1, 2. (a) Ra diin me t’uf ba tow’ath u wan’um? (b) Mang fan ni fare biyul e aram e bin th’abi fel’ e tow’ath nra yag ngom?

MANG e bin th’abi fel’ e tow’ath ni ke pi’ be’ ngom? De t’uf ni nge tolang puluwon ba tow’ath mfini ga’ fan. Ya fel’ngin fare tow’ath e gathi be yan u tolngin puluwon. Faan ga ra felfelan’ ngay ara ba ga’ fan ngom, ma aram e ra fel’ u wan’um.

² U fithik’ urngin e tow’ath ni ga baadag ni nge yag ngom ma ri taareb riy e ir e th’abi ga’ fan ni aram fare biyul ni ke pi’ Got ngak e girdi’. Boor e tow’ath ni ke pi’ Jehovah ngodad, machane bin th’abi manigil riy e aram fare biyul ni pi’ Jesus Kristus. (Mu beeg e Matthew 20:28.) Gad ra fil u lan e re guruy ney ni fare biyul e ir e bin th’abi ga’ fan e tow’ath nra yag ngom, ya rayog ni ngam felfelan’ ngay me yib angin ngom. Re biyul nem e aram e bin th’abi fel’ e kanawo’ ni ke dag Jehovah gelngin feni ri gab t’uf rok.

3. Mang fare biyul? Uw rogon ma gad nang fan nib t’uf e re tow’ath nem rodad?

³ Fare biyul e aram e kanawo’ ni fanay Jehovah ni nge thapeg e girdi’ ngak me pithigrad ko denen nge yam’. (Efesus 1:7) Ra ngad nanged fan e re n’ey ni be weliy e Bible murung’agen ma ba t’uf ni ngad lemnaged e n’en ni buch u lan e milay’ nu Eden kakrom. Kemus ni rogon ma gad nang fan nib t’uf e re tow’ath nem rodad e aram e ngad nanged ko mang e mul u pa’ Adam u nap’an ni denen.

4. Mang angin e yafas nib flont ni immoy rok Adam?

⁴ Nap’an ni sunmiy Jehovah Adam me pi’ ban’en nib ga’ fan ngak ni aram e yafas rok nib flont. Mu lemnag e n’en ni ke yag ngak Adam. Kan ngongliy nib flont ndabi m’ar, ma dabi pilibthir, ma dabi yim’. Ma bochan nib flont ma rib fel’ thilrow Jehovah. Be yog e Bible ni “Got e chitamangin Adam.” (Luke 3:38) Ere, rib fel’ thilin Adam nge Jehovah Got ni bod ba matam nge fak nrib t’uf rok. Ma non Jehovah ngak ma ma pi’ e maruwel ngak nra felfelan’ ngay ma ma yog ngak e tin ni baadag ni nge rin’.​—Genesis 1:28-30; 2:16, 17.

5. Mang e be yip’ fan fare thin ko Bible ni be yog nni ngongliy Adam ni “bod yaan Got”?

⁵ Ni ngongliy Adam ni “bod yaan Got.” (Genesis 1:27) Gathi be yip’ fan ni taareb rogon yaan Adam ngak Got. Kad filed faram ko Guruy ni 1 ko re ke babyor ney ni Jehovah e ba Kan. (John 4:24) Ere, dariy downgin Jehovah ni ufin nge racha’. Fan ni ka nog nni ngongliy Adam ni bod yaan Got e bochan nni sunmiy ni bay fel’ngin Got rok, ni bod e t’ufeg, gonop, mat’aw, nge gelngin. Maku reb e kanawo’ ni bod e Chitamangin riy  e ba puf rogon ni nge turguy e n’en ni nge rin’. Ere, Adam e gathi bod ba masin ni n’en ni ke turguy e en ni ngongliy ni nge rin’, e ir e rayog ni nge rin’. Ya rayog rok ni nge turguy e n’en ni nge rin’, maku rayog rok ni nge mel’eg ko nge rin’ e tin nib fel’ fa tin nib kireb. Faan mang e mel’eg ni nge fol rok Got ma ra par ni manemus u Paradis u fayleng ndabi yim’.

6. Mang e mul u pa’ Adam u nap’an nde fol rok Got? Mang wenegan ni ke yib ngak pi fak?

⁶ Nap’an nde fol Adam rok Got me yog Got ngak nra yim’. I pi’ puluwon e denen ni ke rin’ nrib tolang, ni aram e mul e yafas rok nib flont u pa’ nge urngin e flaab ni bay riy. (Genesis 3:17-19) Gathi kemus ni mul e yafas nib flont u pa’ Adam ya ku arrogon pi fak ni ki mul u pa’rad. Be gaar e Bible: “Denen e yib nga fayleng u daken taabe’ [ni Adam], ma denen ni ngongliy e fek e yam’ i yib. Wenegan ni yib e af e yam’ ngak urngin e girdi’ nu fayleng, ni bochan e urngin e girdi’ ni ngongliy e denen.” (Roma 5:12) Ere, gad gubin ni ke af e denen rok Adam ngodad. Be yog e Bible ni ke pi’ Adam ir nge pi fak ni “chuway’” ngak e denen nge yam’. (Roma 7:14) Dakuriy e athap rok Adam nge Efa ni bochan e kar turguyew ndab ra folgow rok Got. Ma uw rogon pi fakrow ni ku gad ba muun ngay?

7, 8. Mang l’agruw ban’en nrayog ni ngan fanay e biyul ngay?

⁷ I ayuweg Got e girdi’ u daken fare biyul. Mang e biyul? L’agruw ban’en nrayog ni ngan fanay e biyul ngay. Reb e, puluwon be’ ni kan kol ni ngan pag ara ban’en ni ngan chuw’iy ngan sulweg. Rayog ni ngan susunnag ngak be’ ni ngan biyuliy ngan pag u reb e binaw ni ke yan i fal’eg e oloboch ngay. Bin l’agruw e, puluwon ba malfith ni ngan thang. Rayog ni ngan susunnag nga  puluwon ban’en ku be’ ni kam kirebnag ara be’ ni kam maad’ad ngak. Bod rogon nra ke kirebnag be’ ban’en ni ke kal riy ma puluwon ni nge pi’ e thingari taareb rogon nga puluwon e re n’em ni ke kirebnag.

⁸ Uw rogon ni ngan thang puluwon e n’en ni ke mul u pa’ Adam ma kad gafgowgad riy ni gad gubin? Ma uw rogon ni ngan pithigdad ko denen nge yam’? Chiney e ngad weliyed murung’agen fare biyul ni ke pi’ Jehovah nge rogon nra yib angin ngom.

9. Ba miti mang biyul e ba t’uf ni ngan biyuliy e girdi’ ngay?

⁹ Ke mul e yafas nib flont u pa’ e girdi’, ere dariy be’ nib flont nrayog rok ni nge biyuliy nge sulweg. (Psalm 49:7, 8) N’en nib t’uf e ba biyul nri taareb rogon puluwon ko n’en ni ke mul. Ba puluw e re n’ey ko fare kenggin e motochiyel rok Got ni gaar: “Puluwon reb e pogofan reb e pogofan.” (Deuteronomy 19:21) Ere, mang e ra yan nga puluwon e yafas nib flont ni ke mul u pa’ Adam? Ku reb e yafas nib flont e ba t’uf ni nge biyuliy e girdi’.​—1 Timothy 2:6.

10. Uw rogon ni pi’ Jehovah fare biyul?

¹⁰ Uw rogon ni pi’ Jehovah fare biyul? I pi’ reb fapi kan ni fak nib flont nge yib nga fayleng. Machane gathi yugu reb i fak e pi’ ya bin th’abi t’uf rok e pi’. (Mu beeg e 1 John 4:9, 10.) I m’agan’ Fak ngay ni nge digey tafen u tharmiy. (Filippi 2:7) Kad filed ko fa binem e guruy ni fal’eg Jehovah e maang’ang u nap’an ni ngal’uweg e yafas rok Fak nga yin Maria. U daken gelngin Got nib thothup min gargeleg Jesus nib girdi’ nib flont.​—Luke 1:35.

11. Uw rogon nrayog rok taabe’ ni nge biyuliy bokum milyon e girdi’?

 ¹¹ Uw rogon nrayog rok taabe’ ni nge biyuliy bokum milyon e girdi’? Ke diin ma ke denen urngin e girdi’? Ya bochan ni denen Adam, me mul e yafas nib flont u pa’. Ere, de yag e yafas nib flont ngak pi fak ya kemus ni yam’ nge denen e ke af ngorad. Be yog e Bible ni Jesus e ir e “bin tomur e Adam” mab flont ni dariy e denen rok. (1 Korinth 15:45) Ere, ke yan nga lon Adam ni fan e nge ayuweg e yafas rodad. Fol ni tay nge yafas rok nib flont ni pi’ nib maligach e ir e thang puluwon e denen ni tay Adam. Ma aram e ke yag e athap ngak pi fak Adam.​—Roma 5:19; 1 Korinth 15:21, 22.

12. Mang e ke micheg Jesus ko yul’yul’ ni tay u fithik’ e gafgow?

¹² Be weliy e Bible rogon e gafgow ni tay Jesus u m’on ni nge yim’. Un toy nib gel min tining nga baley i gek’iy nge yim’ u fithik’ e amith. (John 19:1, 16-18, 30; fare article ni bay ko Yugu Boch e Thin ni kenggin e, “Fan Nder Ma Fanay e Tin Riyul’ e Kristiano e Kuruth ko Liyor Rorad”) Mang fan ni nge gafgow Jesus? Bay reb e guruy ko re ke babyor ney ni gad ra fil riy ni togopuluw Satan ngak Jehovah me yog ndariy reb e tapigpig rok nib girdi’ nrayog ni nge par nib yul’yul’ ko ngiyal’ ni keb e skeng ngak. Yul’yul’ ni tay Jesus u fithik’ e gafgow nib gel e aram e bin th’abi fel’ e fulweg ni bay nrayog ni ngan pi’ ko togopuluw ni ke tay Satan. Ke micheg Jesus ni be’ nib flont ni kan pi’ mat’awun ni rayog ni nge turguy e n’en ni nge rin’ e rayog ni nge par nib yul’yul’ ngak Got ni demtrug ko mang e ra rin’ Moonyan’ ngak. Dabisiy ni kari felfelan’ Jehovah ni bochan e yul’yul’ ni tay Fak!​—Proverbs 27:11.

13. Uw rogon nni pi’ fare biyul?

¹³ Uw rogon nni pi’ fare biyul? Nap’an e bin 14 e  rran ko pul ni Nisan ko duw ni 33 C.E., me pag Jehovah Fak nib flont ngan li’ ngem’. Aram rogon ni pi’ Jesus e yafas rok nib flont ni maligach “nri taab yay ma aram e ke mus.” (Hebrews 10:10) Yim’ Jesus ma dalip fen me faseg Jehovah ko yam’ nge sul nge mang ba kan. Nap’an ni sul nga tharmiy me micheg ngak Got ni ke pi’ e yafas rok nib flont ni nge biyuliy pi fak Adam ngay. (Hebrews 9:24) Me fel’ u wan’ Jehovah fel’ngin fare biyul ni maligach ni ke pi’ Jesus ni ir e ra chuweg e girdi’ u tan e denen nge yam’.​—Mu beeg e Roma 3:23, 24.

14, 15. Mang e thingar da rin’ed me “n’ag Got fan e denen rodad”?

¹⁴ Yugu aram rogon ni gad bogi tadenen ma boor e tow’ath ni dabiyog puluwon nra fel’ rogodad riy u daken e re biyul nem. Ngad weliyed boch angin e re biyul nem ni ke yib ngodad nge tin ni bay fini yib boch nga m’on.

¹⁵ Rayog ni ngan n’ag fan e denen rodad. Rib mo’maw’ ni ngad rin’ed e tin nib mat’aw ni bochan e ke af e denen ngodad. Gad gubin ni gad ma denen ko n’en ni gad ma yog nge n’en ni gad ma rin’. Machane, rayog ni nge “n’ag Got fan e denen rodad u daken” e biyul ni pi’ Jesus. (Kolose 1:13, 14) Ra ngan n’ag fan e denen rodad ma thingar da kalgadngan’dad. Ku thingar da meybilgad ngak Jehovah u fithik’ e sobut’an’ ma gad wenig ngak ni nge n’ag fan e denen rodad u daken e michan’ rodad ko biyul rok Fak.​—Mu beeg e 1 John 1:8, 9.

16. Mang e ra ayuwegdad ni ngad liyorgad ngak Got nib beech e nangan’ rodad? Mang fel’ngin e nangan’ nib beech?

 ¹⁶ Ke beech e nangan’ rodad u p’eowchen Got. Ra magawon e nangan’ rodad ma rayog ni nge mulan’dad ma gad lemnag ndariy fadad. Machane yugu aram rogon ni gad bogi tadenen ma ke n’ag Jehovah fan e denen rodad u daken fare biyul. Ere, aram fan nrayog ni ngad liyorgad ngak nib beech e nangan’ rodad. (Hebrews 9:13, 14) Ma ke yag ni nge puf rogodad ni ngad nonad ngak Jehovah u fithik’ e meybil. (Hebrews 4:14-16) Ra par e nangan’ rodad nib beech ma ra gapas lanin’dad, ma gad lemnag ni bay fadad, me yag nda felfelan’gad.

17. Mang tow’ath e ra yag ngodad ni bochan e yim’ Jesus ni fan ngodad?

¹⁷ Fare athap ko yafas ni manemus u paradis u fayleng. Roma 6:23 e be gaar: “Denen e ma pi’ puluwoy ni yam’; machane tow’ath rok Got ngodad ndariy puluwon e yafos ndariy n’umngin nap’an nra pi’ u daken e taab girdi’ ni kad tiyed e Somol rodad i Jesus Kristus.” U lan e Guruy ni 3 ko re ke babyor ney e kad weliyed riy fapi tow’ath nra yag ngodad u Paradis u fayleng. (Revelation 21:3, 4) Ra yag ngodad gubin e pi tow’ath nem, nib muun ngay e yafas ni manemus nge dowef nib fel’ rogon ndariy e m’ar riy, ni bochan e yim’ Jesus ni fan ngodad. Ra nge yag e pi tow’ath nem ngodad ma thingari ga’ fan u wan’dad fare biyul nib tow’ath ni kan pi’ ngodad.

18. Mang fan ni ngar da pininged e magar ngak Jehovah ni bochan fare biyul?

¹⁸ Mang fan ni ngar da pininged e magar ngak  Jehovah ni bochan fare biyul? Tow’ath e ri ma ga’ fan u wan’dad ni faanra en ni ke pi’ e boor e tayim ni ke n’ag ngay ma ba gel e maruwel ni ke tay riy ma ba tolang puluwon. Rra ga’ fan ba tow’ath u wun’dad ni faan gad ra nang ni en ni ke pi’ e ke pi’ ni bochan e gad ba t’uf rok. Fare biyul e ir e bin th’abi ga’ fan e tow’ath u fithik’ urngin e tow’ath ni bochan ni ke pi’ Got e n’en nrib t’uf rok ngodad. John 3:16 e be gaar: “Yi Got e rib t’uf e girdi’ nu fayleng rok, ma aram me pi’ Fak ni kari maagirag rok nge yib.” Fare biyul e ir e mich riy nri gad ba t’uf rok Jehovah. Ku ir e mich riy ni gad ba t’uf rok Jesus ya ba m’agan’ ngay ni nge pi’ e yafas rok ni fan ngodad. (Mu beeg e John 15:13.) Ere, fare biyul e be micheg ngodad ni gad ba t’uf rorow ni gad gubin.​—Galatia 2:20.

19, 20. Mang boch e kanawo’ ni ngam dag riy nriyul’ nib ga’ fan u wan’um fare biyul ni ke pi’ Got nib tow’ath?

¹⁹ Uw rogon ni ngam dag nriyul’ nib ga’ fan u wan’um fare biyul ni ke pi’ Got nib tow’ath? Som’on e ngam nang murung’agen e En ni Pi’ fare biyul ni aram  Jehovah. (John 17:3) Faan ga ra fil e re ke babyor ney ni be weliy e thin nu Bible ma ra yoor ban’en nim nang u murung’agen Jehovah. Ma nap’an nra yoor ban’en ni kam fil u murung’agen Jehovah ma rra t’uf rom. Ma re t’ufeg nem e ra k’aringem ni ngam adag ni ngam rin’ e tin nib m’agan’ ngay.​—1 John 5:3.

²⁰ Nge mich u wan’um e biyul rok Jesus. Kan weliy murung’agen Jesus ni kan gaar: “En nra mich u wan’ e en ni Fak Got e aram e ke yog e yafos ndariy n’umngin nap’an ngak.” (John 3:36) Uw rogon ni ngad daged ni ke mich Jesus u wun’dad? Re michan’ ney e gathi kemus ni goo thin e nga i m’ug riy. Ya James 2:26 e be gaar: “Michan’ ngak Got nra de chag e ngongol ngay ma ba yam’ fare michan’.” Arrogon, bin riyul’ e michan’ e ma m’ug ko “ngongol” rodad. Reb e kanawo’ ni ngad daged riy nriyul’ ni ke mich Jesus u wun’dad e aram e ngad athamgilgad ni ngad folwokgad rok u daken e thin nge ngongol rodad.​—John 13:15.

21, 22. (a) Mang fan ni ngad uned ko fare Abich ni Blayal’ Rok Somol ni yima tay u gubin e duw? (b) Mang e gad ra weliy ko guruy ni 6 nge 7?

²¹ Mu un ko fare Abich ni Blayal’ Rok Somol ni yima tay u gubin e duw. I tababnag Jesus reb e madnom nib ga’ fan ko rofen ni 14 fen e pul ko Nisan ko duw ni 33 C.E. ni blayal’ ni ke yog e Bible e “abich ni blayal’ rok Somol” ngay. (1 Korinth 11:20; Matthew 26:26-28) Ku yima yog e Puguran ko Yam’ ni Tay Kristus ko re madnom nem. I tababnag Jesus e re madnom nem ni nge ayuweg e pi apostal rok nge urngin e tin riyul’ e Kristiano nra yib nga tomuren e pi apostal ni nge dab ra paged talin ni pi’ e yafas rok ni biyul ni fan  ngorad. I tay Jesus chilen e re madnom nem ni gaar: “Um rin’ed e re n’ey ngi i pugurag ngomed.” (Luke 22:19) Gad ra un ko re Puguran nem ma ra puguran ngodad feni gel e t’ufeg rok Jehovah nge Jesus ngodad mar piew fare biyul. Rayog ni ngad daged nriyul’ nib ga’ fan fare biyul u wan’dad ni faanra ud uned ko fare Puguran ko yam’ ni tay Jesus ni yima tay u gubin e duw. *

²² Fare biyul ni ke pi’ Jehovah e rriyul’ nib tow’ath ndabiyog puluwon. (2 Korinth 9:14, 15) Mus ko piin ni kar m’ad nra fel’ rogorad ko re tow’ath nem. Guruy ni 6 nge 7 e ra weliy rogon nra fel’ rogorad riy.