Skip to content

Skip to table of contents

DILONGI 14

“Mu Phila Ayoyo Baboso Bala Zaba ti Muidi Minlandikini Miama”

“Mu Phila Ayoyo Baboso Bala Zaba ti Muidi Minlandikini Miama”

“Mu phila ayoyo baboso bala zaba ti muidi minlandikini miama—benu kuzolasana benu na benu.”—YOA. 13:35.

NKUNGA 106 Tukuna Khadulu yi Luzolo

MAMBU TUANLONGUKA a

Mbi bimmonikanga kuidi batu bawombu bakhambu sadilanga Yave, bo mammona luzolo mu khati dikabu di Yave? (Tala lutangu 1)

1. Mambu mbi mamvanganga batu banlandakananga zikhutukunu mu khumbu yitheti kukuituka? (Tala mvandi foto.)

 YINDULA bakuela bamueka banlandakana lukutukunu mu khumbu yitheti ku Nzo Kintinu. Bawu banyituka beni phila ba kuba yambila ayi bo bammona luzolo mu khati kimvuka ki Yave. Ayi bo bamvutuka ku nzo, ḿba nkietu kalenda kamba nnuni: ‘Zimbangi zi Yave badi beni disuasana, kibila bawu badi zikhadulu zimboti.’

2. Mbi bimvanganga bawombu kusumuka?

2 Luzolo luidi mu khati Baklisto boso, luidi lu kukuitukila. Vayi Zimbangi zi Yave, basi ko bavedila. (1 Yoa. 1:8) Bo tunluta zaba zikhomba mu kimvuka, buawu tunkuiza luta muena zinzimbala ziawu. (Loma 3:23) Kiadi ayi kiunda kuzaba ti bawombu bambikanga zinzimbala zi zikhomba, kuba vanga kusumuka.

3. Kidimbu mbi kinsadisanga kuzaba minlandikini mikiedika mi Yesu? (Yoane 13:34, 35)

3 Lemvuka, bue tala ntu diambu wu dilongi adidi. (Tanga Yoane 13:34, 35.) Kidimbu mbi kinsadisanga kuzaba Baklisto bakiedika? Luzolo, bika ti busonga. Mona ti Yesu kasa tuba ko ti: ‘Mu kibila akiokio, ngie wala zaba ti muidi minlandikini miama.’ Vayi nandi wutuba: “Mu kibila akiokio benu boso muala zaba ti muidi minlandikini miama.” Mona ti Yesu kasa tuba ko ti minlandikini miandi, bawu to bala mona luzolo tuidi befu na befu, vayi mvandi batu bakhambu sadilanga Yave.

4. Mambu mbi bankaka balenda tomba kuzaba matedi Baklisto bakiedika?

4 Bawombu bakhambulu Zimbangi zi Yave, balenda kuvula: ‘Buidi luzolo luididi kidimbu ki minlandikini mikiedika mi Yesu? Buidi Yesu kamonisina luzolo kuidi bapostolo bandi? Ayi buidi tulenda landikinina kifuani ki Yesu bubu?’ Kheti kuidi bo badi Zimbangi zi Yave, didi diambu dimboti kuyindula mimvutu mi biuvu abiobio. Kuvanga mawu mala ku basadisa kuluta monisa luzolo, bulutidi bo bankaka ba tulueka ntima.—Efe. 5:2

KIBILA MBI LUZOLO, LUAWU TO LUIDI KIDIMBU KI MINLANDIKINI MIKIEDIKA MI YESU?

5. Sudikisa bikuma Yesu kasadila mu Yoane 15:12, 13.

5 Yesu wuvana bivisa ti luzolo luawu luala ba kidimbu ki minlandikini miandi. (Tanga Yoane 15:12, 13.) Mona lutumu Yesu kavana: “Luzolasananga benu na benu dedi bo minu yi muzodila.” Mbi mawu mansundula? Dedi bo Yesu kasudikisila, luzolo—alolo, luawu lumvanganga Baklisto kufua boti kuba, mu kibila ki zikhomba ziawu. b

6. Buidi Diambu di Nzambi dimmonisina nkinza wu kumonisa luzolo?

6 Diambu di Nzambi di tulonga ti luzolo, didi diambu dinkinza. Batu bawombu, badi matangu ma Kibibila banluta zolanga, dedi lutangu luntuba: “Nzambi luzolo.” (1 Yoa. 4:8) “Fueti zola wadi yaku dedi bo ngie wukizodilanga.” (Matai 22:39) “Luzolo lumfukanga masumu.” (1 Pete. 4:8) “Luzolo lusukanga ko.” (1 Koli. 13:8) Matangu moso amomo ayi mankaka, ma tumonisa kibila mbi didi diambu dinkinza kukuna ayi kumonisa khadulu ayoyo yimboti.

7. Kibila mbi Satana kalasa nungina ko kutuadisa luzolo lu kiedika?

7 Batu bawombu bakikuvusanga: ‘Buidi tulenda bakudila kinganga ki kiedika? Binganga bioso bantubanga ti banlonganga kiedika, vayi malongi mawu matedi Nzambi, madi maviakana. Satana wunnunganga kutula divuda mu batu muingi babika kubakula kinganga ki kiedika. Vayi ni kilumbu nandi kala nunga kutuadisa luzolo lukiedika lu kikhomba mu bawu. Kibila Yave to kalenda vanga mawu. Ayi mawu madi makiedika, kibila luzolo lukiedika lunkuizilanga to kuidi Yave mu nzila phevi’andi yinlongo ayi lusakumunu kamvananga kuidi bisadi biandi. (1 Yoa. 4:7) Diawu Yesu katubila ti luzolo, kiawu kiala ba kidimbu ki minlandikini miandi mikiedika.

8-9. Buidi batu bawombu babakila ndandu bo bamona luzolo lu Zimbangi zi Yave?

8 Dedi bo Yesu kabikudila, bawombu bankuiza zabanga minlandikini mikiedika, mu kibila ki luzolo bammonisanga bawu na bawu. Dedi khomba mueka bantedilanga Lan wutuba matedi kilumbu kitheti kalandakana lukutukunu lu mavula ku estádio yiba yifikama na nzo’andi. Nandi wutuba ti mua zingonda ava lukutukunu lu mavula, wuyenda ku estádio beni muingi kutala jogo. Nandi wubue tuba: “Yimona disuasana diwombu na mambu yimona mu lukutukunu lu mavula. Zimbangi zi Yave baba lukinzu, bavuata buboti ayi bana bawu, baba zikhadulu zimboti.” Nandi wubue tuba: “Baboso baba kuna, baba mayangi ayi ndembama mu biuma baba ayi mawu minu yaba tomba. Yisintebuka ko moyo mambu batubila mu lukutukunu beni, vayi yikhidi tebuka moyo zikhadulu zimboti Zimbangi zi Yave bamonisa.” c Bukiedika, zikhadulu aziozio ziawu zi ku bavanganga kumonisa luzolo lukiedika bawu na bawu. Mu kibila ki luzolo tuidi mu zikhomba zitu, diawu tu bamonisinanga mamboti ayi lukinzu.

9 Khomba mueka bantedilanga John wuba momawu mabanza bo kalandakana lukutukunu mu khumbu yitheti. Nandi wutuba: “Minu yiyituka benu phila yimboti bawu baba kukimonisinanga mamboti . . . ayi baba buka ti, bavedila. Luzolo luawu lukiedika, luphana bivisa ti yibakula kinganga ki kiedika.” d Kifuani akiokio mvandi kimmonisa ti, dikabu di Yave bammonisanga bivisa ti bawu badi Baklisto bakiedika.

10. Thangu mbi tuidi luaku lu kumonisa luzolo lu kikhomba? (Tala mvandi nota.)

10 Dedi bo tube muena va thonono, vasi ko khomba wusonga. Khumbu zinkaka bawu bala tuba voti kuvanga mambu malenda ku tulueka ntima. e (Yako. 3:2) Ma kumonika, luidi luaku muingi kumonisa luzolo lu kikhomba mu phila tunkuiza tadila mawu. Mu kutadila mambu amomo, mbi tulenda longuka mu kifuani Yesu ka tubikala?—Yoa. 13:15.

BUIDI YESU KAMONISINA LUZOLO KUIDI BAPOSTOLO BANDI?

Bo bapostolo bamonisa zikhadulu zikhabu fuana, Yesu wu batadila mu luzolo (Tala matangu 11-13)

11. Zikhadulu mbi zimbi Yakobi ayi Yoane bamonisa? (Tala mvandi fikula.)

11 Yesu kabasa teminanga ko muingi minlandikini miandi bavangila mambu mu phila yivedila. Vayi mu luzolo, wuba sadisa muingi babalula kimutu kiawu ayi batambula lunungu va mesu ma Yave. Khumbu yimueka, Yakobi ayi Yoane bakamba mam’awu muingi kukamba Yesu, kaba vana kibuangu kinkinza mu Kintinu ki Nzambi. (Matai 20:20, 21) Bo bavanga mawu, Yakobi ayi Yoane bamonisa ti baba lungundayi ayi baba tomba biuma bakhambulu nsua.—Zinga. 16:18.

12. Bukiedika ti Yakobi ayi Yoane, bawu to bamonisa zikhadulu zimbi? Sudikisa.

12 Bakana ko to Yakobi ayi Yoane, bamonisa zikhadulu zikhambu fuana mu thangu beni. Mona buidi bapostolo bankaka batadila mambu amomo. “Bo kumi di bapostolo bankaka bayuwa mawu, badasuka mu mambu zikhomba aziozio ziwadi bavanga.” (Matai 20:24) Tulenda yindula mambu makhambu fuana bapostolo bankaka batuba matedi Yakobi ayi Yoane. Ḿba bankaka batuba: ‘Benu muidi banani, muingi kudinda kibuangu kinkinza mu Kintinu ki Nzambi? Bakana ko to benu mumvanganga mangolo ma kusala na Yesu. Befu boso tuidi bafuana ayi bakana ko to benu muidi luaku alolo!’ Boso kua bubela mambu batuba, mu mua thangu bapostolo babika muingi mambu amomo matulula luzolo lu kikhomba bawu baba.

13. Buidi Yesu kaba tadilanga zinzimbala zi bapostolo bandi? (Matai 20:25-28)

13 Buidi Yesu katadila mambu amomo? Nandi kasa ba fuemina ko. Nandi kasa tuba ko ti, waba tomba bapostolo balutidi, voti mutu wukikulanga beni ayi no wunkuiza monisa khumbu zioso luzolo kuidi bankaka. Vayi mu mvibudulu Yesu wuyoluka yawu, kibila wuzaba ti bawu baba tomba kuvanga mamboti. (Tanga Matai 20:25-28.) Nandi wutatamana ku bamonisa luzolo, kheti yisa ba ko yawu khumbu yitheti voti yitsuka bawu baba tomba kuyimonisa nani wulutidi mu bawu.—Malako 9:34; Luka 22:24.

14. Mayindu mbi batu bankaka baba mu bilumbi bi bapostolo?

14 Tuisi ko divuda ti Yesu wuzaba ti, kikhulu ki bapostolo kiaba kuba tuadisanga. (Yoa. 2:24, 25) Bawu bayonzukila va khati zimfumu zi binganga, baba vuanga beni nkinza kubaka kibuangu kinkinza. (Matai. 23:6; dedikisa na video, Kibuangu Kitheti mu Nzo Lukutukunu, mu nota yi Kibibila ki kulongukila mu Matai 23:6.) Ayi zimfumu zi binganga mvandi, baba kukitadilanga buka ti bawu balutidi kena batu bankaka. f (Luka 18:9-12) Yesu wuzaba ti mayindu amomo, mala tuadisa phila bapostolo bankuiza yitadila na bankaka. (Zinga. 19:11) Yesu kabasa sikikanga ko thalu mu zinzimbala ziawu. Kibila wuzaba ti bawu baba tomba kuvanga mambote, diawu ka basadisila muingi ba kikululanga ayi bamonisa luzolo kuidi bankaka kubika kuandi ku yinangika.

BUIDI TULENDA LANDIKININA KIFUANI KI YESU?

15. Mbi tulenda longuka mu mambu mamonikina Yakobi ayi Yoane?

15 Befu tulenda longuka beni mu mambu mamonikina Yakobi ayi Yoane. Bawu bavanga nzimbala bo badinda kibuangu kinkinza mu Kintinu ki Nzambi. Vayi bapostolo bankaka mvandi bavanga nzimbala bo babika mambu amomo matulula kithuadi kiawu. Vayi kheti bobo, Yesu wutadila 12 di bapostolo boso mu luzolo ayi mu phila yifuana. Mbi tulenda longuka? Dilutidi nkinza, bakana ko to mambu batu bankaka balenda ku tuvangila, vayi buidi tuntadilanga zinzimbala ziawu. Mbi bilenda ku tusadisa? Bo tuidi mu fiti mu kibila ki mambu khomba kabe tuvangila, tulenda kuyikuvusa: ‘Kibila mbi yididi mu nganzi mu mambu nandi kabe kuphangila? Bukiedika ti mawu mammonisa zikhandulu zimbi yifueti ludika? Bukiedika ti mutu be kumfuemisa widi mu kuviokila mu mambu maphasi? Kheti yidi bibila muingi kufuema, bukiedika ti yilenda kunlevukila?’ Befu kuluta monisa luzolo kuidi batu ba tufuemisa, buawu tunkuiza luta monisina ti tuidi minlandikini mikiedika mi Yesu.

16. Diambu mbi dinkaka tulenda longuka mu kifuani ki Yesu?

16 Kifuani ki Yesu mvandi, ki tulonga kuvanga mangolo muingi tuvisa zikhomba zitu. (Zinga. 20:5) Yesu kalenda zaba mambu madi mu ntim’itu, vayi befu ndamba. Vayi tulenda monisa mvibudulu kuidi zikhomba zitu bo bamvanga zinzimbala. (Efe. 4:1, 2; 1 Pete. 3:8) Dilenda ba diambu diluelu kuvanga mawu, befu kuzaba phila bayonzukila. Tala mua kifuani.

17. Buidi Nkengididi mueka wu bimvuka kabakila ndandu, bo katomba kuzaba buboti khomb’andi?

17 Nkengididi wumueka wu bimvuka ku este yi Africa, wuntebuka moyo khomba mueka kazaba mu kimvuka, wuba buka ti kasa ba ko lukinzu. Vayi buidi nkengididi wu bimvuka katadila mawu? Nandi wutuba: “Minu yisa bika ko kukoluka na khomba beni, vayi yivanga mangolo muingi kutomba kunzaba buboti.” Bo kavanga mawu, nandi wulonguka mambu matedi ndiozukulu yi khomba beni, maba kumvanganga kuba ntindu kimutu akiokio. Nkengididi beni wubue tuba: “Yiyituka beni bo yivisa mangolo kaba vanganga ayi phila kaba nuanina nzingu muingi kununga mambu kaviola mu ndiozukulu’andi. Buviokila thangu tuyiza ba kikundi kimboti.” Bukiedika, befu kutomba kuzaba buboti zikhomba zitu, buawu tuala luta kuba monisina luzolo.

18. Biuvu mbi tulenda kuyikuvusa, bo khomba ka tunhongisa ntima? (Zingana 26:20)

18 Khumbu zinkaka tulenda tomba kufikama khomba wu tunhongisa ntima. Diawu vantombulu kukivana biuvu abibi: ‘Bukiedika ti minu yidi bivisa bioso?’ (Zinga. 18:13) ‘Bukiedika ti khomba, bevangila mawu mu lutia luandi?’ (Mpovi 7:20) ‘Mvama yimana vanga yoyawu nzimbala?’ (Mpovi 7:21, 22) ‘Bukiedika ti vantombulu kukoluka na mutu beni?’ (Tanga Zingana 26:20.) Bo tumbotula thangu muingi kufiongunina biuvu abiobio, tunkuiza mona ti luzolo tuidi mu khomb’itu, luawu lunkuiza tusadisa kunlemvukila.

19. Mbi widi wukubama muingi kuvanga?

19 Zimbangi zi Yave bammonisanga bivisa ti badi minlandikini mikiedika mi Yesu. Kadika mutu mu befu, wummonisanga ti widi nlandikini yikiedika wu Yesu bo kammonisa luzolo mu zikhomba zitu kheti mu zinzimbala ziawu. Befu kuvanga mawu, tunkuiza sadisa batu bankaka babakula kinganga ki kiedika ayi babuongimina yitu va kimueka Yave, Nzambi yi luzolo. Bika kadika mutu mu befu kabaka makani ma kutatamana kumonisa luzolo, luidi kidimbu ki Baklisto bakiedika.

NKUNGA 17 ‘Yitidi’

a Batu bawombu bankikininanga kiedika mu kibila ki luzolo bawu bammonanga va khat’itu. Khumbu zinkaka tulenda mona phasi kumonisa luzolo kuidi zikhomba zitu kibila tuidi batu ba basumu. Tuemfiongunina kibila mbi didi diambu dinkinza kumonisa luzolo ayi buidi tulenda landikinina kifuani ki Yesu, bo bankaka ba tulueka ntima.

d Tala dilongi didi ntu diambu Minha Vida Parecia Muito Boa, mu Kibanga ki Nsungi ki kilumbu 1, Ngonda Yintanu, mvu 2012, tsielu. 18-19.

e Dilongi adidi, disintubila ko matedi masumu mangolo, mo mantombulu bakulutu ba kimvuka kudedikisa, dedi masumu madi mu 1 Kolinto 6:9, 10.

f Buviokila thangu, nlongisi wumueka waba longanga mambu matedi basi Yuda wutuba: “Mu nza yimvimba, kuisi ko 30 di babakala balutidi busonga kena Abalahami. Boti vadi 30, buna minu ayi muan’ami tuidi babuadi mu bawu. Ti vadi 10 di batu, buna minu ayi muan’ami tuidi babuadi mu bawu. Ti vadi batu 5, buna minu ayi muan’ami tuidi babuadi mu bawu. Ti vadi batu buadi, buna minu ayi muan’ami tuidi batu beni. Ti vadi mutu wumueka to, buna minu yidi mutu beni.”