1. Buidi tuzabidi ti Yave wuntomba muingi tumfikama?

 YAVE wu tutumisa muingi tumfikama. (Yako. 4:8) Nandi wuntomba kuba Nzamb’itu, Tat’itu ayi Nkund’itu. Nandi wuntambudilanga minsambu mitu ayi wu tusadisanga mu thangu ziphasi. Ayi wunsadilanga kimvuka kiandi muingi ku tulonga ayi ku tukieba. Vayi mbi tufueti vanga muingi tufikama Yave?

2. Mbi tulenda vanga muingi tufikama Yave?

² Tulenda fikama Yave mu nzila nsambu bo tuntanga Kibibila ayi tunyindula mu mambu tuntanga. Bo tumvanga mawu luzolo luitu mu Yave lunluta buelama ayi tunluta kunkinzika. Mu luzolo, befu tukuntumukinanga ayi tukumvananga nzitusu nandi to kafueni kutambula. (Nzai. 4:11) Bo tunluta zaba Yave ayi lusalusu kimvuka kiandi ki tuvananga, lufiatu luitu mu nandi lumbuelamanga.

3. Buidi Satana kantombilanga ku tutatula kuidi Yave, vayi mbi binkuiza tusadisa tubika banda Yave mbusa ayi kimvuka kiandi? (Minkunga 31:13, 14)

³ Satana wuntomba ku tutatula kuidi Yave bo tumviokilanga mu ziphasi. Buidi nandi kamvangilanga mawu? Malembe malembe nandi wundekulanga lufiatu luitu mu Yave ayi mu kimvuka kiandi. Vayi befu tulenda nunga mu mintambu amiomio, befu kuba kiminu kingolo ayi lufiatu mu Yave, tuala sa kumbanda ko mbusa ayi kimvuka kiandi.—Tanga Minkunga 31:13, 14.

4. Mbi tunkuiza longuka mu dilongi adidi?

⁴ Mu dilongi adidi tunkuiza mona mintambu mitatu batu bakhambu sadilanga Yave balenda ku tuvangila ayi tunkuiza mona buidi kadika ntambu wulenda dekudila lufiatu luitu mu Yave ayi mu kimvuka kiandi. Buidi mambu amomo malenda  ku tutatudila kuidi Yave? Ayi mbi tulenda vanga muingi tubika bua mu mintambu amiomio mi Satana?

5. Buidi ziphasi zilenda dekudila lufiatu luitu mu Yave ayi mu kimvuka kiandi?

⁵ Khumbu zinkaka befu tumviokilanga mu ziphasi dedi: Zinzomono va dikanda—ayi bo ba tubotula mu kisalu. Buidi mambu amomo malenda dekudila lufiatu luitu muingi ku tutatula kuidi Yave ayi kimvuka kiandi? Bo ziphasi tumviokila mu luzingu zisinfika mana ko, kivuvu kitu kilenda dekuka ayi kuba mu kiunda kingolo. Satana wunsadilanga luaku alolo muingi ku tutula divuda boti Yave wu tuzolanga. Ayi wuntomba ku tuvanga tuba divuda boti Yave ayi kimvuka kiandi bawu bantuadisanga ziphasi zitu. Mawu mamonikina basi Isaeli bo baba ku Ngipiti. Va thonono, bawu baba lufiatu ti Yave wutuadisa Mose ayi Aloni muingi baba kula mu buvika. (Esodu 4:29-31) Vayi bo Falawo kaluta kuba fietikisa, bawu batona kuvana fotu Mose ayi Aloni mu kutuba: “[Benu mube] tutula banga biuma bikhambulu luvalu va mesu ma Falao ayi bisadi biandi. Ayi bawu basimba zimbedi muingi ba tuvonda.” (Esodu 5:19-21) Bawu baba divuda lukuikumunu Yave kadi mu bisadi biandi. Kiadi ayi kiunda kuzaba mawu! Boti ngie widi mu kuvibidila mu ziphasi, buidi wulenda tatiminina kufiatila Yave ayi kimvuka kiandi?

6. Mbi tulenda longuka mu kifuani ki Habakuki bo tumviokila mu ziphasi (Habakuki 3:17-19)

⁶ Zibula ntim’aku kuidi Yave mu nsambu ayi mona phila ka kusadisilanga. Mbikudi Habakuki wuviokila mu mambu mawombo maphasi. Vaba thangu nandi wutona kuba divuda boti Yave wu kumvuanga nkinza. Diawu kazibudila ntim’andi kuidi Yave mu nsambu. Nandi wutuba: “Nati thangu mbi yala tatamana kutomba lusalusu luaku vayi ngie wisinkuwa ko? . . . Kibila mbi wumbikilanga mambu mambi mamonika?” (Haba. 1:2, 3) Yave wutambudila nsambu wu kisadi kiandi kikuikama. (Haba. 2:2, 3) Ayi bo kayindula mu phila Yave kansadisilanga bisadi biandi, nandi wuyiza ba mu mayangi. Nandi wuyiza luta ba lufiatu ti Yave wu kunkiebanga ayi wala tatamana kunsadisa kukindama mu ziphasi. (Tanga Habakuki 3:17-19.) Mbi mawu ma tulonga? Bo wumviokila mu ziphasi, sambila kuidi Yave ayi nkamba buidi widi mu kumuena. Mona phila ka kusadisilanga. Ngie kuvanga mawu, Yave wala kuvana mangolo mantombulu muingi wukindama. Ayi bo wummona phila Yave ka kusadisila, kiminu kiaku kiala luta kindama.

7. Mbi basi dikanda di Yaya Shirli baba tomba kumvangila ayi mbi binsadisa kutatamana kuba lufiatu mu Yave?

⁷ Ba thuadusulu yimboti yi kiphevi. Mona buidi mawu masadisila yaya Shirli, wunkalanga ku Papua Nova Guine, bo kaviokila mu ziphasi. b Yaya Shirli ayi dikanda diandi baba biphumbulu ayi khumbu zinkaka babasa bakanga ko ki kudia. Ayi mu kibila akiokio, basi dikanda diandi batona kunkamba mambu muingi kudekula lufiatu luandi mu Yave. Wumueka mu basi dikanda diandi wunkamba: “Ngie wutuba ti phevi yinlongo yi Nzambi yidi lusalusu, Vayi kuidi lusalusu beni luidi? Ngie wumviokisanga thangu yibobo mu kisalu ki kusamuna. Vayi dikanda diaku bakhidi biphumbulu.” Yaya Shirli wuyindula mu mawu ayi wukiyuvusa: “‘Bukiedika ti Yave wu tuvuanga nkinza?’ Diawu muna thangu beni yisambila kuidi Yave  ayi yinzabikisa mabanza mami moso. Kheti bobo, yintatamananga kutanga Kibibila, bilongulu bitu, kusamuna ayi kulandakananga zikhutukunu.” Dikanda diandi bakhidi biphumbulu vayi badi mu mayangi. Yaya Shirli wubue tuba: “Yimmonanga ziphila Yave kantambudilanga minsambu miama.” (1 Timo. 6:6-8) Ngie kuba thuadusulu yimboti yi kiphevi, wisinkuiza bika ko ziphasi voti divuda di kutatula kuidi Yave.

8. Mbi bilenda monika kuidi zikhomba bantuama ntuala mu kimvuka ki Yave?

⁸ Mu nzila bisengu bintiamunanga zitsangu, zimbeni zitu bantubanga luvunu matedi zikhomba bantuama ntuala mu kimvuka ki Yave. (Minku. 31:13) Ayi bawombo mu zikhomba zitu ba kuba tulanga mu buloko mu kuba vunina mambu makhambu fuana. Mawu mamonikina zikhomba zitu mu sekulu yitheti bo batula mu buloko mvuala Polo ayi bamvunina mambu. Mbi bawu bavanga?

9. Mbi zikhomba zinkaka bavanga bo batula mvuala Polo mu buloko?

⁹ Mu sekulu yitheti zikhomba zinkaka babika kubue sadisa mvuala Polo bo bantula mu buloko ku Loma. (2 Timo. 1:8, 15) Kibila mbi? Ḿba bawu baba boma kibila bayindula ti mvuala Polo bankuiza ntadila banga nkua mambu. (2 Timo. 2:8, 9) Voti ḿba baba boma bu kuviokila mu momawu mambu. Boso kua bubela bibila, yindula buidi mvuala Polo kabela. Nandi wukindama mu mambu mawombo maphasi ayi wutula luzingu luandi va kingela mu kibila kiawu. (Mava. 20:18-21; 2 Koli. 1:8) Diawu tuisintomba ko kuba buka zikhomba aziozio bayekula mvuala Polo mu thangu kaba luta tomba lusalusu! Mbi tufueti tebukanga moyo bo zikhomba bantuama ntuala bamviokila mu zikhuamusu?

10. Mbi tufueti tebukanga moyo bo zikhomba bantuama ntuala bamviokila mu zikhuamusu ayi kibila mbi?

¹⁰ Tebuka moyo kibila mbi zikhomba bamviokila mu zikhuamusu ayi nani wuntuadisanga ziawu. 2 Timoteo 3:12 yintuba: “Baboso  bantomba kunata luzingu lukuikama mu Nzambi, mu kithuadi na Yesu Klisto, mvawu bela thoto.” Diawu, tulendi kuituka ko ti Satana nandi wunluta tsikikanga thalu kuidi zikhomba bantuama ntuala muingi kuba thota. Nandi widi mayindu ma kuba tula boma ayi kutulula lukuikumunu luawu.—1 Pete. 5:8.

11. Mbi tube longuka mu kifuani ki Onezifole? (2 Timoteo 1:16-18)

¹¹ Tatamana kusadisa zikhomba ziaku ayi bika kuba kuekula. (Tanga 2 Timoteo 1:16-18.) Khomba mueka mu sekulu yitheti baba tedilanga Onezifole kasa kuekula ko mvuala Polo bo bantula mu buloko. “Ayi kasa ba ko mu boma muingi kunsadisa.” Nandi wusadisa mvuala Polo mu lusalusu kaba tomba. Bo kavanga mawu nandi wutula luzingu luandi va kingela. Mbi mawu ma tulonga? Tulendi bika ko batu ba tutula boma ayi nkaku muingi kusadisa zikhomba zitu bamviokila mu zikhuamusu. Vayi bika kadika mutu mu befu kavanga mangolo muingi kuba sadisa, kibila bawu bantomba lusalusu luitu ayi kuba monisina luzolo. (Zinga. 17:17).

12. Mbi tulenda longuka mu kifuani ki zikhomba ku Rússia?

¹² Mona buidi zikhomba zitu ku Rússia bansadisilanga zikhomba ziawu bamviokila mu zikhuamusu. Bo wumueka mu zikhomba kamviokila mu zikhuamusu, zikhomba ziwombo bankuendanga ku nzo lufundusu muingi kuba kindisa. Mbi mawu ma tulonga? Bo zikhomba bantuama ntuala ba kuba vubudila mambu, ba kuba tula mu buloko voti bamviokila mu zithotolo zinkaka, bika kumona boma. Wuba nata mu minsambu, sadisa makanda mawu ayi tomba ziphila wulenda kuba sadisila.—Mava. 12:5; 2 Koli. 1:10, 11.

13. Buidi zimvuezulu zilenda dekudila lufiatu luitu mu Yave ayi mu kimvuka kiandi?

¹³ Batu bakhambu sadilanga Yave, bansalanga yitu voti bankotanga yitu kikola, balenda ku tuvueza bo tumvanga kisalu ki kusamuna voti bo tunlandakana zithuadusulu zisonga zi Yave. (1 Pete. 4:4) Bawu balenda ku tukamba: “Ngie widi mutu wumbote, vayi mu kinganga kinu minsiku miwombo mi ke muawu. Ayi mawu masi ko tsundu.” Mvandi balenda ku tutubila bubi, mu phila tuntadilanga zikhomba zitu ayi balenda tuba: “Ngie wuyizolanga ko!” Kukuwa mambu amomo, malenda ku tutula divuda matedi zithuadusulu zi Yave. Ayi ḿba tulenda tona kukikuvusa: ‘Bukiedika ti mawu Yave kantomba? Bukiedika ti kimvuka ki Yave ki tubikanga ko tuba kiphuanza?’ Boti mu mambu amomo widi mu kuviokila, buidi wulenda bela wufikama kuidi Yave ayi kimvuka kiandi?

14. Mbi tufueti vanga bo bankaka ba tuvueza bo tunlandakana zithuadusulu zi Yave? (Minkunga 119:50-52)

¹⁴ Baka makani ma kulandakana zithuadusulu zi Yave. Yobi waba landakananga zithuadusulu zi Yave kheti bo baba kumvuezanga. Ayi bakundi bandi, bameka kumvanga kukikinina ti kuidi Yave vasi ko disuasana boti nandi wunlandakana zithuadusulu zi Yave voti ndamba. (Yobi 4:17, 18; 22:3) Vayi Yobi kasa kikinina ko mu luvunu alolo. Nandi wuzaba ti zithuadusulu zi Yave matedi mamboti ayi mambi, zidi zisonga. Ayi wuba wukubama muingi kulandakana ziawu mu khambu bika ni mutu kadekula lukuikumunu luandi. (Yobi 27:5, 6) Mbi mawu ma tulonga? Kawubika zimvuezulu zi kuvanga kudekula lukuikumunu luaku kuidi Yave. Yindula mu mambu maviokila mu luzingu. Ḿba ngie wumana mona bivisa ti kulandakana  zithuadusulu zi Yave yawu phila yilutidi yi kunatina luzingu. Ba wukubama muingi kubuela mioko kimvuka ki Yave ayi kulandakana zithuadusulu ziandi. Diawu kawubika zimvuezulu zi kuvanga kutatuka kuidi Yave.—Tanga Minkunga 119:50-52.

15. Zimvuezulu mbi yaya Brizit kamonikina?

¹⁵ Tala kifuani ki Yaya Brizit, wunkalanga ku India. Nandi wuvuezu kuidi basi dikanda diandi mu kibila ki kiminu kiandi. Mua thangu to yivioka bo kabotama mu mvu 1997, nnuni’andi wukhambu ba Mbangi yi Yave, bambotula mu kisalu. Mu kibila akiokio, nnuni’andi wubaka makani ma kunata dikanda diandi dioso muingi be zingila ku nzo matata mandi ku divula dinkaka. Vayi yaya Brizit wuviokila mu mambu mankaka maphasi. Bo nnuni’andi bambotula mu kisalu, vaba tombulu nandi kusala kilumbu kioso muingi kusadisa kudukisa zitsatu zi dikanda. Ayi kimvuka kiba kifikama na nzo’awu kiba 350 di zikilometro di kinanu. Ayi dikanda di nnuni’andi batona kunkuamisa mu kibila ki kiminu kiandi. Bo mambu mayiza luta buelama yaya Brizit ayi dikanda babotuka ku nzo dikanda di nnuni’andi ayi bayenda ke zingila kuma kunkaka. Kiandi ayi kiunda kuzaba ti buviokila thangu nnuni’andi wuyiza fua. Ayi muan’andi wunkieto wuba to 12 di mimvu mvandi wuyiza fua mu mbela yi cancer. Ayi mambu maluta buelama, bo basi dikanda di yaya Brizit bamvana fotu mu mambu moso mamonika. Bawu batuba ti boti nandi kasi ko Mbangi yi Yave, khanu ni diambu dimbi disa monika ko. Vayi kheti bobo, nandi wukhidi tatamana kufiatila mu Yave ayi mu kimvuka kiandi.

16. Lusakumunu mbi yaya Brizit katambula bo katatamana wukuikama kuidi Yave ayi kimvuka kiandi?

¹⁶ Mu kibila ki kinanu nzo yaya Brizit yiba na kimvuka, nkengididi wu bimvuka wunkindisa muingi katona kusamuna va kizunga kiandi ayi katona kutuadisa zikhutukunu ku nzo’andi. Va thonono Yaya Brizit wudengana bikaku biwombo, vayi nandi wulandakana thuadusulu ayoyo. Nandi wutona kusamuna  va kizunga kiandi, kuthuadisanga zikhutukunu ku nzo’andi ayi wutsikika kilumbu muingi kuvanganga mbuongimini yi dikanda na bana bandi. Mambu mbi mamonika? Nandi wuyiza baka minlonguki miwombo mi Kibibila ayi bawombo mu bawu babotama. Mu mvu 2005 nandi wuyiza ba ntuami ntuala. Nandi wuba lufiatu ti wala tambula lusakumunu luwombo na kufiatila mu Yave ayi kimvuka kiandi. Bana bandi buadi, badi mu kusadila Yave mu lukuikumunu ayi va kizunga kiawu, veka bimvuka biodi! Yaya Brizit widi lufiatu ti Yave nandi wumvana mangolo muingi kukindama mu ziphasi ayi zimvuezulu kaba viokila va dikanda.

17. Mbi tufueti ba bakubama muingi kuvanga?

¹⁷ Satana wuntomba ku tuvanga kukikinina ti Yave wu tukuekulanga bo tumviokila mu ziphasi. Ayi ti kimvuka kiandi kinluta ku tutuadisanga ziphasi. Mvandi Satana wuntomba ku tutula boma bo bamvunina zikhomba bantuama ntuala, ba kuba thota ayi ba kuba tula mu buloko. Mvandi mu kibila ki zimvuezulu, nandi wuntomba kudekula lukuikumunu luitu kuidi Yave ayi mu kimvuka kiandi. Vayi befu tuidi balubuka mu mintambu mi Satana ayi tuisinkuiza vunuka ko mu miawu. (2 Koli. 2:11) Ba wukubama muingi wubika vunuka mu luvunu lu Satana mu kutatamana wukuikama mu kimvuka ki Yave. Tebuka moyo ti Yave kalasa kukuekula ko. (Minku. 28:7) Diawu kawubika ni kiuma ki kutatula kuidi Yave!—Loma 8:35-39.

18. Mbi tunkuiza longuka mu dilongi dinlanda?

¹⁸ Mu dilongi adidi, tuma tubila ziphasi tulenda viokila kuidi batu bakhambu sadilanga Yave. Vayi mvandi lufiatu luitu mu Yave ayi mu kimvuka kiandi lulenda thotu, mu mambu malenda monika mu khati kimvuka. Buidi befu tulenda kindimina mu mambu amomo maphasi? Mu dilongi dinlanda mawu tunkuiza longuka.