1. Mbi matata bantomba kuidi bana bawu?

 MATATA, befu tuzebi ti benu muidi phuila muingi kusadisa bana binu kuzaba ayi kuzola Yave. Vayi befu tumonanga ko Nzambi. Diawu, buidi wulenda sadisila bana baku, kuzaba ti Nzambi widi mutu wukiedika no balenda fikama?—Yako. 4:8.

2. Buidi matata balenda longisila bana bawu matedi zikhadulu zi Yave?

² Phila yimueka yinkinza matata balenda sadisila bana bawu kufikama Yave, yidi mu kulonguka yawu Kibibila. (2 Timo. 3:14-17) Vayi, Kibibila kimmonisa phila yinkaka matoko balenda longukila matedi Yave. Mu buku yi Zingana, tata wutebula moyo muan’andi zikhadulu zi Yave zidi mu bivangu. (Zinga. 3:19-21) Tuemmona mua ziphila matata balenda sadila bivangu, muingi kusadisa bana bawu kulonguka matedi zikhadulu zi Yave.

3. Lusalusu mbi matata bafueti vana kuidi bana bawu?

³ Kibibila kintuba ti, “zikhadulu ziandi tukhambu monanga, dedi mangolo mandi ayi zikhadulu ziandi, mamonikanga tona vana thonono nza, kibila zimmonikanga mu nzila bivangu”. (Loma 1:20) Ḿba benu matata, munzolanga kuviokisa thangu va nganda na bana binu. Sadila luaku alolo muingi kusadisa bana baku kumona kithuadi kidi mu “bivangu” na zikhadulu zimboti zi Yave. Buabu, tuemmona mbi matata balenda longuka mu kifuani ki Yesu.

4. Buidi Yesu kasadila bivangu muingi kulonga minlandikini miandi? (Luka 12:24, 27-30)

 ⁴ Mona buidi Yesu kasadila bivangu muingi kulonga. Khumbu yimueka, nandi wukamba minlandikini miandi muingi batala zingongongo ayi biteka. (Tanga Luka 12:24, 27-30.) Yesu khanu wutubila kibulu voti nti, vayi nandi wusola kutubila matedi zinuni ayi biteka, biuma minlandikini miandi bazaba buboti. Ḿba minlandikini baba monanga zingongongo kudumuka ove biteka kukonzuka. Wulenda yindula bo Yesu kaba koluka mu kusonga luzala mu matedi bivangu abiobio? Mbi kavanga bo kamana kutubila bifuani abiobio? Nandi wulonga dilongi dinkinza kuidi minlandikini miandi matedi kukaba ayi mamboti ma Tata’andi. Yave wundikilanga ayi wumvananga bi kuvuata kuidi bisadi biandi, dedi bo nandi kamvangilanga kuidi zingongongo ayi biteka.

5. Bifuani mbi matata balenda sadila muingi kulonga bana bawu matedi Yave?

⁵ Matata, bo munlonga bana binu, buidi mulenda landikinina phila Yesu kaba longilanga? Boti widi tata voti ngudi, wulenda kamba bana baku matedi bivangu wunluta zolanga, dedi kibulu voti kiuma kinkaka. Bo wumvanga mawu, zaba buidi bu kusudikisila mbi bivangu abiobio bi tulonga matedi Yave. Bosi wulenda kuvula bana baku, kivangu mbi banluta zolanga. Ayi ngie kusadila biuma bazebi, ḿba bawu bankuiza luta simbidila mambu wunkuiza tuba matedi zikhadulu zi Yave.

6. Mbi tulenda longuka mu kifuani ki ngudi yi yaya Christopher?

⁶ Bukiedika ti matata bafueti viokisa thangu yiwombu muingi kufiongunina matedi bibulu voti biuma binkaka, ava kulonga bana bawu matedi Yave? Ndamba. Yesu kasa tubila ko mambu mawombu muingi kusudikisa buidi zingongongo bandilanga voti buidi biteka binkonzukilanga. Buboti beni kutubila matedi bivangu. Vayi vasintombulu ko thangu yiwombo muingi kusudikisa mambu mawombo. Khumbu zinkaka, bo wumvanga to mua kiuvu, kinkuiza sadisa muan’aku kuvisa. Mona mbi khomba bantedilanga Christopher kantebuka moyo bo kaba kimuamuana. Yaya Christopher wutuba: “Mam’ami kabasa tubilanga ko beni mambu mawombu muingi kusudikisa bivangu. Dedi, khumbu zinkaka bo tuaba banga bafikama va mongo nandi waba tubanga: ‘Tala phila mongo awowo wukalili kutola ayi kitoko! Yave ke mutu wumboti ve? Voti, bo tuaba banga va ndeku ḿbu, nandi waba tubanga: ‘Tala mangolo ma mayo! Yave ke mangolo ve?’” Yaya Christopher wubue tuba: “Kheti mam’ami kabasa tubanga ko mambu mawombu, vayi mawu maba nhikunanga mabanza mitu.”

7. Buidi wulenda sadisila bana baku kuyindula matedi bivangu?

⁷ Bo bana baku bankonzuka, ngie wulenda kuba sadisa muingi bayindula matedi bivangu ayi kuba sadisa babaka makani mawu veka matedi zikhadulu zi Yave. Ngie wulenda tubila matedi kivangu kimueka ki Yave ayi kukuvula bana baku: “Mbi kiawu ki kuba longa matedi Yave?” Ngie wulenda kuituka mambu bankuiza tuba matedi bivangu.—Matai 21:16.

8. Luaku mbi matata ku Isaeli baba bo baba diatanga ‘mu nzila’?

⁸ Baba lubulanga matata ku Isaeli, muingi balonga bana bawu matedi Yave bo bandiata ‘mu nzila.’ (Deute. 11:19) Bo baba kuendanga mu minsitu, bawu baba luaku lu kumona mintindu miviakana mi bibulu, zinuni ayi biteka. Ayi mvandi bo baba kuendanga mu viagi, baba luaku lu kutelama na bana bawu  muingi kutubila matedi bivangu bi Yave. Bobuawu mvandi benu matata, luidi luaku lu kusadila bivangu muingi kulonga bana binu matedi Yave. Mona buidi matata mankaka bavangila mawu.

9. Mbi ngie wulenda longuka mu kifuani ki yaya Punitha ayi yaya Katya?

⁹ Ngudi mueka bantedilanga Punitha, wunkalanga ku divula dinneni ku Índia, wutuba: “Bo tunkuendanga kue tala basi dikanda ditu mu mala, tunsadilanga luaku alolo muingi kusadisa bana bitu balonguka matedi bivangu bi Yave. Minu yimmonanga ti bana bitu banluta visanga matedi bivangu, bo tuidi batatuka ku divula. Matata zabanu ti bana binu balasa zimbakana ko thangu mumviokisa muingi kutala bivangu. Yaya Katya, wunkalanga ku Moldávia, wutuba: “Diambu dimboti yinluta tebukilanga moyo bo yiba muana kilezi, diba thangu yiviokisa na matata mami bo tuaba kuendanga mu mala. Yimvutula matondo mambu bawu bandonga mu kubotula thangu muingi kufiongunina mambu Yave kavanga ayi kummona mu nzila bivangu.”

10. Mbi matata balenda vanga boti basi ko luaku muingi kuvanga viagi? (Tala quadro yintuba “ Lusalusu Kuidi Matata.”)

¹⁰ Buabu mbi wulenda vanga boti wisi ko luaku lu kukuenda mu mala? Yaya Amol mvandi, wunkalanga ku Índia, wutuba: “Kuma yinkalanga, matata bansalanga bilokula biwombu ayi kuntombuluanga zimbongo ziwombu muingi kukuenda mu mala. Vayi kukuenda va kibuangu tulenda muena bivangu, luidi luaku lumboti muingi kutubila matedi zikhadulu zi Yave.” Mvandi bo wunsikika thalu mu biuma bidi va ndeko nzo’inu, wulenda bakula biuma bimboti wulenda monisa bana baku. (Minku. 104:24) Ḿba wulenda mona zinuni, bikhokoto, minti ayi biuma binkaka. Yaya Karina, wunkalanga ku Alemanha, wutuba: “Mam’ami wunzolanga biteka, diawu bo  yiba muana kikhupa, waba kumbonisanga biteka bimboti bo tuaba diatanga va kimueka. Matata, benu mvinu mulenda sadila zivideo ayi bilongulu bitu bintubila matedi bivangu, muingi kulonga bana binu. Bukiedika, ngie wulenda sadila loso kua luaku widi muingi kusadisa bana baku kumona biuma Nzambi kavanga. Buabu, tuemmona zikhadulu zi Yave ngie wulenda kamba bana baku.

11. Buidi matata balenda sadisila bana bawu kuvisa luzolo lu Yave?

¹¹ Muingi kusadisa bana baku kuvisa luzolo Yave kadi, wulenda tubila phila bibulu binkiebilanga bana bawu. (Matai 23:37) Mvandi wulenda tubila mintindu miviakana mi biuma tunzolanga beni mu bivangu. Yaya Karina tube tubila kumbusa, wutuba: “Bo tuaba diatanga mu nzila, mam’ami waba kukhindisanga muingi tutelama ayi kumona buidi kadika kiteka kididi kiviakana ayi buidi kitoko kiawu kidi, kimmonisina luzolo lu Yave. Ayi kheti va mavioka mimvu miwombu, minu yintatamananga kutala mintindu miviakana mi biteka—ayi zindimba ziawu. Biawu bikhidi tatamana kuthebula moyo luzolo luwombu Yave kadi mu befu.”

12. Buidi matata balenda sadisila bana bawu kuvisa nduenga yi Nzambi? (Minkunga 139:14) (Tala mvandi foto.)

¹² Sadisa bana baku kuvisa nduenga yi Nzambi. Nduenga yi Yave yilutidi kena ndueng’itu. (Loma 11:33) Dedi, ngie wulenda tubila buidi nlangu wunkitukilanga matuti. (Yobi 38:36, 37) Mvandi wulenda tubila phila nhitu yi mutu yivangulu. (Tanga Minkunga 139:14.) Mona buidi tata mueka bantedilanga Vladimir kavangila mawu. Nandi wutuba: “Kilumbu kimueka, muan’itu wubua mu mvelu ayi wuluala. Bo vavioka mua bilumbu nandi wubeluka. Minu ayi nkazi’ama, tunsudikisa ti Yave wuvanga ziselula muingi kuvanga mbeza yibeluka yaveka. Dedi befu batu, tulendi vanga ko ni kiuma kilenda dedakana na ziselula aziozio. Dedi, dikalu dia kuvanga acidente, dilendi ku yivangisa ko. Kifuani akiokio, kisadisa muan’itu kuvisa nduenga yi Yave.”

13. Buidi matata balenda sadisila bana bawu kuvisa mangolo ma Nzambi? (Yesaya 40:26)

¹³ Yave wu tutumisa muingi tunanguna  thalu ku diyilu ayi tuyindula buidi lulendu luandi luntatimininanga mu bivangu biandi. (Tanga Yesaya 40:26.) Ngie wulenda kindisa bana baku kutala ku diyilu ayi kuyindula mu mambu bammona. Mona mbi yaya Tingting wunkalanga ku Taiwan katuba bo kaba muana kilezi: “Kilumbu kimueka mam’ami wundata muingi kue kangala ayi va builu tumona zimbuetila zio tuaba khambu sikikanga thalu ku divula mu kibila ki minda. Mu thangu beni, minu yaba kuazuka mu kibila ki zikhuamusu zi batu baba kotanga yami kikola ayi yaba kuyikuvusanga boti yala nunga kutatamana kusadila Yave mu lukuikumunu. Mam’ami wukhindisa kuyindula lulendu Yave kasadila muingi kuvanga zimbuetila zioso ayi kuthebula moyo ti nandi mvandi wala sadila mangolo mandi muingi kutsadisa yikindama mu zithotolo. Bo yitona kutadila bivangu mu phila yinani, matsadisa kuzaba buboti Yave ayi kubaka makani ma kusadila to Yave.”

14. Buidi matata balenda sadila bivangu muingi kusadisa bana bawu kumona ti Yave widi Nzambi yi mayangi?

¹⁴ Bivangu bi Yave bimmonisa ti nandi widi Nzambi yi mayangi ayi wuntomba befu mvitu tubaka mayingi. Zicientista bamona ti bibulu binsakananga, kubunda mvandi zinuni ayi zifu. (Yobi 40:20) Wumana mona muan’aku kuseva bo kantala bibulu kusakana? Voti wumana mona muana kiwayi kusakinina bola voti kunuana bawu yi bawu. Khumbu yinkaka wala mona bana baku kuseva bo bammona bibulu kusakana, wulenda kuba tebula moyo ti befu tunsadilanga Nzambi yi mayangi.—1 Timo. 1:11.

15. Mbi bilenda sadisa matata kuzaba mabanza ma bana bawu? (Zingana 20:5) (Tala mvandi foto.)

¹⁵ Khumbu zinkaka, matata balenda mona phasi kutubila mambu bana badi mu kuviokila. Boti mawu widi mu kuviokila, ngie wulenda tomba kuzaba mayindu ma bana baku. (Tanga Zingana 20:5.) Matata mawombu bannunganga kuvanga mawu, bo bamviokisa thangu va kimueka na bana bawu mu kutala bivangu. Kibila mbi? Kibila va kibuangu akiokio, vasi ko beni biuma bilenda kuba vanga  kuvuvuka. Tata mueka bantedilanga Masahiko wunkalanga ku Taiwan wutubila kibila kinkaka: “Bo tumviokisa thangu na bana bitu—mu kutala bivangu, voti kudiata mu ndeku ḿbu—tumbanga beni bavumbama. Mu phila ayoyi befu tu kuba fikamanga ayi tunzabanga mabanza mawu.” Katya tube tubila kumbusa wubue tuba: “Bo tuaba basikanga mu kikola, mam’ami waba kundatanga ku parque yimboti. Ku kibuangu akiokio kimboti, minu yabasa monanga ko phasi kunzabikisa mambu yaba viokila ku kikola voti mambu maba kukhuazula.”

16. Buidi makanda balenda sadila bivangu muingi kuviokisa thangu?

¹⁶ Mu thangu dikanda bamviokisa thangu va kimueka mu kutala bivangu bi Yave, mawu malenda bavumbika mabanza ayi kukindisa kithuadi va dikanda. Kibibila kintuba ti “vadi thangu muingi kuseva” ayi “thangu muingi kuzotuka.” (Mpovi 3:1, 4, nota.) Yave wuvanga kibuangu kimboti, kio befu tulenda vangila biuma tunzolanga. Makanda mawombu banzolanga kuba va kimueka muingi kutala bivangu, dedi kukuenda mu mala, kutala miongo ayi ḿbu. Bana bawombu banzolanga kuduma, kusiuka mu muila voti mu ḿbu ayi kusakana ku parque muingi kutala bibulu. Bukiedika, luidi luaku lunneni bo tumviokisa thangu muingi kutala bivangu bi Yave!

17. Kibila mbi matata bafueti sadisila bana bawu kubaka ndandu mu bivangu bi Nzambi?

¹⁷ Mu nza yimona, matata ayi bana bala luta baka ndandu mu bivangu bi Yave mu phila yilutidi. Kuawu, kualasa ba ko bibila muingi tumona boma bibulu, dedi bo tummuenanga bubu. (Yesa. 11:6-9) Befu tuala baka thangu yi mvu ka mvu, muingi kubaka ndandu mu bivangu bi Yave. (Minku. 22:26) Diawu matata, bikanu kutemina nati thangu beni muingi lutona kusadisa bana binu kubaka ndandu mu bivangu. Bo wumbotula thangu muingi kulonga bana baku matedi bivangu bi Yave, buawu bawu bala kikinina mu mambu Ntinu Davidi katuba: “Ha Yave, vasi ko bivangu bindedakana na bivangu biaku.”—Minku. 86:8.