1. Vana kifuani kimmonisa kibila mbi tufueti landikinina thuadusulu yi Yave.

 YINDULA boti ngie bezimbala kunsitu widi biuma biwombu bilenda kuvanga phasi dedi: bibulu bi nganzi, mabulu, mintambu ayi mimbuinga. Bukiedika, ngie wunkuiza ba beni mu mayangi va kumonika mutu zebi buboti nsitu beni, muingi ka kusadisa kubasika kuna! Nza tunzingila yidi buka nzitu beni. Muawu muidi mambu mawombu malenda tula kiphevi kitu va kingela. Vayi befu tuidi ntuadisi Wuluti—Yave. Nandi wu tuvukisanga mu mintambu, muingi tununga kutuka ko tuntomba kukuenda—kuzinga mvu ka mvu mu nza yimona.

2. Buidi Yave ka tutuadisilanga?

² Buidi Yave ka tutuadisilanga? Nandi wu tutuadisanga, theti mu nzila Diambu diandi Kibibila. Vayi, mvandi wunsadilanga batu muingi ba tutuadisa. Dedi, nandi wunsadilanga “kisadi kikuikama” muingi katuvana bidia bi kiphevi bi tusadisanga kubaka makani mamboti. (Matai 24:45) Yave mvandi, wunsadilanga babakala bankaka bakubuku muingi kututuadisa. Dedi, minkengididi mi bimvuka ayi bakulutu ba kimvuka, ba tuvananga khindusulu ayi zithuadusulu zilenda ku tusadisa kuzingila mu bilumbu abibi biphasi. Befu tunkuangalalanga beni mu thuadusulu yi lufiatu tuntambulanga mu bilumbu abibi bisuka! Yawu yi tusadisanga kuba lunungu lu Yave ayi kutatamana mu nzila yi luzingu.

3. Mbi tunkuiza tubila mu dilongi adidi?

³ Kheti bobo, thangu zinkaka tulenda mona phasi kulandakana thuadusulu yi Yave, bulutidi boti yawu yinkuizila kuidi batu ba masumu. Kibila mbi? Ḿba dilongi batuvana disi ko diawu befu tuntomba kukuwa. Voti tulenda yindula ti thuadusulu  tuma tambula yisi ko yimboti ayi tulenda fika yindula ti yisa kuizila ko kuidi Yave. Mu thangu ayoyo, vanluta tombulu kuba lufiatu ti Yave nandi wuntuadisanga dikabu diandi ayi kulandakana thuadusulu’andi yitutuadisanga lusakumunu. Muingi kutusadisa kukindisa lufiatu luitu, mu dilongi adidi tunkuiza tubila matedi (1) buidi Yave katuadisila dikabu diandi mu thangu yikhulu, (2) buidi nandi katutuadisilanga bubu ayi (3) ndandu mbi tumbankanga befu kutatamana kulandakana thuadusulu yi Yave.

BUIDI YAVE KATUADISILA DIKABU DI ISAELI?

4-5. Buidi Yave kamonisina ti nandi waba sadilanga Mose muingi kutuadisa dikabu di Isaeli? (Tala fikula.)

⁴ Yave wusola Mose muingi kabasisa dikabu di Isaeli ku Ngipiti. Ayi nandi wuvana basi Isaeli bivisa ti nandi waba sadila Mose muingi kuba tuadisa. Dedi, nandi wuba tuadisa mu nzila dituti va muinya ayi wusadila mbazu va builu. (Esodu 13:21) Mose waba landakananga dituti ayi diawu dintuadisa muingi kanata dikabu di Isaeli ku ḿbu wubenga. Dikabu baba beni boma bo bamona ti ku khonzu yinkaka kuba masodi ma basi Ngipiti ayi ku khonzu yinkaka ḿbu wubenga. Bawu bayindula ti Mose nzimbala kavanga mu kuba nata ku khonzu ayoyo. Vayi yisa bako nzimbala. Naveka Yave wutuadisa dikabu diandi kuna mu nzila Mose. (Esodu 14:2) Bosi Yave wuvukisa dikabu diandi mu phila yi kukuitukila.—Esodu 14:​26-28.

⁵ Mu 40 di mimvu, Mose wutatamana kulandakana thuadusulu yi dituti ayi mbazu muingi kutuadisa dikabu di Nzambi ku thandu. a Dedi, mu mua thangu Yave wutelimisa dituti vayilu tenda yi Mose ayi basi Isaeli boso bamona mawu. (Esodu 33:​7, 9, 10) Yave waba yolukanga na Mose mu nzila dituti ayi Mose waba zabikisanga zithuadusulu beni kuidi dikabu. (Minku. 99:7) Basi Isaeli bamona bivisa biwombu ti Yave nandi waba sadila Mose muingi kuba tuadisa.

6. Buidi basi Isaeli batadila thuadusulu yi Yave? (Zintalu 14:​2, 10, 11)

⁶ Kiadi ayi kiunda kuzaba ti, basi Isaeli bawombu bamanga bivisa biaba monisa ti Yave nandi waba sadila Mose muingi kuba tuadisa. (Tanga Zintalu 14:​2, 10, 11.) Khumbu ziwombu, bawu bamanga kukinzika kiyeku Nzambi kavana Mose. Mambu mbi mayiza monika? Yave wumanga muingi mbandu ayoyo bakota mu ntoto kaba kanikisa.—Zinta. 14:30.

7. Vana bifuani bimmonisa banani balandakana thuadusulu yi Yave. (Zintalu 14:24) (Tala mvandi fikula.)

⁷ Vayi, bankaka mu basi Isaeli balandakana thuadusulu yi Yave. Dedi, Yave wutuba: ‘Calebi. . . Wunlandakananga zithuadusulu ziama mu ntima woso.’ (Tanga Zintalu 14:24.) Nzambi wusakumuna Calebi ayi wumvana luaku lu kusola kuma nandi kaba tomba kukala ku ntoto wu kanani. (Yosua 14:​12-14) Mbandu yilanda yi basi Isaeli, mvandi yivana kifuani kimboti mu matedi kulandakana thuadusulu yi Yave. Bo Yosua kavinginina Mose muingi kutuadisa basi Isaeli, bawu ‘batatamana kunkinzika mu bilumbu bioso bi luzingu luandi.’ (Yosua 4:14) Mambu mbi mayiza monika? Yave wuba sakumuna mu kuba nata ku ntoto kaba kanikisa.—Yosua 21:​43, 44.

8. Sudikisa buidi Yave katuadisila dikabu diandi mu thangu mintinu. (Tala mvandi fikula.)

⁸ Mu mimvu kuntuala, Yave wusadila mimfundisi muingi kutuadisa dikabu diandi. Bosi mu thangu mintinu, Yave wusadila mimbikudi muingi kutuadisa dikabu diandi.  Mintinu mi kuikama baba landakananga malongi ma mimbikudi. Dedi, Ntinu Davidi wukikulula ayi wuvitika malongi bamvana kuidi ḿbikudi Natani. (2 Samu. 12:​7, 13; 1 Lusa. 17:​3, 4) Ntinu Yozafati wufiatila mu ḿbikudi Yazieli ayi wukindisa dikabu di Yuda muingi baba ‘kiminu mu mimbikudi mi [Nzambi].’ (2 Lusa. 20:​14, 15, 20) Bo ntinu Ezekiasi kaba mu kiunda, nandi wudinda lusalusu kuidi ḿbikudi Yesaya. (Yesa. 37:​1-6) Kadika thangu mintinu baba landakananga thuadusulu yi Yave, nandi waba kuba sakumunanga ayi dikabu dioso baba tambulanga lukiebu. (2 Lusa. 20:​29, 30; 32:22) Mu kumona mambu amomo, khanu bawu bavisa ti Yave nandi waba sadilanga mimbikudi muingi kutuadisa dikabu. Vayi kheti bobo, nduka mintinu mioso bamanga kukuwila mimbikudi mi Yave.—Yele. 35:​12-15.

BUIDI YAVE KATUADISILA BAKLISTU MU SEKULU YITHETI?

9. Nani Yave kasadila muingi kutuadisa Baklistu mu sekulu yitheti? (Tala mvandi fikula.)

⁹ Mu sekulu yitheti T.K., Yave wuzibula kinganga ki Baklistu. Buidi Yave kaba tuadusila? Nandi wubieka Yesu, mfumu kimvuka. (Efe. 5:23) Vayi, bakana ko naveka Yesu wutuadisa kadika nlandikini’andi. Nandi wusadila bapostolo ayi bakulutu ku Yelusalemi muingi batuama ntuala. (Mava. 15:​1, 2) Mvandi, babieka bakulutu ba kimvuka muingi kutuadisa bimvuka.—1 Tesa. 5:12; Titu 1:5.

10. (a) Buidi Baklistu batheti batadila thuadusulu batambula? (Mavanga 15:​30, 31) (b) Kibila mbi bawombu mu thangu yikhulu basa kikininanga ko batu Yave kaba sadilanga? (Tala quadro ““ Kibila Mbi Bawombu Bamanga Kukikinina Bivisa.”)

¹⁰ Bukiedika ti Baklistu mu sekulu yitheti balandakana thuadusulu yi bapostolo? Bawombu mu bawu baba beni mayangi mu kulandakana thuadusulu batambula. Diawu Kibibila kintubila ti “bawu bayangalala mu kindusulu batambula.” (Tanga Mavanga 15:​30, 31.) Buabu, buidi Yave kantuadisilanga dikabu diandi mu bilumbu bitu?

YAVE WU TUTUADISANGA BUBU

11. Vana kifuani kimmonisa buidi Yave kantuadisilanga dikabu diandi bubu.

¹¹ Yave wuntatamananga kutuadisa dikabu diandi bubu. Nandi wumvangilanga mawu mu nzila Diambu diandi ayi Muana’andi Yesu,  mfumu kimvuka. Bukiedika ti befu tummonanga bivisa ti Yave wuntatamananga kusadila batu muingi kututuadisa? Ngete. Tala kifuani mu mambu mamonika bo mvu 1870 wuvioka. Charles Taze Russell ayi dingumba diandi, bavisa ti mvu 1914 wunkuiza ba mvu wunkinza beni mu matedi Kintinu ki Nzambi. (Dani. 4:​25, 26) Muingi kubaka makani amomo, bawu bafiongunina zimbikudulu zi Kibibila. Bukiedika ti Yave wusakumuna mambu bawu bavanga? Tuidi lufiatu ti ngete. Mambu mamonika mu nza mu mvu 1914, mamonisa bivisa ti Kintinu ki Nzambi kitona kuyala. Bo mvita wutheti wulutidi mu nza wutona, kuyiza monika bimbefu biwombu, zindikununu zi ntoto ayi kukhambu ku bidia. (Luka 21:​10, 11) Yave wusadila Baklistu abobo bakuikama muingi kutuadisa dikabu diandi.

12-13. Mbi zikhomba batuama ntuala bavanga mu thangu Mvita Wummuadi, muingi kubuela kutembikisa kisalu ki kusamuna ayi kulonga?

¹² Tala mvandi mambu mamonika mu mvita wummuadi wulutidi mu nza. Bo bafiongunina Nzaikusu 17:​8, zikhomba baba tuama ntuala ku kikulutu, bavisa ti mvita beni wisi ko wawu mvita wu Alimangedoni. Kibila mbi? Kibila bavisa mvandi ti vala ba mua thangu yi ndembama ayi basadila luaku alolo muingi kubuela kukivana mu kisalu ki kusamuna. Kheti makani amomo maba monikina buka ti masa ba ko mamboti mu thangu beni, vayi kimvuka ki Yave kitona kikola ki Ngiliadi muingi kukubika zikhomba baba misioni basamuna ayi balonga mu zitsi ziwombu mu nza yimvimba. Zikhomba aziozio baba fila mu bibuangu biwombu kheti mu thangu mvita. Mvandi kisadi ki kuikama wutona Escola do Ministério Teocrático b muingi kukubika baboso mu kimvuka muingi baba bapisuka mu kusamuna ayi kulonga. Mu ziphila aziozio, dikabu di Yave diaba kubama mu kisalu kinneni kiaba kuiza kuntuala.

¹³ Mu kutala kumbusa, befu tulenda mona ti Yave nandi waba tuadisa dikabu diandi mu thangu ayoyo yi phasi. Tona Mvita Wummuadi wulutidi mu nza, dikabu di Yave mu zitsi ziwombu badi mua ndembama ayi luaku lu kubuongimina Yave. Ayi bawu bansadilanga luaku alolo, muingi kukivana mu kisalu ki kusamuna. Bukiedika, kisalu kitembakana beni.

14. Kibila mbi tulenda fiatila zithuadusulu Yave katuvananga mu nzila kimvuka kiandi ayi bakulutu ba kimvuka? (Nzaikusu 2:1) (Tala mvandi foto.)

 ¹⁴ Bubu, zikhomba badi mu Dingumba Dintuadisi bantatamananga kulandakana thuadusulu yi Klistu. Diawu bamvangilanga mangolo ma kuvana zithuadusulu zibongulu mu Kibibila kuidi zikhomba. Mvandi minkengididi mi bimvuka ayi bakulutu ba kimvuka banzabikisanga zithuadusulu aziozio, kuidi bimvuka. c Zikhomba aziozio, badi va “koko kulubakala ku Yesu.” (Tanga Nzaikusu 2:1.) Bukiedika, bakulutu ba kimvuka badi batu basumuka ayi bamvanganga zinzimbala. Mose, Yosua ayi bapostolo mvawu bavanga zinzimbala ziwombo. (Zinta. 20:12; Yosua 9:​14, 15; Loma 3:23) Vayi kheti bobo, Klistu widi mu kutatamana kutuadisa kisadi ki kuikama ayi bakulutu bantatamananga kuvanga mawu “bilumbu bioso nati kuna tsukulu yi nza.” (Matai 28:20) Diawu tuidi bibila biwombu muingi kukikinina thuadusulu Yave katuvananga mu nzila batu kansadilanga muingi batuama ntuala.

TUMBAKANGA NDANDU BO TUNTATAMANANGA KULANDAKANA THUADUSULU YI YAVE

15-16. Mbi ngie benlonguka mu bifuani bi batu balandakana thuadusulu yi Yave?

¹⁵ Tona bubu, tuala tambula lusakumunu befu kutatamana kulandakana thuadusulu yi Yave. Dedi, Andy ayi Robyn batumukina dilongi di kunata luzingu lu khambu kikhafi. (Tala nota de estudo mu Matai 6:22.) Mbi bawu bavanga? Bawu bakivana muingi kubuela mioko kisalu ki kutunga. Robyn wutuba: “Tumana zingila mu bibuangu biviakana, binkaka biba biluelu ayi bisa ba ko kikuku. Ayi kheti yinzolanga zifoto, vayi yisumbisa bisadulu biwombo yaba sadilanga muingi kubotula zifoto. Thangu zinkaka yaba banga mu kiunda vayi dedi ‘Sala nkanzi Abalahami, minu yiba makani ma kutala to kuntuala, kubika kumbusa.” (Ebe. 11:15) Ndandu mbi bakuela abobo babaka? Robyn wubue tuba: “Bubu tuidi beni mayangi mu kuzaba ti tuidi mu kuvana kuidi Yave biabioso tuidi. Bo tumbuelanga mioku kimvuka ki Yave befu tummonanga buidi luzingu luala bela mu nza yimona.” Andy mvandi wukikinina mu mawu, mu kutuba: “Befu tunkuangalala beni mu kuzaba ti tuidi mu kuvanga mamoso tulenda nunga muingi kubuela mioku Kintinu kiandi.”

 ¹⁶ Ndandu mbi yinkaka tulenda baka mu kutatamana kulandakana thuadusulu yi Yave? Bo Marcia kamana kukota Ensino médio, nandi wuntambula khindusulu muingi kubuela kukivana mu kisalu ki Yave. (Matai 6:33; Loma 12:11) Nandi wutuba: “Baphana luaku muingi kumfutila mimvu minna mu kikola kinangama. Vayi minu yaba tomba kudukisa makani ma kiphevi. Ayi minu yisola kukota kikola ki kulonguka kuvanga bisalu bi mioku muingi yibuela kukivana mu kisalu ki kusamuna. Minu yinyonganga ko mu makani yibaka. Bubu yidi ntuami ntuaIa ayi kisalu kiama ki kutsadisanga muingi yibuela mioko kisalu ku Beteli ayi yintambulanga biyeku biwombu.”

17. Lusakumunu mbi lunkaka tuntambulanga bo tuntatamananga kulandakana thuadusulu yi Yave? (Yesaya 48:​17, 18)

¹⁷ Khumbu zinkaka tuntambulanga malongi malenda kutusadisa kutina mintambu dedi, kubaka biuma biwombo ayi mambu mankaka malenda tunata kubundula minsiku mi Nzambi. Mu mambu amomo mvandi tulenda tambula lusakumunu mu kulandakana thuadusulu yi Yave. Tumbanga kilunzi kidiodila ayi tuyituadisanga ko ziphasi ziwombu. (1 Timo. 6:​9, 10) Mu phila ayoyo befu tumbuongiminanga Yave mu ntima woso ayi mawu mantuadisanga mayangi makiedika ayi ndembama.—Tanga Yesaya 48:​17, 18.

18. Kibila mbi tuididi makani ma kutatamana kulandakana thuadusulu yi Yave?

¹⁸ Tuisi ko divuda ti Yave wala tatamana kusadila batu muingi ku tutuadisa mu thangu ziphasi zingolo ayi mu Luyalu lu Kivevi ki Mimvu. (Minku. 45:16) Bukiedika ti befu tuala tatamana kulandakana thuadusulu yi Yave, kheti kuvanga mawu kuala tombulu kubika kutula zitsatu zitu vantuala? Tona bubu befu tufueti ba kifu ki kulandakana zithuadusulu Yave katuvananga. Diawu, bika befu boso tulandakana thuadusulu yi Yave, kubunda mvandi zio katuvananga mu nzila batu kasola muingi batutuadisa. (Yesa. 32:​1, 2; Ebe. 13:17) Befu kuvanga mawu, tuala baka bibila muingi kufiatila mu Ntuadis’itu Yave, wutuvukisanga mu mambu malenda tula kiphevi kitu va kingela ayi wutusadisanga kudukisa makani befu tuntomba—kubaka luzingu lu mvu ka mvu mu nza yimona.