1-2. Mbi bilenda kutusadisa kuvisa buidi Yave kamuena bo dizina diandi divuezu?

 YINDULABU mutu wuntuba diambu dimbi matedi ngiewu. Ngie zebi ti mawu masi ko makiedika, vayi batu bawombu bankikinina mu mawu. Bulutidi, bawombu bankuiza tatamana kutubila luvunu alolo ayi kukikinina mu mawu. Buidi ngie wunkuiza muena? Ngie wunkuiza yazuka bo batu abobo bankuiza bifisa kimutu kiaku?—Zinga. 22:1.

² Kifuani akiokio kitusadisa kuvisa buidi Yave kamuena bo dizina diandi divuezu. Wumueka mu bana bandi ba kiphevi wutuba luvunu matedi nandi kuidi nkietu wutheti Eva. Ayi nandi wukikinina mu luvunu alolo. Luvunu alolo luvanga muingi matata mitu matheti babayisa Yave. Mu kibila akiokio, disumu ayi lufua biyiza kuidi batu boso. (Ngene. 3:​1-6; Loma 5:12) Mambu moso maphasi tummonanga mu nza—dedi lufua, mimvita, buphumbulu—mayizila mu kibila ki luvunu Satana katuba ku lumbu lu Edeni. Buidi Yave kamuena luvunu alolo ayi ziphasi luawu lutuadisa? Tuisi ko divuda ti Yave widi Nzambi wukhambu lundanga ngazi, vayi widi ‘Nzambi yi mayangi.’—1 Timo. 1:11.

3. Luaku mbi tuidi?

³ Befu tuidi luaku lu kudiodisa dizina di Yave mu kutumukina lutumu luntuba: ‘Zitisanu dizina di Yave.’ (Minku. 113:1) Tunzitisanga dizina di Yave, bo tunkoluka na bankaka  mambu mamboti matedi dizina di Yave. Ngie mvaku wunkuiza zitisa dizina di Yave? Tuentubila bibila bitatu binkinza binkuiza kutusadisa kuzitisa dizina di Nzambi’tu mu ntima woso.

TUNKUANGIDIKANGA YAVE BO TUNZITISANGA DIZINA DIANDI

4. Kibila mbi Yave kambelanga mu mayangi bo tukunzitisa? Vana kifuani. (Tala mvandi foto.)

⁴ Bo tunkuangidika Tat’itu yi diyilu, befu tunzitisanga dizina diandi. (Minku. 119:108) Mawu mansundula ti Nzambi nkua ngolo zioso widi buka befu batu ba masumu tutombanga kutambula nzitusu? Ndamba. Mona kifuani akiki. Yindula muana wunkietu wumbumbakana tata’ndi ayi wu kunkamba: A papa, “ngie widi tata wulutidi mu nza yoso,” tata wunkuiza zola ayi kukuangalala mu mawu, kibila muana beni betubila mawu mu ntima’ndi woso. Mawu masinsundula ko ti tata wuntombanga muana’andi kanyunga. Vayi tuidi lufiatu ti tat’andi wunkuiza yangalala kumona muan’andi kummonisa luzolo ayi kuntonda. Tata’andi zebi ti zikhadulu aziozio zinkuiza sadisa beni muana’andi bo kankonzuka. Bo buawu mvandi, Yave Tat’itu yilutidi wunkuangalalanga beni bo tukunzitisa.

5. Luaku mbi kadika mutu mu befu kadi?

⁵ Bo tunzitisa Tat’itu yi diyilu befu tunsadisanga kudiodisa dizina diandi divuezu. Satana wutuba ti ni mutu wala kakidila dizina di Nzambi mu lukuikumunu. Nandi wutuba ti ni mutu wala tatamana wukuikama kuidi Nzambi na kuviokila mu zithotolo. Mvandi wutuba ti befu tunkuiza balukila Nzambi mu kumona ti tunkuiza baka ndandu mu mawu. (Yobi 1:​9-11; 2:4) Vayi Yobi mu lukuikumunu, wumonisa ti Satana widi nkua luvunu. Abu ngiewu? Kadika mutu mu befu widi luaku lu kutatamana kukakidila dizina di Nzambi ayi kunkuangidika mu kunsadila mu lukuikumunu. (Zinga. 27:11) Bukiedika, luidi luaku lunneni kuvanga mawu.

6. Buidi tulenda landikikinina kifuani ki ntinu Davidi ayi kibasi Levi? (Nehemia 9:5)

⁶ Baboso banzolanga Yave, banzitisanga dizina diandi mu ntima woso. Ntinu Davidi wutuba: ‘Bika minu yizitisa Yave. Bika mambu moso yimvanga mazitisa dizina diandi dinlongo.’ (Minku. 103:1) Davidi wuvisa ti kuzitisa dizina di Yave, yike kuandi phila mueka kuzitisa naveka Yave. Bo tunkuwa dizina di Yave, mawu matuvanga kuyindula zikhadulu ziandi ayi biuma bioso bimboti kavanga. Davidi waba tomba kuzitisa dizina  dinlongo di Tat’andi ayi kuvangila ‘mawu mu ntima woso.’ Basi Levi mvandi, baba tuamanga ntuala muingi kuzitisa Yave. Mu kukikulula, bawu bavisa ti balendi zitisa ko dizina di Yave mu phila yisonga. (Tanga Nehemia 9:5.) Bukiedika, nzitusu awowo wuyangidika ntima wu Yave.

7. Buidi tulenda zitisila Yave?

⁷ Bubu mvandi, tulenda yangidika Yave mu kutubila matedi nandi mu phila yimboti, mu kuntonda ayi mu kunzola. Bo tuidi mu kisalu ki kusamuna, tunsikikanga thalu mu kusadisa batu kufikama Yave ayi batadila Tat’itu yi luzolo mu phila tukuntadilanga. (Tiagu 4:8) Befu tuidi luaku lu kumonisa kuidi batu buidi Kibibila kintubila matedi Yave mu kumonisa luzolo luandi, busonga, nduenga, lulendo ayi zikhadulu zinkaka. Mvandi tunzitisanga Yave ayi tukunkuangidikanga mu kuvanga mangolo muingi kulandakana kifuani kiandi. (Efe. 5:1) Bo tumvanga mawu, tummonisanga ti tuidi disuasana na batu bankaka. (Matai 5:​14-16) Ayi bo tumviokisanga thangu ayi batu abobo, tulenda kuba sudikisa kibila mbi tuididi disuasana na bawu. Ayi mawu mamvanganga batu badi mintima mikubama muingi batomba kufikama Nzambi’tu. Bo tunzitisa Yave, befu tukunkuangidikanga.—1 Timo. 2:​3, 4.

TUNGUANGIDIKANGA YESU BEFU KUZITISA DIZINA DI YAVE

8. Buidi Yesu katuamina ntuala mu kuzitisa dizina di Yave?

⁸ Mu bivangu bioso bi Yave ku diyilu ayi va ntonto, Yesu nandi mutu wulutidi kuzaba Tat’andi. (Matai 11:27) Yesu wunzolanga Tat’andi ayi wutuamanga ntuala muingi kuzitisa dizina di Yave. (Yoa. 14:31) Bo kasambila kuidi Tata’andi mu builu butsuka ava kafua, nandi wutubila diambu dinkiza kavanga va ntoto mu kisalu kiandi ki kusamuna, bo kantuba: ‘Minu yima zabikisa dizina diaku’. (Yoa. 17:26) Mbi nandi kaba tomba kutuba?

9. Mu phila mbi Yesu kasudikisila kimutu ki Tat’andi?

⁹ Yesu kasa zabikisa ko to kuidi batu ti dizina di Nzambi didi Yave. Nandi waba longanga kuidi basi Yuda ayi bawu bazaba dizina di Nzambi. Vayi Yesu wutuama ntuala mu ‘kuba sudikisa kimutu ki Yave’. (Yoa. 1:​17, 18) Dedi, masonoko ma kiebeleo mantuba ti Yave widi nkua kiadi ayi nkua nlemvu. (Esodu 34:​5-7) Yesu wutubila phila Yave kammonisinanga zikhadulu aziozio, bo kata kinongo ki muana wuzimbala. Bo tata kamona muana ku kinanu, nandi wuduma muingi kendengana, wumbumba ayi wunlemvukila mu ntima woso. Mambu amomo matumonisanga ti, Yave mvandi widi nkua kiadi ayi nkua nlemvu. (Luka 15:​11-32) Mu phila ayoyo, Yesu wusudikisa buboti kimutu ki Tat’andi.

10. (a) Buidi tuzabidi ti Yesu waba sadilanga dizina di Tat’andi ayi mbi kaba tomba bankaka bavanga? (Malaku 5:19) (Tala mvandi fikula.) (b) Mbi Yesu kantomba befu tuvanga bubu?

¹⁰ Bukiedika ti Yesu wuntomba befu mvitu tusadila dizina di tat’andi? Ngete. Zimfumu ziwombu zi binganga mu thangu’andi, baba suekanga dizina di Nzambi mu kutuba ti diawu dilutidi beni dinlongo muingi kutanguna. Vayi Yesu kasa bika ko mayindu amomo makhambu fumina mu masonoko mantula nkaku kuzitisa dizina di Tat’andi. Tulenda mona mawu mu thangu nandi kabelusa dibakala dimueka waba tuadusu kuidi ziphevi zimbi ku divula di Ngelaseni. Bo kavanga mawu batu baba beni boma ayi bandinda muingi kabasika ku divula diawu ayi Yesu  wuba yuwila. (Malaku 5:​16, 17) Vayi kheti bobo, Yesu waba tomba muingi batu ku divula beni bazaba Yave. Mbi nandi kavanga? Nandi wukamba dibakala kabelusa muingi kakamba batu ku divula beni, bika ti mambu nandi kavanga vayi mambu Yave kavanga. (Tanga Malaku 5:19.) a Mawu mvandi Yesu kantomba bubu, ti tuzabikisa dizina di Tat’andi mu nza yimvimba! (Matai 24:14; 28:​19, 20) Befu kuvanga mawu, tunkuiza yangidika Ntinu’itu, Yesu.

11. Mbi Yesu kalonga minlandikini miandi badindanga mu nsambu ayi kibila mbi mawu madidi nkinza? (Yehezekeli 36:23)

¹¹ Yesu wuzaba ti lukanu lu Yave luidi kudiodisa dizina diandi mu mambu moso ma luvunu bakumvuezilanga. Diawu Mfumu’itu katulongila kusambila mu phila ayiyi: “Tat’itu widi ku diyilu, bika dizina diaku diba dinlongo.” (Matai 6:9) Yesu wutubila mawu, kibila wuvisa ti adiodio, diawu diambu dilutidi nkinza difueti zonzo mu bivangu bioso. (Tanga Yehezekeli 36:23.) Vasi ko ni kivangu kinkaka mu nza yimvimba mana diodisa dizina di Yave kuvioka Yesu. Kheti bobo, Yesu bankanga ayi bamvunina mambu. Mambu mbi? Ti nandi waba vueza dizina di Nzambi. Bukiedika, Yesu wuzaba ti kuvueza dizina dinlongo di Nzambi, diawu disumu dilutidi mutu kalenda vola. Ḿba kiawu kibila Yesu kabela kiunda kingolo bo bamvunina mambu amomo.—Luka 22:​41-44.

12. Buidi Yesu kadiodisila dizina di Tat’andi mu phila yilutidi?

¹² Muingi kudiodisa dizina di Tat’andi, Yesu wukindama kheti mu ziphasi ayi mu mambu bamvunina. Nandi wuzaba ti vaba tombulu kutumukina Tat’andi mu mambu moso ayi vasa ba ko kibila ki kumona zitsoni. (Ebe. 12:2) Yesu wuzaba ti Satana, nandi waba vanga mambu moso amomo muingi kuntovula. (Luka 22:​2-4; 23:​33, 34) Satana waba tomba muingi Yesu kabalukila Yave. Vayi nandi wufua zitsoni, kibila Yesu wumonisa mu phila yilutidi ti Satana nkua luvunu. Nandi mvandi wumonisa ti Yave widi bisadi bantatamananga bakuikama kheti mu mambu moso maphasi balenda viokila!

13. Buidi tulenda kuangidikila Ntinu’itu?

 ¹³ Ngie wutidi kukuangidika Ntinu’itu? Tatamana kuzitisa dizina di Yave ayi sadisa bankaka kuzaba kimutu kiandi. Kuvanga mawu, yidi phila yi kulandikinina zithambi zi Yesu. (1 Pete. 2:21) Dedi Yesu, ngie widi mu kukuangidika Yave ayi kumonisa ti Mbeni’andi Satana widi nkua luvunu!

TUNSADISANGA BATU KUVUKA BO TUNZITISA DIZINA DI YAVE

14-15. Mambu mbi ma kukuitukila mammonikanga bo tunlonga batu matedi Yave?

¹⁴ Bo tunzitisa dizina di Yave, befu tunsadisanga kuvukisa miela mi batu. Buidi tumvangilanga mawu? Satana ‘wufuka diela di batu mu nza.’ (2 Koli. 4:4) Ayi mu kibila akiokio, bawu bankikininanga mu luvunu lu Satana, dedi: Nzambi kasi ko, Nzambi kinanu beni kadi ayi kavuanga ko batu nkinza, Nzambi nkua makhesi ayi wumvikanga batu ku bulungi mvu ka mvu. Satana wuntuadisanga luvunu alolo, muingi kubivisa dizina di Nzambi, kimutu kiandi ayi muingi batu babika kumfikama. Vayi bo tunsamunanga, mawu mantulanga nkaku kuidi Satana muingi kabika kudukisa makani mandi. Befu tunlonganga kiedika matedi Tat’itu ayi tunzitisanga dizina di Nzambi. Ndandu mbi tumbakanga?

¹⁵ Kiedika ki Diambu di Nzambi kidi beni mangolo. Bo tunlonga batu matedi Yave ayi kiedika kiandi, befu tunnunganga kumona mambu ma kukuitukila. Malembe malembe bawu bantonanga kuvisa kiedika ayi bantonanga kutadila Tat’itu mu phila befu tukuntadilanga. Mvandi, bankuitukanga phila mangolo Nzambi kadi. (Yesa. 40:26) Bawu banlongukanga kufiatila Yave, kibila nandi widi mutu wusonga. (Deute. 32:4) Mvandi, bankuitukanga beni mu nduenga Yave Nzambi kadi. (Yesa. 55:9; Loma 11:33) Ayi bambakanga khindusulu mu kulonguka ti Nzambi luzolo. (1 Yoa. 4:8) Bo bamfikama Nzambi, mawu manluta kindisa kivuvu kiawu ki kuzinga mvu ka mvu ayi kuba bana bandi. Luaku lumboti beni tuidi kusadisa batu kufikama Tat’awu yi luzolo Yave. Bo tumvanga  mawu, Yave wututadilanga “bisadi binsalanga yandi va kimueka.”—1 Koli. 3:​5, 9.

16. Ndandu mbi batu bankaka babaka bo balonguka dizina di Nzambi? Vana bifuani.

¹⁶ Va thonono, ḿba befu tulenda longa to mutu ti dizina di Nzambi didi Yave. Ayi mawu mantuadisanga ndandu kuidi batu badi mintima mikubama. Tala kifuani ki muana nkietu wumueka bantedilanga Aliya. b Nandi wunyozukila mu kinganga baba khambu kikininanga malongi ma Yesu. Vayi kabasa kuangalalanga ko mu kinganga kiandi ayi kasa ba ko kikundi kifikama na Nzambi. Vayi mambu mabaluka bo katona kulonguka Kibibila na Zimbangi zi Yave. Nandi wutona kutadila Yave dedi nkundi’andi ayi wuyituka kumona ti babotula dizina di Nzambi mu Bibibila binkaka ayi bavingisa zintangununu dedi Mfumu. Kulonguka dizina di Nzambi, mabalula luzingu luandi. Nandi wutuba: “Nkundi’ama wulutidi widi dizina.” Mambu mbi mamonika? Nandi wubue tuba: “Yidi ndembama mu ntima bubu ayi yidi beni mayangi”. Tala kifuani kinkaka ki dibakala dimueka musi Yuda, wuba nyimbidi bantedilanga Steve. Nandi wutatuka mu kinganga kaba, kibila wumona mambu makhambu fuana. Vayi bo mam’andi kafua wukikinina kulonguka Kibibila na Zimbangi zi Yave. Nandi wuyituka mu kulonguka dizina di Nzambi. Nandi wutuba: “Minu yabasa zabanga ko dizina di Nzambi.” Ayi wubue tuba: “Ayoyo yawu khumbu yitheti yivisa ti Nzambi widi! Minu yimmona dedi mutu wukiedika ayi yivisa ti yima baka nkundi wukiedika.”

17. Kibila mbi wididi makani ma kutatamana kuzabikisa dizina di Nzambi? (Tala mvandi foto.)

¹⁷ Bo wunsamuna ayi wunlonga, ngie wumvanganga mangolo ma kuzabikisa dizina dinlongo di Nzambi kuidi batu bankaka? Ngie kuvanga mawu wunkuiza zitisa dizina di Nzambi. Ngie wunkuiza tatamana kuzitisa dizina dinlongo di Yave mu kusadisa batu bankaka kuzaba kimutu kiandi. Mu phila ayoyo, ngie wunkuiza vukisa bawombu ayi kulandakana thuadusulu yi Ntinu’aku Yesu. Bulutidi ngie wunkuiza yangidika ntima Tat’aku yi luzolo Yave. Ayi bika wutatamana ‘kuzitisa dizina diandi mvu ka mvu’!—Minku. 145:2.