Nap’an nni ngongliy e re gi babyoren e gapas ney, ma aram e ngiyal’ ni ki sum reb e ulung nib beech ni ka nog fare League of Nations ngay. Ni sunmiy e re ulung ney ni “nge mon’ognag e taareban’, nge gapas, nge pagan’ u thilin e pi nam nu fayleng.” Boor e teliw ko Pi Kristiano ni Googsur ni ur pied e ayuw ko re Ulung ney. Bay reb e ulung u Meriken ni ka nog e Federal Council of the Churches of Christ ngay ni i n’uf e re ulung ney ma be yog ni ireray “owchen Gil’ilungun Got u roy u fayleng.” I dag e re ulung ney ni yad be ayuweg fare League of Nations ni aram e ra pied boch e girdi’ ni owcherad ni nge un ko fare muulung nni tay ni ka nog e Paris Peace Conference ngay. Immoy bagayad e pi cha’nem ni yog nre muulung ney e “aram tabolngin ba ngiyal’ ni nge thil boch ban’en u chepin e girdi’ nu fayleng.”

Aram e ngiyal’ ni nge thil boch ban’en, machane gathi piin nra uned ko re muulung nem e ngar thilyeged boch ban’en. Nap’an e duw ni 1919 ma aram me tabab ni nge thil boch ban’en ni bay rogon ko fare maruwel ni machib, ya aram e ngiyal’ ni pi’ Jehovah gelngin e girdi’ rok ni ngar rin’ed fare maruwel ni machib u reb e kanawo’ ndawor rin’ed bayay riy. Machane u m’on ni nge buch e re n’ey, ma bay ban’en nib ga’ fan nib t’uf ni nge thil ni bay rogon ko Piin Ma Fil e Bible.

Nni dugliy ni Sabado ko January 4, 1919 e aram e rofen ni ngan towaliy e piin ngar manged director ara nga u rogned e thin ko fare Watch Tower Bible and Tract Society. Re n’ey e ban’en ni un rin’ u gubin e duw. Ngiyal’ nem e Joseph F. Rutherford, ni ir e en ni i yog e thin ko girdi’ rok Jehovah e ngiyal’ nem e kan kalbusnag u Atlanta, Georgia u Meriken ni yad medlip e walag ni pumoon. Ere deer ni bay e, Gur, ngkun towaliy bayay e pi walag ney ni yad bay ko re ulung ney ni yugu aram rogon ni yad bay u kalbus? Fa ngan towaliy yugu boch e walag ni ngar feked e pi liw ney?

Nap’an ni bay Brother Rutherford u lan e re singgil ni baaram ni kan tay ngay u kalbus, mi i magafan’ ko n’en nra buch ko re ulung nem boch nga m’on. Manang ni bay boch e walag ni yad be lemnag ni kab fel’ ni ngan mel’eg yugu be’ ni nge mang president. Ere yoloy bangi babyor nge pi’ ko ulung me yog riy nib fel’ ni ngan towaliy Evander J. Coward ni nge mang president. I weliy Rutherford murung’agen Coward u lan e gi babyor nem ni ir be’ nib “gapas,” mab “gonop,” mab “yul’yul’ ngak Somol.” Machane, boor e walag ni yad baadag ni ngan rin’ ban’en ni yugu ba thil ni aram e nga non’ yaran e re towal nem nga fin nni tay nel’ e pul nga tomuren. Pi lawyer ni baaram ni ur ayuweged e pi walag ney e ki  m’agan’rad ngay ni ngan rin’ e re n’ey. Machane nap’an ni yibe puruy’nag e n’en ni ngan rin’, ma bay boch e walag nra damumuwgad.

Machane faani boch nga tomuren me yog Richard H. Barber ni bay be’ ni guy rogon ni nge pithig e re magawon nem. Immoy reb e walag u rom ni yog ni gaar: “Gathi gag be’ ni gub salap i weliy murung’agen e motochiyel, machane gu manang ko mang e be yip’ fan ni ngan ngongol u fithik’ e yul’yul’. Baadag Got ni ngad yul’yul’gad. Ma bin th’abi fel’ e kanawo’ ni ngad daged e yul’yul’ rodad riy ngak Got e aram e ngad towalgad ma gad towaliy bayay Brother Rutherford ni nge mang president.”​—Ps. 18:25.

Boch nga tomuren, ma A. H. Macmillan nreb fapi walag nni kalbusnag e yog ni faani bin migid e rran ngay me tugtuguy Brother Rutherford e rungrung ko bin baaram e singgil ni bay e re walag ney riy, me gaar ngak, “Mu pi’ paam nga wen.” Ma aram me pi’ Brother Rutherford bangi babyor ngak. Nap’an ni beeg Macmillan in bugithin ni kan yoloy nga lan e gi babyor nem, me nang ko mang e be yip’ fan. Be gaar e gi babyor nem: “RUTHERFORD WISE VAN BARBER ANDERSON BULLY NGE SPILL DIRECTOR DALIP NI M’ON KA YAD BAY KO LIW T’UFEG ROMAD NGOMED.” Re n’ey e be yip’ fan ni kun towaliy bayay urngin e pi walag nem ni ngkur manged director, ma Joseph Rutherford nge William Van Amburgh e ngkur parew ko liw rorow. Ere Brother Rutherford e ngki par ni ir e president.

Nap’an ni immoy e re meruk i walag nem u kalbus, ma Piin Ma Fil e Bible nra pared ni yad ba yul’yul’ e ra yoloyed bangi babyor ni ngar pied ko am ni yad be wenignag ni ngan pag e pi walag ney u kalbus. Ba pag 700,000 e girdi’ ni m’agan’rad ngay ni ngar sayingad ko gi babyor nem. Re n’ey ni rin’ e Piin Ma Fil e Bible e be m’ug riy ndarur rusgad. Faani rofen ni Dalip Fen e Maruwel ko March 26, 1919, ma aram min pag Brother Rutherford nge fapi walag u kalbus u m’on ni ngan pi’ fagi babyor ko am.

Nap’an ni be pi’ Brother Rutherford ba welthin ni fan ngak e piin nra bad ra guyed u tomuren ni kan pag u kalbus, me yog ni gaar: “Ba mich u wan’ug nre n’ey ni ke buch romad e ban’en ni be fal’eg rogodad ni fan nga ba ngiyal’ ni ka bay nga m’on nib mo’maw’ boch e par riy. . . . Cham ni kam ted e gathi bochan e nge yag nni pag pi walagmed u kalbus. Gathi ri ireray fan urngin e pi maruwel ney ni kan tay. . . . Cham ni kam ted e fan ko fare maruwel ni ngan machibnag e Tin Riyul’, ma piin kar rin’ed e re maruwel ney e rib manigil e tow’ath ni ke yag riy ngorad.”

Pi n’en ni buch ni bay rogon ko pi walag ney nni fekrad nga kort e be dag nsana Jehovah e ir e i pow’iy e pi n’en ni i buch. Nap’an e May 14, 1919 ma baaray e n’en ni dugliy e re kort ni baaram ni ki fek e pi walagdad e case rorad ngay. Rogned ni lungurad: “Piin kan fekrad ngaray nga kort e dan fekrad nga . . . kort ko som’on ni ngan pithig e oloboch ni kan togopuluwnag ngorad ni ban’en ni bay mat’awrad ni ngar rin’ed. Ere bochan e re n’ey, ma aram e ngan thilyeg e n’en ni kan dugliy ni ngan rin’ ngorad.” Rib tomal e oloboch ni kan togopuluwnag ko pi walag nem, ma faan gomanga kemus nni kortnagrad min pagrad ndab ni gechignagrad ara ni ngochnag nap’an ni ngar pared u kalbus, ma aram e ra par murung’agen e pi n’ey u babyorenrad ko am. Ere  dakuriy ba pa’ e oloboch ni kun togopuluwnag ngorad. Bochan e re n’ey ma aram me yag ni ngki ulul Judge Rutherford i ayuweg e girdi’ rok Jehovah u nap’an ni yira fekrad ko Bin Th’abi Tolang e Kort u Meriken. Ireray reb e ban’en ni boor yay ni i rin’ u tomuren nni pag u kalbus.

I yog Brother Macmillan ni gaar: “Gathi nga yug gu pared ndariy ban’en ni nggu rin’ed nggu sonnaged Somol ni nge fekmad nga tharmiy. Kug nanged ni bay ban’en nthingar gu rin’ed ya nge yag nug nanged e n’en nib m’agan’ Somol ngay.”

Machane, dabiyog ni nga yigi pos bayay e pi walag nem ko tochuch rodad mar ululgad ko maruwel ni ka ur rin’ed u lan boor e duw. Mang fan? Ya nap’an ni yad bay u kalbus ma aram min kirebnag e pi masin ni yima fanay ni ngan printnag e babyor riy. Re n’ey e muleg laniyan’ boch e walag, maku bay boch i yad ni lemnag ko aram e nge mus fare maruwel ni machib fa danga’.

Gur, ka bay be’ ni baadag ni nge motoyil ko n’en ni be machibnag e Piin Ma Fil e Bible? I dugliy Brother Rutherford ni nge pi’ reb e welthin ya nge yag ni ngan nang e fulweg ko re deer ney. Gubin e girdi’ nni piningrad ni ngar bad. I gaar Brother Macmillan: “Faanra dariy be’ nra yib ko re muulung nem ma aram e kug nanged ni ke mus fare maruwel ni machib.”

Ere nap’an e Madnom ko May 4, 1919, ma yugu aram rogon nib m’ar Brother Rutherford nib ubchiya’, me pi’ fare welthin ni kenggin e “Athap ni Fan ko Piin Ke Gafgow Lanin’rad” ni thin ni Meriken u Los Angeles, California. Sogonap’an 3,500 e girdi’ nra bad ko re muulung nem, ma bokum miriay e girdi’ nde yag ni ngar uned ni bochan e dakuriy tagil’rad. Faani bin migid e rran miki yib 1,500 e girdi’ ra uned ko muulung. Kan pi’ e fulweg ko fare deer, ya ka bay e girdi’ ni baadag ni nge nang e tin riyul’!

N’en ni migid ni rin’ e pi walag ney e rin’ ban’en nga rogon ni ke rin’ e Pi Mich Rok Jehovah fare maruwel ni machib keb i mada’ ko chiney.

Nog u lan Fare Wulyang ko Damit ko August 1, 1919 ni bay ba convention ni yira tay u tabolngin e September  u Cedar Point, Ohio. Reb e pagel ni ka nog Clarence B. Beaty ngak ni ir bagayad e Piin Ma Fil e Bible ni be’ nu Missouri e yog ni gaar: “Gubin e girdi’ nra lemnaged nthingar ra uned ko re muulung nem.” Ere ba pag 6,000 e walag nra uned ko re muulung nem. Re matheeg ney e boor nga urngin e girdi’ nni lemnag ni yad ra yib. Ku reb e ban’en ni buch ni kub gel e felfelan’ riy e aram e ba pag 200 e girdi’ nni taufenagrad u lan bangi lipath ni ka nog e Lake Erie ngay.

Nap’an e September 5, 1919 u nap’an e bin lal e rran ni kan tay e re convention ney, ma nap’an ni be pi’ Brother Rutherford fare welthin ni kenggin e “Thin ni Fan Nga Yugu Boch i Girdien e Maruwel” ni thin ni Meriken me yog ni bay ba ken e babyor ni ka fin nni ngongliy nib beech ni fithingan e The Golden Age. * Re ke babyor nem e bay riy “murung’agen boch ban’en ni ka fini buch nib ga’ fan nge fan ni [be] buch e pi n’em nrogon ni be yog e Bible.”

Ni pi’ e athamgil nga laniyan’ urngin e Piin Ma Fil e Bible ni ngar machibgad ndab rrusgad ni yad be fanay e re ke babyor ney. Bay bangi babyor nni yoloy ni be weliy rogon ni ngan rin’ e re maruwel ney ni gaar: “Gubin e piin kan taufenagrad e thingar dab ra paged talin ni yad ba tow’ath ni ngar pigpiggad mar rin’ed urngin e tin rayog rorad ni ngar machibnaged e girdi’ nu fayleng.” Boor e girdi’ nra uned i rin’ e re maruwel ney! Nap’an ni taw ko December, ma ke pag 50,000 e girdi’ ni ka rogned ko pi tamachib ni yad baadag ni nge yag yu ken e re babyor ney ngorad.

Nap’an ni taw nga tungun e 1919, ma ke yaram bayay e girdi’ rok Jehovah ma kki sul gelngirad. Maku reb e, ku bay in e yiiy ni ke lebug ni bay rogon nga murung’agen e tin tomuren e rran. Aram e ngiyal’ ni mus nap’an e ngiyal’ ni kan skengnag min beechnag e girdi’ rok Got ko tirok ban’en ni bod rogon ni kan yiiynag ko Malaki 3:1-4, min chuweg e girdi’ rok Jehovah u tan gelngin fare “Babylon nib gilbuguwan” ni be yip’ fan ban’en, miki dugliy Jesus “fare tapigpig nib yul’yul’ ma ba gonop.” * (Rev. 18:2, 4; Matt. 24:45) Ngiyal’ nem e ke fel’ rogon e Piin Ma Fil e Bible ni ngar rin’ed fare maruwel ni baadag Jehovah ni ngar rin’ed.