Skip to content

Skip to table of contents

DILONGI 48

‘Manisa Theti ma Betona Kuvanga’

‘Manisa Theti ma Betona Kuvanga’

‘Manisa theti ma betona kuvanga.’2 KOLINTO 8:11.

NKUNGA 35 “Tuvanganga Mambu Malutidi Nkinza”

MAMBU TUANLONGUKA a

1. Luaku mbi Yave kavana kadika mutu?

 YAVE wumvananga luaku kadika mutu mu befu, muingi kasola phila katidi kuzingila. Nandi wutulonganga buidi tulenda bakila makani mamboti ayi befu kubaka makani mankuangidika Yave, nandi wutusadisanga tubaka ndandu. (Minkunga 119:173) Bo tunluta sadila malongi ma nduenga madi mu Diambu di Nzambi, buawu tunluta bakila makani mamboti.— Ebeleo 5:14.

2. Bo tube baka makani, diambu mbi tulenda mona phasi mu kuvanga?

2 Vayi kheti makani mamboti tube baka, khumbu zinkaka tulenda mona phasi kutona voti kumanisa kuvanga mambu beni tube kana kuvanga. Tala bifuani binlanda: Khomba mueka wu dibakala wubaka makani ma kutanga Kibibila kioso. Nandi wutona kuandi kutanga bumboti mu zisabala zitheti, vayi wuyiza vonga mu khambu zaba kibila. Khomba wunkaka wunkieto wubaka makani ma kuba ntuami ntuala, vayi nate mu thangu ayiyi katoninia ko. Kifuani kinkaka ki dingumba di bakhulutu ba kimvuka babaka makani ma kubuela tala zikhomba zi kimvuka muingi kuba kindisa, vayi bo vavioka zingonda ziwombo bayiza fiongunina ti ni kilumbu kimueka basa vanga ko mawu. Tuma mona ti zikhomba aziozio babaka makani maviakana, vayi baboso basa nunga ko kuvanga mambu bakana kuvanga. Baklisto baba kalanga ku divula di Kolinto mvawu baviokila mu mambu ma phila ayoyi. Tala mbi tulenda longuka mu kifuani kiawu.

3. Makani mbi zikhomba ku Kolinto babaka, ayi mbi biyiza monika?

3 Mu mvu 55 T.K, basi Kolinto babaka makani mankinza. Bawu bazaba ti zikhomba ku Yelusalemi ayi ku Yuda baba viokila mu tsatu, ayi bimvuka binkaka baba khupika zimbongo muingi kuba sadisa. Mu kibila ki mamboti ayi kifu baba ki kukaba, bawu babaka makani ma kubuela mioko zikhomba ayi bayuvula mvuala Polo buidi balenda sadisila. Nandi wuvana zithuadusulu kuidi kimvuka ayi wusola Tito muingi kukongula zimbongo beni. (1 Kolinto 16:1; 2 Kolinto 8:6) Bo vavioka mua zingonda, Polo wuyiza zaba ti zikhomba basa tona ko kukongula zimbongo bakanikisa kuvana muingi kutsadisa zikhomba. Mu kibila akiokio, diawu lusadusu luawu lukhambu kuendila va kimueka na lusadusu lu zikhomba zi bimvuka binkaka.—2 Kolinto 9:4, 5.

4. Dedi bummonisina 2 Kolinto 8:7, 10, 11, khindusulu mbi Polo kavana zikhomba ku Kolinto?

4 Zikhomba ku Kolinto babaka makani mamboti, ayi Polo wutonda beni kiminu ayi kukaba kuawu. Vayi Polo wuba kindisa muingi bamanisa ma batona. (Tanga 2 Kolinto 8:7, 10, 11.) Kifuani kiawu ki tulonga ti kheti baklisto bakuikama balenda mona phasi kusadila makani mamboti babeki.

5. Biuvu mbi tuambaka mimvutu mu dilongi adidi?

5 Dedi zikhomba ku Kolinto, tulenda mona phasi kuvanga mambu tube kanikisa. Kibila mbi? Kibila tuidi batu ba masumu, diawu khumbu zinkaka tukhambu kuendilanga ntuala mu makani tumbaka. Voti mambu ma kinzimbukulu malenda kututula nkaku mu kuvanga mambu tukanikisa. (Mpovi 9:11; Loma 7:18) Vayi buidi tulenda zabila ti tufueti balula makani tube baka? Ayi mbi bilenda kutusadisa kumanisa theti ma tube tona? Tuammona.

AVA KUBAKA MAKANI

6. Kibila mbi khumbu zinkaka tulenda baludila makani tumbaka?

6 Tulendi balula ko makani mankaka ma nkinza. Dedi, tulendi balula ko makani tubaka ma kusadila Yave. Ayi tuidi makani ma kutatamana bakuikama na mutu wukuelana yitu. (Matai 16:24; 19:6) Vayi ḿba vadi makani tulenda balula. Kibila mbi? Kibila mambu mambalukanga. Zithuadusulu mbi zilenda kutusadisa kubaka makani mamboti?

7. Mbi tufueti dinda mu lusambulu, ayi kibila mbi?

7 Sambila mu nduenga. Yave wusadila Yakobi muingi kasonika: ‘Enati vadi mutu mu beno khambulu nduenga buna bika kalomba kuidi Nzambi kibila wumvananga mu luzolo kuidi batu boso.’ (Yakobi 1:5) Vasi ko mutu mu befu widi nduenga mu mambu moso kamvanga. Diawu, fiatila Yave bo wumbaka makani ayi wutidi kufiongunina mawu. Nandi wala kusadisa kubaka makani mamboti.

8. Mbi fueti fiongunina ava kubaka makani?

8 Fiongunina Makani Widi. Tanga kibibila ayi bilongulu bi kimvuka ki Yave ayi yoluka na batu ngie wunfiatilanga. (Zingana 20:18) Nkinza beni kuvanga mawu ava kubaka makani ma kubalula kisalu voti makani ma kusobula kikola fueti kota muingi ma kusadisa kutatamana kusadila Yave.

9. Ndandu mbi tuala baka mu kutubanga kiedika mu befu veka?

9 Fiongunina bibila mbi widi. Yave kavuanga ko to nkinza makani tuidi, vayi mvandi kibila tumbakilanga mawu. (Zingana 16:2) Nandi wuntomba tutubanga kiedika mu mambu moso. Diawu mu thangu tumbaka makani tufueti tubanga kiedika mu befu veka ayi kuidi bankaka. Tulenda kuyikuvusa: kibila mbi yidi mu kubakila makani amama? Befu khambu kukifiongunina, ḿba tulenda mona phasi kuvanga makani tube baka. Dedi, khomba yi ditoko ḿba kalenda baka makani ma kuba ntuami ntuala. Vayi bo vamvioka mua thangu, nandi kalenda tona kumona phasi kudukisa bilokulu ntuami ntuala kamvananga mu ngonda, ayi mawu mandekula mayangi mandi mu kisalu beni. Nandi ḿba wuyindula ti phuila kaba yi kukuangidika Yave, yawu yinnata kubaka makani ma kuba ntuami ntuala. Vayi kuntuala wuyiza monisa ti kibila kikiedika kavangila mawu, kiba muingi kukuangidika matata mandi ove mutu wunkaka kanzolanga.

10. Mbi bintombulu muingi mutu kabalula nzingulu’andi?

10 Yindula kifuani kinkaka ki nlonguki wu Kibibila wumbaka makani ma kubika kunua tsunga. Va thonono nandi wununga ḿba mu sabala yimueka voti ziwadi mu kukhambu nua tsunga, angi kasa kimba ko moyo ayi wuyiza bue nua tsunga. Vayi buviokila thangu nandi wununga ayi wubika kunua yawu! Kibila luzolo luandi mu Yave ayi phuila yi kukuangidika ntim’andi binsadisa kubalula nzingulu’andi.— Kolosai 1:10; 3:23.

11. Kibila mbi tufueti tsikikila makani?

11 Tsikika makani maku. Ngie kutsikika bumboti mambu wutidi kuvanga, ngie wala nunga kumanisa ma betona kuvanga. Dedi, ḿba ngie widi makani ma kutanga Kibibila kadika kilumbu. Vayi ngie khambu tsikika mayindu maku mu makani bebaka, ḿba wulendi nunga ko kuvanga mawu. b Kifuani kinkaka: bakulutu ba kimvuka bambaka makani ma kukindisa zikhomba mu kimvuka, vayi bumviokila thangu bawu basinnunga ko kuvanga mawu. Muingi basadila makani beni, bafueti kuyikuvusa: “Befu tuma sobula zikhomba zi babakala ayi zi bakieto bantomba lusadusu? Tube tsikika kilumbu ayi thangu muingi kuba kindisa?”

12. Mbi ngie ḿba fueti vanga, ayi kibila mbi?

12 Zaba ti wulendi vanga ko mamoso. Vasi ko mutu mu befu widi thangu ayi mangolo muingi kuvanga mamoso katidi. Diawu, tebuka moyo ti wulendi nunga ko kuvanga mamoso. Ngie kuzaba ti makani be baka wulendi nunga ko kuvanga mawu, ngie ḿba wulenda balula mawu. (Mpovi 3:6) Yindula boti ngie mafiongunina makani maku, ayi maludika mawu muingi wumasadila. Mbi bilenda kukusadisa muingi wununga kumanisa ma betona? Tala zithuadusulu zitanu zilenda kukusadisa.

MAMBU MALENDA KUTUSADISA MUINGI KUSADILA MAKANI

13. Buidi ngie wulenda bakila lusadusu muingi wusadila makani widi?

13 Sambila muingi wudinda mangolo. Nzambi kalenda kuvana mangolo wuntomba muingi wununga kuvanga makani maku. (Filipi 2:13) Dinda muingi phevi yinlongo yi Yave yikuvananga mangolo wuntomba. Tatamana kusambila kheti wisi mbaka ko mvutu mu thangu wuntomba. Yesu wutuba: ‘Tatamana kulomba [phevi yinlongo] ayi luela tambula’.— Luka 11:9, 13.

14. Buidi nsua widi mu Zingana 21:5 wulenda kusadisa kusadila makani maku?

14 Sonika makani widi. (Tanga Zingana 21:5.) Muingi wununga kusadila makani maku ngie fueti sonika mawu. Bosi wufueti vanga mangolo muingi kusadila mawu mu nsualu. Zaba kuvasa mvandi bisalu binneni ayi biluelo. Kuvanga mawu mala kusadisa kulandakana ndionzukulu’aku. Dedi, Polo wusadisa zikhomba ku Kolinto balunda zimbongo baba tambulanga mu kilumbu kitheti ki kadika sabala muingi kusadisa zikhomba. Mu phila ayoyi, basa ba ko kibila ki kuvingila Mvuala Polo kiza, bosi bakongula mikhayilu beni mu khumbu yimueka. (1 Kolinto 16:2) Kuzaba kuvasa bisalu binneni mu bisalu biluelu, mvandi kulenda kusadisa wubika ba kikhafikini mu mambu wufueti vanga.

15. Bo wummana kusonika makani widi, mbi binkaka wulenda vanga?

15 Sonika makani maku mu nkanda, muingi wufika sadila mawu. (1 Kolinto 14:40) Dedi, mu lukutukunu lu bakulutu ba kimvuka bawu, bansolanga khomba yimueka va khati’awu muingi kasonika makani moso bankuiza baka. Khomba beni wunsonikanga mvandi dizina di khomba babe sola muingi kusadila makani beni babeki. (1 Kolinto 9:26) Ngie mvaku wulenda landakana kifuani kiawu mu thangu wumbaka makani. Dedi, wulenda sonika mu nkanda mambu moso tidi kuvanga mu kilumbu. Bosi, sonika mambu ngie tidi kuvanga theti mu phila manlandisinina. Mawu mankuiza kusadisa kubika to kumanisa mambu betona, vayi mvandi mu kuvanga mambu mawombo mu khumbu yimueka.

16. Dedi bummonisina Loma 12:11, diambu mbi dinkinza dilenda kutusadisa kusadila makani tube sonika?

16 Vanga mangolo. Kibila muingi kuvanga mambu besonika ayi kumanisa ma betona, mangolo mantombuluanga. (Tanga Loma 12:11.) Mvuala Polo wukamba Timoteo “katatamana kutanganga” ayi “kakuikama” mu kuba nlonguki wumboti. Dilongi adiodi didi beni luvalu mu mosokua makani tuidi mu matedi kiphevi kitu— 1 Timoteo 4:13, 16.

17. Buidi mambu madi mu Efeso 5:15, 16 malenda kutusadisila kusadila makani tube sonika?

17 Sadila buboti thangu’aku. (Tanga Efeso 5:15, 16.) Sola mboti kilumbu ayi thangu muingi kusadila makani bebaka ayi vanga mangolo muingi wubika kuvunza mawu. Bika kuvingila thangu yiba yimboti bosi wuvanga mawu, kibila ḿba thangu beni wulendi kuyibaka ko. (Mpovi 11:4) Wufueti ba keba keba muingi wubika manisa thangu ayi mangolo maku mu mambu makhambulu beni nkinza. (Filipi 1:10) Boti kuba, vanga bisalu mu thangu bakhambu kutatisa beni kuidi bankaka. Zabikisa batu bankaka ti ngie tidi kuba nsika mu thangu beni ngie besola muingi kuvanga bisalu biaku. Ayi boti kuba, wulenda zimisa telefoni muingi wubika kuvuvuka mu zimesage ba kufila. c

18-19. Mbi bilenda kusadisa kutatamana mu makani mamboti, kheti wundengana bikaku?

18 Tsikika mayindu mu ndandu wala baka. Ndandu tumbaka mu makani tube baka, yidi buka ngie betsikika kuma wunkuenda. Boti ngie tidi kuvitila va kibuangu beni, ngie wunkuiza vanga mangolo kheti mu bikaka biwombo wundengana mu nzila. Bobuawu mvandi, ngie kutsikika mayindu mu ndandu makani maku mala kutuadisa, ngie wala tatamana mu mawu bosokua bumbela minkaku wundengana.—Ngalatia 6:9.

19 Disi ko diambu diluelu kubaka makani ayi kusadila mawu. Vayi mu lusadusu lu Yave, ngie wulenda baka nduenga ayi mangolo wuntomba muingi kumanisa mamoso wutona kuvanga.

NKUNGA 65 Tutatamana Kuenda Kuntuala!

a Wumana nyonga mu kibila ki makani wubaka kumbusa? Phasi wummonanga kubaka makani mamboti ayi kusadila mawu? Dilongi adidi dinkuiza kusadisa kununga mambu amomo ayi dinkuiza monisa buidi wulenda manisina mambu betona kuvanga.

b Muingi kubaka ndandu yilutidi mu kutanga Kibibila, kulula “Thuadusulu yi Matangu ma Kibibila” yidi mu khondi mayo jw.org®.

c Tala mambu mankaka wulenda vanga muingi wuzaba buidi wulenda sadila thangu’aku mu dilongi dintuba “20 di ziphila wulenda butisila thangu’aku” mu levista (g) yi ngonda Yinna yi mvu 2010.