1. Thangu mbi Baklistu boso bosolu bala kuendila ku diyilu?

 MU MIMVU kumbusa, dikabu di Yave baba kuyikuvusanga, thangu mbi mutu wutsuka mu basolu kala kuenda ku diyilu? Befu tuaba yindulanga ti, ḿba bankaka mu Baklistu basolu bala ba ku paladizu va ntoto mu mua thangu bo Alimangedoni yala vioka. Vayi mu Kibanga ki Nsungi ki kilumbu 15 ngonda Yisambuadi 2013, befu tulonguka ti Baklistu boso basolu badi va ntoto, bala kuenda ku diyilu ava mvita wu Alimangedoni wutona.—Matai 24:31.

2. Mbi tulenda kuyikuvusa ayi mambu mbi tuentubila mu dilongi adidi?

² Vayi ḿba tulenda kuyikuvusa: Mambu mbi mala monikina mamemi mankaka mala tatamana kusadila Yave mu lukuikumunu va ntoto mu thangu “ziphasi zingolo”? (Yoa. 10:16; Matai 24:21) Bankaka bubu balenda kuazuka mu kuyindula ti bala ba buka batu bazimbakana voti bayekula mu thangu Baklistu boso basolu bala kuenda ku diyilu. Ndoku tufiongunina binongo biodi bi Kibibila bilenda kutusadisa kuvisa buboti mambu amomo. Bosi tunkuiza tubila bibila binkuiza tusadisa kuba bavumbama.

MAMBU MBI MALASA MONIKA KO?

3-4. Mambu mbi bankaka balenda kuyikuvusa ayi kibila mbi?

³ Bankaka balenda kuyikuvusa boti mamemi mankaka bala vekuka mu kiedika bo bala siala baveka mu khambu lusalusu lu Dingumba Dintuadisi. Ḿba binongo binkaka bi Kibibila bilenda tutula boma. Ndoko tutubila binongo biodi. Kinongu kitheti kintubila Nkulutu Zinganga Nzambi Joiada. Nandi wuba kisadi kikuikama ki Nzambi. Nandi ayi nkazi’andi Yoseba bakieba Yoasi ayi bansadisa muingi kaba ntinu wumboti ayi wukuikama. Mu mimvu mioso Joiada kaba wumonyo,  Yoasi wuba ntinu wumboti, vayi bo Joiada kayisa fua, Yoasi wutona kuvanga mambu mambi. Nandi wuyuwa bakundi bandi ayi wuyekula Yave.—2 Lusa. 24:​2, 15-19.

⁴ Kinongo kimuadi kidi ki batu bazingila mu sekulu yitheti. Mvuala Yoane, nandi Mvuala wutsuka mu zimvuala zioso ayi nandi wuba kifuani kimboti kuidi Baklistu bawombu, ayi waba kuba sadisanga muingi batatamana mu kisalu ki Yave. (3 Yoa. 4) Va kimueka na bapostolo bankaka bakuikama ba Yesu, Yoane wuvanga mawombo muingi kusadisa zikhomba batatuka malongi ma luvunu. (1 Yoa. 2:18; nota 2 Tesa. 2:7) Vayi bo Yoane kafua, malongi ma luvunu matembakana beni ayi mua thangu to yivioka, bawombu mu kimvuka batona kulandakana malongi ma batu babalukila Yave, ayi bawu mvawu babalukila kiedika.

5. Mambu mbi tulendi yindula ko matedi binongo abiobio bi Kibibila?

⁵ Bukiedika ti binongu abiobio bimmonisa ti mambu maphila ayoyo, mawu mala monikina mamemi mankaka bo Baklistu basolu bala kuenda ku diyilu? Bukiedika ti kuntuala, Baklistu bakuikama bala zimbakana khubumunu batambula dedi Yoasi voti bala balukila kiedika dedi buvangila Baklistu bawombu mu sekulu yimuadi mu T.K? Mvutu widi ndamba! Befu tulenda ba lufiatu ti mu thangu Baklistu basolu bala kuenda ku diyilu, mamemi mankaka bala tatamana kutambula lukiebu ayi bala kindama mu kiphevi. Kibila mbi tulenda bela lufiatu alolo?

MBUONGIMINI YIKIEDIKA YALA TATAMANA

6. Zithangu mbi zitatu tuentubila?

⁶ Kibila mbi tulenda bela lufiatu ti mbuongimini yikiedika yala tatamana kheti mu mambu maphasi mala monika kuntuala? Tuntubila mawu mu kibila ki mamoso tumana longuka mu Kibibila matedi bilumbu tuidi mu kunzingila. Thangu ayiyi tuidi mu kunzingila, yidi beni disuasana na thangu yi basi Isaeli ayi thangu yi Baklistu mu sekulu yimuadi. Diawu, ndoko tumona disuasana didi mu zithangu zia zitatu aziozio: (1) Thangu basi Isaeli (2) bo vavioka mua thangu tona bapostolo bafua ayi (3) mu bilumbu bitu“thangu Nzambi kala bue vutula mambu moso”—Mava. 3:21.

7. Kibila mbi basi Isaeli bakuikama basa vongila ko, bo mintinu ayi dikabu basola kuvanga mambi?

⁷ Thangu basi Isaeli. Bo vaba kambu mua thangu ava Mose kafua, nandi wukamba basi Isaeli: ‘Yizebi ti bo yala fua, benu muala vanga mambu mambi ayi mualasa landakana ko nzila yi mumonisa.’ (Deute. 31:29) Mose wulubula basi Isaeli ti, ba kubalukila Yave, dikabu dioso diala kuenda ku buvika. (Deute. 28:​35, 36) Bukiedika ti mawu mamonika? Ngete. Buviokila thangu, mintinu miwombo mi basi Isaeli basola kuvukumuna dikabu di Nzambi. Mu kibila akioko, Yave wulenda dikabu diandi ayi kabasa bue kikinina ko mintinu mi basi Isaeli. (Yehe. 21:​25-27) Vayi basi Isaeli bakuikama bamona ti mambu Nzambi katuba masalama, mawu maba buela kibakala muingi batatamana kusadila Nzambi mu lukuikumunu.—Yesa. 55:​10, 11.

8. Tufueti kuituka mu kumona ti mu sekulu yimuadi Baklistu bawombu babalukila kiedika? Sudikisa.

⁸ Bo vavioka mua thangu tona bapostolo bayiza fua. Tufueti kuituka mu kumona ti Baklistu bawombu mu sekulu yimuadi bayiza vukumuka? Ndamba. Kibila Yesu wubikula ti malongi mawombu ma luvunu mala kota mu kimvuka ki kiedika. (Matai 7:​21-23; 13:​24-30, 36-43) Mvuala Polo, Petelo  ayi Yoane batuba ti mambu Yesu kabikula matona kusalama mu sekulu yitheti mu T.K. (2 Tesa. 2:​3, 7; 2 Pete. 2:1; 1 Yoa. 2:18) Mu sekulu yimuadi T.K., Baklistu bawombu babalukila kiedika. Bo apostolo wutsuka kayiza fua, Baklistu bayiza balukila kiedika, bayiza ba kithuadi na Babiloni Yinneni voti binganga bioso bi luvunu.

9. Buidi thangu tuidi mu kuzingila yididi disuasana na thangu basi Isaeli ayi thangu Baklistu mu sekulu yimuadi?

⁹ “Mu thangu Nzambi kala bue vutula mambu moso.” Thangu tuidi mu kuzingila yidi beni disuasana na thangu basi Isaeli ayi mu thangu batu bawombu bayiza balukila kiedika mu sekulu yimuadi T.K. Buidi bantedilanga thangu’itu? Befu tulenda yitedila bilumbu bitsuka. (2 Timo. 3:1) Vayi Kibibila kimmonisa ti vayiza tona thangu yinkaka. Yawu yala tatamana nati Kintinu ki Nzambi kiala kitula ntoto paladizu ayi kiala vanga batu kuba basonga. Bantedilanga thangu beni “thangu Nzambi kala bue vutula mambu moso” (Mava. 3:21) Thangu beni yitona mu mvu 1914. Mambu mbi Nzambi kavutula? Theti, Yesu bambieka ntinu ku diyilu. Mu phila ayoyo, Yave wubue baka mutu wubutukila mu nkuna Davidi muingi kuyala dikabu diandi. Vayi, bakana ko to mawu Yave kabue vutula. Nkadu to wusiedi Yave wunkuiza sadisa bisadi biandi va ntoto muingi bambuongimina mu phila nandi kantombila. Yesa. 2:​2-4; Yehe. 11:​17-20.

10. (a) Mbi Kibibila Kibikula matedi mbuongimini yikiedika mu thangu’itu? (Yesaya 54:17) (b) Kibila mbi zimbikudulu aziozio zitukindisila?

¹⁰ Tanga Yesaya 54:17. Yindula matedi mbikudulu ayiyi: ‘Binuanu bioso bavanga muingi kukunuanisa bialasa nunga ko ’! Mbikudulu ayoyo yidi mu kusalama bubu. Mambu manlanda mvandi madi mu kusalama mu bilumbu bitu: ‘Bana baku boso, bala longu kuidi Yave ayi bana binu bala baka ndembama yiwombu. . . . Ngie wala ba wusikama mu busonga, ngie walasa mona ko boma, ni kibila ki kumona tsisi kibila mawu malasa kumonikina ko.’ (Yesa. 54:​13, 14) Ayi,‘nzambi yi nza ayiyi Satana kasi ko mangolo’ ma kutelimisa kisalu dikabu di Yave badi mu kuvanga, kikulonga batu mu nza yimvimba. (2 Koli. 4:4) Mbuongimini yikiedika yima vutuka ayi yala tatamana thangu zioso. Binuanunu bioso bala vanga muingi kutunuanisa bialasa tununga ko!

 MAMBU MBI MALA MONIKA?

11. Mbi bituvana lufiatu ti nkangu wunneni balasa kuekulu ko bo Baklistu basolu bala kuenda ku diyilu?

¹¹ Mambu mbi mala monika bo Baklistu basolu bala kuenda ku diyilu? Tebuka moyo ti Yesu nandi Nsung’itu. Nandi widi mfumu wu kimvuka. Naveka Yesu wutuba: “Mfumu’inu widi wumueka to, Klistu.” (Matai 23:10) Tuidi lufiatu ti Ntinu’itu wala nunga kudukisa kiyeku kiandi. Mu kuzaba ti Klistu nandi wuntuma, milandikini miandi va ntoto balasa ba ko ni kibila ki kumona boma. Bukiedika, tusa zaba ko mambu moso mala monika ayi phila Yesu kala tuadisila dikabu di Nzambi mu thangu beni. Diawu, ndoko tumona bifuani bi Kibibila bilenda kutukindisa.

12. Buidi Yave kakiebila dikabu diandi (a) bo Mose kafua? (b) bo Elia katambula kiyeku kinkaka? (Tala mvandi fikula.)

¹² Ava basi Isaeli bakota ku ntoto baba kanikisa, buna Mose mana fua. Mambu mbi momonikina dikabu di Nzambi? Bo Mose kasa bue ba ko yawu, bukiedika ti Nzambi wuba yekula? Ndamba. Bo bawu batatama bakuikama, Yave wuba kieba. Ava Mose kafua, Yave wunkamba muingi kabieka Yosua kaba ntuadisi dikabu. Mose wukubika Yosua mu mimvu miwombu. (Esodu 33:11; Deute. 34:9) Vaba babakala bawombu baba bakubama muingi kutuadisa—dikabu, dedi zimfumu zibivevi, zimfumu zi zikhama, zimfumu zi makumatanu ayi zimfumu zi kumi di batu. (Deute. 1:15) Dikabu di Nzambi dikiebu buboti. Mambu maphila ayoyo, mawu mamonika mu bilumbu bi Elia. Nandi waba tuama ntuala mu mbuongimini yikiedika ku Isaeli mu mimvu miwombu. Vayi vayiza ba thangu Yave wumvana kiyeku kinkaka ku sude yi Yuda. (2 Minti. 2:1; 2 Lusa. 21:12) Bukiedika ti Yave wuyekula batu bakuikama baba mu kumi di minkuna mi basi Isaeli? Ndamba. Elia wukubika Elizeu mu thangu yiwombu. Vaba mvandi ‘bana ba mimbikudi’ ayi bawu baba tambulanga khubumunu. (2 Minti. 2:7) Mu nzila batu bakuikama, mawu mamonisa ti batu bawombu baba bakubama muingi kusadisa kutuadisa dikabu di Nzambi. Lukanu lu Yave lutatamana kukuenda ntuala ayi nandi wukieba bisadi biandi bikuikama.

13. Lufiatu mbi tulenda ba mu mambu madi mu Ebeleo 13:5b? (Tala mvandi foto.)

¹³ Mu kutala bifuani tuma tubila, mbi ngie wunyindulanga biala monika bo mutu wutsuka wusolu kala kuenda ku diyilu?  Vasintombulu ko kukuazuka. Kibibila kitukindisa ti: Yave kalasa kuekula ko dikabu diandi va ntoto. (Tanga Ebeleo 13:5b.) Dedi Mose ayi Elia, bubu Dingumba Dintuadisi dimvisanga nkiza wu kukubika bankaka. Mu mimvu miwombu, Dingumba Dintuadisi dinkubikanga babakala badi mu dingumba di mamemi mankaka muingi kutuama ntuala. Dedi, bantuadisanga bikola muingi kukubika bakulutu ba kimvuka, minkengididi mi bimvuka, zikhomba badi mu mangumba ma Filiali, zikhomba bantuama ntuala mu bisalu ku Beteli ayi bankaka. Zikhomba badi mu Dingumba Dintuadisi, bankubikanga minsadisi miawu badi mu mangumba mankaka. Minsadisi amiomio, badi bakuikama mu biyeku bantambulanga. Bubu bawu badi bakubama muingi kutatamana kukieba mamemi ma Klistu.

14. Diambu mbi dimfunu tuma tubila?

¹⁴ Adidi diawu diambu dimfunu mu dilongi adidi: Kheti mu thangu Baklistu boso basolu bala ba ku diyilu kutsuka ziphasi zingolo, mbuongimini yi kiedika yala tatamana. Tumvutulanga matondo ti mu thuadusulu yi Yesu Klistu, bisadi bi Nzambi va ntoto balasa kuekulu ko. Bukiedika, mu thangu ayoyo Ngongi ayi Mangongi voti lumbundunu lu zitsi bala ku tunuanisa. (Yehe. 38:​18-20) Vayi mawu mala monika mu mua thangu yikhufi ayi malasa tula ko nkaku dikabu di Yave kumbuongimina. Nandi wala kuba vukisa. Mu kimona meso, mvuala Yoane wumona ‘nkangu wunneni’ wu batu badi mu dingumba di mamemi mankaka. Yoane bankamba ti nkangu awowo wunneni, ‘banunga mu ziphasi zingolo.’ (Nzai. 7:​9, 14) Bukiedika, Yave wala bakieba!

15-16. Dedi bummonisana Nzaikusu 17:​14, mbi Baklistu basolu bala vanga mu mvita wu Alimangedoni ayi kibila mbi mawu ma tukindisila?

¹⁵ Vayi kheti bobo bankaka balenda kuyikuvusa: ‘Buabu mambu mbi mala monika, bo Baklistu basolu bala kuenda ku diyilu?’ Kibibila kimvana mvutu wu kiuvu akiokio. Kiawu kintuba ti mangumba ma pulitika ma nza ayiyi, bala nuanisa ‘muana Dimemi’, vayi kiawu  mvandi kintuba ti ‘muana Dimemi wala nunga.’ Banani bala kunsadisa? Lutangu beni lumvana mvutu. Baboso badi ku khonzu’andi “basolu” ayi “bakuikama” (Tanga Nzaikusu 17:14.) Banani batu abobo? Baklistu boso basolu bala ba ku diyilu mu thangu beni! Diawu, bo Baklistu boso basolu bala ba ku diyilu kutsuka ziphasi zingolo, kiyeku kiawu kitheti kiala ba kunuana. Akiokio, kidi kiyeku ki nkinza beni. Bawombu mu Baklistu basolu baba batu baba nuananga ava kuba Zimbangi zi Yave. Bankaka baba masodi. Vayi bawu bayiza ba Baklistu bakiedika ayi balonguka kutuadisanga ndembama. (Ngala. 5:22; 2 Tesa. 3:16) Bawu baloza binuanu biawu ayi bo bala ba ku diyilu, bala ba va kimueka na Yesu ayi zimbasi ziandi muingi kunuana mvita wutsuka na zimbeni zi Nzambi.

¹⁶ Yindula diambu adidi. Bubu Baklistu bawombu basolu beka biboba. Vayi bo bala vulubuka muingi kuezingila ku diyilu, bawu bala ba bivangu bi kiphevi balasa bue fua ko ayi bala ba mangolo mawombu. Bala tambula kiyeku ki kunuanisa zimbeni zi Nzambi va kimueka na Mfumu’itu Yesu Klistu. Bo mvita wu Alimangedoni wala vioka, bawu bala ba kiyeku ki kusadisa batu va ntoto muingi baba bavedila. Tuisi ko divuda ti bawu bala luta vangila zikhomba ziawu mamboti kena mu thangu bawu baba batu ba masumu va ntoto!

17. Buidi tuzabidi ti bisadi bioso bi Nzambi, bala tatamana kutambula lukiebu luandi mu thangu mvita wu Alimangedoni?

¹⁷ Ngie widi mu dingumba di mamemi mankaka? Buabu mbi biala tombulu ngie wuvanga bo mvita wu Alimangedoni wala tona? Vanga diambu adidi: Fiatila mu Yave ayi landakana zithuadusulu ziandi. Mbi mawu mansundula? Kibibila kituvana mbombolo mu kutuba: ‘Kotanu mu bivinga binu ayi zibikanu mielu, suamanu mu mua thangu, nati nganzi’andi yinkuiza vioka.’ (Yesa. 26:20) Nzambi wala kieba bisadi biandi bikuikama ku diyilu ayi va ntoto mu thangu beni. Dedi mvuala Polo, befu tuidi lufiatu ti ‘ni minyadi, mambu ma thangu ayiyi, mambu mankuiza mala nunga ku tutatula mu luzolo lu Nzambi.’ (Loma 8:​38, 39) Tatamananga kutebuka monyo ti: Yave wu kuzolanga ayi kalasa kukuekula ko!