1-2. Mbi tulenda kuyikuvusa bo tumvanga minsambu?

 MANA kuyikuvusa boti Yave wunkuwanga minsambu miaku? Boti ngete, ngie wisi ko ngie veka. Kibila zikhomba ziwombo banyindudilanga mu phila ayoyo, bulutidi boti badi mu kuviokila mu mambu maphasi. Boti tuidi mu kutovuka, befu mvitu tulenda kuyikuvusa, buidi Yave kantambudilanga minsambu mitu?

² Ndoko tufiongunina kibila mbi tulenda bela lufiatu ti Yave wuntambulanga minsambu mi bisadi biandi. (1 Yoa. 5:15) Mvandi tunkuiza fiongunina biuvu abibi: Kibila mbi khumbu zinkaka tummuenanga buka ti Yave kasintambudila ko minsambu mitu? Mu ziphila mbi Yave kantambudilanga minsambu mitu bubu?

3. Kibila mbi Yave kantombila tuvanganga nsambu?

³ Kibibila kituvana lufiatu ti Yave wu tuzolanga beni ayi befu tuidi luvalu va mesu mandi. (Hanga. 2:7  1 Yoa. 4:10) Kiawu kibila nandi ka tukamba muingi tudinda lusalusu luandi mu nzila nsambu. (1 Pete. 5:6, 7) Nandi wuntomba muingi tumfikama ayi tununga ziphasi tuidi mu kuviokila mu mayangi.

4. Buidi tuzabidi ti Yave wuntambudilanga minsambu mi bisadi biandi? (Tala mvandi fikula.)

⁴ Khumbu ziwombo Kibibila ki tukambanga ti Yave wuntambudilanga minsambu mi bisadi biandi. Tala kifuani ki Ntinu Davidi. Khumbu ziwombo luzingu luandi luba va kingela mu kibila ki zimbeni ziandi, diawu kadindila lusalusu lu Yave  mu nzila nsambu. Kilumbu kimueka, nandi wulomba kuidi Yave: “Ah Yave, yuwa nsambu’ama, yuwa mambu yi kulinda; mu lukuikumunu luaku ayi mu busonga buaku ngiewu wu kukhuwilanga.” (Minku. 143:1) Yave wutambudila minsambu mi Davidi mu lusalusu kandinda. (1 Samu. 19:10, 18-20; 2 Samu. 5:17-25) Diawu Davidi katubila mu lufiatu: “Yave widi wufikama kuidi baboso ba kuntelanga” ayi befu mvitu tulenda ba loluawu lufiatu.—Minku. 145:18.

5. Bukiedika ti Yave waba tambudilanga minsambu bi bisadi biandi mu thangu yikhulu mu phila bawu baba yindudilanga? Vana kifuani. (Tala mvandi fikula.)

⁵ Khumbu zinkaka, Yave kantambudilanga ko minsambu mitu mu phila befu tuntombila ayi mawu mamonikina mvuala Polo. Nandi wulinda muingi Yave kambotula “nsongo mu nsuni.” Khumbu zitatu, mvuala Polo wusambila muingi Yave kambotula ziphasi kaba viokila. Vayi bukiedika ti Yave wutambudila minsambu miandi mioso? Ngete, vayi bakana ko mu phila nandi kaba tombila. Yave kasa botula ko ziphasi ziandi, vayi wumvana mangolo mantombulu, muingi katatamana kunsadila mu lukuikumunu.—2 Koli. 12:7-10.

6. Kibila mbi khumbu zinkaka tulenda muena buka ti Yave kasintambudila ko minsambu mitu?

⁶ Befu mvitu tulenda tambudila mimvutu mi minsambu mitu mu phila tukhambu yindudilanga vayi tulenda ba lufiatu ti Yave zebi mbi bilutidi mu befu. Nandi kalenda vanga “kuvioka mo tunkundinda voti mo tunyindula.” (Efe. 3:20) Kiawu kibila mimvutu mi minsambu mitu milenda kuizila mu phila tukhambu yindudilanga.

7. Kibila mbi khumbu zinkaka vantombuluanga kubalula phila tumvangilanga nsambu? Vana kifuani.

⁷ Khumbu zinkaka, befu kuvisa buboti lukanu lu Yave, vantombuluanga kubalula phila tumvangilanga nsambu. Tala kifuani ki yaya Martin. Bo kakuela, bantula mu buloko ku kibuangu babe vangilanga bisalu bingolo ku Nazi. Theti nandi wudinda Yave muingi kambotula ku kibuangu beni muingi kabaka bu kukiebila nkazi’andi ayi kavutuka kubue samuna. Vayi bo vavioka sabala wadi, nandi kasa mona ko ni kivisa kiaba monisa ti Yave Nzambi, waba tomba kumvukisa. Diawu nandi wubue vanga nsambu, mu kutuba: “Yave, lemvuka mbonisa mambu yifueti vanga.” Bosi nandi wutona kuyindula buidi zikhomba zinkaka ku kibuangu beni baba kindiminanga mu ziphasi beni. Bawombo mu bawu  baba kuazuka beni mu kibila ki makanda mawu. Diawu yaya Martin wubue sambila: “Yave, matondo beni mu kiyeku akiki kimona ki kukindisa ayi kubomba zikhomba.” Ayi mawu nandi kavanga mu vua di mimvu kavanga ku buloko.

8. Mbi tufueti tebukilanga moyo bo tumvanga nsambu?

⁸ Tufueti tebuka moyo ti Yave wala dukisa lukanu luandi mu thangu nandi katsikika. Lukanu beni luidi, lu kumanisa—mambu moso mantuadisanga ziphasi bubu, dedi bivuka, bimbevu ayi lufua. Ayi Yave wala dukisa lukanu luandi mu nzila Kintinu kiandi. (Dani. 2:44; Nzai. 21:3, 4) Vayi nati thangu beni yituka, Yave wukhidi bikila Satana kayala nza ayiyi. b (Yoa. 12:31; Nzai. 12:9) Yave na kumanisa ziphasi tuidi mu kuviokila bubu, dilenda monikina buka ti Satana widi mu kuyala buboti. Vayi kukhambu fika dukisa lukanu luandi, masinsundula ko ti Yave wu tubikila mu khambu lusalusu. Ndoko tufiongunina ziphila Yave ka tusadisilanga.

9. Buidi Yave ka tusadisilanga bo tuntomba kubaka makani? Vana kifuani.

⁹ Nandi wu tuvananga nduenga. Yave wu tukanikisa ku tuvana nduenga, muingi tubaka makani mamboti. Vantombuluanga kubaka nduenga yi Nzambi matedi makani mankuiza tuadisa luzingu luitu loso, dedi kukuela voti kukhambu kuela. (Yako. 1:5) Tala kifuani ki khomb’itu yinkietu bantedilanga Maria. c Nandi wuba beni mu mayangi mu kisalu kiandi ki ntuami ntuala nati kayiza zaba khomba wu dibakala wuntomba makuela. Nandi wutuba: “Bo kikundi kitu kiyiza ba kingolo, buawu tuyiza luta kuyizolasana. Ayi minu yizaba ti, vantombulu kubaka makani. Diawu yisambidila beni matedi mambu amomo. Kibila yizaba ti yinkuiza tomba thuadusulu yi Yave, vayi yizaba ti minu veka yifueti baka makani, kubika ti Yave. Ayi nandi wumona ti Yave wutambudila minsambu miandi. Buidi? Bo katona kufiongunina bilongulu bitu, nandi wubakula malongi mankinza mansadisa kubakula mimvutu mi biuvu kaba. Nandi mvandi, wuyuwa malongi ma ngudi’andi. Mawu masadisa yaya Maria kufiongunina mabanza mandi, diawu kanungina kubaka makani ma nduenga.

10. Dedi bummonisina Filipi 4:13, mbi Yave kala vanga muingi kusadisa bisadi biandi? Vana kifuani. (Tala mvandi foto.)

¹⁰ Nandi wu tuvananga mangolo muingi tukindama. Dedi bo kasadisila mvuala Polo, Yave wala tuvana mvandi mangolo, muingi kununga ziphasi zitu. (Tanga Filipi 4:13.) Mona buidi Yave kasadisila khomb’itu bantedilanga Benjamin kununga ziphasi kaba viokila. Bo kaba ditoko, nandi waba kalanga  ku kibuangu batinina mvita ku África. Yaya Benjamin wutuba: “Yisambila khumbu ziwombo kuidi Yave muingi kaphana mangolo muingi kuvanga mambu mankuangidika ntim’andi. Ayi Yave wutambudila minsambu miama mu kuphana ndembama mu ntima, kibakala muingi kutatamana kusamuna ayi bilongulu muingi kukindama mu kiphevi.” Nandi wubue tuba: “Kutanga binongo bi zikhomba zikuikama, kutsadisa kumona buidi Yave kaba sadisila kununga ziphasi. Ayi mawu maphana kibakala muingi yitatamana kuba wukuikama.”

11-12. Buidi Yave kansadilanga zikhomba zitu zi kiphevi muingi kutambudila minsambu mitu? (Tala mvandi foto.)

¹¹ Nandi wunsadilanga dikanda ditu di kiphevi. Va builu butsuka ava kafua, Yesu wusambila beni kuidi Yave. Nandi wulomba muingi batu babika kuvueza dizina di Yave mu kibila kiandi. Yave wunsadisa mu kufila mbasi muingi kunkindisa. (Luka 22:42, 43) Khumbu ziwombo mvandi, Yave kalenda tusadisa mu kusadila khomba muingi ku tutela mu telefoni voti ku tutala muingi ku tukindisa. Ayi befu boso tulenda tomba luaku muingi kutuba “bikuma bimboti” kuidi zikhomba zitu.—Zinga. 12:25.

¹² Tala kifuani ki yaya Miriam. Bo nnuni’andi kafua, vavioka mua zisabala, yaya Miriam wuba naveka ku nzo ayi wuba mu kiunda kingolo. Nandi wutona kudila beni ayi waba tomba mutu wunkoluka yandi. Nandi wutuba: “Minu yisa ba ko mangolo muingi kutela batu, diawu yisambila kuidi Yave. Bo yaba dila ayi kusambila, telefoni’ami yisika. Bo yitambudila telefoni yiyuwa mbembu yi nkulutu kimvuka ayi nkazi’andi bambomba.” Yaya Miriam wuba lufiatu ti, Yave nandi wutuadisa zikhomba aziozio muingi kuntela.

13. Vana kifuani kimmonisa buidi Yave kalenda sadila batu bakhambu kumbuongiminanga muingi kutambudila minsambu mitu.

¹³ Yave kalenda sadila batu bakhambu kumbuongiminanga. (Zinga. 21:1) Khumbu zinkaka Yave wuntambudilanga minsambu mitu mu nzila batu bakhambu kumbuongiminanga. Dedi, Yave wusadila ntinu Alatasasta muingi kutambudila nsambu wu  Nehemia wu kubue tungisa bibaka bi divula di Yelusalemi. (Nehe. 2:3-6) Bubu mvandi, Yave kalenda sadila batu bakhambu kumbuongiminanga muingi ku tusadisa mu thangu tumviokila mu mambu maphasi.

14. Mbi ngie beluta zola mu kinongo ki yaya Soo Hing? (Tala mvandi foto.)

¹⁴ Khomba mueka bantedilanga Soo Hing wumona ti Yave wunsadisa mu nzila Doutor. Muan’andi wuba kimbevu ki ntu ayi kilumbu kimueka nandi wuvanga acidente. Mu kibila akiokio, yaya Soo Hing ayi nnuni’andi babika bisalu biawu muingi kukeba muan’awu. Diawu baviokila mu mambu ma kukhambu ko zimbongo. Nandi waba kuyimuena buka ti kasinkuiza nunga ko mambu beni. Diawu kazibudila ntim’andi kuidi Yave mu nzila nsambu muingi kundinda lusalusu. Ayi Doutor yimueka wumona mambu kaba viokila ayi wutuba ti wunkuiza kunsadisa. Mu kibila akiokio, zimfumu zi luyalu baba kuba vananga lusalusu ayi bamvana nzo yimboti. Bo mambu amomo mamonika, nandi wutuba: “Yinunga kumona koko ku Yave mu mambu amomo. Bukiedika, Yave ‘wunkuwanga minsambu.’”—Minku. 65:2.

15. Mbi bisadisa khomba mueka kubakula ti Yave wuntambudilanga minsambu miandi?

¹⁵ Khumbu ziwombo tutambudilanga ko mimvutu mi minsambu mitu mu phila tuntombila. Vayi mimvutu tuntambulanga miawu mintombulu muingi tutatamana bakuikama mu Yave. Diawu bakula ziphila Yave kantambudilanga minsambu miaku. Khomba mueka bantedilanga Yoko wutona kuyindula ti Yave katambudilanga ko minsambu miandi. Mu kibila akiokio katonina kusonika mambu kaba dindanga mu minsambu miandi. Bo vavioka mua thangu ayi wutala caderno kaba sonikanga, nandi wumona ti Yave wutambudila misambu miandi kubunda mvandi mio naveka kazimbakana. Befu mvitu tufueti botulanga thangu muingi kufiongunina ziphila Yave kantambudilanga minsambu mitu.—Minku. 66:19, 20.

16. Buidi tulenda monisina kiminu bo tumvanga nsambu? (Ebeleo 11:6)

¹⁶ Befu tummonisanga kiminu bakana ko to bo tunsambila kuidi Yave vayi mvandi bo tumvitika yoso kuandi phila Yave kantambudilanga  minsambu mitu. (Tanga Ebeleo 11:6.) Tala kifuani ki yaya Mike ayi nkazi’andi Chrissy. Bawu baba makani ma kusadila ku Beteli. Diawu “bawesila nkanda ayi basambila khumbu ziwombo kuidi Yave matedi makani mawu “vayi basa batumisa ko.” Vayi bawu batatamana kuba lufiatu ti Yave zebi buidi kalenda kuba sadila mu kisalu kiandi.” Bawu batatamana kuvanga mamoso banunga mu kisalu ki Yave mu kuba mintuami ntuala mu kusadila mu bibuangu kuba tsatu yi minsamuni ayi kubuela mioko bisalu bi kutunga bibuangu bi kubuongimina. Bubu bawu badi mu kisalu ki kukengidila bimvuka. Yaya Mike wutuba: “Bakana ko khumbu zioso Yave kantambudilanga minsambu mitu mu phila tuntombila. Vayi phila nandi kantambudilanga minsambu mitu milutidi na mambu befu tuyindula.”

17-18. Dedi bummonisina Minkunga 86:6, 7, lufiatu mbi tulenda ba?

¹⁷ Tanga Minkunga 86:6, 7. Ntinu Davidi wuba lufiatu ti Yave waba kuwanga minsambu miandi. Ayi befu mvitu tulenda ba loluawu lufiatu. Bifuani tuma mona mu dilongi adidi, bi tuvana lufiatu ti Yave kalenda ku tuvana nduenga ayi mangolo muingi kununga ziphasi. Nandi kalenda sadila zikhomba zitu ayi batu bakhambu kumbuongiminanga muingi ku tusadisa mu ziphila ziwombo.

¹⁸ Kheti Yave khumbu zinkaka kasinkuiza tambudila ko minsambu mitu mu phila befu tuntombila vayi tulenda ba lufiatu ti nandi wala tambudila minsambu mitu. Nandi wala tuvana biuma bioso tuntomba mu thangu yifuana. Diawu tatamana kuba kiminu ayi lufiatu ti Yave wala tukieba bubu ayi nandi “wala dukisa zitsatu zi bivangu bioso bidi moyo” mu nza yimmona yinkuiza.—Minku. 145:16.