Ngenesi 31:1-55
31 Bosi, Yakobi wuyuwa mambu amama bana ba Labão baba tubanga: “Yakobi wubonga biuma bioso bi tat’itu, ayi nandi mabakila busina mu biuma bi tat’itu.”
2 Ayi Yakobi wuyiza visa ti Labão kabasa bue kuntadilanga ko mu phila kaba kuntadilanga.
3 Diawu Yave kakambila Yakobi: “Vutuka ku ntoto wu matata maku, ayi minu yinkuiza tatamana kuba yaku.”
4 Bosi Yakobi wutumisa Rakeli ayi Leya ku kibuangu nandi kaba kebilanga bibulu biandi,
5 ayi wuba kamba:
“Yidi mu kumona ti tat’inu, kasi bue kuthadilanga ko mu phila yimboti, vayi Nzambi yi tat’ama wu kutsadisanga.
6 Benu luzabisi buboti ti minu yisadila tat’inu mu mangolo mami moso.
7 Tat’inu wuphuna ayi wubalula mfutu’ama kumi di zikhumbu, vayi kheti bobo, Nzambi kasa bika ko nandi kathuadisa ziphasi.
8 Kibila bo nandi kaba tubanga: ‘Bibulu bioso bidi matona biawu binkuiza ba mfutu’aku’, nkangu woso wu bibulu, waba butanga bibulu bidi matona. Ayi bo nandi kaba tubanga: ‘Bibulu bidi zindimba ziviakana biawu binkuiza ba mfutu’aku’, nkangu woso wu bibulu, waba butanga bibulu bidi zindimba ziviakana.
9 Mu phila ayoyo, Nzambi waba bonganga bibulu bi tat’inu ayi waba kuphananga biawu.
10 Bo thangu bibulu bambundininanga nyitu yifuana, minu yiloto ndosi, ayi mu ndosi beni, yimona ti bibulu bi mbakala biaba bundananga nyitu na zitsietu, biba zindimba ziviakana ayi matona.
11 Bosi mbasi yi Nzambi yikiedika wuthela mu ndosi: ‘Yakobi.’ Minu yintambudila: ‘Minu kawu.’
12 Mbasi beni wubue tuba: “Lemvuka vumuna thalu ayi mona ti, bibulu bi mbakala bidi mu kubundana nyitu na zitsietu, bidi matona ayi bidi zindimba ziviakana, kibila minu yimmonanga mambu moso mambi Labão ka kuvangilanga.
13 Minu yidi Nzambi yi Beteli, kibuangu kio wutelimisina dimanya ayi kio wuvangila tsila. Buabu, nanguka mu thinu ku ntoto awuwu, ayi vutuka ku ntoto wubutukila.’”
14 Mu kibila akiokio, Rakeli ayi Leya bayuvula Yakobi: “Buabu, bukiedika ti ku nzo tat’itu, kukhidi kiuka kio befu tunkuiza vua?
15 Befu tuidi buka zinzenza va mesu mandi, kibila nandi wu tusumbisa ayi wumanisa zimbongo zioso katambula.
16 Busina boso Nzambi kabonga kuidi tat’itu, befu ayi bana bitu tuvuidi buawu. Diawu vanga mamoso Nzambi kama kutuma.”
17 Bosi Yakobi wumakisa bana bandi ayi bakazi bandi mu zikamela,
18 ayi wunanguka ku Padã-Arã na biuma bioso ayi busina kabaka, ayi wuyenda ku Kanani, ntoto wu tat’andi Isaki.
19 Bo Labão kaye botula mika mi mamemi mandi, Rakeli wuyiba zinzambi zi tat’andi.
20 Kubotula kuandi amomo, mu nduenga Yakobi wutina Labão musi arameu, ayi wuyenda kuandi mukhambu kunzabikisa.
21 Nandi wutina ayi wusabuka muila wu Eufrantes va kimueka na biuma biandi bioso. Ayi wuyenda ku miongo midi ku khonzu Gileadi.
22 Ayi bo vavioka bilumbu bitatu, bakamba Labão ti Yakobi wutina.
23 Bosi Labão wunanguka va kimueka na basi dikanda diandi, ayi wulandakana Yakobi. Bo badukisa sambuadi di bilumbu mu viage, bawu bayebata Yakobi mu miongo midi ku khonzu Gileadi.
24 Bosi va builu, Nzambi wumonikina Labão musi arameu mu ndosi, ayi wunkamba: “Ba keba keba mu mambu wunkuiza kamba Yakobi, kuba kuandi mamboti voti mambi.”
25 Bosi Labão wuvitila vaba Yakobi, kibila Yakobi wutunga tend’andi va mongo beni. Ayi Labão va kimueka na basi dikanda diandi, mvawu baviokisila builu va mongo beni wuba ku khonzu Gileadi.
26 Bosi Labão wukamba Yakobi: “Kibila mbi bevangila mambu amomo? Kibila mbi benatina bana bama buka batu bannata mu buvika?
27 Kibila mbi ngie betinina ku kinsueki? Boti ngie bekhamba, khanu minu yibe kukanina mu mayangi, mu kuyola minkunga ayi kusadila bisiku.*
28 Vayi ngie wusa phana ko luaku muingi kuvana zibesu kuidi batekulu bama ayi kuidi bana bama. Ngie wusa monisa ko nduenga mu mambu bevanga.
29 Minu yidi luaku lu kukuvangila diambu dimbi, vayi kibedi yono va builu, Nzambi yi tat’aku wukhambizi: ‘Ba keba keba mu mambu wunkuiza kamba Yakobi, kuba kuandi mamboti voti mambi.’
30 Minu yizebi ti ngie benangukina, kibila widi phuila yi kuvutuka ku nzo matata maku, vayi khambabu, kibila mbi bekuibila zinzambi ziama?”
31 Yakobi wuvutudila Labão: “Minu yibe nangukina ku kinsueki, kibila yibe mona boma mu kuyindula ti ‘Ngiewu wunkuiza vionya bana baku kuidi minu.’
32 Ayi mu matedi zinzambi ziaku, woso mutu ngie wunkuiza mona na zinzambi beni, kafueti fua. Diawu fiongunina biuma biama vantuala basi dikanda diaku. Ngie kubakula kiuma kiaku, buna bonga kiawu.” Vayi Yakobi kasa zaba ko ti, Rakeli nandi wuyiba zinzambi zi Labão.
33 Mu phila ayoyo, Labão wuye bila zinzambi beni ku tenda yi Yakobi, yi Leya, yi Bila ayi yi Zilpa, vayi kasa bakula ko ni kiuma. Bosi wubasika ayi wuyenda ku tenda yi Rakeli.
34 Muna thangu beni, Rakeli wubonga zinzambi beni ayi wutula ziawu mu kipanya ki bakietu kiba va mbata kamela, ayi wukala va mbata kipanya beni. Mu phila ayoyo, Labão wubila tenda woso, vayi kasa bakula ko ni kiuma.
35 Bosi Rakeli wukamba tat’andi: “A papa, bika kudasuka bo yibe khambu telama vantual’aku, kibila yidi mu thangu bakietu bambasikanga menga.” Mu phila ayoyo, Labão wutatamana kutomba zinzambi ziandi, vayi kasa zibakula ko.
36 Mu kibila akiokio Yakobi wudasuka ayi wunyongina Labão mu kutuba: “Nzimbala mbi ayi disumu mbi yivengi, muingi ngie wiza ndandakana mu phila ayoyo?
37 Ngie mamana kubila mu zitenda zitu biuma biaku, buabu tuba, biuma mbi ngie mabakula bio befu tube kuiba? Tula biawu vantuala zikhomba ziaku ayi zikhomba ziama, muingi bawu ba tufundisa.
38 Mu 20 ma mimvu yima kalanga yaku, mamemi maku ayi zikhombo ziaku, zisa voluka ko memba, ayi minu yisa dia ko ni mbizi yi bibulu biaku.
39 Minu yabasa kutuadilanga ko ni kibulu bavonda kuidi bibulu bi ngazi. Vayi yaba kuvingisilanga kinkaka. Boti babe kuiba kibulu kiaku va muinya voti va builu, ngie waba kufhutisanga kiawu.
40 Minu yaba viokisanga kilumbu kioso kutsi muinya, ayi yaba tovukanga mu kibila ki kiozi va builu, ayi yabasa bakanga ko tolo muingi kukieba bibulu biaku.
41 Mu 20 ma mimvu yima kalanga yaku, yi kusadila 14 di mimvu mu kibila ki bana baku buadi ba bakietu, ayi 6 di mimvu mu kibila ki bibulu biaku, ayi ngie wubalula mfutu’ama kumi di zikhumbu.
42 Boti Nzambi yi tat’ama, Nzambi yi Abalahami, ayi no Isaki kambuongiminanga kasa ba ko yama, khanu yiyizidi bobo mukhambu ni kiuma. Vayi Nzambi wumueni ziphasi ziama ayi kisalu kingolo yi kuvangidi, diawu ka kusembidi kibedi yono va builu.”
43 Bosi Labão wukamba Yakobi: “Abobo badi bana bama, ayi bana baku badi batekulu bama, ayi bibulu bioso abiobio wummona, bidi biama ayi bi bana bama.’ Buabu, mambu mbi yilenda vangila bana bama, ayi batekulu bama?
44 Buabu lemvuka yiza, muingi tuvanga luwawanu, ayi luwawanu beni lunkuiza vana kimbangi matedi befu babuadi.”
45 Mu phila ayoyo, Yakobi wubonga dimanya ayi wutelimisa diawu buka dikunzi.
46 Bosi Yakobi wukamba zikhomba ziandi: “Lemvukanu, nonganu mamanya.” Bawu banonga ayi bakhupika mawu. Bosi badila va mbata mamanya beni.
47 Labão wutedila kikhuku beni ki mamanya Jegar-Saaduta,* vayi Yakobi wutedila kiawu Galedi.*
48 Bosi Labão wutuba: “Kikhuku akiki ki mamanya, kimvana kimbangi matedi minu ayi ngiewu.” Diawu batedila kiawu Galedi,
49 mvandi batedila kiawu Kibanga ki Nsungi, kibila Labão wutuba: “Bika Yave ka tukengidila, bo kadika mutu kankuenda ku khonzu’andi.
50 Ngie kuvangila bana bama diambu dimbi, mu kukuela bakietu bankaka, kheti ni mutu kasi kumona ko, vayi zaba kuaku ti Nzambi widi mu kumona, ayi tebuka moyo ti nandi wala ta kimbangi matedi ngie ayi minu.”
51 Labão wubue kamba Yakobi: “Avava vadi kikhuku ki mamanya ayi dimanya dio tube telimisa vantual’itu.
52 Kikhuku akiki ki mamanya ayi dimanya dio tuma telemisa, biala vana kimbangi ti minu yalasa levula ko luwawanu tuma vanga, muingi ku kuvangila diambu dimbi, ayi ti ngiewu walasa levula ko luwawanu tuma vanga, muingi kuphangila diambu dimbi.
53 Bika Nzambi yi Abalahami ayi Nzambi yi Naor, Nzambi yi tat’awu katufundisa.” Ayi Yakobi wuleva phesi mu dizina di Nzambi yo tat’andi Isaki kaba buongiminanga.
54 Bosi Yakobi wuvana nkhailu kuidi Nzambi va mongo beni, ayi wutumisa zikhomba ziandi muingi badia dipha. Bawu badia, ayi balala vana mongo beni.
55 Mu kilumbu kilanda va meni, Labão wukotuka, wuvana zibesu kuidi batekulu bandi ayi bana bandi, ayi wuba sakumuna. Bosi nandi wuvutuka ku nzo’andi.
Footnotes
^ Lit: “Pandeiro ayi harpa.”
^ Kikuma kiyiza mu alamaiku, kinsundula ‘kikhuku kimvana kimbangi.’
^ Kikuma kiyizila mu kiebeleo, kinsundula ‘kikhuku kimvana kimbangi.’
