1-3. (a) Mang fan ni ke guy ba matin rogon ni nge par bochi pagel ni fak nib beech? (b) Mang fan ni baadag Jehovah ni nga i par e girdi’ rok ni yad bbeech?

 MU SUSUNNAG reb e matin ni ma t’ufeg pi fak ni be fal’eg rogon bochi pagel ni fak ni nge yan nga skul. Ke guy rogon ni nge maluk fare tir me chuw ko mad nib beech. Re n’ey e ra ayuweg fare tir ni nge palog ko m’ar, maku ra guy e girdi’ ma yad ra nang ni be tiyan’ e gallabthir rok ngak.

² Jehovah ni Chitamangidad e baadag ni ngad pared ni gad bbeech ma gad ba machalbog. (Psalm 18:26)  Manang ni faan gad ra par ni gad bbeech ma ra yib angin ngodad. Maku reb e, faanra ud pared ni gad bbeech ma yira pining e sorok riy ngak.​—Ezekiel 36:22; mu beeg e 1 Peter 2:12.

³ Mang e be yip’ fan ni ngad beechgad? Ma mang fan nib fel’ ngodad ni ngaud pared ni gad bbeech? Nap’an ni gad be weliy e fulweg ko pi deer ney, ma sana rayog ni ngad guyed boch ban’en nib t’uf ni ngad thilyeged u rarogodad.

4, 5. (a) Mang fan nib t’uf ni ngad beechgad? (b) Mang e be fil e pi n’en ke sunmiy Jehovah ngodad u rogon feni ga’ fan u wan’ ni nge par gubin ban’en nib beech?

⁴ Rayog ni ngad filed rogon ni ngad pared ni gad bbeech ma gad ba machalbog ko n’en ke rin’ Jehovah. (Levitikus 11:44, 45) Bin th’abi ga’ i fan nib t’uf ni ngad pared ni gad bbeech e bochan ni gad baadag ni ngad ‘folwokgad rok Got.’​—Efesus 5:1.

⁵ Pi n’en ke sunmiy Jehovah e be fil ngodad rogon feni ga’ fan u wan’ ni nge par gubin ban’en nib beech. Ke sunmiy Jehovah boch ban’en ke tay nga fayleng ni nge beechnag e nifeng nge ran me ayuweg nga i par nib beech. (Jeremiah 10:12) Am lemnag urngin e kanawo’ ni ma beechnag e fayleng ir riy ngki mada’ nga tomuren ni ke alitnag e girdi’ boch ban’en riy. Bod ni ke sunmiy Jehovah boch e yafos nib achichig ndabiyog ni ngan guy nga owchey. Pi yafos ney e rayog ni nge thilyeg e tin baaray ban’en ni ke kireb ni bay e yub riy nge sul ngki fel’ bayay. Re n’ey ni ma maruwel e ban’en nib gel gelngin. Mus ko piin llowan’ ni yad  ma fanay boch e pi yafos ney ni ngar fal’eged boch ban’en ni ke kireb ni bochan e pi n’en ni be alitnag e fayleng.​—Roma 1:20.

6, 7. Uw rogon ni kan tamilangnag ko fare Motochiyel rok Moses ni piin yad ma liyor ngak Jehovah e thingar ra beechgad?

⁶ Ku gad be guy feni ga’ fan ni ngad pared ni gad bbeech ko motochiyel ni pi’ Jehovah ngak piyu Israel u daken Moses. Bod ni, faanra nge fel’ e liyor ni be tay piyu Israel u wan’ Jehovah, ma thingar ra pared ni yad bbeech. Ra taw ko fare Rran ko Biyul, ma en nib tolang ko prist e thingari maluk ni l’agruw yay. (Levitikus 16:4, 23, 24) Ma pi prist ni yad ma ognag e maligach e thingar ra maluknaged pa’rad nge rifrifen ayrad u m’on ni ngar rin’ed e re maruwel nem. (Exodus 30:17-21; 2 Kronicles 4:6) Ku ra dabi fol be’ ko pi motochiyel u murung’agen e pi n’en yima rin’ ni ngan beech bayay, ma aram e yira li’ nge yim’.​—Levitikus 15:31; Numbers 19:17-20.

⁷ Uw rogon e ngiyal’ ney? Boor ban’en nrayog ni ngad filed u rogon ni baadag Jehovah ni ngan rin’ ban’en ko fare Motochiyel. (Malaki 3:6) Be tamilangnag e re motochiyel nem nib t’uf ni nge beech e pi tapigpig rok Jehovah. Dawori thil e pi motochiyel rok Jehovah. Kab m’agan’ ngay ni nge par e pi tapigpig rok e ngiyal’ ney ni yad bbeech ma yad ba machalbog.​—James 1:27.

8. Mang boch e kanawo’ nthingar da beechgad riy?

⁸ Rogon u wan’ Jehovah e faanra ngad beechgad, ma aram e gathi kemus ni be yip’ fan ni nge par dowdad, nge mad rodad, nge naun rodad nib beech. Re  n’ey u kub muun ngay urngin ban’en ni gad ma rin’ u lan e yafos rodad. Kub muun ngay e liyor rodad, nge ngongol rodad, nge lem ni gad ma tay. Arrogon, faanra ngad beechgad u p’eowchen Jehovah, ma aram e thingari beech me machalbog urngin ban’en ni gad ma rin’ u lan e yafos rodad.

9, 10. Mang e be yip’ fan ni nge beech e liyor rodad?

⁹ Nge machalbog e liyor rodad. Dabiyog ni ngad uned nga ngongolen e pi yurba’ i teliw ni googsur. Nap’an ni immoy piyu Israel u Babylon ni yad ba kalbus, mab liyegrad e girdi’ ni yad ma un nga boch e ngongol nib kireb ni ma rin’ e piin yad ma liyor nga boch e got ni googsur. I yiiynag Isaiah nra sul piyu Israel nga taferad, maku ra sul e bin riyul’ e liyor nga rogon. I gaar Jehovah ngorad: “Mu chuwgad u Babylon ni ka ngiyal’ ney! Dab mmathgad nga ban’en ni ke yog e motochiyel ndab mmathgad ngay.” Dabiyog ni ngar athukuyed e pi machib, nge ngongol, nge yalen ko teliw ni googsur u Babylon nga fithik’ e liyor rorad ngak Got.​—Isaiah 52:11.

¹⁰ Tin riyul’ e Kristiano e ngiyal’ ney e ku darur uned nga ngongolen e pi yurba’ i teliw ni googsur. (Mu beeg e 1 Korinth 10:21.) Boor e yalen, nge boch ban’en ni yima rin’, nge pi n’en ke mich u wan’ e girdi’ ko pi nam u ga’ngin yang e fayleng ni ke sum u boch e machib ko pi yurba’ i teliw ni googsur. Bod ni, rogon e yalen u boor e nam e ba mich u wan’ e girdi’ ni bay ban’en u fithik’dad ni ma par nib fos u tomuren ni kad m’ad, maku boor ban’en ni yima rin’ nib puluw ko re machib ney. (Eklesiastes 9:5, 6, 10) Ba t’uf ni nge siyeg e piin Kristiano e mit ney e yalen.  Sana rayog ni nge towasariydad chon e tabinaw rodad ni ngad uned ko pi n’ey. Machane bochan ni gad baadag ni ngad beechgad u p’eowchen Jehovah, ma aram fan ndarud paged gadad ko towasar ni yima tay ngodad.​—Acts 5:29.

11. Mang e be yip’ fan ni nge beech e ngongol rodad?

¹¹ Nge machalbog e ngongol rodad. Ra ngad machalboggad u p’eowchen Jehovah, ma aram e thingar da siyeged urngin mit e ngongol ndarngal. (Mu beeg e Efesus 5:5.) Ke yog Jehovah ngodad u lan e Bible ni ngad paloggad u urngin mit e “ngongol ko darngal.” Ke tamilangnag ni piin yad ma un ko ngongol ndarngal ma dab ra kalgadngan’rad e dabiyog ni ngar uned ko “gin nsuwon Got.”​—1 Korinth 6:9, 10, 18; mu guy Yugu Boch e Thin 22.

12, 13. Mang fan nib t’uf ni nge machalbog e lem rodad?

¹² Nge machalbog e lem rodad. Pi n’en gad ma lemnag e ma m’ug ko ngongol rodad. (Matthew 5:28; 15:18, 19) Faanra ba machalbog e lem rodad ma aram e ra k’aringdad ni nge beech e ngongol rodad. Riyul’ ndawor da flontgad, ere bay yu ngiyal’ nrayog ni ngaud lemnaged boch ban’en nde puluw. Nap’an ni gad ra tabab ni ngad lemnaged e pi n’em, ma aram e susun ni ngad guyed rogon ni ngad siyeged. Faanra dab da siyeged e lem ni aray rogon, ma aram e ra munmun me alit lanin’dad. Ku rayog ni ngad tababgad ni ngad adaged ni ngad rin’ed e n’en ni yug gad be lemnag. Thingar da suguyed lanin’dad ko tin nib machalbog ban’en. (Mu beeg e Filippi 4:8.) Ere gad ma siyeg e pi n’en ni yima chuweg e chalban ngay ni bay yaan e ngongol ndarngal nge cham riy. Ku gad ma fal’eg i  mel’eg e n’en gad ma beeg, nge n’en gad ma yaliy, nge n’en gad ma weliy murung’agen.​—Psalm 19:8, 9.

¹³ Ra ngad pared ni gad ba t’uf rok Got, ma thingari machalbog e liyor rodad, nge ngongol rodad, nge lem rodad. Machane kub ga’ fan u wan’ Jehovah ni nge beech e dowef rodad.

14. Mang nib ga’ fan ni nge beech e dowef rodad?

¹⁴ Faanra i par e dowef rodad nge toobdad nib beech, ma aram e ra yib angin ngodad nge piin yad bay u toobdad. Gad ra felfelan’, maku ra adag e girdi’ ni ngar bad ko gin gad bay riy. Machane, bay reb i fan nib ga’ fan ni nge beech e dowef rodad. Faanra ud pared ni gad bbeech, ma yira pining e sorok riy ngak Jehovah. Am lemnag e re n’ey: Faanra ga ma guy reb e bitir ni yugu ma par nib alit, ma sana rayog ni ngam lemnag ni gallabthir rok e darur ayuwegew nib fel’ rogon. Ku arrogodad ni faanra dab ud ayuweged gadad maku darud pared ni gad bbeech, ma aram e rayog ni nge lemnag e girdi’ boch ban’en nde puluw u murung’agen Jehovah. I gaar Paul: “Dabumad ni nge pirieg be’ ban’en nib kireb ko maruwel romad, ere gamad be guy rogon ndab gu ninged e kanawo’ rok be’. Machane urngin ban’en ni gamad be rin’ e gamad be dag riy ni gamad bogi tapigpig rok Got.”​—2 Korinth 6:3, 4.

15, 16. Mang e rayog ni ngad rin’ed ya nge yag nda pared ni gad bbeech?

¹⁵ Dowef nge mad rodad. Rogon ni ngaud ayuweged e dowef rodad ni nge par nib beech e ba t’uf ni  nge mang bang ko pi n’en gad ma rin’ ni gubin e rran. Bod nib t’uf ni ngaud malukgad ni gubin ngiyal’, ma faanra rayog ma rib fel’ ni ngaud malukgad ni gubin e rran. Ngaud maluknaged pa’dad ko sop nge ran, nib ga’ nu m’on ni ngad lumgad ara ngad abichgad, ngu tomuren ni kad sulod u kolosis, ara kad mathgad nga ban’en nib alit. Sana gad ma lemnag ni yugu de ga’ fan ni ngaud maluknaged pa’dad, machane ba t’uf ni ngad rin’ed e re n’ey ni faanra ngad taleged e bayking nge boch e m’ar ndabi garer. Ku rayog ni nge ayuweg e yafos ko girdi’. Faanra dariy e kolosis rodad nib fel’, maku bay boch e kanawo’ nrayog ni ngad k’eyaged e magungan riy. Piyu Israel kakrom e dariy e kolosis rorad nib fel’, ere yad ma k’eyag e magungan nga fithik’ e but’ u bang nib palog  ko tabinaw nge gin yima fek e ran riy.​—Deuteronomy 23:12, 13.

¹⁶ De t’uf ni ngad chuwgad ko tin nrib fel’ yaan ara ba tolang puluwon e mad ara tin nib beech yaan. Machane, ba t’uf ni nge par e mad rodad nib beech mab yalen. (Mu beeg e 1 Timothy 2:9, 10.) Gubin ngiyal’ ni gad baadag ni ngan pining e sorok ngak Jehovah ni bochan rogon yaadad.​—Titus 2:10.

17. Mang fan ni gad baadag ni nge par e tabinaw rodad nge toobdad nib beech?

¹⁷ Tabinaw rodad nge toobdad. Demtrug e gin gad ma par riy ma gad ma tay tafedad nib beech. Ku gad ma guy rogon ni nge par e karrow, ara rat rodad, ara n’en ni gad ma fanay ni ngaud milekaggad riy nib beech, nib ga’ ni faanra ireray e n’en ni gad ma milekag riy ko muulung ara machib. Bin riyul’ riy e, nap’an ni gad ra yan ko machib ma gad ma weliy ko girdi’ murung’agen e par u paradis u fayleng u bangi ban’en nib beech. (Luke 23:43; Revelation 11:18) Rogon yaan tafedad nge toobdad e rayog ni nge m’ug riy ni gad be fal’eg rogodad ni fan ko par ni gad ra tay u lan e bin nib beech e fayleng.

18. Mang fan ni gad baadag ni nge beech tagil’ e liyor rodad?

¹⁸ Tagil’ e liyor rodad. Gad ma dag nib ga’ fan u wan’dad ni ngaud pared ni gad bbeech u rogon ni gad ma tay Tagil’ e Liyor rodad nge yungi n’en ni gad ma tay boch e assembly riy nib beech. Nap’an nra yib be’ nga Tagil’ e Liyor rodad nth’abi som’on, mab ga’ ni ma guy rogon feni beech. Re n’ey e ma pining e sorok ngak Jehovah. Gadad e girdi’ u lan e ulung e ba milfan ngodad ni ngad ted Tagil’ e Liyor rodad nib beech  ma gad be fal’eg e yungin ke kireb riy.​—2 Kronicles 34:10.

19. Mang e ba t’uf ni ngad siyeged?

¹⁹ Yugu aram rogon nder yog e Bible urngin mit e ngongol nib alit nsusun e ngad siyeged, machane be weliy boch i kenggin e motochiyel nra ayuwegdad ni ngad nanged rogon laniyan’ Jehovah ko pi ngongol ney. Dabun ni ngaud tamagowgad, ara ud unumed e alkul nib pag rogon, ara da fanayed e falay ni kireb. Faanra gadad e fager rok Got, ma aram e gad ra siyeg e pi ngongol ney. Mang fan? Bochan e rib ga’ fan u wan’dad e yafos ni kan pi’ ngodad nib tow’ath. Mit ney e ngongol e rayog ni nge ngochnag e yafos rodad, ara k’aring e m’ar ngodad, ara gafgownag e girdi’ u toobdad. Boor e girdi’ ni yad ma guy rogon ni ngar taleged e pi n’ey ni bochan e yad manang nra k’aring e m’ar ngorad. Machane bochan ni gadad boch e fager rok Jehovah, ma bin th’abi ga’ i fan ni kad dugliyed ni ngad talgad e bochan e t’ufeg rodad ngak Got. I yog reb e rugod ni gaar: “Bochan ni ayuwegeg Jehovah, ma aram me yag ni nggu thilyeg e ngongol rog mug digey e tin nib alit ni kug mecham ngay. . . . Gu be lemnag ni faanra yigoo gag rog ma dabiyog ni nggu thilyeg e ngongol rog.” Chiney e ngad weliyed lal kenggin e motochiyel u Bible nra ayuweg be’ ni nge taleg boch ban’en nib kireb ni ke mecham ngay.

20, 21. Ba miti mang ngongol ni yima mecham ngay e baadag Jehovah ni ngad paloggad riy?

²⁰ “Pi tafager rog ni gimed ba t’uf rog, urngin e pi thin ney e ke yog Got nra rin’ ngodad! Ere  ngad pithiged gadad u urngin ban’en ni ma alitnag e dowef nge lanin’uy, ma ngad gayed rogon ni ngad pired ni gadad ba thothup, ni aram e nguud pired ni ba’ madgun Got u wun’dad.” (2 Korinth 7:1) Baadag Jehovah ni ngad paloggad u boch e ngongol nib alit ni yima mecham ngay nrayog ni nge alitnag lanin’dad ara dowdad.

²¹ Reb i fan nib ga’ fan ni ngad “pithiged gadad u urngin ban’en ni ma alitnag e dowef nge lanin’uy” e be tamilangnag e 2 Korinth 6:17, 18. Be gaar Jehovah ngodad u rom: “Dariy ban’en ni ngkum rin’ed ko n’en nde klin.” Ku be micheg ngodad ni be gaar: “Ma aram e gimed ra yib ngog. Ma bay gu mang chitamangimed, ma bay mmanged pi fakag ni pumoon nge ppin.” Arrogon, faan gad ra siyeg e pi n’en ma alitnagdad u p’eowchen Jehovah ma aram e ra t’ufegdad ni bod rogon ba matam ni ma t’ufeg pi fak.

22-25. Mang boch i kenggin e motochiyel u Bible nrayog ni nge ayuwegdad ni ngad siyeged boch ban’en nib alit ni yima mecham ngay?

²² “Thingari t’uf rom Somol ni ir e Got rom u polo’ i gum’irchaem, ngu polo’ i lanin’um, ngu polo’ i lem rom.” (Matthew 22:37) Ireray e bin th’abi ga’ fan e motochiyel u fithik’ urngin e motochiyel. (Matthew 22:38) Bay rogon ni ngad t’ufeged Jehovah u polo’ i gum’ircha’dad. Machane, uw rogon ni ngad t’ufeged u polo’ i gum’ircha’dad ni faanra kad dugliyed ni ngad rin’ed ban’en nra ngochnag nap’an e yafos rodad ara kirebnag e man’ey rodad? Ere, ba t’uf ni ngad rin’ed urngin ban’en nrayog rodad ya nge yag nda ted fan e yafos ni ke pi’ ngodad.

 ²³ “[Jehovah] e ke pi’ e yafos nge pogofan nge urngin ban’en ngak e girdi’.” (Acts 17:24, 25) Faanra pi’ reb e fager rom ba tow’ath ngom nrib manigil, ma ga ra n’ag ara mu kirebnag, fa? Yafos e aram reb e tow’ath nrib manigil ni ke pi’ Jehovah ngodad. Rib ga’ fan e re tow’ath ney u wan’dad. Ere gad baadag ni ngad fanayed e yafos rodad u reb e kanawo’ ni yira pining e sorok riy ngak Got.​—Psalm 36:9.

²⁴ “Thingari t’uf rom e en ni ir e mmigid ngom ni gowe gur.” (Matthew 22:39) Pi n’en nib alit ni kad mechamgad ngay e gathi kemus ni yigoo gadad e ra gafgownagdad. Ku rayog ni nge gafgownag e girdi’ u toobdad, nib ga’ ni piin nri yad ba t’uf rodad. Bod ni, faanra ma par be’ u reb e tabinaw ni bay be’ riy ni ma tamagow, ma rayog ni nge yib ba mit e m’ar ngak nib ubchiya’ ni bochan e ath ko tamagow. Machane, faan gad ra taleg boch ban’en nib kireb ni kad mechamgad ngay, ma aram e gad be dag ngak e piin yad bay u toobdad ni yad ba t’uf rodad.​—1 John 4:20, 21.

²⁵ “Mpuguran ngak e girdi’ ni yad ba’ u wur ni ngar folgad rok e piin ni pilung nge piin ni yad be tay murung’agen e girdi’.” (Titus 3:1) Bay boch e nam nib togopuluw ko motochiyel riy ni ngan fanay boch e falay ni kireb. Thingar da folgad ko pi motochiyel ney ni bochan e ke tay Jehovah chilen ngodad ni ngad ted fan e am.​—Roma 13:1.

26. (a) Faanra nge fel’ e liyor rodad u wan’ Jehovah, ma mang e ba t’uf ni ngad rin’ed? (b) Mang fan ni faan gad ra beech u p’eowchen Got ma aram e bin th’abi fel’ kanawoen e yafos?

²⁶ Faanra gad baadag ni ngad manged fager rok Jehovah, ma sana rayog ni ngad guyed ni bay boch e  ngongol nib t’uf ni ngad talgad i rin’. Faanra kad guyed ni aray rogon, ma susun e ngad rin’ed e re n’ey ni ka chiney. Gathi gubin ngiyal’ nib mom ni ngad talgad i rin’ ban’en ni kad mechamgad ngay. Machane rayog ni ngad rin’ed! Ke micheg Jehovah nra ayuwegdad. Be gaar: “I Gag Somol ni Got romed, faen baadag ni nge fil ngomed e tin nib fel’ me pow’iymed ko fare kanawo’ ni ngam marod riy.” (Isaiah 48:17, BT) Faan gad ra athamgil u rogon nrayog rodad ni ngad pared ni gad bbeech ma gad ba machalbog, ma aram e rayog ni ngad pininged e sorok ko Got rodad.