1. Tsatu mbi tuidi ayi buidi yididi nguizani na mayangi?

 MAYANGI makiedika mankadidilanga thangu zioso. Kibila mbi? Kibila mu dilongi Yesu kavanga ku Mbata Mongo wutuba ti ‘Mayangi madi kuidi bo bazebi zitsatu ziawu mu mambu ma Nzambi.’ (Matai 5:3) Yesu wuzaba ti batu bavangulu na tsatu yi kuzaba ayi kubuonginina Mvangi’awu, Yave Nzambi. Ayoyo, yawu ‘tsatu’itu yi kiphevi.’ Yave bo kadi “Nzambi yi mayangi”, baboso ba kumbuongiminanga mvawu balenda baka mayangi.—1 Timo. 1:11.

2-3. (a) Dedi bo Yesu katubila, banani mvandi balenda baka mayangi? (b) Mbi tunkuiza longuka mu dilongi adidi ayi kibila mbi?

² Bukiedika ti mamoso mafueti ba theti mamboti mu luzingu luitu, muingi tubaka mayangi? Ndamba. Mu dilongi Yesu kavanga ku mbata mongo, nandi wutuba diambu dinkinza. ‘Baboso bantovuka’ mu kibila ki zikhuamusu voti bo bamviokila mu mambu mankaka ma phasi balenda baka mayangi. Yesu wutuba mvandi ti ‘mayangi kuidi batu bankuamusu mu kibila ki busonga buawu voti kuidi bo bamfinganga mu kibila ki kuba minlandikini miandi. (Matai 5:4, 10, 11) Kheti mu mambu moso amomo ma phasi, buidi tulenda bakila mayangi makiedika?

³ Yesu wutulonga ti mayangi mitu mayizilanga ko bo tuidi biuma bimboti mu luzingu. Vayi mu kudukisa zitsatu zi kiphevi ayi kufikama Nzambi. (Yako. 4:8) Buidi tulenda vangila  mawu? Mu dilongi adidi, tunkuiza tubila mambu matatu malenda tusadisa kubaka mayangi makiedika.

4. Diambu mbi ditheti tufueti vanganga muingi tubaka mayangi makiedika? (Minkunga 1:1-3)

⁴ DIAMBU 1: Muingi tubaka mayangi makiedika, tufueti dia bidia bi kiphevi. Batu ayi bibulu bantombanga bidia bi kinsuni muingi batatamana kuzinga. Vayi batu to badi luaku lu kudia bidia bi kiphevi. Ayi befu tuntomba biawu. Diawu Yesu katubila: ‘Mutu kalendi zingila ko to mu dipha, vayi mu mambu moso mambasikanga mu munu wu Yave.’ (Matai 4:4) Diawu tulendi viokisa ko ni kulumbu mu khambu tanganga diambu di Nzambi. Nsoniki wu minkunga wutuba: ‘Mayangi kuidi mutu wunlandakananga minsiku mi Yave ayi wumitanganga builu yi muinha.’—Tanga Minkunga 1:1-3.

5-6. (a) Mambu mbi tulenda longuka mu Kibibila? (b) Buidi kutanga Kibibila kulenda kutu sadisila?

⁵ Mu Kibibila Yave wutuvana malongi mankinza, matedi buidi bu kubakila luzingu lu mayangi. Tulonguka zikhanu ziandi matedi luzingu va ntoto, buidi tulenda kumfikimina ayi kubaka nlemvu wu masumu mitu. Mvandi tulonguka matedi kivuvu kimboti mu bilumbu binkuiza. (Yele. 29:11) Mambu amomo tulonguka mu Kibibila ma tutuadisanga mayangi!

⁶ Dedi bo tuzabizi, mu Kibibila muidi malongi mankinza malenda tusadisa mu lumbu ka lumbu. Befu kusadila mawu tulenda baka mayangi. Khumbu zinkaka befu kuba  mu kiunda mu kibila ki mambu tumviokila, tufueti luta botula thangu muingi tutanga Kibibila ayi kuyindula mu mawu. Yesu wutuba: “Mayangi kuidi batu bankuwanga ayi bantumukinanga Diambu di Nzambi!”—Luka 11:28.

7. Buidi wulenda bakila ndandu mu thangu wumbotula muingi kutanga Kibibila?

⁷ Bo wuntanga Kibibila, sadila buboti thangu muingi wubaka ndandu mu mambu wuntanga. Yindula boti mutu belamba bidia ngie wunzolanga. Vayi ngie wundila biawu mu thinu kibila wunkuazuka mu mambu mankaka. Bukiedika ti wunkuiza mona biawu lueki? Ndamba! Kibila ngie bedila biawu mu thinu. Mawu mvandi malenda monika bo wuntanga Kibibila. Ngie wumana tanga Kibibila mu khambu baka ndandu? Boti buawu, buna sadila buboti thangu mu kuyindula mu bifuani bi batu bantubila muawu ayi mu mambu widi mu kutanga. Ngie kuvanga mawu, wala luta baka mayangi.

8. Buidi “nnanga wukuikama” kankebilanga kiyeku kiandi? (Tala mvandi nota.)

⁸ Yesu wusola “nnanga wukuikama” muingi kutuvana bidia bi kiphevi mu thangu yifuana. Ayi nandi wutudikilanga buboti mu kiphevi. * (Matai 24:45) Mu Kibibila, muawu nnanga wukuikama kambongilanga bibia bioso bi kiphevi. (1 Tesa. 2:13) Bidia beni bi tusadisanga kuzaba mayindu ma Yave. Befu tuntanganga bilongulu dedi, Kibanga ki Nsungi, Despertai! ayi malongi mankaka mu jw.org. Mvandi, tunkubikanga buboti zikhutukunu zi khati sabala ayi zi tsuka sabala. Mvandi tunlandakananga JW Broadcasting® mu kadika ngonda. Kuvanga mangolo ma kudia bidia abiobi bi kiphevi, kulenda tusadisa kukuenda mu diambu dimmuadi tuantubila.

9. Diambu mbi dimmuadi dilenda kutuvanga kubaka mayangi makiedika?

⁹ DIAMBU 2: Muingi tubaka mayangi makiedika, tufueti tumukina minsiku mi Yave. Nsoniki wu minkunga wusonika: ‘Nhenzi kuidi mutu wunkinzikanga Yave, no wundiatanga mu zinzila ziandi.’ (Minku. 128:1) Kukinzika Yave kunsundula kubika vanga dioso diambu dilenda kunhongisa. (Zinga. 16:6) Diawu, tuvanganu mangolo muingi tutumukina zithuadusulu zi Nzambi mu matedi mamboti ayi mambi dedi bo Kibibila ki tulongila. (2 Koli. 7:1) Tuala baka mayangi befu kuvanga mambu Yave kanzolanga ayi kubika vanga mambu Yave kanlendanga.—Minku. 37:27; 97:10; Loma 12:9.

10. Dedi bummonisina Loma 12:2, kiyeku mbi kadika mutu kadi?

¹⁰ Tanga Loma 12:2. Kheti mutu zebi ti Yave widi nsua wu kutsikika mambi ayi mamboti, vayi kheti bobo nandi kafueti tumukina zithuadusulu ziandi. Dedi, ḿba mutu zebi ti ntinu widi nsua wu kutsikika zindilu matedi phila bafueti diatisila makalu mu nzila. Vayi nandi kasinkuiza tumukina ko minsiku ayi wundiatisila dikalu mu thinu. Bobuawu mvandi, phila tunnatina luzingu luitu yinkuiza monisa ti kulandakana zituadusulu zi Yave, yawu phila yilutidi yi kuzingila. (Zingana 12:28) Buawu mvandi ntinu Davidi kamuena bo katuba: ‘Ngie wukutsabikisanga nzila yi luzingu. Mayingi mawombo madi va ntual’aku; Mayangi madi va khonzo’aku yi lubakala mu thangu zioso.’—Minku. 16:11.

11-12. (a) Bo tumviokila mu mambu maphasi, mbi tufueti vanga? (b) Buidi mambu madi mu Filipi 4:8 malenda tusadisila kusola bisavu?

 ¹¹ Bo tumviokila mu mambu maphasi, tufueti vanga dioso diambu dilenda kutusadisa kubika kuazuka beni. Disi ko diambu dimbi kukuazuka, vayi tufueti ba keba keba muingi tubika vanga mambu Yave kanlendanga.—Efe. 5:10-12, 15-17.

¹² Mu nkanda mvuala Polo kasonikina Baklisto ku Filipi, nandi wuba kindisa batatamana kuvanga mambu ‘masonga, . . . mavedila, . . . Ma luzolo, [ayi] mamboti.’ (Tanga Filipi 4:8.) Kheti mvuala Polo kabasa tubila ko matedi mambu ma kuviokisila thangu, mambu kasonika malenda tusadisa kusola buboti mambu tumviokisila thangu. Meka kuyindula mu mambu amama: Vama bantubila mu lutangu alolo “biuma”, tula vawu “minkunga,” “zifilme,” “zinovela,” voti “zijogo”. Kuyindula mambu mu phila ayoyo, kulenda kutusadisa kuzaba mbi Nzambi kanzolanga ayi mbi kanlendanga. Tuntomba kunatina luzingu luitu mu kulandakana zithuadusulu zi Yave. (Minku. 119:1-3) Kilunzi kidiodila, diawu diambu dintatu dilenda kutunata kubaka mayangi makiedika.—Mava. 23:1.

13. Diambu mbi dintatu dilenda kututuadisa mayangi makiedika? (Yoane 4:23, 24)

¹³ DIAMBU 3: Fiongunina boti mbuongimini yi Yave yidi va theti mu luzingu luaku. Mu kuba mvang’itu, Yave fueni mu kutambula mbuongimin’itu. (Nzai. 4:11; 14:6, 7) Diawu tufueti kumbuongimina mu phila nandi kantombila, ‘mu phevi ayi mu kiedika.’ (Tanga Yoane 4:23, 24.) Tuntomba muingi phevi yinlongo yi Nzambi yituadisa mbuongimin’itu yiba nguizani na mambu madi mu Kibibila. Mbuongimin’itu yifueti ba va theti mu luzingu luitu, kheti tunzingila ku tsi bantula nkaku voti bankandimina kisalu kitu. Mu thangu ayiyi kuvioka 100 di zikhomba zitu baba tula mu buloko mu kuba zimbangi zi Yave. * Kheti bobo, bawu balenda sambila, kulonguka Kibibila, kulonga bankaka matedi Nzambi ayi Kintinu kiandi! Bo tumviokila mu zimvuezolo ayi mu zinzomono, tulenda baka mayangi mu kuzaba ti Yave widi va khonzu’itu ayi wala kutu zakumuna—Yako. 1:12; 1 Pete. 4:14.

14. Mambu mbi yaya Jovidon kamonikina ayi kibila mbi?

¹⁴ Vadi bifuani biwombo bimmonisa ti befu kulandakana mambu matatu tuma tubila, tulenda baka mayangi makiedika kheti mu moso kuandi mambu tulenda viokila. Tala kifuani ki ditoko dimueka widi 19 di mimvu baba tedilanga Jovidon Bobojonov, wubutukila ku Tajiquistão, nandi wumanga kukota mu kisodi. Diawu mu kilumbu 4, ngonda 10 mvu 2019, bayenda kuenkangila kunzo’andi ayi bantula mu buloko mu zingonda ziwombo ayi ku buloko baba kuntadilanga buka nkua matingu. Batu bawombo mu nza yimvimba banhonga mu mambu bamvangila. Kuna buloko baba kumbulanga ayi baba kunkuikanga muingi kavanga luwawanu lu kukota mu kisodi ayi kuvuata bikhutu bi kisodi. Vayi bo katatamana kumanga, diawu bamfidila ku kibuangu baba vangilanga bisalu bingolo. Nandi wuyiza basika to muna, kibila ntinu tsi wunlemvukila ayi  wutuba bambasisa mu buloko. Kheti mu mambu moso amomo yaya Jovidon kaviokila, nandi wutatamana wukuikama ayi mu mayangi. Buidi? Mu kutatamana kudukisa tsatu’andi yi kiphevi.

15. Buidi yaya Jovidon kaba dilanga bidia bi kiphevi mu thangu kaba mu buloku?

¹⁵ Bo yaya Jovidon kaba mu buloko, nandi kasa ba ko Kibibila voti bilongulu binkaka. Vayi kheti bobo, nandi waba dianga bidia bi kiphevi. Buidi mawu manonikina? Mu thangu zikhomba baba kuembikilanga bidia muna buloko, bawu baba sonikanga matangu ma Kibibila mu zitsaku baba natinanga bidia. Mu phila ayoyo nandi waba nunganga kutanga Kibibila ayi kuyindula mu mambu kaba tanganga kadika kilumbu. Bo kabasika mu buloko, nandi wuvana dilongi adidi kuidi baboso ka bamonikini’abu ko ntindu ziphasi aziozo. Nandi wutuba: “Bulutidi kusadila kiphuanza widi bubu muingi wubuela luzabu luaku mu matedi Yave, mu kutanganga Kibibila ayi bilongulu bitu.”

16. Mu mambu mbi yaya Jovidon katsikika mayindu mandi?

¹⁶ Yaya Jovidon waba zingilanga mu minsiku mi Yave. Mu thangu nandi kaba mu buloko, wutsikika mayindu mandi mu Yave  ayi mu minsiku miandi, kubika kuandi kueyindulanga mambu mambi voti kukuna zikhadulu zimbi. Yaya Jovidon waba zolanga beni kukuitukila bivangu bi Yave. Kadika meni nandi waba kuitukanga kukuwa bo zinuni ziaba kuimbilanga. Ayi va builu nandi waba kuitukanga mu kutala ngonda ayi zimbuetila. Nandi wutuba: “Minkhailu amiomi mi Yave miaba kuphananga beni mayangi ayi miaba kukhindisanga.” Befu kuba kifu ki kuvutulanga matondo kuidi Yave mu bidia bi kiphevi ayi bi kinsuni katuvananga, tunkuiza ba mayangi mu ntima ayi mayangi amomo mankuiza tukindisa mu moso kuandi mambu tulenda viokila.

17. Buidi lutangu lu 1 Petelo 1:6, 7 lulenda sadisa baboso bamviokila mu mambu dedi mo yaya Jovidon kaviokila?

¹⁷ Yaya Jovidon wutula mbuongimini yi Yave va theti. Nandi wuzaba nkinza wu kutatamana wukuikama kuidi Nzambi yi kiedika. Yesu wutuba: ‘Buongimina Yave Nzambi’aku ayi nandi to fueti sadila.’ (Luka 4:8) Zifumu zi masodi ayi masodi mawombo kuna buloko, baba tomba yaya Jovidon kabanda mbusa Yave. Nandi kasa vanga ko mawu, vayi waba sambilanga mu ntima woso kadika kilumbu ayi waba dindanga Yave muingi kansadisa kabika kuvonga ayi kabika banda mbusa kiminu kiandi. Kheti mu mambu moso maphasi yaya Jovidon kaviokila kuna, nandi kasa banda ko mbusa Yave. Mu kibila akioki, nandi bubu mana ba mayangi mawombo mu kuzaba ti kiminu kiandi kimana viokila mu zithotolo ziwombo, vayi kheti bobo kiminu kiandi—kima luta kindama.—Tanga 1 Petelo 1:6, 7.

18. Buidi tulenda tatimina kuba mayangi?

¹⁸ Yave zebi mbi befu tuntomba muingi tuba mayangi makiedika. Ngie kulandakana mambu matatu tuma tubila, ngiewu wulenda ba mayangi kheti mu moso kuandi mambu wulenda viokila. Bosi ngie mvaku wala tuba: ‘Mayangi kuidi dikabu dio Nzambi kadi Yave!’—Minku. 144:15.