1, 2. Uw rogon u wan’ Jehovah ni faanra i guydad ni gad be athamgil ni ngad yul’yul’gad?

 TOMUREN ni ke mu’ bochi pagel ko skul ni be sul i yan nga tabinaw, me pirieg ba wallet u kanawo’ nib sug ko salpiy. Ere mang e nge rin’? Rayog ni nge fek e re wallet nem nge fanay. Machane n’en ni rin’ e sulweg fare wallet ngak e en ni fen. Nap’an ni rung’ag e chitiningin fare pagel e n’en ke rin’, mi ri felfelan’ ngak.

² Yooren e gallabthir e yad ma felfelan’ u nap’an nra yul’yul’ pi fakrad. Jehovah ni Chitamangidad ni bay u tharmiy e ir reb e ‘Got nib yul’yul’,’ maku ma felfelan’ u nap’an nra guydad ni gad be yul’yul’. (Psalm 31:5) Gad baadag ni ngad felfelan’naged, ma gad ‘yul’yul’ u fithik’ urngin e tin ni gad be rin’.’ (Titus 2:10) Chiney e ngad weliyed aningeg ban’en ni yu ngiyal’ e ba mo’maw’ ni ngad yul’yul’gad riy. Ngemu’ ma gad weliy boch angin nra yib riy ni faan gad ra par ni gad ba yul’yul’.

3-5. (a) Uw rogon nrayog ni ngad bannaged gadad? (b) Mang e ra ayuwegdad ni ngad yul’yul’gad ngodad?

³ Ra ngad yul’yul’gad ngak yugu boch e girdi’, ma som’on e thingar da yul’yul’gad ngodad. Re n’ey e gathi gubin ngiyal’ nib mom. Nap’an e bin som’on e chibog, ma immoy boch e walag ko fare ulung nu Laodicea ni ur  bannaged yad ya ur lemnaged ni yad be rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay, machane bin riyul’ riy e gathi aram rogon. (Revelation 3:17) Ku arrogodad nrayog ni ngad bannaged gadad ngaud lemnaged boch ban’en u rarogodad ni bin riyul’ riy e gathi aram rogon.

⁴ I weliy James nreb i gachalpen Jesus ni gaar: “Ra be finey be’ ni be liyor ngak Got ma faanra der yog rok ni nge gagiyegnag bolowthen nge siy ki yog e tin nib kireb, ma liyor ni be tay ngak Got e mm’ay fan, ma aram e ir e be bannag ir.” (James 1:26) Ra aw ni gad be bannagdad ni faan gad ra lemnag ni faanra gad be rin’ boch ban’en nib fel’ ma de kireb u wan’ Got ni nga u dogned e thin nib kireb ko girdi’, ara ud moningniged yad, ara ud bangad. Ere uw rogon ni nge dab da bannaged gadad?

⁵ Nap’an ni gad ra sap nga therek, ma rarogodad ni be m’ug u wuru’ e ir e gad ra guy. Ma nap’an ni gad ra beeg e Bible, ma rayog ni ngad guyed e bin riyul’ i rarogodad nder guy e girdi’. Rayog ni nge ayuwegdad e Bible ni ngad nanged e pi n’en ni gad ba gel riy nge pi meewar rodad. Ku rayog ni nge ayuwegdad ngad nanged e n’en nib t’uf ni ngad thilyeged u rogon e lem, nge ngongol rodad, nge rogon ni gad ma non. (Mu beeg e James 1:23-25.) Machane faan gad ra lemnag ndariy thibngidad, ma aram e dabiyog ni ngad thilyeged e tin nib t’uf ni ngad thilyeged u rarogodad. Ere ba t’uf ni ngad fanayed e Bible ni ngad fal’eged i yaliy rarogodad u fithik’ e yul’yul’. (Lamentations 3:40) Meybil e ku ra ayuwegdad ni ngad yaliyed e bin riyul’ i rarogodad. Rayog ni ngad weniggad ngak Jehovah u daken e meybil ni nge fal’eg i yaliydad me ayuwegdad ni ngad guyed thibngidad, ya nge yag nda yal’uweged. (Psalm 139:23, 24) Dab da paged talin ni Jehovah e “ba fanenikan e girdi’ ni ma rin’ e kireb  [“girdi’ nde yul’yul’,” NW], machane ma fek e girdi’ nib mat’aw ngar manged tafager rok.”​—Proverbs 3:32, BT.

6. Mang fan nsusun e nge yul’yul’ ba wu’ e mabgol ngorow?

⁶ Rib ga’ fan e yul’yul’ u lan e tabinaw. Faanra ba yul’yul’ ba wu’ e mabgol ngorow, ma aram e rayog ni ngari pagan’row ngorow. Boor e kanawo’ nrayog ni nge dabi yul’yul’ be’ ko en mabgol rok. Bod ni, be’ nib mabgol e rayog ni nge ngongol ara thin i dawol ngak be’ ni gathi mabgol rok, ara i yaliy yaan e puwlag, ara i mith nga i un ngak be’ ni gathi mabgol rok. Am tay fanam i yan ko n’en ni yog fare psalmist ni gaar: “Da gur ma chagil  ko piin ndariy rogorad nga bang [“piin nde yul’yul’,” NW]; dariy rogog ko piin yad ma dake modingniged yad.” (Psalm 26:4, BT) Faanra dab mu yul’yul’ ngak e en mabgol rom nib muun e pi n’en ni ga ma lemnag ngay, ma aram e rayog ni nge kireb e mabgol romew.

7, 8. Uw rogon nrayog ni ngam fanay e Bible ni ngam fil ngak pi fakam feni ga’ fan e yul’yul’?

⁷ Kub t’uf ni nge nang e piin bitir nib ga’ fan ni ngan yul’yul’. Rayog ni nge fanay e piin gallabthir e Bible ni ngar filed e re n’ey ngak pi fakrad. Be weliy e Bible murung’agen boch e girdi’ ndar yul’yul’gad. Boch e pi girdi’ ney e aram: Akan ni iring boch ban’en, nge Gehazi ni ban ni bochan e nge yag e salpiy ngak, nge Judas ni iring e salpiy me boch nga tomuren me yognag Jesus u 30 yang i salpiy ni silber nni pi’ ngak.​—Joshua 6:17-19; 7:11-25; 2 Kings 5:14-16, 20-27; Matthew 26:14, 15; John 12:6.

⁸ Ku boor e girdi’ ni yad ba yul’yul’ ni be weliy e Bible murung’agrad. Boch e pi girdi’ ney e aram: Jakob ni yog ngak fapi pagel ni fak ni ngar sulweged e salpiy ni kar pirieged, nge Jefthah nge fare rugod ni fak nra tew u gil’ e n’en nra michegew ngak Got, nge Jesus ni par nib yul’yul’ ni yugu aram rogon ni mada’nag e magawon nib gel. (Genesis 43:12; Judges 11:30-40; John 18:3-11) Pi n’ey e rayog ni nge ayuweg e piin bitir ni ngar nanged feni ga’ fan e yul’yul’.

9. Faanra ba yul’yul’ e piin gallabthir, ma uw rogon nra yib angin ngak pi fakrad?

⁹ Bay ban’en nib ga’ fan nrayog ni nge fil e piin gallabthir ko fare kenggin e motochiyel u Bible ni be gaar: “Ga be machibnag boch e girdi’​—mang fan ndab mmachibnigem? Ga be machibnag ni be lungum, ‘Dab ni moro’ro’’​—me gur ga ma moro’ro’ fa?” (Roma 2:21) Manang e piin bitir e ngiyal’ ni ke yog e gallabthir rorad ban’en,  ngemu’ mi yad chel ngar rin’ed ban’en nib thil. Faanra gad be yog ngak pi fakdad ni ngaur yul’yul’gad ma gadad e darud yul’yul’gad, ma aram e ra balyangan’rad ko re n’ey. Faanra guy e piin bitir ni ma ban e gallabthir rorad ni ki mada’ nga murung’agen e tin ba achig ban’en, mab mudugil ni ku aram e n’en ni yad ra rin’. (Mu beeg e Luke 16:10.) Machane faanra guy e piin bitir nib yul’yul’ e gallabthir rorad, ma aram e rayog ni nge boch ngaram u nap’an ni kar ilalgad ma ke yag e bitir ngorad maku rayog ni nge pagan’ pi fakrad ngorad.​—Proverbs 22:6; Efesus 6:4.

10. Uw rogon ni ngad yul’yul’gad u nap’an ni gad be sabethin e pi walag?

¹⁰ Kub t’uf ni ngad yul’yul’gad ngak pi walagdad u lan e ulung. Nap’an ni gad be sabethin be’, mab mom ni ngad gun’gun’naged be’ fa da t’ared e thin nga daken be’. Faan gad ra sul ngad weliyed murung’agen ban’en ni ke yog be’ ndad nanged ko ba riyul’ fa danga’, ma aram e rayog ni ngad wereged boch e thin nde riyul’. Kab fel’ ni ngad ‘th’abed gulungdad.’ (Proverbs 10:19) Ra ngad yul’yul’gad ma gathi be yip’ fan ni ngad weliyed gubin ban’en ni gad be lemnag, ara gad manang, ara kad rung’aged. Mus ni faanra n’en ni gad be yan ni nga dogned e ban’en nib riyul’, machane sana rayog ni fare n’em e dariy rogon ngodad, ara de ga’ fan, ara de fel’ ni ngad uned i weliy murung’agen. (1 Thessalonika 4:11) Bay boch e girdi’ ni yad ma tawey nga fan ni ka rogned ban’en nib kireb u murung’agen be’, me lungurad: “Kemus ni gu be yog e tin riyul’.” Machane gadad e girdi’ rok Jehovah e gad baadag ni gubin ngiyal’ ni nga u dogned e thin nib fel’ mab sumunguy.​—Mu beeg e Kolose 4:6.

11, 12. (a) Uw rogon nrayog ni nge gelnag be’ e ubchiya’ ko kireb ni ke rin’ ni faanra dabi yog e tin riyul’? (b) Faanra reb e fager rodad e ke oloboch, ma mang boch e deer nrayog ni ngad lemnaged? (c) Uw rogon ni ngad yul’yul’gad ko ulung rok Jehovah?

 ¹¹ Ke tay Jehovah e piin piilal ni yad e ba milfan ngorad ni ngar ayuweged e ulung. Ere ra mom ngorad ni ngar ayuweged gadad ni faan gad ra yog e tin riyul’ ngorad. Mang fan? Faanra kam man mu guy e togta u nap’an ni kam m’ar, ma gur, ga ra mithag boch ban’en u murung’agen e m’ar rom ndab mog, fa? Uw rogon ni nge ayuwegem e togta ni faanra mu rin’ ban’en ni aray rogon? Ku arrogodad ni faanra kad rin’ed reb e kireb nib ubchiya’, ma susun e dab da mithaged. Susun e nga darod ngak e piin piilal ngad weliyed ngorad u fithik’ e yul’yul’. (Psalm 12:2; Acts 5:1-11) Machane am susunnag reb e ban’en nib thil ni ke buch: Uw rogon ni faanra kam nang ni ke rin’ reb e fager rom reb e kireb nib ubchiya’? (Levitikus 5:1) Gur, ra lungum: “Faanra riyul’ ni gag e fager rok ma gu ra mithag e re n’ey”? Fa ga ra lemnag ni bay e piin piilal ni yad e ngar ayuweged ko n’en nib t’uf ni nge rin’ ya nge yag ni fel’ miki chugur bayay e tha’ u thilrow Jehovah?​—Hebrews 13:17; James 5:14, 15.

¹² Kub t’uf ni ngad yul’yul’gad ko ulung rok Jehovah u nap’an ni gad be ngongliy boch e babyor ni bod rogon e report rodad ko machib ni gad ma yoloy. Ku gad ma yul’yul’ u nap’an ni gad be ngongliy e babyor rodad ni ngad manged reb e pioneer ara ngad rin’ed reb e maruwel ni fan ko liyor rodad.​​—Mu beeg e Proverbs 6:16-19.

13. Uw rogon ni ngad yul’yul’gad ngak pi walagdad u boch ban’en ni bay rogon ko maruwel ni ngan un ngay ni nge yag e salpiy riy?

¹³ Pi walag u lan e ulung e susun e dab ra athkuyed e maruwel rorad ko liyor ni yad be tay. Bod ndab ud rin’ed boch ban’en ni bay rogon ko siyobay u nap’an ni gad  bay u Tagil’ e Liyor rodad ara u nap’an e machib. Thingar da yul’yul’gad ngak pi walagdad u boch ban’en ni bay rogon ko maruwel ni ngan un ngay ni nge yag e salpiy riy. Faanra kam fek boch e Pi Mich ni ngar maruwelgad rom, ma ngam pi’ puluwrad ko ngiyal’ ni kam micheg ngorad, ma thingar kum yul’yul’ nga urngin puluwrad ni kam micheg ni ngam pi’, nge boch ban’en ni bay ko motochiyel nthingar mu rin’. Re n’ey e rayog ni nge un ngay e insurance ni fan ko tafalay ara ku boch ban’en. (1 Timothy 5:18; James 5:1-4) Ma faanra ga be maruwel rok reb e Pi Mich, ma dab mu lemnag ni nge thil rogon ni nge ayuwegem ngak boch i girdien e maruwel rok. (Efesus 6:5-8) Thingar mu yul’yul’ ko tayim nsusun e ngam maruwel u langgin, mag rin’ e maruwel ni kan pi’ puluwom ni ngam rin’.​—2 Thessalonika 3:10.

14. Mang e susun ni nge rin’ l’agruw e Kristiano u m’on ni ngar fal’egew e siyobay rorow u taabang?

¹⁴ Uw rogon ni faanra kam fal’egew reb e walag e siyobay romew u taabang? Re n’ey e rayog nib muun ngay e salpiy ni ke pi’ bigimew ngak bigimew ni nge maruwel ngay ya nge yib e win riy, ara salpiy ni ke fek bigimew rok bigimew ni ku ra sulweg. Faanra buch boch ban’en ni aray rogon ma bay reb i kenggin e motochiyel u Bible nrayog ni ngan fol riy, ni aram e: Ngan yoloy gubin ban’en nga but’! Nap’an ni chuw’iy Jeremiah ni profet bangi binaw, ma aram me fal’eg l’agruw yang i babyor riy, me pi’ bang ni nge sayinnag e piin nra manged mich ni kan chuw’iy fagi binaw, me chaariy fa gal yang i babyor nrayog ni ngkun fanay boch nga m’on. (Jeremiah 32:9-12; kum guy e Genesis 23:16-20.) Bay boch e girdi’ ni yad ma lemnag ni faanra ngar micheged reb e walag ban’en nga babyor ma ra m’ug ni gowa der pagan’rad ko fare  walag. Machane bin riyul’ riy e, ra ayuwegmew ni nge dabi sum boch e magawon nge maluagthin u thilmew boch nga m’on. Nap’an nra yib nga murung’agen e siyobay, ma dab da paged talin ni gapas e aram e n’en nib ga’ fan u lan e ulung, ma gathi pi n’en ni bay rogon ko siyobay.​—1 Korinth 6:1-8; mu guy Yugu Boch e Thin 30.

15. Uw rogon u wan’ Jehovah e siyobay ni yima sasalap riy?

¹⁵ Thingar da yul’yul’gad ngak urngin e girdi’ nib muun e piin gathi yad e Pi Mich Rok Jehovah ngay. Ba ga’ fan u wan’ Jehovah ni ngad pared ni gad ba yul’yul’. “I Somol e ba fanenikay e girdi’ ni ma maruwel ko thabthabel nde puluw. Ma ma felan’ ko thabthabel nib puluw.” (Proverbs 11:1, BT; 20:10, 23) Kakrom e ba ga’ ni yima fanay e thabthabel ko siyobay. Machane bay boch e ta fol chuway’ ni yad ma sasalap ngak e piin ma chuw’iy ban’en rorad, ya yad ma pi’ e salpiy ngorad nib lich nga urngin ni kar weliyed nsusun e ngar pied, fa reb e rogned ni ngan pi’ e salpiy ngorad ni boor nga urngin nsusun e ngan pi’. Ngiyal’ ney e ku bod kakrom, ya ba ga’ ni boor e siyobay ni yima sasalap riy. Ba fanenikan Jehovah e sasalap ni un tay kakrom, maku arrogon e ngiyal’ ney.

16, 17. Mang boch e ngongol ndariy e yul’yul’ riy nib t’uf ni ngad siyeged?

¹⁶ Gad gubin ni gad ma mada’nag boch ban’en nrayog ni nge waliydad ni nge dab kud yul’yul’gad, ni bod u nap’an ni gad be fal’eg e babyor rodad ni ngad uned nga barba’ e maruwel, ara boch e babyor ni fan ko am, ara nap’an ni gad be fek e skeng u skul. Boor e girdi’ ni yad ma lemnag ndariy ban’en nib kireb riy ni ngan ban, ara ngan weliy murung’agen ban’en nge thum’ nga  wuru’, ara ngan pi’ e fulweg u ban’en nde puluw. Dab da gingad ko re n’ey, ya ke yiiynag e Bible nra taw ko tin tomuren e rran ko re m’ag ney, ma ra par e girdi’ ni “ke mus ni yad e yad be lemnagrad, ma kari gel e chogow rorad, . . . ma bay ra dabuyed e tin nib fel’.”​—2 Timothy 3:1-5.

¹⁷ Yu ngiyal’ e rayog ni ngad guyed ni piin ndarur yul’yul’gad e ba fel’ e par rorad e ngiyal’ ney. (Psalm 73:1-8) Rayog ni ngan n’ag reb e Kristiano ko maruwel, ara ni sasalap ngak ngan fek e salpiy rok, ara un gafgownag u tabon e maruwel ni bochan e be par nib yul’yul’. Machane kab ga’ fan e yul’yul’ ko tin kad paged fadad riy. Mang fan?

18. Mang nrib ga’ fan ni nge par thim nib fel’?

¹⁸ Faanra yi manangem ni gur be’ ni gab yul’yul’, ma aram e rayog ni ngan pagan’uy ngom mu kun taga’ ngom. Rib ga’ fan e re n’ey ma kub mo’maw’ ni ngan pirieg e ngiyal’ ney. Gad gubin nrayog ni ngad pared ni gad ba yul’yul’. (Mikah 7:2) Machane riyul’ ni bay boch e girdi’ ni yad ra moningnagem ni bochan e ga be par ni gab yul’yul’, ma rogned ni gab balyang ko n’en ga be rin’. Machane bay boch e girdi’ ni yad ra tay fam me pagan’rad ngom ni bochan e gab yul’yul’. Goo yimanang e Pi Mich Rok Jehovah u ga’ngin yang e fayleng ni yad boch e girdi’ ni yad ba yul’yul’. Bay boch e girdi’ ni yad baadag ni ngar feked e Pi Mich ni ngar maruwelgad rorad ni bochan e yad manang ni yad ba yul’yul’. Ma nap’an ni yira n’ag boch e girdi’ ko maruwel ni bochan e darur yul’yul’gad, ma Pi Mich e ku yima tayrad ko maruwel rorad.

19. Faan ga ra par ni gab yul’yul’, ma mang e ra rin’ ko tha’ u thilmew Jehovah?

 ¹⁹ Faanra gab yul’yul’ u gubin ban’en, ma aram e rayog ni nge par e nangan’ rom nib fel’ mab gapas lanin’um. Rayog ni ngad boded Paul ni faani yoloy ni gaar: “Thingar ra daged ni gubin ngiyal’ ma yad ba fel’ ma yad ba yul’yul’ u fithik’ urngin e tin ni yad be rin’.” (Titus 2:10) Bin th’abi ga’ fan riy e, Jehovah ni Chitamangidad ni gad ba t’uf rok e ma guy e athamgil ni ga be tay ni ngam par ni gab yul’yul’ u gubin ban’en, mab ga’ fan u wan’.​—Mu beeg e Psalm 15:1, 2; Proverbs 22:1.