Skip to content

Skip to table of contents

DILONGI 51

Ngie Zebi Buboti Yave?

Ngie Zebi Buboti Yave?

“Babo bazebi dizina diaku, bela tula diana diawu mu Ngeyo. Bila Ngeyo Yave, wuyekulanga ko bobo bakutombanga” —MINKUNGA 9:10.

NKUNGA 56 Vanga Kiedika Nzingulu’aku

MAMBU TUANLONGUKA *

1-2. Dedi Angelito, mbi kadika mutu mu befu kafueti vanga?

Matata maku badi Zimbangi zi Yave? Boti badi, tebuka moyo ti masiko mawu ma kuvanga wuba nkundi Yave. Kheti matata mitu badi Zimbangi zi Yave voti ndamba, kadika mutu mu befu kafueti kuna kikundi kiandi veka na Yave.

2 Tala kifuani ki khomba mueka bantedilanga Angelito. Baboso va dikanda diandi baba Zimbangi zi Yave. Vayi bo kaba ditoko, nandi waba monanga ti kasa ba ko kikundi kifikama na Yave. Nandi wutuba: “Minu yaba sadilanga Yave kibila yaba tomba kulandakana dikanda diama.” Vayi nandi wubaka makani ma kusadila thangu’andi muingi kutanga Kibibila ayi kuyindula mambu kaba tanganga. Nandi mvandi wutona kusambilanga beni. Mbi biyiza monika? Angelito wutuba: “Yilonguka ti kuzaba Yave mu minu veka, yawu to phila yilutidi yilenda buela fikimina Tat’ama yi luzolo, Yave.” Kifuani ki Angelito kintuadisa biuvu biodi binkinza: Disuasana mbi didi mu kuzaba mua mambu matedi Yave ayi kunzaba buboti? Ayi mbi tufueti vanga muingi tuzaba buboti Yave?

3. Disuasana mbi didi mu kuzaba matedi Yave ayi kunzaba buboti?

3 Bankaka balenda tuba ti bazebi Yave kibila bazebi dizina diandi, mua mambu katuba ayi kavanga. Vayi masi ko to mawu mantombulu muingi kuzaba buboti Yave. Tufueti botulanga thangu muingi kulonguka matedi Yave ayi zikhadulu ziandi zimboti. Bosi tunkuiza tona kuvisa kibila mbi Yave kavangilanga ayi kantubilanga mambu mankaka. Mawu mankuiza tusadisa kuzaba boti Yave wunkikinina voti ndamba, muyindu, makani ayi mavanga mitu. Bo tumvisa mbi Yave kantomba tuvanga, tufueti sadila mawu.

4. Kibila mbi kulonguka bifuani bi Kibibila kulenda kutu sadisila?

4 Batu bankaka balenda kutu vueza kibila tutidi kusadila Yave. Ayi bawu balenda luta kutu vueza bo tuntona kuendanga mu zikhutukunu. Vayi befu kuba lufiatu mu Yave, nandi kalendi tukuekula ko. Lufiatu beni, luala ba tho yi kikundi kiela kadidila. Bukiedika ti tulenda zaba buboti Yave ayi kuba bakundi bandi? Ngete, dedi bo tunkuiza muena mu dilongi adidi, bifuani bi Mose ayi ntinu Davidi binkuiza vana bivisa mu mambu amomo. Tunkuiza baka mimvutu mi biuvu biodi: Buidi babakala abobo bakuikama bayiza zabila Yave? Ayi buidi tulenda landikinina bifuani biawu?

MOSE “WUMONA NZAMBI YIMONIKANGA KO”

5. Mbi Mose kasola kuvanga?

5 Mose wusola kusadila Nzambi. Bo kaba 40 di mimvu, Mose wusola kuba ku khonzu dikabu di Yave, basi Ebeleo ayi “wumanga kuandi tedolo muana wu muana wunketo wu Falawo.” (Ebeleo 11:24) Mose wumanga luzingu lu kimvuama, muingi kubuela mioko basi Isaeli baba tovuka ku Ngipiti banga mimvika. Kheti nandi wuzaba ti Falawo, mutu basi Ngipiti baba tadilanga buka nzambi wunkuiza dasuka. Bukiedika, Mose wuba kiminu kingolo kibila waba fiatilanga mu Yave. Ayi lufiatu beni lusadisa kikundi kiandi na Yave kikadidila mu luzingu luandi loso.— Zingana 3:5.

6. Mbi tulenda longuka mu kifuani ki Mose?

6 Mbi tulenda longuka mu mawu? Dedi Mose, befu boso tufueti sola boti tunkuiza sadila Yave voti ndamba ayi boti tunkuiza ba ku khonzu dikabu diandi. Ḿba kusadila Yave kuntombulu kuvana minkhayilu ayi mu kibila beni, batu bakhambu sadilanga Yave balenda kutu balukila. Vayi befu kufiatila Tat’itu yi diyilu, nandi wala kutu sadisa!

7-8. Mbi Mose katatamana kuvanga?

7 Mose wutatamana kulonguka matedi zikhadulu zi Yave ayi kuvanga luzolo luandi. Buka, bo Yave kakamba Mose ti waba tomba kumfila muingi kukula dikabu diandi mu kivika ku Ngipiti, Mose wuba boma ayi khumbu ziwombo wukamba Yave ti kasa ba ko wukubama muingi kutumukina kiyeku beni. Yave wumona Mose kiadi, ayi wunsadisa. (Esodu 4:10-16) Mu kibila beni, Mose wununga kuzabikisa tsangu yi lufundusu kuidi Falawo. Bosi Mose wumona Yave kusadila mangolo mandi muingi kukula basi Isaeli ku Ngipiti ayi kubunga Falawo na masodi mandi mu ḿbu wubenga.— Esodu 14:26-31; Minkunga 136:15.

8 Bo babasika ku Ngipiti, basi Isaeli batatamana kukuana. Kheti bobo Yave wumonisa mvibudulu kuidi bawu ayi Mose wumona mawu. (Minkunga 78:40-43) Mose wudinda Yave muingi kabika bunga basi Isaeli, mu kumonisa ti nandi widi mutu wu kikululanga; Yave wukikinina kuvanga mawu.— Esodu 32:9-14.

9. Dedi bummonisina Ebeleo 11:27, buidi bubela kikundi ki Mose na Yave?

9 Bo mambu amomo mavioka, kikundi ki Mose na Yave kiyiza ba kingolo buka ti, Mose wuba monanga Tat’andi wu diyilu. (Tanga Ebeleo 11:27.) Muingi kumonisa buidi bubela kikundi kiawu, Kibibila kintuba: ‘Yave waba kolukanga na Mose mu khambu sadila Mvuala, dedi bo mutu kankolukilanga na mutu wunkaka.’— Esodu 33:11.

10. Mbi tufueti vanga muingi tuzaba buboti Yave?

10 Mbi tulenda longuka mu mawu? Muingi tuzaba buboti Yave, vasintombulu ko to kulonguka zikhadulu ziandi. Yave tidi bubu “batu boso bavuka ayi batula ku diela di zabila mambu ma kiedika.” (1 Timoteo 2:3, 4) Ayi phila yimueka tulenda vangila luzolo lu Yave, yidi mu kulonga bankaka matedi nandi.

11. Kibila mbi tulenda tubila ti, bo tunlonga bankaka matedi Yave buawu tunkuiza zabila buboti?

11 Bukiedika, bo tunlonga bankaka matedi Yave, buawu befu veka tunkuiza kunzabila buboti. Dedi, befu tummonanga kiadi Yave kadi mu batu bo nandi katusadisanga kudengana, batu batidi kuba bakundi bandi. (Yoane 6:44; Mavanga 13:48) Tummonanga mangolo ma diambu di Nzambi kusalama, bo minlonguki mitu mi Kibibila bambikakanga bifu bimbi ayi kuvuata kimutu kimona. (Kolosai 3:9, 10) Ayi tummonanga mvandi mvibudulu yi Nzambi, bo kamvananga batu va kizunga kitu luaku lu kulonguka matedi nandi muingi bavuka.— Loma 10:13-15.

12. Dedi bummonisina Esodu 33:13 mbi Mose kadinda kuidi Nzambi ayi kibila mbi?

12 Mose wabe vuanga nkiza kikundi kiandi na Yave. Kheti mu mangitukulu moso kavanga mu dizina di Nzambi, Mose wudinda mu lukinzu loso, muingi Yave kansadisa kunzaba buboti. (Tanga Esodu 33:13.) Mose wuba 80 di mimvu bo kadinda mambu amomo. Nandi wuzaba ti vaba mambu mawombo kafueti longuka matedi Tat’andi yi luzolo.

13. Phila mbi tulenda monisina ti tumvananga luvalu kikundi kitu na Yave?

13 Mbi tulenda longuka mu mawu? Kheti mimvu miwombo tuma vanga mu kusadila Yave voti ndamba, tufueti vananga luvalu ayi kukiebanga kikundi kitu na Yave. Ayi phila yimueka tulenda vangila mawu yidi mu kuvanganga minsambu.

14. Kibila mbi minsambu mididi nkinza muingi tuzaba buboti Yave?

14 Muingi tuba kikundi kimboti na Yave tufueti solulanga yandi. Diawu sambilanga kuidi Yave bilumbu bioso ayi bika kumona boma bu kunkamba mabanza ma tsi ntim’aku. (Efeso 6:18) Khomba yimueka yinkieto wunkalanga ku Turquia bantedilanga Krista, wutuba: “kadika khumbu yinkolukanga na Yave matedi mayindu mami, ayi kumona phila ka kutsadisilanga mu mawu, luzolo ayi lufiatu luama mu nandi lukuiza buelamanga. Ayi kumona Yave kutambudila minsambu miama, matsadisa kutadila Yave banga Tata ayi nkundi’ami.”

MUTU WUNKUANGIDIKANGA NTIM’AMI

15. Mbi Yave katuba matedi Ntinu Davidi?

15 Ntinu Davidi wubutuka va dikanda baba buongiminanga Yave. Vayi Davidi kasa baka ko makani ma kusadila Yave muingi kulandakana dikanda diandi voti batu baba kalanga yandi va nsengi. Davidi wukuna kikundi kiandi naveka na Yave ayi nandi waba kunzolanga beni. Yave wunkamba ti nandi widi ‘mutu wuba kuangidikanga ntim’ami.’ (Mavanga 13:22) Buidi Davidi kayiza kunina kikundi kingolo na Yave?

16. Mbi Davidi kalonguka matedi Yave mu kutalanga bivangu biandi?

16 Davidi wulonguka matedi Yave mu kutalanga bivangu biandi. Bo Davidi kaba ditoko, nandi wuba viokisanga thangu mu thandu muingi kukieba mamemi ma tat’andi. Ḿba mu thangu ayoyi nandi wutona kuyindula matedi biuma Yave kavanga. Buka, bo kaba talanga ku diyilu va builu, Davidi kabasa monanga ko to zimbuetila vayi mvandi zikhadulu zi mutu wu zivanga. Nandi wusonika: “Diyilu dieti samuna nkembo wu Nzambi ayi [diawu dieti] yamikisa kisalu ki mioko miandi.” (Minkunga 19:1, 2) Bo Davidi kaba yindulanga matedi phila batu bavangulu, nandi waba monanga nduenga yi Yave mu mawu. (Minkunga 139:14) Bo Davidi kaba yindulanga bivangu bioso bi Yave, nandi wuyikulula va ntadisi’andi.— Minkunga 139:6.

17. Mbi tulenda longuka befu kuyindula mu bivangu bi Yave?

17 Mbi tulenda longuka mu mawu? Bika kukuangalala to mu biuma bimboti wummonanga Yave kavanga, vayi botula thangu muingi kuyindula mu biawu. Kadika kilumbu, yindula mbi wulenda longuka matedi Yave mu bivangu biandi bidi va nsengi’aku, buka minti, bibulu voti batu. Mu phila ayoyi, wunkuiza longuka mawombo matedi Tat’aku yi luzolo. (Loma 1:20) Ayi bo bumviokila thangu, ngie wala mona luzolo luaku mu Yave kuluta ba lungolo.

18. Dedi bummonisina Minkunga 18, mbi Davidi kavisa?

18 Davidi wuzaba ti Yave waba kunsadisanga. Buka, bo Davidi kaba kiebanga mamemi ma Tat’andi, nandi wununga kuvonda Wulusu ayi Khosi vayi nandi wuzaba ti mu lusadusu lu Yave kanungina kuvanga mawu. Mvandi bo kanunga kuvonda Ngoliati, Davidi wuzaba ti Yave nandi wunsadisa. (1 Samueli 17:37) Ayi bo kavuka mu mioko mi ntinu Sawuli, Davidi wuvisa ti Yave nandi wumvukisa. (Minkunga 18 matangu madi va thononu kapu) Boti Davidi wuba mutu wu lungundayi, khanu nandi wuyindula ti wununga kuvanga mambu moso amomo mu naveka. Vayi nandi wuyikulula kibila wuzaba ti lusadusu loso kabaka muingi kununga, kuidi Yave lufumina— Minkunga 138:6.

19. Mbi tulenda longuka mu kifuani ki Davidi?

19 Mbi tube longuka mu mawu? Tubika to kudindanga lusadusu kuidi Yave. Vayi mvandi tufueti visanga thangu mbi ayi buidi nandi ka tusadisilanga. Befu kukikulula, tuala visa ti tulendi nunga ko kuvanga mamoso mu mangolo mitu, vayi tumvangilanga mawu mu mangolo ma Yave. Ayi kadika khumbu mawu mammonikanga, kikundi kitu na Yave kinluta banga kingolo. Isaac khomba wumueka wunkalanga ku Fiji, wunsadilanga Yave mu mimvu miwombo wuvisa ti mambu amomo madi makiedika. Nandi wutuba: “Bo yintala bo bubela luzingu luama kumbusa, yilenda mona phila Yave kantsadisila tona mu thangu yitona kulonguka Kibibila nati bubu. Ayi kuntuala, nandi wuyiza ba mutu wukiedika kuidi minu.”

20. Mbi tube longuka mu kikundi Davidi kaba na Yave?

20 Davidi wulandakana zikhadulu zi Yave. Yave wutu vanga na mangolo ma kulandakana zikhadulu ziandi. (Ngenesi 1:26) Bo tumbuela longuka matedi zikhadulu zi Yave, buawu tunkuiza nungina kulandikinina ziawu. Davidi wuzaba buboti Tat’andi Yave, diawu kaba nunginanga kulandakana kifuani kiandi mu nzingul’andi na bankaka. Yindula kifuani akiki. Davidi wuvanga kitsuza na Beta-Seba ayi mvandi wuvondisa nnuni’andi. (2 Samueli 11:1-4, 15) Vayi Yave wummona kiadi. Kibila mbi? Kibila Davidi mvandi waba monanga kiadi bankaka. Mu kuba kikundi kingolo na Yave, Davidi wuyiza ba wumueka mu mintinu basi Isaeli baba zolanga beni ayi Yave wusadila kifuani kiandi muingi kulonga mintinu minkaka mi Isaeli.— 1 Mintinu 15:11; 2 Mintinu 14:1-3.

21. Dedi buntubila Efeso 4:24; 5:1, ndandu mbi tuala baka befu “[kulandakana] kifuani ki Nzambi”?

21 Mbi tulenda longuka mu mawu? Tufueti ‘landakana kifuani ki Nzambi.’ Kuvanga mawu, kutu tuadisanga ko to ndandu, vayi yidi phila yimboti tulenda kunzabila. Bo tunlandakana zikhadulu zi Yave, buawu tummonisina ti tuidi bana bandi.—Tanga Efeso 4:24; 5:1.

TOMBA KUZABA YAVE BUBOTI

22-23. Mambu mbi mala monika befu kusadila mambu tuidi mu kulonguka matedi Yave?

22 Dedi bo tuma muena nati avava, Yave wutu monisanga zikhadulu ziandi mu nzila Kibibila ayi bivangu biandi. Buku ayoyi yidi bifuani biwombo bi bisadi bi Yave bikuikama tulenda landakana, dedi Mose ayi Davidi. Yave wuvanga mandi, vayi befu mvitu tufueti vanga mitu. Mu kuvanga mamoso tulenda nunga muingi kulonguka matedi Yave.

23 Befu tuala tatamana kulonguka matedi Yave. (Mpovi 3:11) Malutidi nkinza yisi ko thalu yi mambu tulenda longuka matedi nandi vayi kusadila mambu tuidi mu kulonguka. Befu kuvanga mawu ayi kulandakana kifuani ki Tat’itu yi luzolo Yave, nandi wala tatamana kutu fikama. (Yakobi 4:8) Mu Kibibila, nandi wuntuba ti kalendi kuekula ko batu bamvanganga mangolo ma kunzaba buboti.

NKUNGA 80 “Bimba ayi Mona ti Yave Nkua Mamboti

^ Lut. 5 Batu bawombo bankikininanga ti Nzambi widi, vayi bawu basanzaba ko buboti. Vayi mbi binsundula kuzaba Yave? Mbi kifuani ki Mose ayi Ntinu Davidi bilenda kutulonga matedi kuba kikundi ki ngolo na Nzambi? Tunkuiza baka mimvutu mi biuvu abiobi mu dilongi adidi.