1. Mbi bimvanganga bisadi bi Yave khumbu zinkaka kuba mabanza ma kiuma?

KHUMBU ziwombo befu tukimonanga buka ti tuidi va befu veka. Mabanza amomo malenda fika vioka vayi kuidi bankaka, mawu mankalanga beni bilumbu. Befu tulenda kuyimona buka ti tuidi va befu veka, kheti batu badi va khonzo’itu. Bawombo bamviokilanga mu mawu bo bambaluka kimvuka, voti bo makanda mawu mansiala ku kinanu. Bankaka mabanza amomo maba kuizilanga, mu kibila ki lufua lu mutu baba zolanga beni. Ayi baklisto badi bamona mu kimvuka, khumbu zinkaka ba kimonanga va baveka, kibila bakundi ayi basi dikanda baba tatukanga ayi ba kuba kuamisamga mu kuba tubila bubi.

2. Biuvu mbi tunkuiza baka mimvutu mu dilongi adidi?

² Yave zebi ayi wumvisanga mambu moso amomo tuidi mu kuviokila. Mu thangu tukimona va befu veka, Yave Nzambi wunzabanga mawu ayi wuntombanga phila kalenda tusadisila muingi tununga mabanza beni. Buidi Yave ka tusadisilanga? Mbi tulenda vanga muingi tuyisadisa? Ayi mbi tulenda vanga muingi kusadisa bankaka mu kimvuka bamviokila mu mambu amomo? Tutala mimvutu mi biuvu abiobio.

3. Buidi Yave kamonisina ti waba vuanga nkinza mbikudi Eli?

³ Yave wumvuanga beni nkinza bisadi biandi bioso ayi wuntomba to mamboti mu bawu. Nandi wumfikamanga kadika mutu mu bawu ayi wumvisanga mambu voti mabanza ma babikanga mu kiunda. (Minku. 145:18, 19) Tala kivisa kimmonisa  mawu, mu phila Yave kavuila nkinza mbikudi Eli. Nandi wuviokila beni mu mambu maphasi. Bisadi biwombo bi Yave baba kuba kuamikisa ayi Eli nandi baba luta tomba mu thangu beni kuidi zimbeni zi Nzambi. (1 Minti. 19:1, 2) Diambu dinkaka diaba vanga mbikudi Eli kukuazuka, mu kuyindula ti nandi to wusiala mu bisadi bi Yave mu thangu beni. (1 Minti. 19:10) Vayi Yave wufidisa mbasi muingi kuvumbika mabanza ma Eli ayi kansadisa kuvisa ti, vaba bisadi binkaka bi Yave mu dikabu di Isaeli baba kumbuongimina!—1 Minti. 19:5, 18.

4. Buidi Malako 10:29, 30 mammonisina ti Yave wumvuanga nkinza bisadi biandi bankhambu tambulanga lusadusu lu makanda mawu?

⁴ Yave wumvisanga ti bo tusola kunsadila, bawombo mu befu tuala tombulu beni kibakala muingi kununga zithotolo zi basi dikanda ayi bakundi tubika bankhambu kunsadilanga. Petelo ḿba bo kaba kuazuka mu matedi bilumbu binkuiza kuntuala diawu kayuvudila Yesu: “Tala, befu tubika biuma bioso muingi tu kulandakana, diawu buidi buala sundukila luzingu luitu?” (Matai 19:27) Yesu wuvumbika mabanza ma minlandikini miandi mu kuba kamba ti bawu bala baka dikanda dinneni di kiphevi. (Tanga Malako 10:29, 30.) Ayi Yave mfumu dikanda beni wunkanikisa kusadisa baboso ba kunsadilanga. (Minku. 9:10) Tala mua mambu wulenda vanga muingi wubaka lusadusu lu Yave lu kunungina mabanza ma kiunda.

5. Ndandu mbi tulenda baka befu kutsikika mayindu mitu mu phila Yave kadi mu kutukiebila?

⁵ Tsikika mayindu maku mu phila Yave kadi mu kukiebila. (Minku. 55:22) Mawu mala kusadisa kuba mayindu mafuana mu mambu widi mu kuviokila. Khomba mueka wunkhambu kuela bantedilanga Carol * widi naveka Mbangi yi Yave, wutuba: “Mu kutala kumbusa ayi mu kuyindula phila Yave kama kutsadisilanga mu mambu moso yima viokila, ma kutsadisanga kumona ti yisi ko minu veka. Mawu mamvumbikanga mabanza mami ayi kuvisa ti Yave wala tatamana va khonzo’ama.”

6. Buidi 1 Petelo 5:9, 10 lunkindisila baboso badi mu kiunda?

 ⁶ Yindula buidi Yave kadi mu kusadisila zikhomba zinkaka badi mayindu ma kiunda. (Tanga 1 Petelo 5:9, 10.) Hiroshi khomba mueka wu dibakala widi naveka Mbangi yi Yave va dikanda diawu, wutuba: “Mu kimvuka tumonanga ko ni mutu wumviokilanga to mu mambu mamboti. Kuzaba ti befu boso tuidi mu kuvanga mamoso tunnunga muingi kusadila Yave, mawu mankindisanga badi mu kiunda ayi bakhambulu makanda mu kiedika.”

7. Buidi nsambu wulenda kusadisila?

⁷ Tatamana kuvanga mambu ma kiphevi. Mvandi zibula ntim’aku kuidi Yave muingi wunkamba buidi widi mu kumuena. (1 Pete. 5:7) Khomba mueka bantanguninanga Massiel widi naveka Mbangi yi Yave va dikanda diawu, wutuba: “Kiuma kilutidi nkinza ayi kitsadisa kununga kiunda yiba kidi, kutatamana kusambila kuidi Yave. Mu thangu beni, Yave wutatamana kuba Nkundi’ama wukiedika ayi yaba sambilanga khumbu ziwombo mu kilumbu muingi kunzabikisa buidi yaba muena.”

8. Buidi kutanga Kibibila ayi kuyindula mu mambu wuntanga kulenda kusadisila?

⁸ Tatamana kutanga Diambu di Nzambi ayi yindula mu binongo bintubila beni luzolo Yave kadi mu ngiewo. Bianca, khomba mueka yinkieto wuviokila mu zithotolo zi basi dikanda, wutuba: “Kutanga ayi kuyindula mu binongo bi Kibibila, bintubila matedi bisadi bi Yave baviokila mu momawu mambu yidi mu kuviokila, ma kutsadisanga.” Zikhomba zinkaka banlundanga matangu ma Kibibila malenda kuba sadisa, dedi Minkunga 27:10 ayi Yesaya 41:10. Bankaka bambakanga beni ndandu mu kukuwa matangu ma Kibibila masuekulu mu fono, mvandi mu kukubika zikhutukunu muingi kununga mabanza ma kiunda badi.

9. Buidi kulandakana zikhutukunu kulenda kutuadisila ndandu?

⁹ Vanga mangolo muingi wulandakananga zikhutukunu. Kibila ngie wulenda baka ndandu mu ziawu ayi mvandi kuzaba zikhomba ziwombo mu kimvuka. (Ebe. 10:24, 25) Massiel tube tubila kumbusa wubue tuba: “Kheti minu yiba zitsonyi vayi yibaka makani ma kulandakana zikhutukunu zioso ayi kuvananga mimvutu mu ziawu. Mawu matsadisa kumona ti yidi beni nkinza mu kimvuka.”

10. Kibila mbi didi diambu dinkinza kuvanga kikundi na baklisto bakuikama?

¹⁰ Vanga bukundi na baklisto bakuikama. Tomba bakundi mu kimvuka, bakundi bo ngie wulenda longukila mawombo, kheti badi phunga ayi bikhulu biviakana. Kibibila ki tutebula  moyo ti tulenda bakila ‘nduenga kuidi bakulutu.’ (Yobi 12:12) Bakulutu mvandi balenda longuka mawombo kuidi matoko madi makuikama. Dedi, Yonatani wuba nkulutu wu Davidi. Vayi bawu basa bika ko disuasana di phunga, diba tula nkanku wu kubaka ndandu mu kikundi kiawu kifikama. (1 Samu. 18:1) Davidi ayi Yonatani bayivanasana lusadusu muingi basadila Yave kheti mu bikaku baba viokila. (1 Samu. 23:16-18) Khomba mueka bantedilanga Irina widi naveka Mbangi yi Yave va dikanda diandi, wutuba: “Zikhomba zitu mu kimvuka, balenda ba matata mitu voti zikhomba zitu zi kiphevi. Ayi Yave kalenda basadila muingi kudukisa zitsatu zitu.”

11. Mbi ngie fueti vanga muingi wukuna kikundi kingolo na bankaka?

¹¹ Kuvanga bakundi bamona disi ko diambu diluelu boti ngie widi mutu wu zitsonyi. Ratna, khomba mueka yinkieto wulonguka kiedika kheti mu mambu maphasi kaviokila, wutuba: “Vaba tombulu minu kukikinina lusadusu lufumina kuidi zikhomba ziama zi kiphevi.” Dilenda ba diambu diphasi kuzibula ntim’itu kuidi mutu wunkaka vayi befu kuvanga mawu tulenda ba bukundi bufikama ayi nandi. Kibila bakundi baku bantomba ku kukindisa ayi kubuela mioko. Vayi muingi bavanga mawu, ngie wufueti kuba zabikisa theti mabanza maku muingi bawu ba kuvana lusadusu wuntomba.

12. Buidi kisalu ki kusamuna kilenda tusadisila kuvanga bakundi bamboti?

¹² Phila yimboti yi kuvangila bakundi, yidi mu kubasikanga yawu mu kisalu ki kusamuna. Carol tube tubila kumbusa, wubue tuba: “Yibaka bakundi bamboti mu kuviokisanga thangu na zikhomba ziwombo mu kisalu ki kusamuna ayi mu bisalu binkaka bi kimvuka. Ayi Yave wu kutsadisanga beni mu kusadila bakundi abobo bakiedika.” Kuvanga kikundi na zikhomba badi bakuikama kuntombuluanga beni mangolo. Yave wunsadilanga bakundi beni muingi kutu sadisa kununga mabanza ma kiunda.—Zinga. 17:17.

13. Kiyeku mbi kadika mutu mu befu kadi mu kimvuka?

¹³ Baboso mu kimvuka, badi kiyeku ki kubuela mioko muingi ni mutu mueka kabika kukimona ti widi naveka. Mvandi kimvuka kifueti ba kibuangu ki luzolo ayi ki ndembama. (Yoa. 13:35) Mambu tumvanga ayi tuntuba malenda sadisa! Tala mambu khomba yimueka yi nkieto katuba: “Bo yizaba kiedika, kimvuka kiyiza ba dikanda diama. Minu khanu yisi ko Mbangi yi Yave, boti bawu basa kuphana ko lusadusu.” Mbi wulenda vanga muingi kusadisa bo badi baveka mu kiedika muingi ba kimona ti nkinza badi mu kimvuka?

14. Mbi wulenda vanga muingi kukuna kikundi na bo badi bamona mu kimvuka?

¹⁴ Tuama ntuala muingi kuvanga kikundi. Tulenda vangilanga mawu mu kuyambanga buboti zikhomba zimona mu kimvuka. (Loma 15:7) Diawu bika to kuba vana mboti vayi kuna yawu kikundi kilenda kadidila. Monisa ti wuba vuanga nkinza mu kukhambu tomba kuzaba mambu wukhambulu nsua wu kuzaba, vayi tomba kuvisa mambu bawu badi mu kuviokila. Bawombo balenda mona phasi kubasisa mabanza mawu. Diawu bika kuba kuika batuba mambu ngie wukhambulu nsua wu kuzaba. Vayi wuba vana biuvu mu nduenga ayi wuba yuwa mu mvibudulu bo ba kuvana mimvutu. Dedi, ngie wulenda kuba kuvula buidi bazabila kiedika.

15. Buidi baklisto bayonzuka mu kiphevi balenda sadisila bankaka mu kimvuka?

 ¹⁵ Baboso mu kimvuka bala fika konzuka mu kiphevi, bo bammona ti bakulutu ayi zikhomba ziyonzuka mu kiphevi bakivuanga nkinza bawu na bawu. Khomba mueka bantanguninanga Melissa, wutuba: “Minu yintondanga beni mu zikhomba ziwombo bakivananga muingi kutsadisa ayi yiba tadilanga banga matata mami ma kiphevi. Kibila mu thangu yimbanga mu kiunda, vambanga kheti mutu wumueka wukubama muingi kukhuwa.” Mauricio khomba yi ditoko wuba beni mu kiunda bo nlongisi’andi wu Kibibila kavayikusu mu kimvuka, wutuba: “Bakulutu ba kimvuka baba monisanga ti ba kuphuanga beni nkinza ayi mawu matsadisa. Bawu baba kolukanga yama, baba basikanga yama mu kisalu ki kusamuna, baba kukhambanga mambu baba longukanga mu Kibibila ayi tuaba tanga bisavu.” Bubu Melissa ayi Mauricio badi mu kisalu ki thangu ka thangu.

16-17. Mbi binkaka tulenda vanga muingi kusadisa bankaka?

¹⁶ Vana lusadusu. (Ngala. 6:10) Leo khomba mueka wunsalanga mu kisalu ki misioni ku tsi yinkaka wutuba: “Khumbu zinkaka kiuma to wunluta tomba kidi, kutambula lusadusu mu thangu wuntombila luawu. Ayi yintebuka moyo kilumbu yidukuka mu dikalu, bo yivutuka ku nzo yaba kuazuka beni. Vayi zikhomba zimueka badi bakuela, bathumisa ku nzo’awu muingi yedia yawu va kimueka. Minu yisintebuka ko moyo ntindu bidia tudia vayi yintebuka moyo phila bawu bambonisina mamboti ayi mu phila baba kukhuwila. Mawu maphumbika mabanza ayi makhindisa!”

¹⁷ Befu boso tunzolanga zikhutukunu zinneni, kibila tumbanga va kimueka na zikhomba ayi tuntubilanga ndandu tumbakanga mu ziawu. Vayi tala mambu Carol tube tubila kumbusa kabue tuba: “Zikhutukunu zinneni ziaba banga thangu yi phasi beni kuidi minu. Kibila kheti yiba banga va kimueka na bivevi bi zikhomba, vayi yaba kukimonanga buka ti yidi va minu veka. Kibila bawombo baba na basi dikanda ayi bakundi bawu” Bankaka bammonanga phasi kulandakana zikhutukunu bo bamfuilu mutu banzolanga, kuba kuandi nkazi voti nnuni. Ngie zebi khomba widi mu  kuviokila mu mambu amomo maphasi? Buidi wumuena, wulenda kuntumisa muingi mulandakana zikhutukunu beni va kimueka na dikanda diaku?

18. Bo tunyamba zikhomba, buidi tulenda sadila dilongi didi mu 2 Kolinto 6:11-13?

¹⁸ Viokisa yawu thangu. Viokisa thangu na zikhomba zinkaka, vayi bulutidi na zikhomba badi mabanza ma kiunda. Befu tufueti kuba yamba muingi zikhomba aziozio ba tufikama. (Tanga 2 Kolinto 6:11-13.) Melissa tube tubila kumbusa wubue tuba: “Diba diambu dimboti bo zikhomba baba tutumisanga mu zinzo ziawu voti kuviaja na makanda mawu.” Ngie zebi khomba mu kimvuka wulenda yamba?

19. Thangu mbi zikhomba banluta tombanga tuba yawu va kimueka?

¹⁹ Vadi thangu zikhomba banluta tombanga tuba yawu va kimueka. Dedi mu bilumbu bi phundulu, bawombo bammonanga phasi kuba na basi dikanda diawu bakhambu sadilanga Yave. Bankaka bambanga beni mu kiunda bo kilumbu kifua mutu banzolanga kidi mu kufikama. Befu kubotula thangu muingi kuba na zikhomba aziozio va kimueka, tuala monisa ti tuba ‘vuanga beni nkinza.’—Fili. 2:20.

20. Bo tuidi mu kiunda, buidi mambu Yesu katuba mu Matai 12:48-50 malenda tusadisila?

²⁰ Dedi bo tuma muena, vadi mambu mawombo malenda vanga khomba kuba mu kiunda. Vayi tulendi zimbakana ko ti Yave wumvisanga mabanza mitu. Mvandi Nandi wutu vananga lusadusu tuntomba khumbu zinkaka mu kusadila zikhomba zi kimvuka. (Tanga Matai 12:48-50.) Ayi muingi kumonisa ti tuntondanga Yave mu dikanda katuvana, tufueti vanga mamoso tunnunga muingi kubuela mioko dikanda ditu di kiphevi. Moso kuandi mabanza wulenda ba, zaba ti ngie wisi ko ngie veka, kibila Yave wala tatamana va khonzo’aku!