Skip to content

Skip to table of contents

DILONGI 25

Mubika Vanga ni Wumueka “Mu Bana Balezi Ababa Kusumuka”

Mubika Vanga ni Wumueka “Mu Bana Balezi Ababa Kusumuka”

“Lubika lenza ni muana wumueka mu bana balezi ababa.” —MATAI 18:10.

NKUNGA 113 Tuala ba Ndembama

MAMBU TUANLONGUKA *

1. Mbi Yave kavanga mu kadika mutu mu befu?

YAVE wutumisa kadika mutu mu befu muingi kunsadila. (Yoa. 6:44) Yindula mbi mawu mansundula. Yave wufiongunina mintima mi bivevi bi batu va nza, Vayi, Nandi wumona zikhadulu zimboti mu ngieyu—ntima wukubama muingi kunzola. (1 Lusa. 28:9) Yave wu kuzebi, wu kuvisanga, ayi wu kuzolanga. Bukiedika yidi khindusulu yenneni!

2. Buidi Yesu kafuanikisila luzolo Yave kadi mu kadika kisandi kiandi?

2 Yave wu kuvuanga beni nkinza ayi Nandi wumvuanga nkinza zikhomba ziaku ziosu zidi mu kimvuka. Muingi kudedikisa mawu, Yesu wufuanikisa Yave banga nsungi. Boti dimemi dimueka mu 100 di mamemi dibe zimbala, mbi nsungi kankuiza vanga? Nandi “wunkuiza bika 99 di mamemi va kibuangu, muingi kue tomba dio dibe zimbala.” Bo nsungi kambakula dimemi beni, nandi kasinkuiza bula ko diawu kibila dibe zimbala, vayi wunkuiza yangalala. Mbi mawu ma tulonga? Ma tulonga ti zikhomba zioso mu kimvuka nkinza badi kuidi Yave. Yesu wutuba: “Tat’ami widi ku diyilu kayangalalanga ko mu thangu wumueka mu bisadi biandi kambika kunsadila.”—Matai 18:12-14.  

3. Mbi tunkuiza longuka mu dilongi adidi?

3 Befu tuzolanga ko kuba tho yikiunda kuidi zikhomba zitu. Mbi tulenda vanga muingi tubika lueka mintima mi bankaka? Ayi mbi tulenda vanga boti babe tuvangila diambu dibe tulueka ntima? Tunkuiza baka mimvutu mi biuvu abiobio mu dilongi adidi. Vayi theti tunkuiza buela zaba tsundu yi “bana balezi ababa” Yesu katubila mu Matai 18.

MBI BINSUNDULA “BANA BALEZI ABABA”?

4. Mbi binsundula “bana balezi Yesu katubila”?

4 “Bana balezi ababa” badi minlandikini mi Yesu mi ziphunga zioso. Bawu badi bana balezi, kibila badi bakubama muingi kulonguka malongi ma Yesu. (Matai 18:3) Kheti bawu badi batu ba mimvila, kikhulu, phila yi kuyindudila ayi zikhadulu ziviakana, vayi baboso badi kiminu mu Yesu. Ayi nandi wuba zolanga beni.—Matai 18:6; Yoa. 1:12.

5. Buidi Yave kambelanga bo wumueka mu dikabu diandi ba kumvanga kusumuka?

5 “Bana boso balezi” nkinza badi kuidi Yave. Muingi tuvisa mabanza Yave kambanga, yindula buidi tumbelanga boti be basika na bana ba bilezi. Befu tuba vuanga beni nkinza. Diawu tuntomba kuba kiebila kibila basi ko mangolo, luzabu ayi nduenga yo yidi bakulutu. Bukiedika, befu tutianga ko kumona ni mutu wu kubavanga diambu dimbi, kheti mutu beni mu nganzi kadi—tutianga ko—nandi kabula muana. Bobuawu mvandi, Yave wuntomba kutu kieba ayi Nandi—wumbanga zifiti—voti mu nganzi bo mutu wunkaka kamvanga wumueka mu bisadi biandi kusumuka!—Yesa. 63:9; Malako 9:42.

6. Dedi bummonisina 1 Kolinto 1:26-29, buidi batu mu nza bantadilanga minlandikini mi Yesu?

6 Mu phila mbi minlandikini mi Yesu badidi buka “bana balezi”? befu kutala mu nza, banani bawu banluta vuanga nkinza? Batu badi zimbongo, badi bazabakana, batu bake kimfumu ayi tutanga tulembu. Vayi minlandikini mi Yesu badi buka bana balezi, kibila batu mu nza, baba tadilanga banga batu bakhambulu nkinza ayi baphamba.” (Tanga 1 Kolinto 1:26-29.) Vayi bakana ko buawu Yave kaba tadilanga.

7. Buidi Yave kantombila befu tutadila zikhomba zitu?

7 Yave wunzolanga bisadi biandi bioso, kuba kuandi mimvu miwombo beka mu kunsadila voti ndamba. Zikhomba zioso nkinza beni badi va meso ma Yave, diawu befu mvitu tufueti vanga mangolo muingi kuba monisa ti bawu nkinza badi. Befu “tutidi kumonisa luzolo kuidi zikhomba zioso mu nza yimvimba.” (1 Pete. 2:17) Diawu tufueti ba bakubama ayi kuvanga mangolo mitu moso muingi kuba kieba. Befu kuzaba ti tube nyongisa khomba, tubika to kubikila mawu bobo, mu kuyindula ti nandi widi kifu ki fika fuemanga voti wunkuiza nunga kuandi kuvibidila mu mawu. Buabu kibila mbi bankaka bamfika luadilanga mintima? Ḿba mu kibila ki mambu baviokila mu thangu yikhulu. Zikhomba zinkaka basi ko beni lufiatu mu bawu veka. Mvandi bo badi bamona mu kiedika, balongukidiabu ko buidi bu kuzingila na zikhomba ayi kuvibidila zinzimbala ziawu. Bosokua bubela, befu tufueti vanga mangolo muingi kubika kifu akiokio ki kulueka mintima mi bankaka. Ayi mvandi zikhomba zike kifu ki fika fuemanga, bafueti vanga mangolo muingi kubalula kimutu kiawu ayi kununga kifu beni. Bawu bafueti vangila mawu, muingi babaka ndembama mu baveka ayi mvandi kuzingila mu kithuadi na bankaka.

TADILA BANKAKA TI BA KULUTIDI

8. Mayindu mbi matona kuvukumuna minlandikini mi Yesu?

8 Mbi bivanga Yesu kutubila matedi “bana ababa”? Mu thangu beni minlandikini miyiza kuidi Yesu ayi minyuvula: “Buna nani lutidi kimfumu mu Kintinu ki diyilu?” (Matai 18:1) Bawombo mu basi Yuda mu thangu beni baba tombanga kuba bimfumu ayi kumonikina batu ba nkinza. Diawu mutu mueka wu luzabu katubila: “Batu baba vanganga mangolo moso muingi kutomba nzitusu, kuba bazabakana ayi batu bankikinina ayi bankinzika kuidi bankaka.”

9. Mbi biaba tombulu muingi minlandikini mi Yesu bavanga?

9 Yesu wuzaba ti minlandikini miandi baba tombulu kuvanga mangolo, muingi kubotula mu mintima miawu khadulu yimbi basi Yuda baba yi kukidedikisa na bankaka. Nandi wuba kamba: “Woso wuluti mu beno, buna bika kakituka banga muana kilezi. Ayi woso weti yala kaba banga kisadi ki bankaka.” (Luka 22:26) Befu tummonisanga ti tuidi banga “bana ba bilezi,” bo “tunyindula ayi tuntadila bankaka ti ba tulutidi.” (Fili. 2:3) Befu kutatamana kuba mayindu amomo, tuala ba keba keba muingi tubika vanga bankaka kusumuka.

10. Dilongi mbi di mvuala Polo tufueti landakana ayi kunatina mu khambu sakana?

10 Zikhomba zitu zioso ba tulutidi kheti mu diambu dimueka. Ayi disi ko diambu diphasi kumona bivisa mu mawu, befu kusikika thalu’itu mu zikhadulu ziawu zimboti. Diawu tufueti landakana dilongi mvuala Polo kasonikina basi Kolinto: “Nani wu kukitula mutu wu luviakanu na bankaka? Mbi bidi yaku bio wukhambu tambula? Boti kutambula wu bitambula, buna kibila mbi fueti kukinyemisina buka ti wusa bitambula ko?” (1 Koli. 4:7) Tufueti ba keba keba muingi tubika tomba kukinyemisa voti kukimonisa ti befu tulutidi. Boti khomba widi wipisuka mu kuvanga malongi mu kimvuka ayi khomba yinkaka yi nkieto widi wupisuka mu kutona ndongukulu yi Kibibila, bawu bafueti vana nzitusu kuidi Yave mu mawu.

LEMVUKILANGA “MU NTIMA WOSO”

11. Mbi Yesu kaba tomba ku tulonga mu kinongu kata ki ntinu ayi mvika?

11 Bo Yesu kaluengisa minlandikini miandi muingi babika kuvanga bankaka kusumuka, bosi nandi wuba tela kinongu ki ntinu ayi mvika. Nandi wutuba ti, ntinu mueka wulemvukila pholo yinneni yo mvik’andi kalendi nunga ko kufuta. Vayi, mvika beni bo kadengana mvika wunkaka waba kundeva zimbongo ziluelu, nandi kasa kunlemvukila ko. Diawu ntinu bo kazaba mawu, nandi wutumisa mvika wumanga kulemvukila wadi yandi ayi wuntula mu buloku. Mbi kinongu beni kitulonga? Yesu Klisto wutuba: “Bobuawu mvandi Tat’itu ku diyilu kalasa lemvukila ko zinzimbala zinu, beno manga lemvukila zikhomba zinu mu ntima woso.”—Matai 18:21-35.

12. Befu kumanga lemvukila khomb’itu, buidi mawu malenda luekila mintima mi bankaka?

12 Mavanga ma mvika beni, masa tuadisa ko to ziphasi mu naveka, vayi mvandi kuidi bankaka. Theti, nandi wulueka ntima wu mvika wunkaka, “Mu kuntula mu buloko nate nandi kamfuta pholu’andi.” Dimmuadi nandi wulueka mintima mi “mimvika minkaka kibila mu thangu bawu bamona mambu amomo, bawu baba beni mu kiunda.” Bobuawu mvandi, mavanga mitu malenda lueka mintima mi bankaka. Boti mutu be tuvangila diambu ayi befu tumengi kunlemvukila, mambu mbi malenda monika? Theti, befu tunkuiza lueka ntima wu mutu beni mu kumanga kunlemvukila, mu kumanga kumvua nkinza, ayi kumanga kummonisa luzolo. Dimmuadi, befu tunkuiza lueka mintima mi zikhomba zinkaka, kibila bawu basinkuiza ba ko mvawu mu nyenze mu kumona ti befu tusiedi ko ndembama ayi khomba beni.

Ngie wunkuiza lunda nganzi voti wunkuiza lemvukila mu ntima woso? (Tala matangu 13-14) *

13. Mbi ngie belonguka mu kifuani ki Crystal?

13 Bo tunlemvukila zikhomba zitu, mawu mantuadisanga ndandu kubika to kuidi befu veka vayi kuidi batu boso. Mawu mamonikina ntuami ntuala bantanguninanga Crystal. Khomba mueka yi nkieto mu kimvuka wunlueka ntima ayi Crystal wuntebuka monyo mu kutuba: “Mambu khomba beni katuba, mandueka buka mbeli. Diawu yabasa tomba ko kuba yandi mu dinguma dimueka muingi kubasika mu kisalu ki kusamuna. Kifuza ayi mayangi mami mu kisalu ki Yave, matona kudekuka.” Crystal waba yindula ti nandi wuba kibila muingi kuba mu nganzi. Vayi nandi kasa bika ko mayindu amomo manyala. Mu kukikulula, nandi wusadila dilongi didi mu Kibanga ki Nsungi ki 15/10 1999, diaba tuba “Lemvukila mu Ntim’aku Woso.” Nandi wulemvukila khomba beni yi nkieto. Bosi Crystal wutuba: “Buabu yima visa ti, befu boso tuidi mu kuvanga mangolo muingi kubalula kimutu kitu ayi Yave wutu lemvukilanga mu ntima woso. Kadika kilumbu bo yinlemvukila khomb’ami yimmona ti buka minu bambotula kiduku kinneni mu mavangiti mami. Minu yivutuka kuba mayangi mu kusadila Yave.”

14. Dedi bummonisina Matai 18:21, 22, mangolo mbi mvuala Petelo kaba tombila kuvanga ayi mbi ngie belonguka mu mvutu Yesu kavana?

14 Befu tuzabizi ti kulemvukila, diawu diambu dimfunu tufueti vanga. Vayi khumbu zinkaka tummonanga phasi kuvanga mawu. Mvuala Petelo ḿba mvandi wuba mabanza amomo khumbu zinkaka. (Tanga Matai 18:21, 22.) Mbi bilenda ku tusadisa? Theti, yindula buidi Yave ka kulemvukila. (Matai 18:32, 33) Befu tusa fuana ko kutambula nlemvu’andi, vayi nandi wutu lemvukilanga mu ntima woso. (Minku. 103:8-10) Diawu befu mvitu tuidi nsua “wu kuzolasana.” Ayi kulemvukila zikhomba zitu, disi ko diambu tufueti sola kuvanga. Vayi yidi buka pholo tuidi kuidi bawu. (1 Yoa. 4:11) Dimmuadi, yindula ndandu tumbakanga bo tunlemvukila mutu wunkaka. Mawu mansadisanga mutu be tunyongisa, mansadisanga kimvuka kibuela ba kithuadi, mankebanga kikundi kitu na Yave ayi mambotulanga kizitu kinneni mu mavangiti mitu. (2 Koli. 2:7; Kolo. 3:14) Mvandi, tulenda tanguna mu minsambu mitu khomba be tudinda nlemvu, muingi tubika bikila Satana phuasa yi kumanisa ndembama tuidi na zikhomba mu kimvuka. (Efe. 4:26, 27) Befu tuntomba lusalusu lu Yave muingi tubika bua mu ntambu wu Satana.

KA WUBIKA MUINGI BANKAKA BA KUVANGA KUSUMUKA

15. Dedi bummonisina Kolosai 3:13, mbi tufueti vanga boti khomba be tuvangila diambu dibe tulueka ntima?

15 Mbi, wunkuiza vanga boti khomba be kuvangila diambu dimbi dibe kulueka ntima? Vanga mamoso wunnunga muingi kutuadisa ndembama. Tomba lusalusu kuidi Yave mu nsambu. Ndinda muingi kasakumuna mutu be kulueka ntima ayi ka kusadisa kutsikika mayindu mu zikhadulu ziandi zimboti—zikhadulu zio Yave kanzolanga mu nandi. (Luka 6:28) Boti wisi nnunga ko kuzimbakana mambu kabe kuvangaila, buna tomba kuba yandi kikundi kifikama. Buboti kuyindula ti khomba kasa vangila ko mawu mu lutia luandi. (Matai 5:23, 24; 1 Koli. 13:7) Bo wunkoluka yandi, mmonisa ti kasa mavangila ko mu lutia luandi. Vayi boti nandi mengi kuandi kudedikisa mambu beni? “Tatamana kumonisa mvibudulu” ayi bika kuvonga. (Tanga Kolosai 3:13.) Ayi dilutidi nkinza, bika kunlundila nganzi, kibila mawu malenda vava kikundi kiaku na Yave. Ka wubika ni kiuma ki kuvanga kusumuka! Bo wumvanga mawu, ngie wunkuiza monisa ti wunluta zolanga Yave ke na kioso kiuma kinkaka.—Minku. 119:165.

16. Kiyeku mbi kadika mutu mu befu kadi?

16 Befu tumvuanga nkinza luaku tuidi lu kusadila Yave va kimueka na zikhomba zitu banga “mamemi” madi mu thuadusulu “yi nsungi”! (Yoa. 10:16) Buku Organizado, va tsielu 165 yintuba: “Kuzaba ti ngie wumbakanga ndandu mu kithuadi kidi mu kimvuka, buna ngie mvaku widi kiyeku ki kusadisa muingi kithuadi beni kitatamana.” Diawu, “tufueti vanga mamoso muingi kutadila zikhomba zitu dedi bo Yave kaba tadilanga.” Kibila va meso ma Yave, “bana balezi boso” badi beni luvalu. Buawu ngie wuntadilanga zikhomba ziaku? Yave wumvisanga ayi wumvuanga nkinza mamoso wumvanganga muingi kuba sadisa ayi kuba kieba.—Matai 10:42.

17. Mambu mbi tuidi bakubama muingi kuvanga?

17 Befu tunzolanga zikhomba zitu zioso. Diawu tuididi “bakubama muingi tubika kuvanga dioso diambu dilenda kuba vanga kusumuka”. (Loma 14:13) Tufueti tadila zikhomba zitu ti batulutidi ayi tufueti ba bakubama muingi kuba lemvukila mu ntima woso. Diawu tuididi bakubama muingi kumanga bika batu bankaka ba tuvanga kusumuka. Vayi tufueti tatamana “kuvanga mambu mantuadisanga ndembama ayi kithuadi va khat’itu.”—Loma 14:19.

NKUNGA 130 Ba Nkua Nlemvu

^ Lut. 5 Mu kuba batu ba masumu, tulenda vanga voti kutuba mambu malenda lueka mintima mi zikhomba zitu. Mbi tufueti vanga? Tumbanga bakubama muingi fika dedikisa mambu na zikhomba? Tumfika dindanga nlemvu, ove tunyindulanga: boti benyonga, muna mantedi kuandi! Buidi tumbelanga befu kunyonga mu mambu batu bankaka babe vanga voti babe tuba? Tuntubanga ti minu buabubu yikadila, voti tummonanga ti yidi khadulu yimbi tufueti vangila mangolo muingi kubalula?

^ Lut. 53 MAMBU MADI MU FIKULA: Khomba mueka widi mu nganzi na khomba yinkaka bosi bandedikisa mambu va baveka ayi bansamuna va kimueka mu mayangi mu kisalu ki kusamuna.