DILONGI 43
NKUNGA 90 Tukindasananga Befu na Befu
Buidi Tulenda Nungina Divuda?
“Fionguninanu boti mambu moso madi makiedika.” —1 TE. 5:21.
MAMBU TUANLONGUKA
Buidi bu kunungina mambu malenda tutula divuda bo tunsadila Yave.
1-2. (a) Biuvu mbi bisadi binkaka bi Yave ba kuyikuvusanga? (b) Mbi tunkuiza longuka mu dilongi adidi?
KHUMBU zinkaka befu boso tumbanga divuda. a Dedi, yindulabu ditoko widi nsamuni widi divuda boti Yave wu kumvuanga nkinza. Nandi kalenda ba divuda matedi kubotama. Voti yindula khomba weka nkulutu wubaka makani ma kutula Yave va theti mu luzingu luandi bo kaba ditoko ayi kubika tomba kubaka zimbongo ziwombu. Buabu bo keka nkulutu, nandi ke to mbakulu yi kudukisa zitsatu zi dikanga diandi. Ayi nandi kalenda ba divuda boti wubaka makani manduenga bo kaba ditoku. Yindula mvandi khomba yinkietu yima nuna. Ḿba nandi kalenda ba mu kiunda mu kumanga bue vanga mambu kaba vanganga. Ayi ḿba kalenda ku yikuvusa: Bukiedika ti Yave wu kuphuanga nkinza? Nandi wumvuanga nkinza mambu yimvanganga mu kisalu kiandi? Yave wukhidi kutsadila?’
2 Befu kumanga kutomba kubaka mimvutu mi biuvu abiobio, lufiatu luitu mu Yave lulenda mana ayi kubika kubue nsadila. Mu dilongi adidi, tunkuiza mona buidi minsua mi Kibibila milenda tusadisila boti tuidi divuda ti Yave (1) wu tuvuanga nkinza, (2) boti tunyindula ti makani tubaka kumbusa masa ba ko manduenga ayi (3) boti Yave wukhidi tusadila.
BUIDI BU KUNUNGINA DIVUDA?
3. Buidi tulenda nungina divuda ditu?
3 Phila yimueka tulenda nungina divuda yidi mu kutomba mimvutu mi biuvu bitu mu Diambu di Nzambi. Befu kuvanga mawu, tuala ba bakindama, tuala konzuka mu kiphevi ayi tuala ba ‘bakuikama mu kiminu.’—1 Ko. 16:13.
4. Buidi bu kufiongunina boti “mambu moso madi makiedika”? (1 Tesalonika 5:21)
4 Tanga 1 Tesalonika 5:21. Kibibila ki tulubula muingi tufiongunina “boti mambu moso madi makiedika.” Buidi tulenda vangila mawu? Tufueti ba lufiatu mu mambu tunkikininanga, mu kuma dedikisa na mambu Kibibila kintuba. Dedi, yindula ditoku widi divuda boti Yave wu kumvuanga nkinza. Nandi kafueti kikinina mayindu amomo? Ndamba, nandi kafueti fiongunina Kibibila muingi kuvisa mambu mbi Yave kanyindulanga mu nandi.
5. Buidi Yave kantambudilanga mimvutu mi biuvu bitu?
5 Bo tuntanga Diambu di Nzambi, befu “tunkuwanga” Yave kukoluka yitu. Vayi vasintombulu ko to kutanga Kibibila boti tutidi kubaka mimvutu mi biuvu bitu. Vantombulu kusikika thalu mu matangu ma Kibibila madi nguizani na mambu tuidi mu kuviokila. Muingi kuvanga mawu, tufueti fiongunina bilongulu bitu bibongulu mu Kibibila, kimvuka ki Yave kimbasisanga. (Zinga. 2:3-6) Tufueti sambila kuidi Yave ayi kudinda lusalusu luandi muingi tubaka mimvutu mi biuvu bitu. Bosi tulenda tomba minsua mi Kibibila milenda tusadisa mu mambu tuidi mu kuviokila. Mvandi, tulenda baka ndandu mu kufiongunina binongu bi batu bantubila mu Kibibila baviokila mu ntindu mambu tuidi mu kuviokila.
6. Buidi zikhutukunu zi tusadisilanga kununga divuda?
6 Mvandi “tunkuwanga” Yave kukoluka yitu mu nzila zikhutukunu. Befu kulandakananga zikhutukunu, tulenda kuwa diambu dintombulu muingi kununga divuda tuidi mu nzila dilongi voti mu mvutu khomba kamvana. (Zinga. 27:17) Ndoku tumona mbi bilenda tusadisa kubaka mimvutu mu mambu tuidi divuda.
BO WIDI DIVUDA TI YAVE WU KUVUANGA NKINZA
7. Kiuvu mbi bankaka ba yikuvusanga?
7 Bankaka bakuyikuvusanga boti Yave wu kubavuanga nkinza. Boti ngie wummuena ti wisi ko luvalu, diyindu adiodio dilenda kuvanga kuyindula ti wulendi ba ko nkundi wu Mvangi. Ntinu Dividi mvandi wuba mayindu amomo. Nandi wuyituka kumona ti Yave wumvuanga batu nkinza mu kutuba: ‘A Yave, nani mutu muingi wuntebukila monyo? Nani muana mutu muingi wumvua nkinza?’ (Minku. 144:3) Kuidi tulenda bakila mimvutu mi biuvu bitu?
8. Dedi bummonisina 1 Samueli 16:6, 7, 10-12, mbi Yave kammonanga mu batu?
8 Kibibila ki tulonga ti Yave wumvuanga nkinza batu ba kimuenanga ti basi ko luvalu kuidi bankaka. Dedi, Yave wufila mbikudi Samueli ku nzo Yese muingi kasola wumueka mu bana bandi wala ba ntinu ku Isaeli. Mu nana di bana babakala Yese kaba, nandi wutumisa sambuadi muingi biza kuidi Samueli vayi kasa tumisa ko Davidi, wuba muana suka. b Vayi Davidi nandi Yave kasola. (Tanga 1 Samueli 16:6, 7, 10-12.) Yave wumona kimutu ki khati ki Davidi. Nandi wuba ditoko waba vuanga nkinza mambu ma kiphevi.
9. Kibila mbi wulenda bela lufiatu ti Yave wu kuvuanga nkinza? (Tala mvandi foto.)
9 Yindula phila Yave kammonisinanga ti wu kuvuanga nkinza. Nandi wu kuvananga malongi madedakana na mambu kemu kuviokila. (Minku. 32:8) Mambu amomo mammonisa ti nandi zebi mambu ngie wuntomba. (Minku. 139:1) Bo wunsadila malongi ma Yave ayi kumona phila mawu ma kusadisila, mankuiza kuvanga kuba lufiatu ti Yave wu kuvuanga nkinza. (1 Lusa. 28:9; Mav. 17:26, 27) Yave wummonanga mamoso wumvanganga muingi kunsadila ayi kuntumukina. Mvandi wummonanga zikhadulu ziaku zimboti ayi wuntomba kuba nkudi’aku. (Yele. 17:10) Nandi wala ba mu mayangi ngie kuvitika thumusunu yi kuba nkundi’andi.—1 Yoa. 4:19.
Ngie kuntomba, nandi wala bika muingi wumbakula.’—1 Lusa. 28:9 (Tala lutangu 9) c
BOTI WIDI DIVUDA TI WUSA BAKA KO MAKANI MANDUENGA KUMBUSA
10. Bo tunyindula mu makani tubaka kumbusa, biuvu mbi tukikuvusanga?
10 Khumbu zinkaka, bankaka balenda ba divuda boti makani babaka kumbusa maba manduenga. Ḿba bawu babaka makani ma kubika kisalu kimboti kio balenda bakila zimbongo ziwombo, muingi kuluta kukivana mu kisalu ki Yave. Bumviokila mimvu, bawu balenda yindula batu bankaka bazebi babaka makani maviakana na mo bawu babaka. Ayi bubu, batu beni badi zimbongo ziwombo ayi luzingu lumboti. Mu kibila akiokio, bawu balenda kukikuvusa: ‘Mambu yivanga mu kisalu ki Yave madi nkinza? Voti makani yibaka ma kusadila Yave mawu malutidi?’
11. Mambu mbi maba tatisa nsoniki wu Minkunga 73?
11 Boti ngie wu kivananga biuvu bi phila ayoyo, mona mabanza nsoniki wu Minkunga 73 kaba. Nandi waba monanga batu baba khambu sadilanga Yave baba buvinya bumboti, luzingu lumboti ayi kukhambu kuazuka. (Minku. 73:3-5, 12) Mu kumona ti luzingu luawu luaba kuenda buboti, nandi wukimuena ti mangolo moso kavanga muingi kusadila Yave, maba maphamba. Nandi wutuba: ‘Yiviokila mu zikhuamusu kilumbu kioso,’ mu kibila ki mayindu amomo makhambu fuana. (Minku. 73:13, 14) Buidi nandi kanungina mayindu amomo makhambu fuana?
12. Dedi bummonisina Minkunga 73:16-18, mbi bisadisa nsoniki wu minkunga kununga mayindu makhambu fuana?
12 Tanga Minkunga 73:16-18. Nsoniki wu minkunga wuyenda ku kibuangu ki ndembama ku nzo yinlongo yi Yave. Kuawu kunsadisa kuyindula mu phila yifuana. Nandi wuvisa ti kheti bankaka baba luzingu lumboti, vayi basa ba ko kivuvu mu bilumbu binkuiza kuntuala. Kuvisa mambu mu phila ayoyo, wubaka ndembama ayi wuzaba ti kutula zitsatu zi kiphevi va theti mu luzingu, diawu diambu dilutidi nkinza. Mu kibila akiokio, mawu mansadisa kubaka makani ma kutatamana kusadila Yave.—Minku. 73:23-28.
13. Mbi wulenda vanga boti widi mayindu makhambu fuana mu makani wubaka kumbusa? (Tala mvandi foto.)
13 Dedi nsoniki wu Minkunga, mvaku wulenda nunga mayindu makhambu fuana. Buidi? Yindula mu biuma bimboti widi, kubunda mvandi lusakumunu lu Yave. Tebuka moyo ti bo bakhambu sadilanga Yave basi ko lusalusu luandi. Nduka batu boso bakhambu sadilanga Yave, kubaka kisalu kimboti ayi luzingu lumboti diawu diambu dilutidi nkinza mu bawu, kibila basi ko kivuvu mu bilumbu binkuiza kuntuala. Vayi kuidi ngiewu, zaba ti Yave wukanikisa kuku sakumuna mu phila wukhambu yindudila. (Minku. 145:16) Yindula mvandi mu kiuvu akiki: Bukiedika ti khanu tuzebi buidi luzingu luitu luididi boti tubaka makani maviakana? Tulenda ba lufiatu ti batu bambakanga makani mu kutadila luzolo luawu mu Yave ayi kuidi bankaka, bala baka lusakumunu.
Sikika thalu mu lusakumunu Yave ka kukanikisa (Tala lutangu 13) d
BO WIDI DIVUDA BOTI YAVE WUKHIDI KUSADILA
14. Mambu mbi bankaka badi mu kuviokila ayi kiuvu mbi balenda kukikuvusa?
14 Bisadi binkaka bi Yave, badi mu kuviokila mu mambu ma kimbefu voti bununu. Mambu amomo, malenda kuba vanga kuba divuda boti badi luvalu kuidi Yave. Bawu balenda kukikuvusa: ‘Yave wukhidi kutsadila?’
15. Lufiatu mbi nsoniki wu Minkunga 71 kaba?
15 Nsoniki wu Minkunga 71 wuba momawu mabanza. Nandi wusambila: ‘Bika kukhuekula mu thangu yimmana mangolo.’ (Minku. 71:9, 18) Nsoniki awowo wuba lufiatu ti na kutatamana kusadila Yave mu lukuikumunu, nandi wala kunsadisa ayi kuntuadisa. Nsoniki wu minkunga, wulonguka ti Yave wunkuangalalanga mu bisadi biandi bamvanganga mamoso balenda nunga, muingi kunsadila kheti mu mambu maphasi bamviokila.—Minku. 37:23-25.
16. Mu ziphila mbi khomba yima nuna kalenda bela nkinza kuidi Yave? (Minkunga 92:12-15)
16 Boti weka kiboba, yindula phila Yave ka kutadilanga. Nandi kalenda kusadisa wunsadila mu lukuikumunu kheti mu mambu maphasi wumviokila. (Tanga Minkunga 92:12-15.) Bika kusikika thalu mu mambu wukhambu nunga kuvanga vayi mu mambu wulenda nunga kuvanga. Dedi, ngie wulenda kindisa bankaka mu kifuani ki lukuikumunu luaku ayi kuba vua nkinza. Ngie wulenda tubila buidi Yave kama kukiebila mu mimvu amiomio ayi kutubila matedi kivuvu kiaku bo zikhanu zi Nzambi ziala salama. Mvandi, bika kuzimbakana ti kunatanga bankaka mu minsambu, nkinza beni kuidi. (1 Pet. 3:12) Diawu, moso kua mambu tulenda viokila, befu boso tuidi diambu dinkinza tulenda vanga mu kisalu ki Yave ayi kuidi bankaka.
17. Kibila mbi tulendi kukidedikisila ko na bankaka?
17 Boti wumbanga mu kiunda mu kuyindula ti wulendi bue vanga ko mawombu mu kisalu ki Yave, ba lufiatu ti nandi wumvuanga nkinza mamoso wunnunganga kuvanga. Ḿba ngie wulenda ba mayindu ma kudedikisa mambu bankaka bamvanganga na mo ngie wumvanganga. Nunga mayindu amomo! Kibila mbi? Kibila Yave katu dedikisanga ko na bankaka. (Nga. 6:4) Dedi, Tala bifuani abibi Malia wuvana Yesu nkhailu wuba beni bukalu. (Yoa. 12:3-5) Mfuizi wukhambu ba beni mbakulu, wutula zimbongo wadi zi bisengu zikhambu ba beni luvalu mu kasu yiba ku tempelo. (Luk. 21:1-4) Vayi Yesu kasa dedikisa ko minkhailu mi bakietu abobo. Nandi wumona ti Malia ayi mfuizi bamonisa kiminu. Yesu wulandakana buboti kifuani ki Tat’andi. Diawu zaba ti Yave wumvuanga nkinza dioso kua diambu wumvanga mu luzolo ayi kiminu widi mu nandi kheti ngie wummuena ti didi diluelu.
18. Mbi biala tusadisa kununga divuda? (Tala quadro yintuba “ Diambu di Yave Diala Kusadisa Kununga Divuda.”)
18 Khumbu zinkaka befu boso tumbanga divuda. Dedi bo tuma muena, Kibibila kilenda tusadisa mu mambu amomo. Diawu, vanga mamoso wulenda nunga muingi kununga divuda ayi vingisa lufiatu va mvingi divuda. Yave wu kuzebi buboti. Nandi wumvuanga nkinza mangolo maku ayi widi phuila yi kuku sakumuna. Ba lufiatu ti Yave wunzolanga ayi wunkiebanga kadika kisadi kiandi kikuikama.
NKUNGA 111 Mambu ma Tuvananga Mayangi
a TSUDUKUSU YI BIKUMA: Mu dilongi adidi, tunkuiza tubila divuda dilenda ku tuvanga kuyindula boti Yave wu tuvuanga nkinza. Voti divuda mu makani manduenga tubaka. Divuda Kibibila kintubila di kukhambu kiminu mu Yave ayi mu zikhanu ziandi, disi ko diawu tunkuiza tubila.
b Kheti Kibibila kisintubila ko mimvu Davidi kaba bo Yave kansola, vayi ḿba nandi wuba muana ditoko.—Tala Kibanga ki Nsungi kilumbu ki 1 Ngonda Yivua, 2011 tsielu 29 lutangu 2.
