1. Dedi bummonisina Ebeleo 12:1, mbi tufueti vanga muingi tununga kuduma nati kutsuka?

 KIBIBILA kindedikisa luzingu lu Baklistu banga batu banduma. Ayi bo banduma nati kutsuka, bawu bala tambula luzingu lu mvu ka mvu. (2 Timo. 4:7, 8) Tufueti vanga mangolo mawombu muingi tutatamana kuduma, bulutidi mu bilumbu abibi bitsuka, kibila tuenduka kutuka va ndilu. Mvuala Polo wununga nati kutsuka ayi nandi wumonisa mbi bilenda ku tusadisa kununga nati kutsuka. Nandi wu tukindisa “tubika bizitu bioso . . . ayi tuduma zithinu mu khambu vonga.”—Tanga Ebeleo 12:1.

2. Mbi binsundula kubika “bizitu bikhambulu mfunu”?

² Bo mvuala Polo katuba ti tufueti bika bizitu, nandi waba tomba kutuba ti “Baklistu bafueti bika bizitu bioso?” Ndamba. Vayi nandi waba tomba kutuba ti tufueti bika bizitu bioso bikhambulu mfunu. Kibila biawu bilenda ku tutula nkaku ayi kutuvanga kuvonga. Muingi tununga kuduma nati kutsuka, tufueti fika bakula bikaku abiobio ayi kubika biawu muingi tubika vongila mu nzila. Vayi tuinsintomba ko kubika bizitu tufueti nata. Kibila befu kuvanga mawu, tuisinkuiza ba ko bafuana muingi kutatamana kuduma. (2 Timo. 2:5) Vayi bizitu mbi tufueti nata?

3. (a) Dedi bummonisina Ngalatia 6:5, bizitu mbi tufueti nata? (b) Mbi tunkuiza longuka mu dilongi adidi ayi kibila mbi?

³ Tanga Ngalatia 6:5. Mvuala Polo wutubila mua biuma tufueti nata. Nandi wutuba: “Kadika mutu wala nata bizitu  biandi.” Mu matangu amomo, mvuala Polo waba tubila kiyeku kadika mutu kadi vantuala Nzambi, ki kubaka makani ayi vasi ko mutu wunkaka fueti kutuvangila mawu. Mu dilongi adidi, tunkuiza tubila mbi binsundula “bizitu bitu” ayi buidi tulenda natina biawu. Mvandi tunkuiza tubila matedi, bizitu bikhambulu mfunu ḿba tuidi mu kunata mu khambu zaba ayi buidi tulenda bikila biawu. Kunata bizitu bitu ayi kubika bizitu bikhambulu mfunu, kunkuiza tusadisa kutatamana kuduma mu nzila yi luzingu ayi kununga. 

4. Kibila mbi tsila yi kukivana kisi ko kiyeku tulenda lembakana dukisa? (Tala mvandi foto.)

⁴ Tsila tuvanga kuidi Yave. Bo tukivana kuidi Yave, befu tukanikisa kumbuongina ayi kuvanga luzolo luandi diawu tufueti dukisa mambu tukanikisa. Kuvanga mamoso tukanikisa kuidi Yave kidi kiyeku kimfunu tuidi, vayi masi ko mambu tulenda lembakana. Kibila Yave wutuvanga muingi tuvanga luzolo luandi. (Nzai. 4:11) Mvandi wu tuvanga na phuila yi kudukisa zitsatu zitu zi kiphevi ayi wu tuvanga mu kifuani kiandi. Mu  kibila akiokio, tulenda nunga kumfikama ayi kubaka mayangi mu kuvanga luzolo luandi. (Minku. 40:8) Mvandi bo tumvanga luzolo lu Nzambi ayi tunlandakana kifuani ki Muan’andi, tumbakanga “khindusulu”.—Matai 11:28-30.

5. Mbi binkuiza kusadisa kuzingila mu tsila wuvanga? (1 Yoane 5:3)

⁵ Buidi tulenda nungina kudukisila yawu? Bima biodi bilenda tusadisa. Theti, tatamana kukindisa luzolo luaku mu Yave. Ngie wulenda vanga mawu, mu kuyindula mu mambu moso mamboti nandi kamana kuvangila ayi mu lusakumunu kala kuvana. Bo luzolo luaku mu Nzambi lunluta buelama, disinkuiza ba ko diambu diphasi kuntumukina. (Tanga 1 Yoane 5:3.) Dimmuadi landakana kifuani ki Yesu. Nandi wununga kuvanga luzolo lu Nzambi, mu kusambila kuidi Yave muingi kansadisa ayi wusikika mayindu mu lusakumunu kaba vingila. (Ebe. 5:7; 12:2) Dedi Yesu, sambila muingi Yave ka kuvana mangolo ayi tatamana kuyindula mu kivuvu ki luzingu lu mvu ka mvu. Bo luzolo luaku mu Nzambi lumbuelama ayi wunlandakana kifuani ki Muan’andi, buawu wunkuiza bela wukubama mu kuzingila mu tsila wuvanga yi kusadila Yave.

6. Kibila mbi tufueti dukisila biyeku bitu va dikanda? (Tala mvandi foto.)

⁶ Biyeku tuidi va dikanda. Boti tuntomba kubaka luzingu lu mvu ka mvu, buna luzolo tuidi mu Yave ayi Yesu, lufueti luta ba lungolo kena luzolo tuidi kuidi basi dikanda ditu. (Matai 10:37) Vayi mawu masinsundula ko ti tuisinkuiza dukisa ko biyeku tuidi va dikanda. Kibila muingi tubaka lunungu lu Nzambi ayi lu Yesu, vantombulu kudukisa biyeku bitu va dikanda. (1 Timo. 5:4, 8) Ayi befu kuvanga mawu, tuala baka mayangi. Kibila Yave wuvanga dikanda muingi kubaka mayangi. Ayi mawu mammonikanga bo nnuni ayi nkazi bakizolasana ayi ba kikinzika, bo matata banzola ayi bankubika bana bawu ayi bo bana bantumukina matata mawu.—Efe. 5:33; 6:1, 4.

7. Mbi binkuiza kusadisa kudukisa biyeku biaku va dikanda?

⁷ Buidi tulenda kiebila biawu? Kioso kua kiyeku widi va dikanda, fiatila mu nduenga yidi mu Kibibila bika kuandi mu mabanza, kikhulu kiaku voti mu mambu batu ba luzabu bantumbanga. (Zinga. 24:3, 4) Sadila buboti bilongulu bitu bibongulu mu Kibibila. Muawu muidi malongi malenda kusadisa kuzaba buidi wulenda sadila minsua mi Kibibila. Dedi, mu kikhuku kintuba “Ajuda para a Família” muidi malongi mamboti malenda sadisa bakuela, matata ayi matoku mu mambu bamviokilanga kadika kilumbu. b Ayi ba wukubama muingi kusadila minsua mi Kibibila, kheti bankaka va dikanda basimvanga ko mawu. Ayi ngie kuvanga mawu, dikanda diaku dinkuiza baka ndandu ayi wunkuiza tambula lusakumunu lu Yave.—1 Pete. 3:1, 2.

8. Mambu mbi malenda monika mu kibila ki makani tumbaka?

⁸ Kiyeku tuidi mu makani tumbaka. Yave wutu vana luaku lu kusola ayi nandi wuntomba tuyangalala, mu makani mamboti tumbaka. Vayi befu kubaka makani mambi, nandi wunkuiza tubika tuviokila mu ziphasi mu kibila akiokio. (Ngala. 6:7, 8) Mu phila ayoyi, tunkuiza nunga kumona ti tuidi mu kutovuka  mu kibila ki makani mambi tubaka. Ayi mu kutadila mambu tuvanga, ḿba kilunzi kitu kilenda kututatisa. Vayi kuzaba ti kidi kiyeku kitu ki kubaka makani, kulenda tusadisa kufungula masumu mitu, kubalula mambu mantombulu ayi kubika bue vutukila zinzimbala beni. Kuvanga mawu kulenda kutusadisa kutatamana kuduma mu nzila yi luzingu.

9. Mbi bilenda kusadisa kununga mabanza mu makani mambi wubaka? (Tala mvandi foto.)

⁹ Buidi tulenda nungina? Boti wulendi balula ko makani mambi wubaka, buna vitika mambu madi mu kumonika. Diawu bika kubungisa mangolo maku ayi mayindu mu kukikakidila, kukivana fotu voti kuvana fotu bankaka mu makani mambi wubaka. Vayi zaba zinzimbala wuvanga ayi vanga mangolo ma kusadila luaku widi muingi kubalula mambu mu bilumbu binkuiza. Boti wukivana fotu mu nzimbala wuvanga, buna wukikulula, dinda lusalusu kuidi Yave mu nzila nsambu, kikinina nzimbal’aku ayi dinda muingi kakulemvukila. (Minku. 25:11; 51:3, 4) Dinda nlemvu kuidi batu wuvangila nzimbala ayi boti kuba tomba lusalusu lu bakulutu ba kimvuka. (Tiagu 5:14, 15) Longuka mu zinzimbala ziaku ayi vanga mangolo ma kubika kubue vutukila ziawu. Ngie kuvanga mawu, wulenda ba lufiatu ti Yave wunkuiza kumonisa kiadi ayi ku kuvana lusalusu lutombulu muingi wukindama.—Minku. 103:8-13.

10. Kibila mbi mayindu makhambu fuana kididi kizitu kikhambulu mfunu? (Ngalatia 6:4)

¹⁰ Mayindu makhambu fuana. Tulenda vonga befu kuba kifu ki kukidedikisanga na bankaka. (Tanga Ngalatia 6:4.) Befu kuba kifu akiokio, tulenda ba nsoki ayi kuba khukasana. (Ngala. 5:26) Befu kutomba kuvanga mambu moso bankaka bamvanganga, tulenda tomba kuvanga mambu tukhambu zaba ayi makhambulu mu kitesu kitu. “Kivuvu kikhambu dukusu kinluekanga ntima,” ayi kunluta tuadisanga kiunda, kusikika makani mo ka tuisinkuiza nunga ko kudukisa! (Zinga. 13:12) Kibila kuvanga mawu, kulenda dekula mangolo mitu ayi ku tuvanga kuvonga mu nzila yi luzingu.—Zinga. 24:10.

11. Mbi bilenda kukusadisa kubika mayindu makhambu fuana?

¹¹ Buidi wulenda bikila kizitu akiokio? Yave kansintomba ko wuvanga mambu makhambulu mu kitesu kiaku. Ngie mvaku, wulendi tomba ko kuvanga mawu. (2 Koli. 8:12) Ba lufiatu ti Yave kadedikisanga ko mambu wumvanga na mambu bankaka bamvanganga. (Matai 25:20-23) Nandi wumvuanga nkinza mambu moso wumvangilanga mu ntima woso, lukuikumunu luaku ayi kukindama kuaku. Zaba ti phunga, buvinya ayi mambu mankaka, malenda tula ndilu mambu wuntomba kuvanga. Dedi Balizilai, ba wukubama muingi kubika biyeku boti buvinya bu kutula nkaku muingi kudukisa biawu. (2 Samu. 19:35, 36) Dedi Mose, kikinina lusalusu ayi vana biyeku kuidi bankaka boti vantombulu kuvanga mawu. (Esodu 18:21, 22) Kuzaba ndilu’aku, kunkuiza kusadisa kubika ba mayindu makhambu fuana, malenda kuvanga kuvonga muingi kuduma mu nzila yi luzingu.

12. Befu tuidi fotu mu makani mambi bankaka bambakanga? Sudikisa.

¹² Kukivana fotu mu makani mambi bankaka bambaka. Befu tulendi baka ko makani va mvingi batu bankaka. Ayi mvandi, bakana ko khumbu zioso tunkuiza nunga kuba sadisa, mu ziphasi bamviokila mu kibila ki makani  mambi bambaka. Dedi, muana kalenda baka makani ma kubika kusadila Yave. Makani amomo, malenda tuadisa kiunda kiwombu kuidi matata. Vayi matata ba kivananga fotu mu makani mambi muan’awu kabaka, bannatanga kizitu kikhambulu mfunu. Kibila kiawu kisi ko kizitu Yave kantomba banata.—Loma 14:12.

13. Mbi bilenda sadisa matata kununga mabanza badi mu makani mambi bana babaka?

¹³ Buidi wulenda bikila kizitu akiokio? Zaba ti Yave wu tuvana befu boso luaku lu kusola. Ayi nandi wuntomba kadika mutu kasola mambu kantomba. Mawu mansundula kunsadila voti ndamba. Yave zebi ti matata basi ko bavedila ayi nandi wuntomba to bavanga mambu madi mu kitesu kiawu. Bana badi kiyeku ki kubaka makani mawu veka, bakana ko matata. (Zinga. 20:11) Vayi kheti bobo, matata balenda yindula mvandi mu zinzimbala bavanga. Ngie kuzaba zinzimbala beni, zabikisa kuidi Yave buidi widi mu kumuena ayi ndinda nlemvu. Nandi zebi ti tulendi balula ko mambu mavioka. Mvandi kasintomba ko matata babotula bana bawu ziphasi bamviokila mu kibila ki makani mambi babaka. Tebuka moyo ti muan’aku na kuvanga mangolo ma kuvutuka kuidi Yave, nandi wala ntambula buboti.—Luka 15:18-20.

14. Kibila mbi tufueti bikila kukivana beni fotu?

¹⁴ Kukivana beni fotu. Befu kuvanga disumu, disi ko diambu dimbi kukivana fotu. Vayi tulendi kukivana ko beni fotu, kibila kiawu kidi kizitu fufueti bika. Vayi buidi tulenda zabila ti tuidi mu kukivana beni fotu? Boti tube fungula masumu mitu, tube nyongina mawu ayi tumvanga mangolo muingi kubika buevutukila mawu, tulenda ba lufiatu ti Yave wutulemvukila. (Mava. 3:19) Yave kasintomba ko tutatamana kukivana fotu, kibila nandi zebi ziphasi mawu malenda ku tutuadisa. (Minku. 31:10) Mvandi befu kuba mu kiunda kingolo, tulenda vonga kuduma mu nzila yi luzingu.—2 Koli. 2:7.

15. Mbi bilenda kukusadisa kubika kukivana beni fotu? (1 Yoane 3:19, 20) (Tala mvandi foto.)

 ¹⁵ Buidi wulenda bikila kizitu akiokio? Boti wukhidi kukivananga fotu, buna tsikika mayindu mu “nlemvu wulutidi” wu Nzambi. (Minku. 130:4) Nandi wukanikisa kulemvukila batu banyongina masumu mawu bo katuba: “Yilendi bue tebukila ko moyo masumu mawu.” (Yele. 31:34) Mawu mansundula ti Yave, kalasa tatamana ko kuyindula mu masumu kakulemvukila. Ayi boti widi mu kutovuka mu kibila ki mambu wuvanga, bika kuyindula ti Yave kasa kulemvukila ko. Mvandi bika kuyifundisa, kibila mawu malenda kutula nkaku mu mambu wulenda vanga mu kisalu ki Yave. Zaba ti Yave katatamananga ko kuyindula mu zinzimbala ziaku ayi mawu mvaku fueti vanga.—Tanga 1 Yoane 3:19, 20.

16. Mu zithinu tunduma, mbi tufueti vanga?

¹⁶ Bo tunduma mu nzila yi luzingu, tufueti “dumina mu phila tunkuiza nungina.” (1 Koli. 9:24) Ayi tulenda nunga kuvanga mawu, befu kununga kusuasisa biyeku tufueti dukisa ayi bizitu tufueti bika. Mu dilongi adidi, tuma tubila to mua bifuani bi biyeku tufueti dukisa ayi bizitu tufueti bika. Vayi vadi bifuani binkaka, tube khambu tubila. Dedi, Yesu wutubila matedi kuba keba keba muingi tubika kuazukila ngolo matedi ‘mbi tunkuiza dia, mbi tunkuiza nua ayi kukuazukila ngolo matedi luzingu.’ (Luka 21:34) Lutangu alolo ayi matangu mankaka, malenda kusadisa kuzaba mbi wufueti balula mu luzingu luaku, muingi wutatamana kuduma mu nzila yi luzingu.

17. Kibila mbi tulenda bela lufiatu ti tuala nunga kuduma mu nzila yi luzingu?

¹⁷ Tulenda ba lufiatu ti tuala nunga kuduma mu nzila yi luzingu, kibila Yave wu tuvananga mangolo mantombulu. (Yesa. 40:29-31) Diawu bika kuvonga! Landakana kifuani ki mvuala Polo wuduma nati kutsuka muingi kutambula nsendu. (Fili. 3:13, 14) Vasi ko mutu wulenda duma zithinu aziozio va mvingi’aku, vayi mu lusalusu lu Yave, ngie wulenda nunga. Yave kalenda kusadisa kudukisa biyeku bintombulu ayi kubika bizitu bikhambulu mfunu. (Minku. 68:19) Ayi mu lusalusu luandi, ngie wulenda nunga kukindama bo wunduma ayi kununga!