Skip to content

Skip to table of contents

Ngye Zebi?

Ngye Zebi?

Nzo yi Lukutukunu ku Sekulu Yitheti: Nzo ayiyi yimmonisa byuma biba mu nzo yi lukutukunu ku divula di Gamla,yidi kumi di kilómetro ku khonzo Norte yi Ḿbu wu Ngalili. Kibwangu akiki kilenda tusadisa kuzaba bubela zinzo zi zikhutukunu mu thangu yikhulu

Kwidi Kufumina Nzo yi Lukutukunu?

KIKUMA ‘nzo yi lukutukunu’ kibasikila mu kikuma kimweka mu Kingeleko kinsundula “lukutukunu” voti “kubundana va kimweka.” Dizina adyodyo difwana kibila zinzo zi zikhutukunu bidi bibwangu bi zikhutukunu mwingi kulongisa ayi kubwongimina tona mu thangu yikhulu kwidi basi Yuda. Masonoko ma Kiebeleo masintubila ko beni matedi zinzo zi zikhutukunu, vayi Masonoko ma Kingeleko mantubila beni bibwangu beni bila byaba monikanga beni mu sekulu yitheti yi T.K.

Batu bawombo balonguka beni bankikininanga ti zinzo zi zikhutukunu zifumina mu thangu basi Yuda baba ku kivika ku Babiloni. Buku mweka yintubila basi Yuda, yisudikisa bibila: “Batu baba ku kivika, basa ba ko lwaku lu kukwenda ku Tempelo, bila ku tsi yinka baba, bawu baba tomba kubaka mbombolo mu ziphasi ziawu, diawu kadika thangu mu kisabala, ḿba baba kutakananga mwingi kutanga Masonoko.” Bo babasika ku kivika, basi Yuda ḿba batatamana kukutakana mwingi kusambila ayi kutanga Masonoko ayi bawu batunga zinzo zi zikhutukunu mu bibwangu baba zingilanga.

Mu sekulu yitheti T.K., zinzo zi zikhutukunu baba zisadilanga beni mwingi kubwongimina ayi mu mambu mankaka ma luzingu kwidi basi Yuda baba batyamuka mu mavula madi ku Mediterrâneo, ku khonzo yoso yi Médio Oriente yi Isaeli. Nlongisi mweka wu Kikola Kinangama ki Kiebeleo ku Yelusalemi bantedilanga Lee Levine wutuba: “Baba sadilanga zinzo zi zikhutukunu mwingi kulongisa, kudya bidya binlongo, kuzonza mambu na mimfundusi, kuswekila zimbongo ayi zikhutukunu zinkaka.” Nandi wubwela tuba: “Mambu matedi kubwongimina Nzambi mawu maluta ba nkinza.” Diawu tulenda visila kibila mbi Yesu kaba zolanga beni kwenda mu zinzo zi zikhutukunu. (Malako 1:21; 6:2; Luka 4:16) Mu bibwangu abyobi, nandi waba longanga, ayi waba kindisanga batu baba kwendanga muawu. Bo batsikika kimvuka kitheti ki Baklisto, mvwala Polo wuvanga mangolo mawombo ma kusamuna mvandi mu zinzo zi zikhutukunu. Diawu batu baba tomba kufikama Nzambi baba kwendilanga mu zinzo zi zikhutukunu, ayi bo Polo kaba vitilanga ku divula, nandi waba kwendanga theti ku nzo yi lukutukunu mwingi kusamuna.—Mavanga 17:1, 2; 18:4.