 Mu beeg e 1 John 3:19, 20. Gad gubin ni bay yu ngiyal’ ni ma magawon lanin’dad ni bochan e kireb ni kad rin’ed. Bod ni bay boch e girdi’ ni ma magawon lanin’rad ni bochan e kireb ni ur rin’ed u m’on ni ngar filed e tin riyul’. Ma boch e ma magawon lanin’rad ni bochan e kireb ni kar rin’ed u tomuren ni kar uned ko taufe. (Rom. 3:23) Riyul’ ni gad baadag ni ngad rin’ed e tin nib mat’aw. Machane “gadad gubin ni ba ga’ ni gadad ma oloboch.” (Jas. 3:2; Rom. 7:21-23) Yugu aram rogon ndubdad ni nge magawon lanin’dad ni bochan e kireb ni kad rin’ed, machane bay yu ngiyal’ nib fel’ ni ngaud lemgad ni aram rogon. Mang fan? Bochan ni faanra i magawon lanin’dad ni bochan e kireb ni kad rin’ed, ma ra k’aringdad ni ngad yal’uweged e kireb rodad ma gad dugliy u wan’dad ndab kud rin’ed bayay.​—Heb. 12:12, 13.

13. Mang fan nde fel’ ni nga i magawon lanin’dad nib pag rogon ni bochan e kireb ni ud rin’ed kafram?

13 Machane rayog ni nga i magawon lanin’dad nib pag rogon ni bochan e kireb ni ud rin’ed ni yugu aram rogon ni kad kalgadngan’dad ma ke n’ag Jehovah fan rodad. Re n’ey e rayog ni nge gafgownagdad. (Ps. 31:10; 38:3, 4) Ni uw rogon? Am lemnag e n’en ni buch rok reb e walag nib pin ni bochan e i par ni be lemnag e kireb ni i rin’ kafram. I gaar: “Ug lemnag ndakuriy fan ni nggu tiyan’ug ko pigpig ni gu be tay ngak Jehovah ni bochan e sana dabki yag e yafos ngog.” Boor i gadad e sana ma lem ni aray rogon. Ere rib t’uf ni ngad kol ayuwgad ndab ud pared ni be magawon lanin’dad ko kireb ni ud rin’ed kafram. Mang fan? Bochan nra felfelan’ Satan ni faan gad ra tal ko pigpig ngak Jehovah ni yugu aram rogon ni ke n’ag fan e kireb rodad!​—Mu taarebrogonnag ko 2 Korinth 2:5-7, 11.

14. Uw rogon nrayog ni nge mich u wan’dad ndawori mulan’ Jehovah u puluwdad?

14 Machane sana ku ra lungudad u wan’dad, ‘Uw rogon nrayog ni ngari mich u wan’ug ndawori mulan’ Jehovah u puluwog?’ Faanra kam fith e re deer ney, ma aram e be m’ug riy nrayog ni nge n’ag Jehovah fan e kireb rom. Boor e duw ni ke yan me yog Fare Wulyang ko Damit ni gaar: “[Rayog] ni ngaud sulod u daken taab oloboch. Re n’ey e rayog ni bochan e dawor da gelgad nga reb e meewar ni immoy rodad u m’on ni ngad tababgad ko pigpig ngak Got. . . . Machane dabi mulan’um. Dab mu lemnag ni kam rin’ reb e denen ndabiyog ni nge n’ag Jehovah fan. Aray rogon ni baadag Satan ni ngam lem. Bochan ni ke kireban’um ma kki mulan’um, ma aram e mich riy ni gathi gur be’ ni gab kireb, ma rayog rok Jehovah ni nge n’ag fan e kireb rom. Mu par ni gab sobut’an’ mu um meybil ngak Got ni nge n’ag fan e kireb rom, me ayuwegem ni nge beech bayay e nangan’ rom, miki ayuwegem ni ngam tal ndab kum rin’ fare kireb bayay. Demtrug urngin yay nra mada’nag reb e bitir e magawon, ma gubin ngiyal’ nra ning e ayuw ngak e chitamangin. Ere mu ulul ni ngam ning e ayuw ngak Jehovah, ya ra ayuwegem ni bochan e runguy rok.” *

15-16. Mang e ke lemnag boch e girdi’ u nap’an nra nanged ndawori mulan’ Jehovah u puluwrad?

15 Boor e girdi’ rok Jehovah ni ke fel’ lanin’rad ni bochan e kar nanged ndawori mulan’ Jehovah u puluwrad. U lan boch e duw ni ke yan ma bay reb e walag ni pumoon ni beeg murung’agen be’ u lan reb fapi article ni kenggin e “Bible e Rayog ni nge Thilyeg e Yafos Rok Be’” ni thin ni Meriken nri pi’ e athamgil nga laniyan’. I yog reb e walag nib pin u lan e re article nem ni bochan e pi n’en nib kireb ni i rin’ kafram, ma rib mo’maw’ ngak ni nge mich u wan’ nib t’uf rok Jehovah. Tomuren boch e duw ni ke un ko taufe, maku ma lem ni aray rogon. Machane nap’an ni fal’eg i lemnag murung’agen fare biyul, ma aram me tabab ni nge thil e lem rok. *

16 Uw rogon ni n’en ni buch ko re walag nib pin ney e ayuweg fare walag ni pumoon? I yog ni gaar: “Nap’an ni kab fel’ yangareg mab ga’ nug ma yaliy yaan e ngongol ni puwlag, ma rib mo’maw’ ngog ni nggu taleg. Dawori n’uw nap’an mu kug rin’ bayay e re n’ey. Kug ning e ayuw ngak e piin piilal ni ngar ayuweged gag, ma ke yag ni nggu gel ko biney e magawon. I micheg e piin piilal ngog ni gub t’uf rok Got ma baadag ni nge n’ag fan e kireb rog. Machane yu ngiyal’ e gu ma lemnag ndariy fag, ma dabiyog rok Jehovah ni nge n’ag fan e kireb rog. Nap’an nug beeg murung’agen e [re walag nib pin ney], mi ri ayuwegeg. Ke tamilang u wan’ug e chiney ni faan gu ra yog ndabiyog rok Got ni nge n’ag fan e denen rog, ma aram e bod ni gu be yog ni fare maligach ni pi’ Fak e de gaman ni nge upunguy e denen rog. Ku th’ab e re article ney ni murung’agen e re walag ney kug tay nga bang, ya nge yag ni ngaug sul ngaug beeg ma gu be fal’eg i lemnag e thin riy u nap’an nra gu lemnag ndakuriy fag ma da kug t’uf rok Jehovah.”

17. Uw rogon ni siyeg apostal Paul ni nge dabi magawon laniyan’ nib pag rogon ni bochan e kireb ni i rin’?

17 N’en ke buch ko pi walag ney e be puguran ngodad e n’en ni buch rok apostal Paul. U m’on ni nge mang reb e Kristiano, ma boor ban’en nrib kireb ni i rin’. Yugu aram rogon nder ma pagtalin Paul e pi n’em ni i rin’, machane da i par ni yugu aram rogon e n’en be lemnag. (1 Tim. 1:12-15) Ba mich u wan’ nrayog ni ngan n’ag fan e kireb rok u daken fare biyul ni maligach, ma re biyul nem e ba tow’ath ni ke pi’ Got ngak. (Gal. 2:20) Ere da i magawon laniyan’ Paul nib pag rogon ni bochan e kireb ni i rin’, ya i tiyan’ nga rogon nrayog ni nge pi’ e tin th’abi fel’ rok ngak Jehovah.

MU PAR NI GA BE LEMNAG E BIN NIB BEECH E FAYLENG!

Ngad dugliyed u wan’dad ni ngad pared ni gad be lemnag e bin nib beech e fayleng (Mu guy e paragraph 18-19) *

18. Mang e kad filed u lan e re article ney?

18 Mang e kad filed ko fare dalip i n’en ni kad weliyed murung’agen u lan e re article ney? (1) Pi n’en nib fel’ ni i buch rodad kafram ni gad ma sul ngaud lemnaged e aram reb e tow’ath ni ke yib rok Jehovah. Demtrug feni fel’ rogon e par rodad kafram, ma rogon e par rodad boch nga m’on u lan e bin nib beech e fayleng e kab gel boch e fel’ riy. (2) Rayog ni nge rin’ be’ ban’en nra kirebnag lanin’dad, machane faan gad ra dugliy ni ngad n’aged fan, ma aram e rayog ni ngad tedan’dad ko pigpig rodad ngak Jehovah. (3) Faanra i magawon lanin’dad nib pag rogon ni bochan e kireb ni ud rin’ed, ma rayog ni nge talegdad ndab kud pigpiggad ngak Jehovah u fithik’ e felfelan’. Ba t’uf ni nge mich u wan’dad ni ke n’ag Jehovah fan e kireb rodad ni bod rogon Paul.

19. Uw rogon ni kad nanged nnap’an ni gad ra yan nga lan e bin nib beech e fayleng ma dabki yib ngan’dad e pi n’en ni ma k’aring e kireban’ ngodad?

19 Bay e athap rodad ni ngad pared ni manemus. Nap’an ni gad ra yan nga lan e bin nib beech e fayleng, ma dabki yib ngan’dad e pi n’en ni ma k’aring e kireban’ ngodad. Be weliy e Bible murung’agen e re ngiyal’ i n’em ni be gaar: “Tin kakrom e ri bay ni pag talin.” (Isa. 65:17) Am lemnag e re n’ey: Bay boch i gadad ni ke pigpig ngak Jehovah ke mada’ ko ngiyal’ ni ke pilibthir, machane nap’an ni gad ra yan nga lan e bin nib beech e fayleng ma yad ra pagel bayay. (Job 33:25) Ere ngad dugliyed u wan’dad ndab kud pared ni gad be lemnag e pi n’en ni i buch rodad kafram. Ya ngad dugliyed e changar rodad ko pi n’en bay nga m’on, ma gad rin’ urngin e tin rayog rodad e ngiyal’ ney ya nge yag nda uned ko par u lan e bin nib beech e fayleng!

TANG 142 Ngad Chichiiyed Pa’dad ko Athap Rodad

^ par. 5 Ba fel’ ni ngaud lemnaged e pi n’en ni i buch rodad kafram. Machane faanra yigi pag rogon ni gad be lemnag e pi n’ey, ma aram e rayog ni ngad talgad ndab kud rin’ed urngin e tin rayog rodad e ngiyal’ ney ni fan ngak Jehovah. Fa reb e rayog ni ngad talgad ndab kud lemnaged murung’agen fare Paradis ni ke micheg Jehovah. Re article ney e ra weliy dalip ban’en nib t’uf ni ngad siyeged ni bochan e rayog ni nge k’aringdad ni ngaud lemnaged e pi n’en ni i buch rodad kafram ni yugu ba pag rogon. Gad ra weliy boch i kenggin e motochiyel u Bible nge murung’agen boch e walag e ngiyal’ ney nrayog ni nge ayuwegdad.

^ par. 8 Mu guy Fare Wulyang ko Damit ko July 1, 2004, ko pp. 23-29 ni thin ni Meriken.

^ par. 14 Mu guy Fare Wulyang ko Damit ko February 15, 1954, ko p. 123 ni thin ni Meriken.

^ par. 15 Mu guy Fare Wulyang ko Damit ko August 1, 2011, ko pp. 20-21 ni thin ni Meriken, nge September 2017 ko kahol ko p. 26.

^ par. 58 MURUNG’AGEN E SASING: Ngaud athapeged ni manga yigi sul rogon e par rodad nge bod kafram, nge ngaud pared ni gad ba damumuw ni bochan ban’en ni ke rin’ be’ ngodad, nge bin ni nga i magawon lanin’dad nib pag rogon ni bochan e kireb ni ud rin’ed kafram e bod boch e gilab nib tomal ni gad be fek be un ngodad ni be magawonnag rogon e yan rodad u daken fare pa’ i kanawo’ ni be sor ko yafos.

^ par. 65 MURUNG’AGEN E SASING: Nap’an ni gad ra chuweg e pi lem ney, ma aram e ra baud lanin’dad ma gad felfelan’, miki yib gelngidad, me yag ni ngad dugliyed e changar rodad ko pi n’en bay nga m’on.