DILONGI 18
Tukikindasananga Befu na Befu mu Zikhutukunu zi Kimvuka
“Tumonasananga nkinza befu na befu . . . , tukikindasananga befu na befu.”—EBE. 10:24, 25.
NKUNGA 88 Bika Minu Yidiata mu Zinzila Ziaku
MAMBU TUANLONGUKA a
1. Kibila mbi tumvaninanga mimvutu mu zikhutukunu?
KIBILA mbi tunlandikininanga zikhutukunu? Kibila kitheti, muingi kuzitisa Yave. (Minku. 26:12; 111:1) Ayi mvandi tumvangilanga mawu, muingi tukikindasana mu bilumbu abibi biphasi tuidi mu kuzingila. (1 Tesa. 5:11) Befu kunanguna koku muingi tuvana mvutu, tunzitisanga Yave ayi mvandi tukikindasananga.
2. Luaku mbi tuidi bo tumvana mimvutu mu zikhutukunu?
2 Kadika sabala tumbakanga luaku muingi kuvana mimvutu mu zikhutukunu. Dedi mu lukutukunu lu khati sabala, tumbakanga luaku muingi kuvana mvutu mu kiuka kisuama, mu ndongukulu yi Kibibila mu kimvuka ayi mu biyeku binkaka bi biuvu ayi mimvutu. Kutsuka sabala, tumbakanga luaku lu kuvana mimvutu mu ndongukulu yi Kibanga Kinsungi mu kimvuka.
3. Bikaku mbi tulenda dengana muingi kuvana mimvutu ayi buidi Ebeleu 10:24, 25 yilenda ku tusadisila?
3 Befu boso tuntomba kuzitisa Yave ayi kukindisa zikhomba zitu. Tala bikaku tulenda dengana bo tumvana mimvutu. Tulenda kuazuka bo tumvana mimvutu voti tulenda ba phuila yi kuvana mimvutu vayi khumbu zinkaka khomba wuntuadisa kasinkuiza tuvana ko luaku alolo. Vayi mbi bilenda ku tusadisa mu mambu amomo? Tulenda baka mvutu wu kiuvu akiokio, mu mambu Mvuala Polo kasonikina kuidi basi Ebeleu. Mu nkanda awowo, nandi wutubila nkinza wu kukutakananga ayi wutuba ti tufueti sikika thalu mu “kukindasananga befu na befu.” (Tanga Ebeleu 10:24, 25.) Tunkuangalalanga beni kuzaba ti, mimvutu mitu mikhufi minsadisanga bankaka ayi mimbuela kindisanga kiminu kiawu. Ayi kheti basa tusola ko, tunkuangalalanga beni kuzaba ti tumvananga luaku kuidi bankaka muingi bavana mimvutu.—1 Pete. 3:8
4. Mambu mbi matatu tuentubila mu dilongi adidi?
4 Mu dilongi adidi tuentubila buidi tulenda kuyikindasana mu bimvuka biluelu mo tuidi luaku lu kuvana mimvutu miwombu. Bosi tunkuiza fiongunina buidi tulenda tukikindasana befu na befu mu bimvuka binneni muidi batu bawombu, bantomba kuvana mimvutu. Kutsuka tunkuiza tubila buidi tulenda vanina mimvutu mu ntim’itu woso, muingi kukindisa bankaka.
KINDISA BANKAKA MU BIMVUKA BILUELU
5. Buidi tulenda kukikindasana boti tuidi mu kimvuka kiluelu?
5 Mu bimvuka biluelu voti mu mua mangumba, mubanga ko batu bawombu bamvana mimvutu muingi ntuadisi kasola nani wunkuiza vana mvutu. Kibila khumbu zinkaka vantombuluanga ntuadisi kutelimina mutu wunkuiza vana mvutu. Ayi khumbu zinkaka tulenda mona buka ti lukutukunu luisi ko lueki—ayi buka ti tuisinkindasana ko befu na befu. Ma kumonika mbi wulenda vanga? Ba wukubama muingi kunangunanga koku kadika thangu. Ngie kuvanga mawu wala kindisa bankaka muingi bavanga mawu.
6-7. Mbi tulenda vanga muingi tubika ba boma bo tumvana mimvutu?
6 Mbi wulenda vanga boti wumbanga boma bu kuvana mimvutu? Bawombu bamviokilanga mu mawu. Diawu, muingi kukindisa zikhomba ziaku, buidi wummuena kuvanga dioso diambu muingi kudekula boma buaku? Buidi wulenda vangila mawu?
7 Muingi wubaka lusalusu wulenda fiongunina malongi madi mu Kibanga ki Nsungi. b Dedi, kubamanga bumboti. (Zinga. 21:5) Dilenda ba diambu diluelu kuvana mvutu ngie kubotula thangu muingi kukubika bumboti dilongi. Mvandi, vana mimvutu mikhufi. (Zinga. 15:23; 17:27) Ngie kukubika mvutu wukhufi, wisinkuiza mona ko boma bu kunanguna koku. Mvutu wukhufi, wulenda sadisa zikhomba ziaku kuvisa diyindu dimfunu kena kutubila mambu mawombo malenda vunzikisa diyindu dinkinza. Diawu kuvana mvutu wukhufi mu bikuma biaku, yidi mbonosono ti ngie bekubama bumboti ayi bevisa mambu dilongi didi mu kutubila.
8. Buidi Yave kantadilanga mangolo tumvanga?
8 Buabu mbi wulenda vanga boti wukhidi mona boma bu kuvana mimvutu kheti wunlandakananga mambu amomo? Ba lufiatu ti Yave, wumvuanga nkinza mangolo moso wumvanga. (Luka 21:1-4) Kuvanga mamoso wulenda nunga, masinsundula ko ti Yave wukudinda muingi wuvanga mambu mo wulendi nunga ko kuvanga. (Fili. 4:5) Diawu, vanga mamoso wulenda nunga, sambila muingi wuba wuvumbama, ayi sikika makani ma kuvana kheti mvutu wumueka wukhufi.
KINDISA BANKAKA MU BIMVUKA BINNENI
9. Mambu mbi mammonikanga mu bimvuka binneni?
9 Boti mu kimvuka kiaku muidi minsamuni miwombu, ḿba ngie wumviokilanga mu mua bikaku. Kibila muidi zikhomba ziwombo bakivananga muingi kuvana mimvutu, ayi ḿba ngiewu wubakanga ko luaku muingi kuvana mimvutu. Khomb’itu yinkieto bantedilanga Dina, wunzolanga kuvana mimvutu mu zikhutukunu. c Kibila, nandi wuntadilanga mawu buka luaku lu kubuongimina Yave, lu kukindisila zikhomba ayi lu kukindisila kiminu kiandi mu mambu Kibibila kinlonga. Vayi bo kabaluka mu kimvuka kinneni, kabasa bue tambulanga ko luaku lu kuvana mimvutu miwombu—ayi khumbu zinkaka, waba tambulanga to luaku lu kuvana mvutu wumueka. Nandi wutuba: “Yaba banga mu fiti,” ayi “khumbu zinkaka yaba banga buka minu yizimbisa kiyeku akiokio. Mambu amomo ma kumonika beni, wulenda tona kuyindula buka ti bama kuzimbakana.”
10. Mbi tulenda vanga muingi tubaka luaku lu kuvana mimvutu?
10 Ngie wumana kukimuena buka yaya Dina? Boti buawu, ḿba wulenda bua mu ntambu wu kubika bue vananga mimvutu mu zikhutukunu ayi kukuwanga to mimvutu mi zikhomba. Vayi bika kuvonga kuvananga mimvutu. Buabu, mbi wulenda vanga? Kubikanga mimvutu miwombo mu kadika lukutukunu. Kibila, boti wisintambula ko luaku lu kuvana mimvutu va thonono lukutukunu, ngie wunkuiza tatamana kubaka mimvutu minkaka mi kuvana bo lukutukunu luntatamana. Diawu bo wunkubika Kibanga ki Nsungi, fiongunina buidi matangu madidi nguizani na ntu diambu. Ngie kuvanga mawu, wela baka mimvutu miwombo mi kuvana mu lukutukunu. Mvandi wulenda kubika mimvutu mu matangu madi beni phasi mu kusudikisa. (1 Koli. 2:10) Kibila mbi? Kibila ḿba bawombo basinkuiza nanguna ko mioku muingi kuvana mimvutu mu matangu amomo. Buabu, boti bevanga mangolo moso amomo, vayi wisintambula ko luaku lu kuvana mimvutu? Ngie wulenda koluka na ntuadisi ava lukutukunu lutona muingi kunkamba matangu tidi kuvanina mvutu.
11. Mbi Filipi 2:4 yi tukindisa kuvanga?
11 Tanga Filipi 2:4. Mu nzila phevi yinlongo mvuala Polo wutuadusu muingi kukindisa Baklisto, kuvua nkinza bankaka. Buidi tulenda sadila dilongi adiodio bo tuidi mu lukutukunu? Mu kutebukanga moyo ti bankaka mvandi bantomba kuvana mimvutu buka befu.
Dedi bo wumbikilanga bankaka bayoluka bo muidi mu masolo, bikilanga mvandi bankaka luaku muingi bavana mimvutu mu zikhutukunu (Tala lutangu 12)
12. Phila mbi yimboti tulenda kukikindisila mu zikhutukunu? (Tala foto.)
12 Yindula mu kifuani akiki. Bukiedika ti bo muidi mu masolo ayi bakundi baku, ngie to wuntubanga mu kukhambu kuba vana mvawu luaku lu kutuba? Ndamba! Kibila ngie wuntomba bawu mvawu bayoluka. Bobuawu mvandi mu zikhutukunu, tuntomba kuvana luaku kuidi batu bawombu muingi mvawu bayoluka. Kibila, phila yimueka tulenda kindisila zikhomba zitu, yidi mu kuba vana luaku muingi bawu mvawu bayoluka. (1 Koli. 10:24) Ndoku tumona buidi tulenda vangila mawu.
13. Buidi tulenda bikila bankaka mvawu bavana mimvutu mu zikhutukunu?
13 Phila yimueka yidi, mu kutatamana kuvana mimvutu mikhufi muingi kuvana bankaka luaku lu kuvana mimvutu. Bakulutu ayi minsamuni, bafueti tuama ntuala muingi kuvana kifuani mu mambu amomo. Diawu kheti bo wumvana mimvutu mikhufi bika kutuba mambu moso mamfunu madi mu lutangu. Kibila, ngie kutubila mambu moso mamfunu mu lutangu, bankaka basinkuiza baka ko ma kutuba. Dedi mu lutangu alulu,—ba tuvana mayindu muadi tulenda sadila, muingi tutatamana kuvana mimvutu mikhufi ayi kubika tubila mambu moso mankinza. Diawu ngie kuba mutu wutheti wunkuiza vana mvutu mu lutangu alulu, buidi wummuena kutubila to diambu dimueka dimfunu?
Thangu mbi tulenda sola kuitu, kubika kubue nanguna koku muingi tuvana mvutu? (Tala lutangu 14) f
14. Mbi bilenda ku tusadisa kuzaba, khumbu zikua tufueti nangunina koku? (Tala mvandi foto.)
14 Sadila kilunzi kiaku muingi wuzaba khumbu zikua wulenda nangunina koku. Kibila befu kunangunanga koku mu kadika kiuvu, tulenda tula ntuadisi divuda ayi tulenda ba buka befu tuidi mu kunkuika muingi ka tusola tuvana mvutu, kheti bankaka baveniabu ko mvutu. Ayi mambu amomo malenda vanga bankaka kuba mu kiunda muingi babika kubue nangunanga koku.—Mpovi 3:7.
15. (a) Mbi tufueti vanga boti basa tuvana ko luaku muingi tuvana mvutu? (b) Buidi khomba wuntuadisa kalenda monisina ti wumvuanga nkinza batu boso? (Tala quadro yintuba “ Boti Ngie Widi Ntuadisi.”)
15 Bo batu bawombo mu lukutukunu bannanguna koku muingi kuvana mvutu, ḿba befu tualasa bue baka ko luaku, lu kuvana mimvutu kadika thangu. Ayi khumbu zinkaka, ntuadisi ḿba kasinkuiza tusola ko muingi tuvana mimvutu kadika thangu. Ma kumonika, malenda ku tubika mu kiunda, vayi tulendi fuema ko boti basinkuiza tusola.—Mpovi 7:9.
16. Buidi tulenda kindisila bankaka bamvana mimvutu?
16 Boti wusa nunga ko kuvana mimvutu mu lukutukunu khumbu zioso wufina tomba, buidi wummuena kuteka matu bo bankaka bamvana mimvutu ayi kuba nhunga kutsuka lukutukunu? Ngie kuvanga mawu, zikhomba ziaku bankuiza baka khindusulu, kibila kunhunga, yidi phila yinkaka yi kukindisila zikhomba ziaku. (Zinga. 10:21)
ZIPHILA ZINKAKA TULENDA KINDISILA BANKAKA
17. (a) Buidi matata balenda kubikila bana bawu muingi bavana mimvutu? (b) Dedi bummonisina video, ziphila mbi zinna tulenda sadila muingi kukubikila mimvutu? (Tala mvandi nota.)
17 Ziphila mbi zinkaka tulenda kindisila bankaka mu zikhutukunu? Boti ngie widi tata, wulenda kubikila bana baku muingi bavana mimvutu mu kutadila phung’awu. (Matai 21:16) Kheti khumbu zinkaka dilongi dilenda tubila matedi mambu maphinda, mambu mammonikinanga va dikueka voti mambu mankaka, vayi kheti bobo, valenda monika lutangu voti matangu muadi malenda sadisa bana baku kuvana mimvutu. Mvandi, sadisa bana baku kuvisa ti bakana ko khumbu zioso, bala kuba sola bavana mimvutu. Kuvanga mawu, kunkuiza basadisa muingi babika kudasuka mu thangu bansola batu bankaka.—1 Timo. 6:18. d
18. Kibila mbi tufueti bela keba keba muingi tubika kuyivana nzitusu befu veka bo tumvana mimvutu mu zikhutukunu? (Zingana 27:2)
18 Befu boso tulenda kubika mimvutu minzitisa Yave ayi minkindisa zikhomba zitu. (Zinga. 25:11) Befu kuba mu zikhutukunu tufueti ba keba keba muingi tubika luta tubila beni matedi befu veka ayi tubika kuyivana nzitusu. (Tanga Zingana 27:2; 2 Koli. 10:18). Vayi tufueti vana nzitusu kuidi Yave, mu Diambu diandi ayi mu dikabu diandi dioso mu nza yimvimba. (Nzai. 4:11) Vayi boti kiuvu ki lutangu beni ki tuvana luaku lu kutubila matedi befu veka, tufueti vanga mawu. Tuemmona kifuani ki kiuvu akiokio mu lutangu lunlanda lu dilongi adidi.
19. (a) Ndandu mbi tulenda baka befu kuvua nkinza batu boso bantomba kuvana mvutu? (Loma 1:11, 12) (b) Mbi wunluta zolanga mu mimvutu mi zikhomba mu zikhutukunu?
19 Kheti vasi ko nsiku mu phila tufueti vanina mimvutu mu zikhutukunu, befu boso tulenda vana mimvutu minkindisanga bankaka. Mawu mansundula kuvanganga mangolo muingi kuvana mimvutu khumbu ziwombo. Voti kukuangalala mu luaku bankaka badi lu kuvana mimvutu. Befu kuvua nkinza bankaka mu zikhutukunu, tunkuiza ba mu mayangi muingi “tukindasana va kimueka.”—Tanga Loma 1:11, 12.
NKUNGA 93 Sakumuna Zikhutukunu Zitu
a Tukikindasananga befu na befu bo tumvana mimvutu mu zikhutukunu. Bawombu bankuazukanga muingi kuvana mimvutu. Bankaka banzolanga kuvana mimvutu, vayi babakanga ko luaku muingi kuvana mimvutu khumbu ziwombo. Mambu amomo ma kumonika, buidi befu boso tulenda monisina ti tumvuanga nkinza bankaka muingi kutambula khindusulu? Ayi buidi tulenda vanina mimvutu milenda kindisa zikhomba muingi kumonisa luzolo ayi mavanga mamboti? Dilongi adidi dinkuiza sudikisa mawu.
b Muingi wuluta buela zaba, tala Kibanga ki Nsungi ngonda Yitheti mvu 2019 tsielu. 8-13; ayi Kibanga ki Nsungi kilumbu 1, ngonda Yivua mvu 2003, tsielu. 19-22.
c Bavingisa mazina mankaka.
d Tala video mu jw.org Ba Bukundi na Yave—Kubika Mvutu’aku mu zikhutukunu.
e Tala Kibanga ki Nsungi kilumbu 15 ngonda Yisambuadi mvu 2013, ayi Kibanga ki Nsungi kilumbu 1 Ngonda Yivua, mvu 2003, tsielu. 32; matangu. 21-22.
f MAMBU MADI MU ZIFOTO: Khomba mueka widi mu kimvuka kinneni kidi beni batu, bevana mvutu, buabu bebika kunanguna koku muingi kuvana bankaka mvandi luaku lu kuvana mimvutu.
