Biuvu Bi Mintangi
Mbi Kibibila kintuba matedi kuleva phesi voti kuvanga tsila?
Kuleva phesi kunsundula “kutuba kiedika voti kukanikisa mambu va ntuala . . . Nzambi.” Yawu yilenda vangulu mu thubulu voti mu minkanda.
Bawombo banyindulanga ti didi diambu dimbi kuvanga tsila, kibila Yesu wutuba: “Lubika levanga phesi. . . Lutubanga to ‘ngete’ bo lufueti tuba ngete ayi ‘ndamba’ bo lufueti tuba ndamba. Kibila mambu moso mambuelamanga va yilu, kuidi satana mambanga.” (Matai 5:33-37) Bukiedika, Yesu wuzaba ti nsiku wu Mose waba kikininanga kuleva phesi ayi bisadi biwombo bikuikama bi Nzambi bavanga tsila. (Ngene. 14:22, 23; Esodu 22:10, 11) Nandi mvandi wuzaba ti Yave wuvanga zitsila. (Ebe. 6:13-17) Mambu Yesu katuba masinsundula ko ti tulendi leva ko phesi vayi nandi wulubula ti bo tumvanga tsila, tufueti ba bakubama muingi kudukisa mambu tunkanikisa.
Mbi fueti vanga ba ku kudinda muingi wuvanga tsila? Ditheti, ba lufiatu ti wunkuiza dukisa mambu wunkanikisa. Boti wisi ko lufiatu ti wunkuiza vanga mambu wunkanikisa, Kibibila kintuba: “Bulutidi kubika leva phesi kena kuleva phesi ayi kukhambu vanga mambu be kanikisa.” (Mpovi 5:5) Dimuadi sadila kilunzi kiaku kikubuku muingi kufiongunina minsua mi Kibibila mintubila matedi kuvanga tsila. Minsua mbi wulenda sadila?
Zitsila ziwombo, zidi nguizani na luzolo lu Nzambi. Dedi, Zimbangi zi Yave bamvanganga tsila bo bankuela. Ayoyo yidi mvandi phila yi kulevila phesi. Vantuala Nzambi ayi batu bankaka, batu bankuela bakikanikisanga ti bankuiza yizolasananga, kuyikieba, kuyikinzika ayi bankuiza “tatamana kuyimonisa lukuikumunu nati ku lufua.” (Bakuela bankaka bo bamvanga tsila batubanga ko mambu amomo, vayi kheti bobo bawu bamvanganga tsila va ntuala Nzambi.) Bawu bakikanikisanga kuba nkazi ayi nnuni mu luzingu luawu loso. (Ngene. 2:24; 1 Koli. 7:39) Ntindu tsila ayoyo yidi nguizani na luzolo lu Nzambi.
Zitsila zinkaka zisi ko nguizani na luzolo lu Nzambi. Kisadi ki Yave kalendi vanga ko tsila yiphila ayiyi. Dedi, kukota mu kisodi muingi kukakidila tsi voti kubika sadila Nzambi. Vayi bo Baklisto “basi ko basi nza ayiyi” balendi kota ko mu mambu ma nza ayiyi.—Yoa. 15:19; Yesa. 2:4; Yako. 1:27.
Zitsila zinkaka zitedi kilunzi. Khumbu zinkaka tufueti fionguninanga buboti tsila tumvanga mu kutadila mambu Yesu katuba: Luka 20:25.
“Vananu bi Sezali kuidi Sezali, vayi bi Nzambi kuidi Nzambi.”—Dedi, yindulabu boti kisadi ki Yave wuntomba kukubika minkanda muingi kuba musi tsi yinkaka ayi nandi wunzaba ti kafueti vanga tsila yi kutumukina minsiku mi tsi beni. Boti tsila kafueti vanga ku tsi beni yintombulu nandi kubayisa minsiku mi Nzambi, buna nandi kafueti sadila kilunzi kiandi kikubuku mu nzila Kibibila, muingi kubaka makani mamboti. Na kuvanga mawu, ḿba Ntinu kalenda balula tsila yilenda kunsadisa kuba kilunzi kidiodila.
Kuvitika kuvanga tsila ayoyo, kulenda ba kithuadi na mambu Kibibila kintuba mu Loma 13:1, “Bika kadika mutu katumimina zimfumu.” Bo kamvanga mawu, kafueti ba lufiatu ti tsila kamvanga yisinlemvula ko nsiku wu Nzambi.
Nkinza beni kusadila kilunzi kiaku kikubuku mu Kibibila, bo wumvanga tsila yiphila ayoyo. Basi Loma ayi basi Cita mu thangu yikhulu, bavanga tsila yi mvita ayi badinda lusalusu kuidi nzambi’awu yi mvita. Mu kuvanga mawu, bawu bamonisa ti baba lufiatu mu nzambi’awu yi mvita. Basi Ngeleko baba nangunanga mioko bo bamvanga tsila. Bawu baba kikininanga ti vadi phevi yimmonanga mambu batu bamvanga ayi bantuba no wunkuiza fundisa batu.
Bukiedika, kisadi ki Yave kalendi vanga ko tsila yi bidimbu bi tsi bidi nkuizani na mbuongimini yi luvunu. Buabu, mbi fueti vanga boti ku nzo lufundusu babe kudinda muingi wutetika koko va Kibibila ayi kuvanga tsila yi kutuba kiedika? Ma kumonika, ngie fueti baka makani boti wunkuiza vitika voti ndamba. Kibila Kibibila mvandi kintubila batu bavanga zitsila ziphila ayoyo (Ngene. 24:2, 3, 9; 47:29-31) Nkinza beni kutebuka moyo ti ngie kuvanga phila tsila ayoyo, buna widi mu kukanikisa vantuala Nzambi ti wunkuiza tuba kiedika. Fueti ba wukubama muingi kuvana mvutu wu kiedika mu kioso kua kiuvu bankuiza kuvana.
Muingi kukieba kikundi kitu na Yave, buboti beni kusambilanga ava kubaka makani ma kuvanga yosokua tsila. Ayi fueti ba lufiatu ti yawu yisinlevula ko minsua mi Nzambi. Ayi ngie kubaka makani ma kuvanga tsila, fueti ba lufiatu ti wunkuiza nunga kudukisa yawu—1 Pete. 2:12.